Token Unlock & Vesting là gì? Top 3 công cụ theo dõi lịch mở khoá token

Token unlock là gì?

Token unlock là hoạt động mở khóa các token và phân phối các token ra thị trường lưu thông. Thời gian mở khóa token có thể được đặt theo một lịch trình nhất định hoặc có sự thay đổi tuỳ vào chính sách của nhà phát hành token (bên dự án).

Token vesting schedule là gì?

Token vesting schedule (lịch trình phân phối token) là hoạt động phân phối token theo lịch trình định sẵn nhằm tránh sự bán ra quá mức ngay sau khi phát hành. Thay vì phát hành toàn bộ số lượng token ngay từ đầu, một số dự án sẽ sử dụng lịch trình phát hành token để giảm thiểu tác động tiêu cực đến giá của token.

Thực tế, Token unlock, Token vesting cùng có chung ý nghĩa. Chúng đều chỉ hoạt động mở khoá và phân phối token ra ngoài cung lưu thông. Lượng token đó có thể chuyển cho đội ngũ phát triển, cộng đồng, treasury (quỹ), quỹ đầu tư hoặc các bên khác.

Lịch trình phát hành token này thường được thiết lập bởi các nhà phát hành token và có thể được thiết lập theo nhiều cách khác nhau. Chúng cũng có thể đặt một số điều kiện nhất định để đảm bảo tính minh bạch và tránh sự lạm dụng từ phía người dùng.

Ý nghĩa của Token unlock

Phân phối token là một quá trình quan trọng trong quản lý token của một dự án blockchain. Việc phân phối token đóng vai trò quan trọng đối với nhiều bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư, team, người dùng và cộng đồng.

• Đối với nhà đầu tư: Kế hoạch trả token sẽ giúp họ xác định được thời điểm thay đổi nguồn cung của token. Từ đó phân tích để xác định được điểm vào, điểm ra trong hoạt động đầu tư.
• Đối với team: Đây là phần token được phần token dành cho đội ngũ nhằm tạo động lực cho các thành viên. Số lượng token được thưởng có thể khóa trong một khoảng thời gian nhất định để đảm bảo tính công bằng và động lực của các thành viên trong dự án.
• Đối với cộng đồng và người dùng: Việc phân phối token đóng vai trò quan trọng vì đây là cách để tạo sự tin tưởng và hỗ trợ từ cộng đồng đối với dự án. Đối với các dự án DeFi, native token còn tượng trưng cho quyền biểu quyết của cộng đồng đối với dự án họ ủng hộ.
• Đối với dự án: Ở một số dự án, native token đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành mạng lưới. Vì vậy, việc phát hành token cũng là cách thúc đẩy sự hoạt động bền vững của dự án.

Các phương pháp Unlock Token

Linear unlock và Cliff unlock là hai phương pháp khác nhau để phân phối và mở khóa token cho các nhà đầu tư hoặc thành viên trong đội ngũ trong một dự án blockchain. Cả hai phương pháp này có những điểm khác biệt như sau. Để minh họa dễ hiểu hơn, bài viết sẽ lấy ví dụ của token DYDX để giải thích hai khái niệm Cliff và Linear unlock.

Linear Unlock là gì?

Phương thức mở khóa token tuyến tính cho phép một lượng token được mở khóa theo một lịch trình tuyến tính, chẳng hạn như hàng tháng hoặc hàng năm, trong một khoảng thời gian nhất định. Ưu điểm của phương thức Linear Unlock là tạo ra sự ổn định cho token trên thị trường, giảm thiểu sự bán ra quá mức và giúp tạo niềm tin cho các nhà đầu tư.

Ví dụ, nếu một nhà phát hành token sử dụng phương thức Linear Unlock để mở khóa 1000 token trong vòng 12 tháng, mỗi tháng sẽ được mở khóa 1/12 tổng số token (khoảng 83.33 token) cho tất cả các người dùng.

Trong hình minh hoạ phía, trên, Linear Unlock được thực hiện ở 2 giai đoạn (2 mũi tên màu đỏ). Mũi tên đỏ phía dưới mở khoá DYDX từ 2021 đến 2026, đây là token thuộc nhóm phần thưởng dành cho staking, trading, retroactive... Mũi tên đỏ phía trên mở khoá từ 2023 đến 2026 dành cho nhà đầu tư, đội ngũ phát triển.

Cliff Unlock là gì?

Phương thức mở khóa token Cliff cho phép một lượng token được mở khóa ngay sau một khoảng thời gian nhất định, thường là sau một thời gian định trước như 6 tháng cho tới 1 năm. Sau đó token sẽ được mở khóa theo lịch trình Linear Unlock.

