Thuế thu nhập cá nhân là gì? Cách tính thuế TNCN 2024

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản tiền hàng tháng mà cá nhân phải trích ra nộp vào ngân sách nhà nước dựa trên thu nhập từ tiền lương và nguồn thu khác (nếu có).

Tìm hiểu quy định về người nộp thuế

Để xác định số tiền thuế bạn cần phải xét xem người lao động/bản thân thuộc nhóm cá nhân cư trú hay không cư trú. Dựa trên điều này sẽ quyết định mức tính thuế TNCN.

Đọc thêm: Thuế là gì? Vai trò của thuế đối với nền kinh tế.

Cá nhân cư trú

Để được xem là cá nhân cư trú, bạn cần đáp ứng một trong hai tiêu chí sau:

• Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam theo một trong hai trường hợp sau: công dân Việt Nam có đăng ký địa chỉ thường trú (1), người nước ngoài được cấp Thẻ thường trú/tạm trú hoặc ký kết hợp đồng thuê nhà có thời hạn ở Việt Nam (2).
• Cá nhân có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc 12 tháng liên tiếp kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam. Tính cả ngày đến và ngày đi theo thông tin trên hộ chiếu.

Cá nhân không cư trú

Người không đáp ứng được tiêu chí của nhóm cá nhân cư trú được gọi là cá nhân không cư trú. Nhóm này đa phần là người nước ngoài đến Việt Nam công tác.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân

Hiện tại, có ba quy định thuế suất, gồm: thuế lũy tiến từng phần, thuế suất 10% và thuế suất 20%. 

Thuế lũy tiến từng phần

Phương pháp này chỉ dành cho cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên khi tính thuế thu nhập cá nhân. Mức thuế áp dụng sẽ tăng dần theo thu nhập với thuế suất từ 5% đến 35%. Dưới đây là các bước tính thuế:

Bước 1: Xác định thu nhập phải chịu thuế

Thu nhập phải chịu thuế = Tổng thu nhập - Khoản miễn thuế.

• Tổng thu nhập: Tổng tiền lương và các khoản phụ cấp như tiền thưởng, hoa hồng hoặc bất kỳ khoản thu khác của bạn.
• Khoản được miễn thuế: Lương tăng ca, tiền thưởng kèm danh hiệu của nhà nước,...

Bước 2: Xác định thu nhập để tính thuế

Thu nhập tính thuế = Thu nhập phải chịu thuế - Các khoản giảm trừ.

• Thu nhập phải chịu thuế: Thu nhập còn lại sau khi trừ khoản miễn thuế (công thức ở bước 1).
• Khoản giảm trừ: Khác với chi phí được miễn thuế, khoản này sẽ giảm trừ bản thân (11,000,000đ/tháng), người phụ thuộc (4,400,000 đ/người/tháng), bảo hiểm, đóng góp từ thiện, khuyến học,…

Bước 3: Tính thuế TNCN cần nộp

Thuế thu nhập cá nhân cần nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất.

• Thu nhập tính thuế: Thu nhập cuối cùng dùng tính thuế không bao gồm khoản miễn thuế và khoản giảm trừ (công thức ở bước 2).
• Thuế suất: Dựa vào bảng thu nhập tính thuế lũy tiến sẽ có mức phí cần đóng tương ứng.

Ví dụ: Tính thuế TNCN của anh A dựa vào bảng lương sau.

Thu nhập phải chịu thuế = 24,100,000 - (300,000 + 70,000) = 23,730,000đ.

Các khoản được miễn thuế:

• Phụ cấp điện thoại: 300,000đ.
• Phần dư phụ cấp ăn trưa: 70,000 đ (sau khi miễn thuế tối đa 800,000 - 730,000).

Thu nhập tính thuế = 23,730,000 - (11,000,000 + 1,050,000) = 11,680,000đ.

Trong đó, các khoản được giảm trừ bao gồm:

• Bản thân: 11,000,000đ.
• BHXH: 1,050,000đ.

Thuế thu nhập cá nhân cần nộp = 11,680,000 x 15% - 750,000 = 1,002,000đ.

Thuế suất 10%

Mức thuế này áp dụng cho các cá nhân cư trú có thu nhập từ 2,000,000 đồng trở lên và ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, hợp đồng cộng tác viên hoặc không ký hợp đồng.

Lúc này 10% của tổng thu nhập của bạn sẽ được trích ra và nộp cho cơ quan thuế (khấu trừ luôn trước khi trả tiền). Dù bạn làm việc chính thức, tạm thời hoặc tự do thì vẫn có nghĩa vụ đóng thuế.

Công thức tính:

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 10% x Tổng thu nhập trước khi trả.

Thuế suất 20%

Đối với cá nhân nước ngoài không cư trú thì tiền thuế trích nộp sẽ là 20% từ tiền lương. Tuy nhiên, nếu có đóng góp vào các quỹ từ thiện, khuyến học, nhân đạo,... sẽ được giảm trừ theo quy định.

Công thức tính: 

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 20% x Thu nhập chịu thuế.

Trường hợp cá nhân nước ngoài được xét theo diện cư trú sẽ áp dụng thuế suất theo lũy tiến từng phần.

Trong quá trình làm việc, người lao động có thể gặp nhiều vấn đề về thuế như tính các khoản khấu trừ, mức thuế thu nhập cá nhân đang áp dụng... Vì vậy, bạn nên tìm hiểu thông tin về thuế thu nhập cá nhân hoặc tham khảo thêm ý kiến của các chuyên gia để tránh những sai sót không đáng có.