Top dự án định danh nổi bật trong web3
Danh tính web3 là một nhánh rất rộng và có tiềm năng mở ra nhiều ứng dụng quan trọng trong tương lai. Các dự án nổi bật trong nhóm này thường phát triển theo hướng khuyến khích người dùng tham gia bằng những hoạt động khác trước khi phát triển hệ thống định danh.
Bài viết này sẽ phân tích các dự án định danh nổi bật trên thị trường dựa trên tiêu chí về số lượng người dùng, sản phẩm và động thái phát triển tích cực. Để bạn đọc tiện theo dõi, mỗi dự án sẽ được trình bày theo cấu trúc:
- Tổng quan về dự án
- Hệ sinh thái sản phẩm
- Nhận định tổng quan
Unstoppable Domain
Tổng quan
Unstoppable Domains ban đầu là nền tảng đăng ký tên miền trong Web3. Đây là dự án đầu tiên hỗ trợ nhiều đuôi tên miền như (.crypto, .bitcoin, .blockchain…) và không có phí gia hạn. Người dùng sở hữu tên miền của Unstoppable Domains sẽ toàn quyền kiểm soát tên miền đó vĩnh viễn. Trong vòng gọi vốn mới nhất vào tháng 07 năm 2022, dự án đã gọi được 65 triệu USD với định giá 1 tỷ USD.
Sau khi ra mắt sản phẩm tên miền, Unstoppable Domains tiếp tục phát triển thêm nhiều sản phẩm và tính năng mới, bao gồm khả năng thêm danh tính vào tên miền. Dự án tích cực hợp tác với nhiều bên trong các lĩnh vực sản phẩm, quảng bá hình ảnh, nắm bắt xu hướng thị trường qua các chương trình point, và chạy campaign với các dự án nổi bật.
Hệ sinh thái sản phẩm
- Tên miền: Hỗ trợ nhiều đuôi tên miền, không có phí gia hạn tên miền, hỗ trợ cả tên miền DNS truyền thống và tên miền web3. Hiện có gần 3.9 triệu tên miền đã được đăng ký thông qua Unstoppable Domain.
- Unstoppable Profile: Cho phép thêm thông tin vào tên miền như tài khoản mạng xã hội, hiển thị NFT avatar và token sở hữu, kết nối tài khoản mạng xã hội, follow profile khác, thu thập huy hiệu (badge), KYC, hỗ trợ hệ thống xếp hạng và tính điểm.
- Unstoppable Lite Wallet: Hỗ trợ social log-in & social recovery, nhắn tin với chủ tên miền khác, có các tính năng cơ bản của ví web 3 như gửi, nhận, lưu trữ token.
- Unstoppable App: App điện thoại sở hữu các tính năng của tên miền, Profile và Lite Wallet
- Unstoppable Marketplace: Marketplace chuyên cho việc mua bán tên miền
- Các dịch vụ khác: Cung cấp API, Gift Card, Lưu trữ tên miền trong vault
Unstoppable Domains là một trong những dự án phát triển tích cực. Tuy nhiên, sau thành công của sản phẩm tên miền, các sản phẩm sau đó chưa nhận được nhiều sự chú ý. Với sản phẩm mới nhất là marketplace và việc tập trung quảng bá là “One Stop Shop for Onchain Domains”, có thể thấy trọng tâm phát triển của Unstoppable Domains vẫn xoay quanh nhánh tên miền Web3.
Galxe ID/ Passport ($GAL, $G)
Tổng quan
Galxe (tiền thân là Project Galaxy) là dự án đầu tiên thúc đẩy khái niệm "quest-to-earn" đến số đông người dùng web3. Ra mắt vào thời điểm thị trường bùng nổ năm 2021, khi các dự án đều muốn thu hút sự chú ý và người dùng tích cực tìm kiếm cơ hội thông qua NFT và airdrop.
Nắm bắt nhu cầu đó, Galxe cho phép dự án tạo ra các nhiệm vụ (quest) để người dùng hoàn thành và nhận NFT. Việc sở hữu NFT mang lại cơ hội nhận được airdrop trong tương lai. Sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường đã giúp Galxe tăng trưởng mạnh mẽ. Nhiều chiến dịch giá trị và rất thành công đã được tổ chức thông qua Galxe, chẳng hạn như Arbitrum Odyssey và Optimism Quests…
Từ những dữ liệu về NFT người dùng thu thập được, vốn là bằng chứng cho hoạt động của họ trong web3, Galxe tiếp tục phát triển hệ thống định danh bên trên.
Hệ sinh thái sản phẩm
- Galxe Quest: Nền tảng cho phép dự án đăng nhiệm vụ và phần thưởng khi hoàn thành nhiệm vụ. Theo Dune Analytics , đã có hơn 60,000 nhiệm vụ được đăng trên Galxe từ 6,000 đối tác, thu hút hơn 783 triệu lượt tham gia.
