Dynamic NFT là gì? NFT động và những cơ hội mới cho NFT Finance

Dynamic NFT là gì?

Dynamic NFT (non-fungible token) là một loại NFT không tĩnh mà thay đổi theo thời gian. Khác với các NFT truyền thống đại diện cho một tài sản cố định, chẳng hạn như một hình ảnh hoặc video, dynamic NFT có thể phát triển và hiển thị nội dung hoặc hành vi khác nhau dựa trên các điều kiện khác nhau.

Dynamic NFT có thể được lập trình bằng các hợp đồng thông minh trên các nền tảng blockchain như Ethereum. Các hợp đồng thông minh này có thể cho phép NFT phản ứng với các sự kiện hoặc nguồn dữ liệu bên ngoài khác nhau, chẳng hạn như thời tiết hiện tại, giá cổ phiếu hoặc các dữ liệu từ mạng xã hội. 

Sự khác biệt giữa Dynamic NFT và Static NFT

Những khác biệt chính giữa Static NFT (NFT tĩnh) và Dynamic NFT (NFT động) chủ yếu nằm ở cách chúng hoạt động và mức độ tương tác.

• Static NFTs là các tài sản có tính duy nhất và có thuộc tính cố định không thay đổi. Ví dụ như một hình ảnh, video hoặc tệp âm thanh. Một khi đã được tạo ra, một NFT tĩnh không thể được sửa đổi hoặc cập nhật và giá trị của nó.
• Dynamic NFT được thiết kế để thay đổi theo thời gian dựa trên các quy tắc và điều kiện được lập trình trước. Chúng có thể phản hồi với nguồn dữ liệu và sự kiện, cập nhật siêu dữ liệu của chúng và tương tác với các hợp đồng thông minh và NFT khác.

Ứng dụng Dynamic NFT

Dưới đây là một số ví dụ cho thấy tính ứng dụng của Dynamic NFT. Có một số ví dụ đã áp dụng ngoài thực tế, một số còn lại thì chưa nhưng chúng đều có tính khả thi cao.

LaMelo Ball Dynamic NFT

LaMelo Ball là một bộ sưu tập bao gồm 8 NFT của ngôi sao bóng rổ LaMelo Ball đang chơi tại giải NBA. Điểm nổi bật là mỗi NFT này sẽ gắn liền với thành tích và trình độ của LaMelo Ball trong suốt giải đấu. Nó sẽ liên tục thay đổi nếu như LaMelo Ball ghi bàn, kiến tạo,... 

Trong đó, NFT sẽ có sự thay đổi lớn nhất là chuyển hoá thành màu vàng Gold nếu như LaMelo Ball giành giải tân binh của năm cho giải NBA năm 2021. Trên thực tế, anh ấy đã thành công trở thành tân binh còn NFT đã cập nhật LaMelo màu trắng nhạt đang nắm lấy hành tinh Sao Thổ thành một LaMelo vàng đang nắm lấy Mặt trời.

Dynamic NFT trong thị trường xe

Trong thời gian tới, khi Real Wold Assets được mã hóa thành NFT càng nhiều, chúng cần có nhiều thông tin hơn là tên của mỗi NFT. Vì vậy, việc sử dụng Static NFT là không khả thi. Để các tài sản ở ngoài đời thực như xe được mã hóa vào trong thị trường DeFi và có thể định giá, chúng cần Dynamic NFT để bao gồm các thông tin như hồ sơ người chủ, báo cáo tai nạn, số km đã đi,...

Qua đó, cứ mỗi lần xe trải qua một đợt tương tác nào, giá trị của xe cũng sẽ thay đổi theo:

• Giá trị xe tăng khi: Xe được bảo dưỡng đầy đủ, thay mới phụ kiện khi bị hư,...
• Giá trị xe giảm khi: Xe bị tai nạn giao thông, số km chạy nhiều,...

