MEV kiếm bộn tiền, nhà đầu tư cá nhân có còn cơ hội?

MEV - một hình thức tạo ra lợi nhuận nhờ tận dụng quyền hạn từ vai trò tham gia xác thực dữ liệu trên mạng lưới Blockchain. Với thiết kế đặc biệt trong cách hoạt động của hệ thống Blockchain, MEV trở thành thành phần tất yếu hiện diện trong thị trường và ngày càng thu hút thêm nhiều người tham gia.

Tại sao ư? Tôi tin bạn phải thừa nhận với tôi rằng miếng bánh càng thơm thì càng có nhiều sự chú ý đến.

Coin98 Insights có nhiều bài viết xoay quanh về chủ đề MEV, các bạn có thể tìm đọc để hiểu hơn về MEV cũng như những tác động và giá trị mà làn sóng này tạo ra trong thị trường.

Bài viết lần này, tôi sẽ đề cập chủ yếu đến hai khía cạnh khác của MEV như cách chúng được tạo ra và liệu MEV Bot có còn là sân chơi hấp dẫn dành cho tất cả mọi người hay không.

MEV rốt cuộc là gì?

Để một hệ thống Blockchain hoạt động, những người tham gia xác thực dữ liệu đóng vai trò quan trọng không thể thiếu, giúp đưa dữ liệu lên mạng lưới lưu trữ. Quyền hạn này cùng việc không ràng buộc phải xác thực giao dịch theo trình tự đã tạo cơ hội cho các miner tự do ưu tiên lựa chọn các giao dịch đến từ những chủ nhân hào phóng trả mức phí cao.

Thuật ngữ MEV (Miner Extractable Value) ban đầu xuất hiện để chỉ lợi ích từ hoạt động này của các miner. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của thế giới DeFi (Tài chính phi tập trung), các bên thứ 3 tạo ra những con bot tận dụng quyền hạn đặc biệt này của các miner.

Do đó, MEV được biến chuyển thành Maximal Extractable Value - Giá trị thu được lớn nhất từ các giao dịch nhìn thấy trong mempool.

Giải thích thêm: Mempool (viết tắt của hai từ “memory" và “pool”) - một phòng chờ nơi lưu lại những giao dịch chưa được xác thực đưa lên mạng lưới Blockchain.

Nếu bạn đọc đã đọc qua bài viết “Hiểu về MEV, miếng bánh ngày càng lớn của thị trường crypto” sẽ nắm được cách các thị trường Crypto hoạt động và nhìn chung MEV sẽ có 3 dạng chính: Arbitrage, Liquidation và Sandwiching.

Về cơ bản, cả 3 dạng MEV này đều hoạt động theo hướng một bên thứ 3 tạo ra Bot dựa trên mục đích tìm kiếm lợi nhuận của họ. Cuối cùng, bước quan trọng không thể thiếu quyết định sự thành bại của MEV đó là “mua chuộc” những người xác thực dữ liệu thông qua trả phí gas cao hơn.

Với cơ hội kiếm tiền gần như chắc ăn nếu thành công "mua chuộc" những người xác thực, MEV xuất hiện mang lại nhiều lợi ích tích cực nhưng cũng làm tiền đề cho những kẻ gian tận dụng. 

Mạng lưới Blockchain Ethereum - một vùng đất màu mỡ nhất cho việc khai thác từ hoạt động MEV do có tỷ lệ giao dịch “chất lượng” cao và số lượng giao dịch lớn cùng nhiều sản phẩm DeFi tồn tại.

Theo dữ liệu từ Dune Analytics, tổng doanh thu từ MEV được các bên thứ 3 khai thác theo hướng tích cực bằng hoạt động Arbitrum và Liquidation đạt hơn 713 triệu USD (thống kê từ tháng 8/2020 đến trước sự kiện The Merge).

Trong khi đó, cùng thời điểm thống kê phía “phản diện" đã trục lợi hơn 1.2 tỷ USD từ MEV dưới hình thức Sandwiches Attacks.

Một hình thức tấn công gây hại cho người dùng về giá khi mua bán trên các sản phẩm DeFi thông qua hành động “chen hàng".

Theo Eigenphi, địa chỉ ví jaredfromsubway.eth - một MEV Bot chính hiệu trên mạng lưới Ethereum đã có lợi nhuận ròng hơn 2.6 triệu USD trong 30 ngày qua. Trong đó, ở giai đoạn meme bùng nổ MEV Bot này đã kiếm được 2.3 triệu USD lợi nhuận ròng chỉ sau 7 ngày.

