CZ bị réo tên sau cú sập POPCAT: Người hold HYPE còn an toàn?

Toàn cảnh vụ việc “Cú sập POPCAT trên Hyperliquid”

Tối ngày 12/11, Hyperliquid bất ngờ trở thành tâm điểm chú ý của toàn bộ thị trường crypto sau một vụ thao túng giá quy mô lớn liên quan đến token POPCAT.

Sự cố này đã gây thiệt hại khoảng 5 triệu USD cho hệ thống thanh khoản (HLP) của sàn, buộc Hyperliquid phải tạm thời khóa tính năng nạp/rút, khiến cộng đồng hoang mang và dấy lên lo ngại về tính ổn định của nền tảng.

Theo dữ liệu từ Arkham, một trader ẩn danh đã rút 3 triệu USDC từ sàn OKX, sau đó chia nhỏ số tiền này vào 19 ví khác nhau trên Hyperliquid. Người này dựng lên một “buy wall” trị giá khoảng 20 triệu USD tức là đặt một lượng lệnh mua cực lớn để tạo ảo giác rằng có dòng tiền mạnh đang đổ vào, khiến nhà đầu tư khác FOMO và đổ xô mua theo.

Sau khi thị trường bị đánh lừa bởi “tường mua giả” này, trader đó tiếp tục mở hàng loạt vị thế long với đòn bẩy khoảng 5x, đẩy tổng khối lượng giao dịch lên đến 20-30 triệu USD một con số bất thường so với thanh khoản thực tế của token POPCAT.

Nhưng khi thị trường bị “đánh lừa” và lực FOMO đạt đỉnh, toàn bộ lệnh mua giả bị rút đi trong tích tắc. Lúc đó, thanh khoản mỏng khiến giá POPCAT lao dốc khiến POPCAT giảm hơn 40% giá trị. Hệ thống tự động thanh lý vị thế long, và chính trader này mất toàn bộ 3 triệu USD tiền ký quỹ chỉ trong vài giây.

Điều đáng nói là, cú sập không chỉ dừng lại ở đó. Giá POPCAT tiếp tục giảm, cuốn theo hàng loạt lệnh long khác trên nền tảng. Do thanh khoản cạn kiệt, Hyperliquid Provider (HLP) cơ chế cung cấp thanh khoản tự động của sàn buộc phải gánh phần vị thế còn lại, dẫn tới khoản lỗ ước tính khoảng 4.9-5 triệu USD. Tổng thiệt hại của toàn sự việc vì thế vượt 8 triệu USD, trong đó cá nhân trader mất 3 triệu USD, còn HLP gánh gần 5 triệu USD bad debt.

Ngay sau khi phát hiện bất thường, Hyperliquid đã kích hoạt cơ chế khẩn cấp, tạm dừng cầu Arbitrum trong vài giờ để ngăn việc rút tài sản ra ngoài trong khi đội ngũ kiểm tra hệ thống. Dù các chức năng giao dịch nội bộ vẫn hoạt động bình thường, động thái này vẫn khiến niềm tin cộng đồng bị lung lay đặc biệt là khi đây không phải là lần đầu tiên Hyperliquid gặp sự cố nghiêm trọng, sau vụ thao túng tương tự từng xảy ra với token Jelly Jelly trước đó.

Sự kiện lần này không còn đơn thuần là một vụ “cháy tài khoản” cá nhân. Cách hành động của kẻ tấn công cố tình chịu lỗ 3 triệu USD chỉ để khiến hệ thống sụp thanh khoản cho thấy khả năng đây là một cuộc tấn công có chủ đích hoặc một phép thử nhắm vào năng lực vận hành của sàn.

Sau sự cố, cộng đồng lập tức đặt câu hỏi về danh tính người thao túng. Một số ý kiến cho rằng vụ việc không ngẫu nhiên và có thể liên quan đến các thế lực không muốn chứng kiến sự trỗi dậy của một sàn perpetual DEX đang cạnh tranh trực tiếp với CEX truyền thống.

Và như “thông lệ”, cái tên được nhắc nhiều nhất trong các thảo luận chính là CZ. Nghi vấn xuất phát từ giả thuyết cho rằng Hyperliquid đang “đụng chạm” đến lợi ích của CEX, khiến một số bên có động cơ làm suy yếu uy tín của nền tảng.

Dù CZ đã lên tiếng phản bác và chưa có bằng chứng cụ thể, giả thuyết “CZ đứng sau vụ thao túng POPCAT” vẫn đang lan rộng trong cộng đồng, trở thành tâm điểm bàn luận trên X suốt đêm qua.

Tại sao các vụ tấn công Hyperliquid lại liên tục nhắm vào meme coin?