- Galxe ID: Galxe ID là danh tính người dùng sử dụng trong hệ sinh thái Galxe. Nó cho phép kết nối các thông tin như địa chỉ ví, tài khoản mạng xã hội... vào trong một dashboard. Hiện đã có hơn 147 triệu Galxe ID được tạo.
- Galxe Identity Protocol: Cho phép tạo ra các chứng chỉ (credential) có thể thêm/bớt thông tin và hiển thị một phần thông tin tuỳ chọn thông qua công nghệ Zk proof. Đã có hơn 302,000 chứng chỉ được tạo ra với hơn 220 triệu địa chỉ sở hữu.
- Galxe Passport: Giúp người dùng lưu trữ thông tin của bản thân và có thể được sử dụng trên những ứng dụng web3 hỗ trợ Galxe Passport. Hiện có hơn 963,000 địa chỉ ví sở hữu passport.
- Galxe Score: Là hệ thống chấm điểm danh tiếng của người dùng web3 dựa trên thành tựu, tài sản, lịch sử hoạt động… Đã có hơn 279,000 địa chỉ đăng ký tính điểm danh tiếng.
- Gravity: Blockchain EVM layer 1 sử dụng $G làm native token. Người dùng có thể migrate $GAL để nhận $G.
- Các sản phẩm khác: Hub tổng hợp airdrop Galxe Compass, trợ lý AI web3 Alva.
Galxe Quest là một sản phẩm thành công. Với việc ra mắt đúng thời điểm, có sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, tích cực cập nhật và hợp tác, Dự án đã thu hút được lượng người dùng lớn. Đã có gần 26 triệu địa chỉ ví tham gia Galxe Quest và mỗi tháng vẫn có vài triệu địa chỉ ví tham gia làm nhiệm vụ bất chấp điều kiện thị trường.
Tuy nhiên hệ thống định danh của Galxe ID vẫn chưa được sử dụng nhiều trên các dapp khác. Mục đích ban đầu của Galxe Quest là để thu hút người dùng trải nghiệm dự án, do đó dự án có xu hướng ra mắt nhiều NFT. Những NFT được ra mắt phần lớn là hàng dùng một lần và không có nhiều giá trị về sau. Giải pháp định danh của Galxe vốn được tổng hợp từ các NFT theo đó cũng chưa đảm bảo đủ giá trị.
Việc ra mắt layer 1 Gravity của Galxe khả năng cao sẽ nhắm đến việc sử dụng định danh của Galxe ID, Galxe Passport trong hệ sinh thái.
Cyber ID ($CYBER)
Tổng quan
Cyber (tiền thân là CyberConnect) là một trong những nền tảng mạng xã hội web3 đầu tiên thu hút nhiều sự chú ý. Bắt đầu bằng sản phẩm Link3 cho phép dự án hoặc người dùng crypto tạo ra các hồ sơ (profile), Cyber dần trở thành một địa điểm để người dùng nhanh chóng cập nhật và tìm kiếm thông tin trong web3.
Khi có nhiều người sử dụng Link3, Cyber bắt đầu phát triển thêm sản phẩm về định danh.
Hệ sinh thái sản phẩm
- Link3: Nền tảng mạng xã hội Link3 cho phép người dùng tạo các profile, follow các profile khác, nhắn tin, đăng/collect post, tạo/tham gia các sự kiện và nhiệm vụ nhận thưởng. Hiện đã có hơn 1.2 triệu profile được tạo trên Link3 với khoảng vài trăm nghìn người dùng hoạt động hàng tháng.
- CyberWallet: Cho phép người dùng chuyển tài sản vào một ví smart contract để có trải nghiệm mượt mà hơn khi sử dụng các dapp được Cyber tích hợp. Hiện tại đã có hơn 2.4 triệu CyberWallet được khởi tạo.
- Cyber L2: Là blockchain layer 2 tập trung vào mảng social.
Với việc hỗ trợ đăng sự kiện và nhiệm vụ, bên cạnh trang tổng hợp thông tin, Cyber đã trở thành điểm đến của nhiều dự án. Mặc dù cách tiếp cận có phần khác biệt, thực tế Link3 giống như một nơi để người dùng tham gia nhận thưởng hoặc được xem là nơi tổng hợp link của các dự án hơn là một mạng xã hội thực thụ. Độ gắn bó của người dùng với dự án không nhiều và thường chỉ tăng khi có nhiệm vụ của dự án nổi tiếng hoặc khi chạy campaign.
Việc ra mắt layer 2 Cyber có thể sẽ giống với Galxe nhằm nhắm đến việc sử dụng định danh Cyber ID trong hệ sinh thái.
