Donald Trump vs Elon Musk: Ai sẽ nhượng bộ để bảo vệ đế chế?
Liên minh giữa Donald Trump và Elon Musk là một trong những ví dụ rõ nét nhất về cách quyền lực chính trị và công nghệ đang giao thoa trong kỷ nguyên số.
Một bên là Tổng thống Mỹ từng bị “tắt tiếng” khỏi truyền thông mainstream, bên còn lại là tỷ phú công nghệ sở hữu nền tảng X (trước đây là Twitter) – nơi có khả năng điều hướng dư luận theo thời gian thực.
Bài viết này sẽ lần theo toàn bộ hành trình: từ những bước chuẩn bị ban đầu, quá trình hình thành liên minh, đến sự tan rã kịch tính trên chính nền tảng truyền thông mà họ từng cùng nhau kiểm soát.
Elon Musk xây dựng đế chế truyền thông chính trị như thế nào?
Liên minh giữa Donald Trump và Elon Musk là kết quả của một quá trình chuẩn bị bài bản, bắt đầu từ một thương vụ công nghệ tưởng chừng khó thành hiện thực nhất năm 2022: Elon Musk mua lại Twitter.
Tháng 4/2022, Musk công khai đề nghị thâu tóm Twitter với giá 44 tỷ USD - mức định giá vượt xa giá trị sổ sách của công ty. Nhiều người cho rằng đây là một pha “troll” nhưng điều bất ngờ là ông nghiêm túc theo đuổi đến cùng bất chấp hàng loạt rào cản pháp lý, phản ứng dữ dội từ hội đồng quản trị Twitter.
Để xoay đủ tài chính cho thương vụ này, Elon Musk đã dùng đòn bẩy ở mức cao như bán hơn 20 tỷ USD cổ phiếu Tesla và quan trọng nhất: huy động thêm gần 7.1 tỷ USD từ các nhà đầu tư bên ngoài như Binance (đóng góp 500 triệu USD), Sequoia Capital, a16z, Qatar Holding, Fidelity và cả tỷ phú Larry Ellison (CTO Oracle).
Với thương vụ này, Musk không chỉ mua một nền tảng xã hội mà ông đang xây một "kênh phân phối quyền lực" cho cả giới công nghệ và DeFi. Đó là nơi mà các luồng ý tưởng không cần đi qua cánh cổng kiểm duyệt của báo chí truyền thống. Đây cũng là nơi mà giới crypto và những nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tạo tiếng vang lớn sánh ngang với một hãng truyền thông.
Về phía Donald Trump, ông bước vào năm 2024 với một bất lợi nghiêm trọng: vẫn bị cấm hoặc hạn chế mạnh trên Facebook và YouTube. Truth Social - nền tảng riêng do Trump hậu thuẫn, có lượng người dùng thấp và tầm ảnh hưởng hạn chế. Cũng do bị “tắt tiếng” trên Twitter từ năm 2021, Trump mất đi “vũ khí tối thượng” của mình: khả năng kết nối tức thời với hàng chục triệu cử tri qua một nền tảng phổ thông.
Việc Musk mua Twitter và cho phép Trump quay lại không chỉ là một cử chỉ thiện chí, đây là lời mời tham gia vào một cấu trúc truyền thông mới nơi Trump không còn bị giám sát bởi các biên tập viên, thuật toán kiểm duyệt hay ban quản trị lo ngại tai tiếng.
Vì sao Musk cần Trump để bảo vệ đế chế?
Khi Elon Musk mua lại Twitter, nhiều người đặt câu hỏi: tại sao ông không dùng tiềm lực kỹ thuật và tài chính khổng lồ để phát triển mạng xã hội mới, mà lại chấp nhận chi hàng chục tỷ USD để mua một nền tảng đang bị chảy máu doanh thu quảng cáo, và liên tục bị chỉ trích?
Câu trả lời nằm ở chỗ: Musk không mua nền tảng Twitter, Musk mua mạng lưới Twitter được hình thành suốt nhiều năm.
Bất chấp việc Telegram có số lượng người dùng nhiều hơn X (trên 900 triệu người dùng hàng tháng so với X khoảng 550 triệu người dùng hàng tháng vào năm 2023), X hay Twitter vẫn là trung tâm thông tin hàng đầu của thế giới crypto.
Đây là nơi mà các nhà sáng lập dự án, nhà đầu tư tổ chức, KOL, trader on-chain, và cả hacker white-hat cập nhật thông tin, phân tích dữ liệu, tung thông tin rò rỉ, thúc đẩy xu hướng và “vẽ” narrative.
Không nền tảng nào khác kể cả Telegram hay Discord có khả năng khuếch tán nhanh, dẫn dắt dư luận, và gây hiệu ứng giá mạnh như X. Musk hiểu rất rõ điểm này. Sau khi tiếp quản X, ông bắt đầu tích cực “shill” các meme coin: từ Dogecoin (DOGE), Kekius Maximus cho đến các coin mới phỏng theo hình ảnh hoặc biểu cảm của chính ông.
Thế nhưng, dưới thời chủ tịch SEC Gary Gensler, ông lại là một trong những cá nhân bị hạn chế nhất về mặt hành lang pháp lý. Từ năm 2018, Musk từng bị SEC kiện vì dòng tweet “Tesla đang cân nhắc trở thành công ty tư nhân ở mức 420 USD/cổ phiếu với tài chính đã được đảm bảo”.
Sau vụ việc, ông bị buộc phải từ chức Chủ tịch Tesla trong 3 năm và mọi dòng tweet liên quan đến tài chính đều phải được kiểm duyệt trước. Với một người vốn dựa vào Twitter để thao túng tâm lý thị trường, đó là một sự “trói tay”.