Nhà đầu tư có tên borovik.eth trên twitter còn phát hiện MEV Bot jaredfromsubway.eth thu về 30 ETH mỗi tiếng từ hành vi Sandwiches Attack.

"Làm giàu" từ MEV

Tôi biết với nhiều người, đặc biệt người mới tìm hiểu về MEV sẽ xuất hiện suy nghĩ “hóa ra ngồi không nhưng vẫn kiếm bộn tiền là có thật. Liệu tôi có thể kiếm tiền từ hoạt động MEV không?"

Nếu bạn am hiểu về lập trình, bạn có thể lên YouTube tìm hiểu thêm về cách tự tạo ra một con Bot riêng kiếm lợi nhuận từ MEV. Chẳng hạn như anh chàng Youtuber có tên Merunas Grincalatis đã cố gắng gói gọn quy trình viết ra một con Bot kiếm tiền từ MEV trong vòng 20 phút.

Hay tận dụng Google để tìm các bài viết hướng dẫn chi tiết hơn. Tôi đã tìm thấy một bài viết hướng dẫn khá chi tiết về cách tạo ra một con Bot kinh doanh chênh lệch giá bằng cách tận dụng quyền lực từ MEV.

Tác giả bài viết này cũng nhiệt tình chia sẻ một Smart Contract tính toán chính xác số tiền cần thiết để thực hiện Arbitrage giữa hai sàn Uniswap V2 và Sushiswap mà anh ta đã vô tình tìm được trên Github.

Nhưng, nếu đã tạo ra được Bot, tại sao vừa rồi tôi lại không khẳng định một cách chắc chắn?

Bạn phải đồng ý với tôi một điều miếng bánh càng thơm thì càng có nhiều sự chú ý đến. Nói cách khác, không chỉ có bạn mà có rất nhiều người ngoài kia đang tham gia cạnh tranh để thu lợi từ hoạt động MEV này.

Chẳng hạn như MEV Bot jaredfromsubway.eth được nhắc đến ở phần trên đã phải chi ra 258 ETH (~535,000 USD) chiếm 5% trong tổng phí giao dịch trong vòng 24 giờ được trả trên mạng lưới Ethereum.

Cốt lõi của hình thức MEV là cuộc cạnh tranh về mức phí gas trong mempool để kích thích những người xác thực ưu tiên lựa chọn. Do đó, nó đã tạo ra hệ lụy đẩy mức phí gas lên cao và đặc biệt rất cao ở thời điểm uptrend.

Phí giao dịch trên mạng lưới Ethereum ở thời điểm viết bài dao động khoảng 1.37 USD đối với giao dịch chuyển tiền và khoảng 12.35 USD đối với giao dịch swap trên nền tảng Uniswap.

Mức phí này cao nhưng vẫn chưa quá đắt đỏ so với những gì Ethereum đã từng. Có thời điểm, mức phí phải trả lên đến cả trăm USD chỉ cho một giao dịch.

Nhu cầu từ người dùng thật kết hợp với sự cạnh tranh từ các bên sử dụng MEV để tìm kiếm lợi nhuận. Điều này dẫn tới hệ lụy đẩy mức gas fee trên Ethereum lên cao và cực cao ở thời điểm uptrend khi nhiều người giao dịch và khối lượng giao dịch cũng tăng lên.

Do đó, việc một cá nhân cạnh tranh trong cuộc đua về phí gas với các tổ chức để thu lợi từ MEV khả năng rất cao người đó chỉ nhận kết đắng.

Dữ liệu từ trang Dune Analytics chỉ ra trên thực tế chỉ một số ít kiếm được nhiều lợi nhuận từ hoạt động MEV trên mạng lưới Ethereum. Trong 12 tháng gần nhất (thống kê đến trước sự kiện The Merge), có khoảng 6 giao dịch chiếm một nửa trong số 163 triệu USD kiếm được từ MEV.

Có vẻ MEV không phải món hời dành cho tất cả mọi người. Thay vào đó, bạn có thể mong đợi đến ngày tham gia cùng một đơn vị chuyên kiếm tiền từ MEV bot chia sẻ lợi nhuận lại cho bạn như đơn vị Flashbot thông báo vào ngày 20/04.