5 tips lựa chọn dự án tốt để làm Testnet hiệu quả

Bài viết này nhằm mục đích thông tin và không mang ý nghĩa khuyến khích đầu tư nào, tiền và thời gian là của anh em nên chúng ta hãy cân nhắc kỹ trước khi “xuống tiền" nhé!

Testnet là gì?

Testnet còn gọi là mạng thử nghiệm, là một môi trường tốt cho những nhà phát triển dự án có thể chạy thử nghiệm các tính năng, chế độ bảo mật, nền tảng và phát triển các ứng dụng phi tập trung (DApp) của mình trước khi tiến hành Mainnet (mạng chính). Nhiều người còn gọi đây là phiên bản beta - giai đoạn đầu khi xây dựng và phát triển của một dự án. 

Trong quá trình thử nghiệm, mục tiêu của Testnet là cách giúp các đội phát triển, nhà điều hành dự án triển khai các chức năng mới, sửa lỗi, thay thế các tính năng chưa thực sự tối ưu. Đội dev có thể tận dụng khai thác trong mạng lưới blockchain ở phiên bản testnet. Sẽ có hai dạng là Testnet được phát hành trước Mainnet và Testnet được phát hành sau khi Mainnet được hoạt động. 

Tìm hiểu thêm: Mainnet & Testnet là gì?

Một số điểm nổi bật của Testnet:

• Testnet cho phép các nhà phát triển tương tác, lập trình hoặc tích hợp các smart contract mà không phải tốn bất kỳ gas fee. Điều quan trọng, Testnet giúp nhà sáng lập triển khai dự án trong môi trường an toàn. 
• Kiểm tra độ tương thích của Dapps: Để được tích hợp thì cần phải trải qua giai đoạn kiểm tra bước đầu, các yếu tố để kiểm tra như độ bảo mật, tích hợp, kết nối với các thiết bị người dùng,...
• Việc đồng bộ hóa và lưu trữ ít dữ liệu hơn nhiều (tùy vào từng mạng lưới thử nghiệm).
• Testnet có tốc độ xử lý nhanh hơn và các giao dịch được diễn ra gần như lập tức.
• Việc triển khai các hợp đồng cần có các ether thử nghiệm miễn phí từ các "faucet" (tuy không có giá trị nhưng chúng giúp người dùng trải nghiệm các tính năng mới trên nền tảng Testnet). 
• Testnet mô phỏng và đảm nhiệm các chức năng (beta) từ Mainnet, nếu anh em đang quan tâm về một sản phẩm nào đó có thể đây là nơi giúp chúng ta có thêm trải nghiệm (một cách miễn phí). 

Trong Crypto, sẽ có nhiều dạng Testnet anh em có thể bắt gặp như trải nghiệm Testnet và tìm lỗi bảo mật, thông thường dự án sẽ tổ chức các phần thưởng (bug bounty) dành cho người dùng tìm ra được lỗi bất kỳ trong nền tảng.

Đa phần các dự án ra mắt Testnet đều có cơ chế thưởng dành cho người trải nghiệm đầu tiên (early users), các phần thưởng sẽ đa dạng từ token, wrapped token, NFT, điểm tích lũy,... Một số dự án sẽ thông báo kế hoạch thưởng sau đó, tùy vào từng thời điểm. Tuy vậy, không phải tất cả Testnet đều có phần thưởng, có khá nhiều dự án nhằm tiết kiệm chi phí sau việc ra mắt beta, họ sẽ không tổ chức thưởng gì cả. Điều chúng ta cần là chọn lọc ra dự án thực sự tốt để tham gia. 

5 tips chọn lựa dự án tiềm năng để làm Testnet

Kiểm tra link dự án

Hiện có khá nhiều dự án scam (lừa đảo hoặc mạo danh), mục đích chung của chúng là truy cập vào phần mềm trên máy tính và hack các thông tin, mật khẩu được lưu sẵn, các trang web người dùng thường truy cập, tài sản trên ví,... Vì thể, để tránh “tiền mất tật mang" việc kiểm tra đường link trước khi thực hiện Testnet là điều cần làm.

Đầu tiên để đánh giá dự án bước xem qua link website là một trong các tiêu chí quan trọng. Khi anh em “check" link sẽ lọc được các dự án lừa đảo, giả mạo hoặc có thể xác định luôn dự án có thực sự tiềm năng hay không. 