Gitcoin Passport ($GTC)
Tổng quan
Gitcoin là nền tảng tài trợ phát triển cho các cá nhân/ tổ chức trong web3. Với sự hưởng ứng của cộng đồng, Gitcoin tiếp tục phát triển sản phẩm định danh Gitcoin Passport.
Hệ sinh thái sản phẩm
- Gitcoin grants: nền tảng tài trợ phát triển cho các cá nhân/ tổ chức trong web3. Đã có hơn 60 triệu USD được kêu gọi thông qua Gitcoin.
- Gitcoin Passport: cho phép người dùng định danh để sử dụng trên các dapp và hoàn thành các điều kiện để tăng điểm danh tiếng. Hiện có hơn 1.2 triệu Gitcoin Passports được tạo, số giao dịch được thực hiện thông qua Gitcoin Passport đạt từ 1 đến 2,000 giao dịch/ ngày.
- Allo Protocol: là nền tảng phân bổ vốn dựa trên công nghệ của Gitcoin grants
Gitcoin từng thu hút nhiều sự chú ý khi các dự án có xu hướng airdrop cho người dùng tài trợ thông qua nền tảng. Tuy nhiên, xu hướng này không kéo dài khi số lượng dự án gọi vốn ngày càng tăng và những người tham gia để săn retroactive không còn kiếm được lợi nhuận.
Mô hình Gitcoin Grant cũng gặp hạn chế. Dù Gitcoin đã tổ chức 20 vòng Gitcoin Grants trong 5 năm, số tiền tài trợ chỉ đạt hơn 60 triệu USD. Con số này khá khiêm tốn so với các quỹ đầu tư sẵn sàng chi hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu USD cho một dự án.
Với các sản phẩm hiện tại, Gitcoin có thể đang nhắm đến xu hướng token sale mới. Người dùng có Gitcoin Passport với điểm danh tiếng cao có thể tiếp cận các cơ hội đầu tư sớm thông qua Allo Protocol, tương tự như các quỹ đầu tư.
Lukso ($LYX)
Tổng quan
Lukso là một dự án mới ra mắt sản phẩm và chưa có nhiều thông số nổi bật. Tuy nhiên, dự án có cách tiếp cận khác biệt so với phần lớn hệ thống định danh trong web3 hiện nay. Lukso phát triển một hạ tầng blockchain mới, trong đó thay vì sử dụng địa chỉ ví, người dùng sẽ tạo tài khoản để tương tác với blockchain. Tài khoản này có những đặc tính như:
- Thêm thông tin có thể được đọc và tương tác bởi smart contract
- Kiểm soát quyền truy cập và có thể cấp quyền hạn chế cho các tài khoản, thiết bị hoặc dapp
- Có các chức năng nâng cao như kết hợp nhiều hoạt động vào một giao dịch, tài trợ phí, social log-in, social recovery,...
Việc đi từ gốc giúp Lukso có một hệ thống quy chuẩn chung cho hoạt động định danh. Từ đó thay vì phải liên tục tích hợp nhiều nền tảng định danh do bản chất cạnh tranh, các Dapps hiện tại có thể phát triển dựa trên quy chuẩn chung của Lukso.
Góc nhìn tổng quan về các giải pháp định danh web3 hiện tại
Qua những cái tên nổi bật trên, ta có thể thấy vấn đề lớn của nhóm dự án định danh trong web3, đó là bị phân mảnh:
- Mỗi dự án lại sở hữu một hệ thống định danh riêng với tiêu chuẩn riêng biệt. Định danh ở nền tảng này không được sử dụng ở nền tảng khác.
- Ở góc độ dự án, việc tích hợp hay tương tác với nhau gặp khó khăn. Trải nghiệm của người dùng cũng bị phân mảnh.
Hiện tại, các dự án như Galxe, Cyber đang tìm cách giải quyết vấn đề trên bằng cách phát triển mạng lưới riêng của họ. Việc này giúp mang lại trải nghiệm liền mạch khi người dùng sử dụng giải pháp định danh web3 trong hệ sinh thái của họ.
Trong khi đó, Gitcoin hướng tới việc phát triển ứng dụng yêu cầu định danh để tham gia. Lukso chọn cách xây dựng hạ tầng riêng, lấy định danh làm gốc.
Trong nhóm dự án được đề cập trong bài viết này, Galxe đang dẫn đầu với các thông số ấn tượng và sản phẩm đã ra mắt trên mainnet. Các dự án còn lại hoặc chưa ra mắt sản phẩm, hoặc chưa thu hút được nhiều người dùng.
Từ bức tranh về các dự án giải pháp định danh nổi bật trong web3, ta có thể thấy lĩnh vực này vẫn còn một chặng đường dài trước khi được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, định danh web3 chắc chắn sẽ là một trong những thành tố không thể thiếu để mở ra nhiều ứng dụng quan trọng của thị trường crypto.