Một số ưu điểm của hình thức Cliff Unlock:

• Đối với dự án: Cách unlock token này cho phép dự án kiểm soát và hạn chế được nguồn lưu thông token trên thị trường trong suốt thời gian trước khi bắt đầu thời điểm Cliff (thời điểm trả token).
• Đối với những nhà đầu tư chấp nhận nhận token theo phương thức Cliff unlock (thường là seed/private investor), họ sẽ nhận được 1 lượng token lớn khi Cliff bắt đầu.
• Tuy nhiên, Cliff unlock cũng có một số hạn chế đối với dự án & những nhà đầu tư: Từ thời điểm bắt đầu cliff unlock, thường có 1 lượng đáng kể token được trả ra. Việc này làm tăng nhanh lượng token circulating supply, từ đó nó tạo ra áp lực bán nhất định.

So sánh Linear và Cliff unlock

Linear Unlock và Cliff unlock là hai phương thức khác nhau để mở khóa token, mỗi phương thức có những ưu điểm và hạn chế riêng.

Tùy vào mục đích và điều kiện của dự án, nhà phát hành token có thể sử dụng một trong hai phương thức Linear unlock hoặc Cliff unlock hoặc kết hợp cả hai để mở khóa token một cách hợp lý và cân bằng.

Công cụ theo dõi Token unlock

Để theo dõi lịch trình mở khóa của token, các bạn có thể sử dụng các công cụ sau đây mà Coin98 Insights tổng hợp. Dưới đây là ưu và nhược điểm của chúng. Tuy nhiên, chúng không hỗ trợ tất cả token trên thị trường. Vì vậy, đối với các token không hỗ trợ, bạn phải theo dõi thủ công.

Thông thường, các ứng dụng theo dõi Token Unlock sẽ có các dữ liệu cơ bản sau:

• Dự án và ticker của dự án
• Vốn hoá, Vốn hoá pha loãng
• Cung lưu thông, Cung tối đa của token
• Ngày mở khoá, số lượng mở khoá, giá trị mở khoá

Vestlab.io

Vestlab là trang web đầu tiên thống kê dữ liệu về Token Unlocks. Điểm nổi bật của Vestlab là:

• Tập trung hỗ trợ cho các Altcoin, đặc biệt là Altcoin từ Launchpad của DAO Maker, Coinlist.
• Hiển thị thông số ROI từ lúc ICO.
• Hiển thị biểu đồ giá Tradingview.

Nhược điểm: Không hiển thị các số liệu về vốn hóa (Market Cap), vốn hóa pha loãng.

Các bạn có thể tìm hiểu thêm về Vestlab tại đây.

TokenUnlocks

TokenUnlocks là web ra đời sau nhưng có giao diện thân thiện hơn so với Vestlab. Điểm nổi bật của TokenUnlocks là:

• Phân biệt Cliff unlock và Linear unlock
• Tính giá trị USD của số lượng token được unlock hằng ngày.
• Hiển thị số liệu vốn hóa (Market Cap), vốn hóa pha loãng (FDV).
• Hiển thị số lượng token chưa được mở khóa của các cổ đông.
• Hỗ trợ các dự án được phát hành trên DAO Maker.
• Tạo được danh sách theo dõi và thông báo cho từng token.

Dropstab Vesting

Dropstab là trang web ra mắt sau cũng nhưng cũng có nhiều điểm nổi bật:

• Hiển thị nhiều thông tin khác của dự án như CoinMarketCap.
• Hỗ trợ thông tin của nhiều dự án nhất so với TokenUnlocks và Vestlab.
• Hỗ trợ nhiều token thuộc Launchpad của CEX như Binance, Huobi, Gate,...
• Hiển thị thông số ROI từ lúc ICO.
• Tính giá trị USD của số lượng token được unlock theo đợt.
• Hiển thị số liệu vốn hóa (Market Cap), vốn hóa pha loãng (FDV).
• Hiển thị số lượng token chưa được mở khóa của các cổ đông.
• Có bảng lịch hiển thị chi tiết ngày bắt đầu mở khóa, ngày kết thúc mở khóa.

Tổng kết

Việc unlock token là quá trình phân phối token cho các nhà đầu tư, thành viên của dự án và cộng đồng. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn một số rủi ro như tình trạng lạm phát token và giảm giá token do sự bán ra đột ngột của những token được unlock.

Các dự án blockchain thường áp dụng các phương thức unlock token như linear unlock và cliff unlock để đảm bảo việc phân phối token được thực hiện một cách hợp lý và bền vững. Việc hiểu rõ về ý nghĩa của việc unlock token giúp nhà đầu tư và token holder đưa ra quyết định đầu tư và sử dụng token một cách thông minh.