zkSync Era và cơ hội airdrop dành cho người dùng

Thời gian vừa qua, người dùng đang đổ xô vào việc thử nghiệm zkSync Era nhằm mục đích được airdrop. Vậy zkSync Era có gì? và liệu có khả năng airdrop hay không?

nguyennsh

Published May 27 2023

Updated May 02 2024

7 min read

Tổng quan về zkSync Era

zkSync Era là phiên bản nâng cấp của zkSync Lite và được mainnet vào 24/3/2023, dự án là một layer 2 sử dụng công nghệ Zk Rollups nhằm tăng tốc độ giao dịch cũng như tăng khả năng bảo mật cho mạng lưới.

zkSync Era là sản phẩm của công ty Matter Labs - một công ty blockchain tập trung chủ yếu vào các công nghệ layer 2 với chủ đạo là zkSync. Ngoài ra, Matter Labs đã gọi vốn được 458 triệu USD từ nhiều ông lớn như Dragonfly Capital, a16z, Blockchain Capital,... Với tiềm lực tài chính mạnh mẽ như vậy, Matter Labs có khả năng đưa zkSync Era dẫn đầu về xu hướng công nghệ Zk Rollups.

Tìm hiểu thêm về Zk Rollups tại đây

Hệ sinh thái zkSync Era

Hệ sinh thái zkSync hiện đang là một trong những hệ sinh thái phát triển nhanh nhất với TVL đã lên tới gần 400 triệu USD trong vòng nửa năm. Hiện tại, zkSync Era đang có tới hơn 500,000 địa chỉ ví với hơn 19 triệu giao dịch. Đây là một con số người dùng khá lớn đối với 1 với một blockchain được mainnet 2 tháng.

zksync unique addresses — Số lượng người dùng tăng đột biến trong tháng 5, source: Dune

zksync ecosystem coin98 — Hệ sinh thái zkSync

Hệ sinh thái của zkSync Era đa phần đều từ zkSync Lite và hiện tại đã và đang có đầy đủ mọi tính năng hơn so với zkSync Lite.

Ở mảng AMM/DEX, zkSync Era đang có các dự án nổi bật như Mute.io, Syncswap hay là dự án mới nổi Velocore. Không những vậy, phần lớn người dùng cũng đang có xu hướng trải nghiệm các DEX nhiều hơn so với những mảng khác, khi mà volume giao dịch trên DEX đã đạt tới con số 6 triệu USD.

zksync dex volume — Dex volume trên zkSync Era

Ngoài ra, bên cạnh phần lớn AMM/DEX, zkSync Era cũng đang chứng kiến nhiều dự án về Bridge. Hiện tại đã có rất nhiều dự án có những chương trình kêu gọi người dùng bridge qua zkSync Era thông qua nền tảng của họ, điển hình có thể kể đến là Orbiter Finance, Symbiosis,...

Đối với mảng NFT/Gaming, đây cũng có thể được coi là mảng phát triển nhanh nhất tại zkSync Era, khi đang có 2 players lớn là MintSquare (NFT Marketplace) và zkAnimals (NFT Collection). Ngoài 2 players lớn kể trên, zkSync Era cũng có nhiều những dự án NFT nổi bật như zkPunks (bản fork từ Crypto Punks trên ETH) hay zkRocks (Bộ sưu tập 1001 đá với hệ sinh thái tương tự như EtherRock trên ETH).

Mặt khác, zkSync Era cũng đang có một nhược điểm rất lớn đó là thiếu đi những dự án liên quan tới Lending/Borrowing - đây là mảng giúp níu kéo người dùng ở lại hệ sinh thái. Hiện tại, số lượng dự án Lending/Borrowing trên zkSync Era có thể đếm trên đầu ngón tay (Onchain Trade; Nexon Finance, Trustless).

Một số dự án nổi bật

Với nhu cầu trải nghiệm zkSync Era ngày càng nhiều từ người dùng với mục đích có thể nhận airdrop, dưới đây là một số dự án nổi bật và an toàn mà Coin98 Insights đã tổng hợp:

Velocore: Sàn AMMs với mô hình ve(3,3) đầu tiên trên hệ sinh thái zkSync. Ve(3,3) là mô hình kết hợp giữa cơ chế Vote Escrow của Curve và cơ chế (3,3) của Olympus DAO. Đây là mô hình đem lại cho người dùng doanh thu thực và đã từng thu hút rất nhiều dòng tiền. Điển hình có thể kể đến dự án Velodrome Finance trên Optimism.
Syncswap: AMM native trên zkSync Era. Dự án sau khi công bố sẽ ra mắt token riêng vào 6/4/2023, ngay lập tức TVL của dự án từ 23 triệu USD lên tới con số 70 triệu USD. Mặc dù, đội ngũ dự án và nhà đầu tư đều ẩn danh nhưng Syncswap lại là dự án dẫn đầu trong cuộc đua về DEX/AMMs khi nắm giữ 30% thị phần trong zkSync Era.

