Nâng cấp Dencun là gì? Bản nâng cấp của EIP 4844

Nâng cấp Dencun là gì?

Dencun là đợt nâng cấp tiếp theo của mạng lưới Ethereum sau sự kiện nâng cấp Shapella đã diễn ra vào ngày 12/4/2023. Dencun là sự kết hợp giữa nâng cấp Deneb và Cancun nên được gọi kết hợp lại là Dencun.

Điều này tương tự như Shapella là từ kết hợp giữa Capella và Shanghai. Hiện tại, cộng đồng sử dụng cách đặt tên này là vì mỗi quá trình nâng cấp của Ethereum sẽ diễn ra ở hai lớp là consensus layer (lớp đồng thuận) và execution layer (lớp thực thi). 

Điều này tương ứng với Deneb (lớp đồng thuận) và Cancun (lớp thực thi). Trong lần nâng cấp này, đội ngũ Ethereum sẽ tập trung vào lớp thực thi nhiều hơn (theo Tim Beiko -core developer của Ethereum Foundation).

Tìm hiểu thêm về EIP và các đợt nâng cấp (EIP) tại đây.

Các đề xuất cải tiến Ethereum (EIP) trong Dencun

EIP 4844 (Proto-Danksharding)

Để Ethereum có thể giải quyết được những hạn chế và đi đến giai đoạn phổ cập rộng rãi, Danksharding là giải pháp khả thi nhất được Ethereum Foundation ủng hộ. Tuy nhiên, vì yếu tố phức tạp trong mặt kỹ thuật mà Danksharding chưa được ưu tiên. Vì vậy, giải pháp Proto-Danksharding đã ra đời để tạo nền móng cho Danksharding sau này. 

Proto-Danksharding là tính năng cốt lõi của đợt nâng cấp Dencun, nó giới thiệu khái niệm mới là "data blobs" (đốm dữ liệu) cho phép các giải pháp layer 2 đăng dữ liệu giao dịch/bằng chứng mà họ hiện đang lưu trữ trong CALLDATA.

Do các data blobs này chỉ được lưu trữ tạm thời so với việc lưu trữ mãi mãi của CALL DATA nên chi phí gas của chúng dự kiến sẽ thấp hơn đáng kể trước đây. Điều này sẽ giúp phí giao dịch trên layer 2 sẽ thấp hơn nữa vì hơn 90% chi phí hiện tại của layer 2 là lưu trữ dữ liệu trên layer 1.

Tìm hiểu thêm về EIP 4844 tại đây.

EIP 6780

EIP 6780 là đề xuất huỷ tính năng SELFDESTRUCT opcode trừ khi kết hợp với việc tạo hợp đồng. Điều này được đưa ra sau nhiều năm thảo luận, cũng như thông báo phản đối chính thức trong Shapella.

EIP 1153

EIP 1153 là đề xuất liên quan đến lưu trữ dữ liệu tạo thời ở các block. Đề xuất này được tạo cách đây gần 5 năm và được nhóm Uniswap hồi sinh vào năm ngoái, EIP đã thu hút được sự hỗ trợ đáng kể trong cộng đồng nhà phát triển của Ethereum. 

Nó giới thiệu hai opcodes mới là TSTORE và TLOAD cho phép cung cấp dung lượng lưu trữ tạm thời và sẽ bị xóa khi kết thúc giao dịch. Tính năng này được sử dụng trong một số trường hợp như re-entry locks (khóa truy cập lại), phê duyệt ERC20 trong một giao dịch.

EIP 6475

EIP 6475 là bản nấng cấp bổ trợ cho EIP 4844. Proto-danksharding giới thiệu một loại giao dịch mới sử dụng mã hóa SSZ, thay vì mã hóa RLP được sử dụng bởi các loại giao dịch.

Từ lâu đã có các cuộc thảo luận về việc chuyển hoàn toàn lớp thực thi của Ethereum sang SSZ, vì nó là một cấu trúc mã hóa phong phú hơn và được sử dụng bởi lớp đồng thuận, nhưng điều này hiện nằm ngoài phạm vi của Deneb.

Các đề xuất cải tiến được xem xét thêm vào Dencun

Ngoài các đề xuất cải tiến chính được đề cập phía trên, đội ngũ Ethereum cũng có nhiều đề xuất khác đang được xem xét nhưng chưa chính thức được thêm vào Dencun.

• EIP 2537: Đề xuất liên quan đến đường cong mật mã (cryptographic curve) dành cho lớp thực thi của Ethereum.
• EIP 4788: Đề xuất hỗ trợ các thiết kế của staking pool, cross-chain bridge và giao thức restaking, giúp chúng trở nên đáng tin cậy hơn.
• EIP 6493: Đề xuất bổ trợ cho EIP 6475, nó xác định lược đồ chữ ký cho các giao dịch SSZ hiện tại tương thích với phiên bản nâng cấp lớp thực thi SSZ trong tương lai.

Một số câu hỏi phổ biến về Dencun

Người dùng được lợi gì với nâng cấp Dencun?

Nâng cấp Dencun có nhiều đề xuất nâng cấp nhỏ tác động đến cả người dùng, developer và mạng lưới. Tuy nhiên, đối với người dùng thì chúng ta có thể kì vọng Dencun sẽ giúp phí gas trên layer 1 và layer 2 sẽ rẻ hơn vì chi phí lưu trữ dữ liệu đã bị giảm đi đáng kể.

Nâng cấp Dencun khi nào diễn ra?

Hiện tại bản nâng cấp Dencun vẫn đang trong quá trình lập kế hoạch và chưa chốt các đề xuất nâng cấp (EIP) như bài viết đề cập phía trên. Vì vậy, đội ngũ Ethereum chưa ấn định được thời gian Dencun sẽ diễn ra. Coin98 Insights sẽ cập nhật sớm nhất khi có thông tin.

Thông tin chi tiết về Dencun

Hiện tại, đợt nâng cấp Dencun này chỉ mới được thông báo qua thành viên cốt lõi của Ethereum Foundation mà chưa có thông tin chính thức trên trang web của Ethereum Foundation. Nếu muốn tìm hiểu thêm về Dencun cũng như có thông tin sớm nhất, các bạn có thể theo dõi Tim Beiko ở các sự kiện mà ông có tham gia chia sẻ như EDCON, ETHPrague, ETHShanghai, EthCC, and ETHMontreal.

Ngoài ra, các bạn cũng có thể tham gia thảo luận về Dencun tại trang Ethereum Magicians với chủ đề “Cancun Network Upgrade Meta Thread”.