Cách để kiểm tra đường link dự án:

• Hãy luôn kiểm tra lại địa chỉ URL.
• Các dự án mới chính thống sẽ có thông tin trên các kênh như CoinGecko, Coinmartketcap, Coin98 Super App,... 
• Cảnh giác với các đường link chứa ký tự đặc biệt như chữ hoa "M" thay vì chữ thường "m", "0" thay vì "o",v.v.
• Trên google và các trang mạng điện tử sẽ có bot thống kê các từ khóa anh em tìm kiếm, từ đó các trang sẽ tự động đề xuất hoặc quảng cáo khi chúng ta đang lướt web. Hãy chú ý đến các quảng cáo dẫn đến các trang web lừa đảo.
• Không truy cập vào các đường link được quảng cáo bởi một nick Telegram, Twitter, Facebook lạ. Kẻ lừa đảo có thể đang sử dụng tên của các tài khoản có uy tín để quảng bá trá hình các thông tin lừa đảo đấy. Thông thường, các nick sẽ tương tác và chủ động nhắn tin với anh em về dự án có Testnet với giải thưởng hấp dẫn, cần cảnh giác với các chiêu trò nói về lợi nhuận cao, thao tác dễ dàng, v.v.
• Sử dụng các công cụ duyệt link an toàn: Google Safe Browsing, Online Link Scan, ScanURL. 

Chọn lọc từ điều kiện tham gia Testnet

Các dự án Testnet thường sẽ kết nối với mạng lưới hỗ trợ và người dùng cần "faucet testnet" để tham gia. Nếu dự án testnet yêu cầu anh em đặt cọc hoặc chuyển khoản tiền của mình vào thì có thể xác định được ngay là dự án scam. 

Lưu ý: Dự án tesnet sẽ không bắt buộc người dùng bỏ tiền vào để tham gia, các hình thức chuyển đổi bằng tiền thật đều là lừa đảo. 

Mình sẽ giải thích thêm về faucet testnet, đây là "cánh cổng" để người dùng có thể nhận về các token test miễn phí. Đối với từng blockchain hỗ trợ sẽ có các dạng token khác nhau như Ethereum (ETH test), BNB Chain (BNB test), Solana (SOL test), v.v. Anh em có thể tham khảo các trang faucet uy tín bên dưới đây:

• Ethereum: Rinkeby Faucet: https://rinkebyfaucet.com 
• Binance Faucet: https://testnet.binance.org/faucet-smart  

Các token test này sẽ không có giá trị quy đổi thành tiền như các token trên mainnet khác, các token test ra đời và chỉ sử dụng cho mục đích testnet. Có nhiều anh em đã từng "sập bẫy" chiêu trò lừa đảo của nhiều đối tượng bởi việc quy đổi các đồng test thành tiền và trả phí bằng token thật cho người hỗ trợ (kẻ lừa đảo). Thực tế, chẳng có hình thức chuyển đổi token testnet sang mainnet, anh em hãy cảnh giác với các dự án như vậy nhé!

Cảnh giác với các Testnet có quá nhiều “quảng cáo"

Anh em nên đề cao cảnh giác với các dự án mà ai ai cũng biết và dễ dàng tham gia, nói đúng hơn là được quảng bá đại trà. Nếu gặp các dự án tương tự, anh em hãy tự đặt cho mình câu hỏi, nếu một dự án thực sự tốt thì tại sao lại quảng cáo khá nhiều trên các diễn đàn lớn nhỏ? 

Điều họ cần là số lượng người tham gia để "tăng doanh thu" chứ không hẳn là việc đánh giá từ trải nghiệm người dùng. Anh em hãy theo dõi các kênh tin chính thức, người điều hành của dự án để không "mắc bẫy" lừa đảo quảng cáo scam.

Đánh giá sơ khảo về dự án Testnet thông qua các Channel

Một dự án thực sự tốt thì từ các bước hình thành, gọi vốn sẽ được nhiều quỹ, nhà đầu tư hoặc các bên trung gian theo dõi. Anh em nên tập thói quen sử dụng Twitter, Telegram, Discord để có thể sâu sát với thị trường hơn, mình cũng từng có bài viết về cách tìm hidden gem trên Twitter trước đó, anh em có thể xem lại.

Vậy làm sao để đánh giá về một dự án mới từ các Channel?

Nếu bắt gặp một dự án  bất kỳ đang diễn ra Testnet, trước khi thực hiện anh em hãy làm các bước như sau để kiểm tra "độ uy tín" của dự án trước nhé.