MintSquare: NFT Marketplace lớn nhất ở mảng Zk Rollup (Starknet và zkSync), đây cũng là một trong những dự án đầu tiên trên cả 2 nền tảng zkSync và Starknet. Ngoài ra, Mint Square đã và đang list nhiều collection nổi tiếng trên hệ sinh thái zkSync Era như briq, zkApe, zkPunks,...
Onchain Trade: Nền tảng chuyên về các giao dịch spot, giao dịch phái sinh và thậm chí về Lending/Borrowing. Vào ngày 17/3/2023, Onchain Trade đã thực hiện IFO và thu về thành công 745,000 USD. Nhìn chung, nền tảng này có thể được coi là dự án Lending/Borrowing lớn nhất với TVL hơn 600,000 USD.

Roadmap của Matter Labs và cơ hội airdrop

Roadmap

zkSync là công nghệ đã được Matter Labs thử nghiệm năm 2020 và vào tháng 6/2020, zkSync Lite được đưa vào mainnet. Tuy nhiên, Lite còn quá nhiều hạn chế nên các dự án vẫn chưa được phát triển nhiều trên Lite.

Khoảng 1 năm sau đó, Matter Labs giới thiệu với cộng đồng công nghệ zkEVM có tên gọi là zkSync Era. Ngay lập tức, Polygon đã đáp trả bằng việc cũng nghiên cứu zkEVM và thông báo Polygon zkEVM chuẩn bị ra mắt.

Sau khi thấy thông báo là Polygon zkEVM mainnet vào 27/3/2023, Matter Labs đã đáp trả bằng việc cho ra mắt roadmap và đưa zkSync Era mainnet sớm hơn Polygon zkEVM 3 ngày (24/3/2023).

zksync roadmap — Hiện tại chúng ta đang ở giai đoạn Full Launch Alpha

Mục đích của Matter Labs khi đưa zkSync Era phải mainnet sớm hơn đối thủ có thể đến từ việc họ muốn nắm phần lớn thị phần công nghệ zkEVM trên thị trường blockchain. Nhìn chung, độ hiệu quả là có khi việc ra mắt sớm hơn Polygon zkEVM cũng đã đưa zkSync Era dẫn đầu trong cuộc đua về zkEVM.

Ngoài ra, theo thông tin của Matter Labs, zkSync Era chắc chắn sẽ ra mắt token khi họ đang định hướng zkSync theo “decentralization”. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, Matter Labs chưa ra mắt tokenomics hay thậm chí là valuation sau mỗi vòng đầu tư - việc không đưa valuation và tokenomics sẽ giúp Matter Labs linh động hơn trong việc đưa ra initial price của token. Do đó, chúng ta có thể thấy Matter Labs đang chờ đợi thị trường thuận lợi nhất để có thể ra mắt token.

Cuối cùng, sau khi ra mắt zkSync Era, Matter Labs đã và đang phát triển Pathfinder - layer 3 với mọi tính năng nâng cấp từ layer 2. Tuy nhiên, thông tin về Pathfinder chưa thực sự nhiều, vì vậy Coin98 Insights sẽ có bài viết về layer 3 này ngay khi có thông tin mới nhất.

Cơ hội airdrop

Vào ngày 16/11/2022, zkSync đã thông báo dành ra ⅔ tổng cung token cho việc phát triển hệ sinh thái.

Vì vậy, khả năng cao zkSync Era sẽ airdrop tương tự như Arbitrum cùng với các điều kiện cơ bản như:

Sử dụng cầu nối qua zkSync Era (Người dùng nên sử dụng cầu nối chính thức của zkSync để tăng cơ hội nhận được airdrop).
Sử dụng cầu nối qua zkSync Lite.
Donate zkSync thông qua Gitcoin.
Trải nghiệm hệ sinh thái.
Tham gia discord của zkSync và hoàn thành nhiệm vụ trên Crew3.

Tuy nhiên, với việc chưa ra mắt tokenomics, chúng ta vẫn chưa biết được khả năng zkSync có thực sự airdrop hay sẽ là token sales như SUI hoặc có khi sử dụng số ⅔ số token đó vào incentive program cho các dự án trên hệ sinh thái.