Dynamic NFT trong thị trường bất động sản

Tương tự như xe ở phía trên, giá trị của bất động sản cũng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tình trạng cơ sở hạ tầng tại khu vực, số năm tuổi đã sử dụng,... Cứ mỗi lần nhà được trùng tu, Dynamic NFT là thứ có thể phản ánh được điều đó khi nó có thể cập nhật những ghi nhận mới về ngôi nhà đó.

Đối với các Static NFT, có thể bạn cần phải tạo một NFT mới trên một smart contract mới để cập nhật lại những sự thay đổi của căn nhà còn Dynamic NFT giúp bạn cập nhật ngay trong smart contract.

Dynamic NFT trong Gaming

Trong thị trường Gaming truyền thống, nhân vật sẽ được thay đổi nhiều tính năng nếu như họ chơi đủ lâu, chơi giỏi, may mắn nhận được vật phẩm hoặc bỏ tiền mua đồ vật nâng cấp. Tất cả các tính năng này đều có thể áp dụng được nhờ vào Dynamic NFT.

Lợi ích và hạn chế của Dynamic NFT

Lợi ích của Dynamic NFT

Dynamic NFT mang đến nhiều lợi ích hơn so với các NFT tĩnh, bao gồm:

• Tính linh hoạt: Dynamic NFT có thể thay đổi và phát triển theo thời gian.
• Tương tác: Dynamic NFT có thể tương tác để mở khoá nhiều tính năng mới.
• Dữ liệu thời gian thực: Dynamic NFT có thể tích hợp đầu vào dữ liệu thời gian thực để thay đổi dựa trên dữ liệu đó.
• Cá nhân hóa: Dynamic NFT có thể được cá nhân hóa cho từng người dùng giống như cách các tài sản thực hoạt động trong thế giới thực.
• Tính hiếm có: Nếu Static NFT khác nhau về smart contract nhưng có thể tồn tại một số vật phẩm giống nhau thì Dynamic NFT có thể độc nhất hoá hơn nữa vì tích hợp được các điều kiện khác nhau.
• Cơ hội mới: Dynamic NFT có thể tạo ra nguồn thu mới vì chúng có nhiều tính ứng dụng mới, mở khoá cho các mảng khác trong NFT Finance ra đời.

Đọc thêm NFT Finance (NFTFi) là gì? Mang thế giới tài chính vào NFT.

Hạn chế của Dynamic NFT

Dưới đây là một số nhược điểm tiềm tàng của NFT động:

• Độ phức tạp: NFT động phức tạp hơn so với các NFT truyền thống và yêu cầu kiến thức kỹ thuật cao hơn để tạo và quản lý. 
• Rủi ro từ hợp đồng thông minh: NFT động phụ thuộc nhiều vào hợp đồng thông minh để hoạt động. Nếu bị tấn công, nó có thể dẫn đến mất mát hoặc sự can thiệp vào NFT.
• Tương thích giới hạn: Vì Dynamic NFT còn mới, nên chúng còn nhiều hạn chế để tương thích giữa các nền tảng blockchain và các thị trường.
• Khó định giá: Định giá NFT động có thể khó khăn vì giá trị của nó có thể thay đổi theo thời gian và phụ thuộc vào các điều kiện được đặt trong hợp đồng thông minh.
• Phí gas cao hơn: NFT động yêu cầu nhiều tài nguyên tính toán hơn để thực hiện so với các NFT truyền thống, điều này có thể dẫn đến việc phí gas cao hơn cho người dùng.

Cách hoạt động của Dynamic NFT

Dưới đây là các bước mô tả từng bước giải thích cách hoạt động của NFT động:

• NFT động được tạo ra bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh trên nền tảng blockchain như Ethereum, BNB Chain,... 
• Hợp đồng thông minh là các chương trình tự thực thi được lưu trữ trên blockchain. Chúng cho phép tự động hóa một số nhiệm vụ và hành động, bao gồm quản lý Dynamic NFT.
• Khi một NFT động được tạo ra, nó được gán một định danh duy nhất trên blockchain không thể sao chép hoặc thay đổi. Định danh này có thể được sử dụng để theo dõi sở hữu và lịch sử của NFT. 
• Hợp đồng thông minh quản lý Dynamic NFT chứa mã chỉ định các điều kiện dưới đây mà NFT sẽ thay đổi. Chúng có thể được thiết kế để thay đổi theo thời gian dựa trên các điều kiện cụ thể được đặt trong hợp đồng thông minh. 
• Khi các điều kiện được chỉ định trong hợp đồng thông minh được đáp ứng, NFT sẽ thay đổi theo các quy tắc được quy định trước. Điều này có thể bao gồm thay đổi ngoại hình, chức năng hoặc giá trị của NFT.
• Các thay đổi được thực hiện trên NFT được ghi lại trên blockchain và có thể nhìn thấy cho bất kỳ ai có quyền truy cập vào mạng blockchain. Điều này đảm bảo tính minh bạch và cho phép theo dõi lịch sử và sở hữu của NFT một cách dễ dàng.

Tìm hiểu thêm về smart contract (hợp đồng thông minh) tại đây.

Nhìn chung, cách hoạt động của Dynamic NFT không khác quá nhiều so với Static NFT. Chúng đều được tạo trên smart contract. Điểm khác biệt là Dynamic NFT sử dụng dữ liệu đầu vào để tác động đến kết quả đầu ra.

• Dữ liệu đầu vào: Dữ liệu Off-chain như thời tiết, kết quả trận đấu,... hoặc Dữ liệu On-chain như giá cryptocurrency.
• Kết quả đầu ra: NFT sẽ được thay đổi dựa trên các điều kiện thiết lập sẵn.

Các dự án Dynamic NFT

Hiện tại trên thị trường có không ít dự án chú ý đến Dynamic NFT. Trong đó chia thành 2 nhóm chính là:

• Dự án cơ sở hạ tầng cho Dynamic NFT.
• Dự án sử dụng Dynamic NFT.

Dự án cơ sở hạ tầng cho Dynamic NFT

Trong nhánh này có không ít dự án hỗ trợ. Tuy nhiên, các dự án khác còn khá nhỏ và Chainlink là dự án có nhiều sản phẩm khác bổ trợ vào sự phát triển của Dynamic NFT. Vì vậy, bài viết này chỉ đề cập đến sản phẩm của Chainlink.

Chainlink là dự án cơ sở hạ tầng hàng đầu trong thị trường Web3 và DeFi. Hiện tại, Chainlink phát triển nhiều sản phẩm khác nhau như Data Feeds, Automations, VRF, CCIP,... Dưới đây là một số sản phẩm tham gia vào quá trình vận hành của Dynamic NFT. 

Ví dụ: Hiện tại, thẻ tích điểm siêu thị của bạn đang là hạng Đồng. Nếu như tổng chi tiêu vượt qua 2,000 bạn sẽ được nâng cấp thành thẻ hạng Bạc với quyền lợi cao hơn. Chainlink sẽ hỗ trợ:

• Với Chainlink Data Feeds, sản phẩm Oracle này sẽ cập nhật dữ liệu Off-chain từ cửa hàng để cập nhật tổng số tiền khách hàng đã mua là 2,009 USD sau đơn mới nhất giá trị 17 USD.
• Với điều kiện đã lập trình sẵn, Chainlink Keepers (đã đổi tên thành Automations) sẽ kích hoạt sự thay đổi trên smart contract của NFT. Giúp thẻ tích điểm NFT đổi từ hạng đồng sang hạng bạc với quyền lợi cao hơn.

Tìm hiểu thêm về Chainlink tại đây.

Dự án sử dụng Dynamic NFT

Theo lý thuyết, Dynamic NFT có thể sử dụng ở rất nhiều dự án khác nhau từ DeFi, Web3 Game, Metaverse,... Tuy nhiên, Web3 Game và Collectibles là mảng có tính ứng dụng cao nhất đối với Dynamic NFT. 

• Dự án Gaming sử dụng Dynamic NFT: Axie Infinity, Decentraland, Dream Quest,...
• Collectibles sử dụng Dynamic NFT: Azuki & BEANZ, Doodles, Organic Growth Crystal Reef,... 

Tìm hiểu thêm về Doodles NFT tại đây.