Bước 1: Tìm kênh thông tin chính thức từ dự án Testnet, có thể tìm kiếm trên CoinGecko, Coinmarketcap.

Bước 2: Quan sát sự tương tác của dự án đang quan tâm, đọc từng post của họ, chú ý vào các nick Twitter khác được gắn thẻ. Ưu tiên những dự án được follow bởi các tên tuổi uy tín, từ đó chọn lọc dự án qua nhóm, tổ chức quỹ, người dùng uy tín hay các KOL trong Crypto.

Bước 3: Kiểm tra số lượng thành viên của dự án trên các diễn đàn Telegram, Discord,... Ưu tiên các diễn đàn có số lượng thành viên lớn và hoạt động tích cực, anh em lưu ý là số lượng thành viên cũng chưa thể quyết định được dự án có tốt hay không, quan trọng là sự tích cực từ phía cộng đồng dành cho dự án.

Sắp xếp các dự án Testnet theo Category 

Nếu anh em là một "thợ săn" airdrop chính hiệu thì việc tạo cho mình một worksheet là điều rất cần thiết. Mỗi dự án sẽ có nhiều yêu cầu và điều kiện tham gia khác nhau, để tránh nhầm lẫn thông tin anh em nên chuẩn bị cho mình bộ worksheet để công việc hiệu quả hơn. 

Ghi chú những dữ liệu đã research được vào sheet, sau các bước tìm kiếm và thu thập thông tin, anh em hãy note lại vào cột tương ứng. Ví dụ như: dự án đã testnet chưa ra mainnet, có token hay chưa có token, tổng quan như thế nào, v.v.

Cá nhân mình từng viết nhiều bài về Testnet để tránh thiếu sót thông tin cũng như bắt nhịp thị trường nhanh hơn, mình đã lập ra bảng sheet thống kê như sau, anh em có thể tham khảo.

Các mục cần tạo:

• Hệ sinh thái/ Nền tảng (Platform).
• Tên dự án.
• Đã có token hay chưa.
• Link website và các ghi chú cần thiết.
• Highlight các dự án đã hoặc đang diễn ra để theo dõi.

Những điều cần lưu ý khi làm Testnet

Testnet mục đích để tìm ra các lỗ hổng bảo mật, đánh giá trải nghiệm đến từ người dùng. Các dự án testnet điều là thử nghiệm, và token test cũng không có giá trị. Nếu anh em gửi các token mainnet đến testnet sẽ bị mất và không thể hoàn trả lại. Dưới đây là một vài lưu ý khi tham gia testnet anh em cùng tham khảo:

• Không gửi token trên mainnet đến các blockchain testnet khác.
• Không chia sẻ private key hoặc passphrase ví điện tử cho bất kỳ ai.
• Giữ các private key/ passphrase trên sổ hoặc sử dụng ví lạnh để lưu trữ tài sản.
• Không nên lưu các từ khóa, ví cá nhân trên máy tính (đề phòng truy cập đường link có virus và bị hack).
• Không chuyển đổi hay giao dịch token testnet với bất kỳ ai, vì các token trên không có giá trị tiền tệ.

Tổng kết 

Nếu anh em tham gia và đọc các bài viết trên Coin98, chắc hẳn sẽ không quên Testnet Solrise DAWN - đây là sự kiện Testnet có giải thưởng lên đến $250,000, mình đã có bài hướng dẫn từ tháng 6 năm 2021. May mắn, giải thưởng này đã đến tay của một member trong cộng đồng Coin98 Insights sau khi tham khảo các bài hướng dẫn testnet trước đó. Testnet cũng là một con đường “đổi đời" của một vài thành viên của Coin98, các sự kiện này được ghi lại trong series Tâm sự, anh em có thể tìm đọc nhé!

Thời gian gần đây, tỷ lệ nhận thưởng testnet bây giờ khá thấp, như ở trên mình có đề cập không phải nhiều dự án triển khai testnet đều có phần thưởng dành cho người dùng, anh em nên tìm hiểu kỹ điều kiện và thể lệ trước khi bắt đầu.

Nội dung trên là thông tin và kinh nghiệm được đúc kết từ cá nhân mình, hy vọng bài viết này sẽ hỗ trợ anh em phần nào trong quá trình "săn" airdrop. Hẹn gặp lại anh em trong bài top 5 tiếp theo, anh em có thể yêu cầu hoặc đóng góp chủ đề đang quan tâm phía dưới phần bình luận nhé!