Một điểm trùng hợp đáng chú ý là trong những lần Hyperliquid gặp sự cố nghiêm trọng, cả JellyJelly và POPCAT đều là meme coin lại trở thành tâm điểm. Đây không còn là sự trùng hợp ngẫu nhiên, mà phản ánh một lỗ hổng mang tính cấu trúc trong cách các sàn phái sinh phi tập trung xử lý những tài sản có tính đầu cơ cao.

Meme coin, với đặc trưng là biến động mạnh và phụ thuộc nhiều vào tâm lý cộng đồng, dễ trở thành mục tiêu thao túng lý tưởng. Chỉ cần một “chiêu” tạo thanh khoản ảo hay đặt tường mua giả, toàn bộ thị trường có thể bị cuốn vào hiệu ứng FOMO, dẫn đến những cú sập dây chuyền mà hệ thống khó kiểm soát kịp.

Trong trường hợp của POPCAT, kẻ tấn công hiểu rất rõ cách thị trường phản ứng. Việc dựng lên một tường mua giả khổng lồ cùng với việc mở các vị thế long quy mô lớn không chỉ nhằm tạo áp lực đẩy giá lên, mà còn kích hoạt hiệu ứng đám đông khi nhiều nhà đầu tư nhìn thấy tín hiệu “lực mua mạnh” sẽ lao vào mua theo.

Thế nhưng, khi bức tường mua này bị gỡ bỏ, toàn bộ lực cầu ảo sụp đổ chỉ trong vài giây, kéo giá rơi tự do và tạo ra hiệu ứng domino thanh lý hàng loạt trên toàn hệ thống.

Một lý do khác khiến meme coin dễ trở thành nạn nhân là đòn bẩy quá cao. Các trader thường sử dụng mức leverage 10x–50x khi giao dịch meme coin với kỳ vọng “ăn nhanh”, trong khi thanh khoản lại hạn chế. Khi giá biến động đột ngột, hệ thống thanh lý phải xử lý khối lượng quá lớn trong thời gian cực ngắn, dễ dẫn đến bad debt và đó chính là kịch bản mà Hyperliquid phải gánh chịu.

Nói cách khác, meme coin là con dao hai lưỡi chúng có thể mang lại khối lượng giao dịch khổng lồ và thu hút người dùng mới, nhưng đồng thời cũng mở ra kẽ hở cho những đợt thao túng hoặc tấn công thanh khoản. Và nếu các sàn DEX phái sinh như Hyperliquid không cải thiện cơ chế kiểm soát rủi ro đặc biệt với những tài sản “dễ bốc hơi” này thì việc các sự cố tương tự tiếp tục lặp lại chỉ còn là vấn đề thời gian.

Những người nắm giữ HYPE cần đặc biệt chú ý điều gì?

Điều khiến giới đầu tư lo ngại hơn cả là việc Hyperliquid đã ba lần gặp sự cố nghiêm trọng chỉ trong vòng một năm. Tần suất này đủ để cho thấy vấn đề không còn dừng ở những rủi ro đơn lẻ, mà là dấu hiệu của lỗ hổng mang tính hệ thống và sự thiếu sót trong quản trị rủi ro.

Những vụ việc lặp đi lặp lại từ JellyJelly, XRP cho đến POPCAT cho thấy Hyperliquid vẫn đang vật lộn với cách kiểm soát biến động và bảo vệ người dùng trước các đợt thao túng quy mô lớn.

Trong bối cảnh đó, những người đang nắm giữ HYPE cần theo dõi sát cách đội ngũ phản ứng sau sự cố. Những yếu tố quan trọng cần chú ý gồm:

• đội ngũ có công khai đầy đủ nguyên nhân hay không,
• họ có đưa ra giải pháp kỹ thuật rõ ràng để tránh lặp lại,
• và liệu có chính sách hỗ trợ người dùng chịu thiệt hại.

Khi hệ thống liên tục ghi nhận thiệt hại, tâm lý thị trường dễ bị kích hoạt bởi nỗi sợ “domino effect” bán tháo, rút vốn và mất thanh khoản. Một khi niềm tin bị xói mòn, giá trị của HYPE sẽ khó giữ vững, bất kể nền tảng có công nghệ tốt đến đâu.

Dù vậy, cũng không thể phủ nhận rằng Hyperliquid vẫn là một trong những sàn DEX phái sinh có tốc độ phát triển nhanh nhất hiện nay, với nền tảng công nghệ mạnh và đội ngũ có năng lực. Điều quan trọng lúc này là họ phải chứng minh khả năng quản trị rủi ro và ổn định hệ thống, nếu muốn duy trì đà phát triển và bảo vệ giá trị cho cộng đồng nắm giữ HYPE.