Ngoài ra, Gensler còn khởi kiện hàng loạt sàn giao dịch như Coinbase, Binance, Kraken, và nhắm vào gần 70 token được xem là “chứng khoán chưa đăng ký”. Dù không nhắm trực tiếp vào Musk, nhưng môi trường pháp lý đó khiến ông rất khó “tự do hành động” trong không gian crypto.
Song song với đó, tình hình kinh doanh của Musk mặc dù vẫn ấn tượng trên bề nổi nhưng bắt đầu có những áp lực ngầm. Tesla đang mất thị phần tại Trung Quốc với sự cạnh tranh khốc liệt từ BYD và NIO. Lợi nhuận gộp giảm dần từ đỉnh 29.3% năm 2022 xuống 17.4% năm 2024. Đây là nơi chính trị bước vào bàn cờ.
Musk không thể duy trì quyền lực kinh tế và ảnh hưởng tài chính toàn cầu nếu không có một chính quyền “đứng cùng phe”. Chính quyền Biden với các đạo luật như IRA (Luật Giảm lạm phát) ban đầu tưởng là có lợi cho Tesla, nhưng lại phân bổ phần lớn ưu đãi xe điện cho các hãng có công đoàn như Ford, vốn không thân thiện với mô hình lao động của Musk.
Trong bối cảnh đó, Trump là người có thể giúp Musk thay đổi cấu trúc. Không chỉ là một chính trị gia có xu hướng “cởi trói cho doanh nghiệp”, Trump từng nhiều lần công khai khen ngợi Musk là “thiên tài nước Mỹ” và cam kết “không cản đường ai muốn đổi mới”. Nếu Trump quay lại Nhà Trắng, Musk không chỉ tìm được lối thoát chính sách, mà còn có cơ hội tham gia kiến tạo luật chơi.
Nói một cách khác, Musk cần Trump không chỉ để bảo vệ lợi ích kinh doanh, mà để mở ra một giai đoạn mới của ảnh hưởng chính trị tư nhân – nơi một CEO không chỉ vận động hành lang (lobby) tại Nhà Trắng, mà còn góp phần thiết kế bộ máy chính phủ.
Và trong một thế giới mà mạng xã hội là trung tâm quyền lực, thị trường tài chính bị tâm lý dẫn dắt thay vì số liệu, và các thực thể tư nhân ngày càng vươn tay xa hơn vào chính quyền, Elon Musk biết rõ không có thời điểm nào tốt hơn để bước vào chính trường.
Donald Trump - Tổng thống nhưng thích làm kinh tế?
Kể từ khi được “bật tiếng” trở lại, Donald Trump nhanh chóng tái thiết sự hiện diện trên X với một chiến lược hai lớp: chính trị và kinh tế. Về mặt chính trị, X trở thành kênh phát biểu, tranh luận và tung đòn với đối thủ mà không cần qua các kênh truyền thống vốn không thân thiện. Về mặt kinh tế, Trump dùng chính nền tảng này để marketing trực tiếp các tài sản gắn tên ông trong thị trường crypto.
TRUMP - meme coin mang tính biểu tượng của ông đã đạt vốn hóa hơn 9 tỷ USD vào tháng 1/2025, vượt qua nhiều token của các dự án hoạt động lâu năm. Theo báo cáo từ Blockworks, hơn 40% lượng giao dịch token TRUMP đến từ các đợt sóng tăng sau khi ông có phát ngôn tích cực về thị trường, cho thấy khả năng tạo ảnh hưởng lên dòng tiền thực sự.
Trump cũng duy trì sự chú ý cho các dự án như World Liberty Finance (WLFI) để huy động vốn và đầu tư vào các token crypto như BTC, ETH, TRX… Gần đây, World Liberty Financial còn ra mắt USD1 – đồng stablecoin này đã nhanh chóng đạt vốn hóa 2 tỷ USD nhờ tích hợp vào sàn Binance và BNB Chain.
Nhưng ảnh hưởng mà Trump nhắm đến không dừng ở nước Mỹ. Trump Organization - tập đoàn bất động sản do gia đình ông kiểm soát đã bắt đầu tái kích hoạt các thỏa thuận hợp tác quốc tế từng bị đình trệ trong nhiệm kỳ trước.
Tại Việt Nam, Trump Organization đang trong giai đoạn đàm phán cuối để phát triển một khu phức hợp du lịch, nghỉ dưỡng, sân golf tại Hưng Yên với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 400 triệu USD. Đây không chỉ là dự án bất động sản, mà còn là lời nhắn đến các quốc gia đang tìm kiếm mối quan hệ “dễ thở” hơn với Mỹ dưới thời Trump.
Elon Musk được lợi gì sau chiến thắng của Trump?
Khi Donald Trump tái đắc cử tổng thống, Elon Musk đã nắm lấy cơ hội hiếm hoi để đặt chân vào trung tâm quyền lực nước Mỹ mà không cần tranh cử, trong khi vẫn duy trì vị thế của một CEO tư nhân. Việc này mở ra hàng loạt lợi ích chiến lược cả về chính sách, tài chính, công nghệ lẫn truyền thông.
Trump đã bổ nhiệm Elon Musk làm đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE), một cơ quan mới thành lập với nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu liên bang và cải cách bộ máy hành chính.
Dù không thuộc nội các chính thức, vai trò này trao cho Musk quyền tiếp cận các lãnh đạo cấp cao của chính phủ, đặc biệt trong những lĩnh vực mà các công ty của ông có lợi ích trực tiếp như quốc phòng, hạ tầng không gian và đổi mới công nghệ.
Một trong những dấu hiệu rõ ràng là việc SpaceX được ưu tiên gia hạn các hợp đồng độc quyền với NASA và Bộ Quốc phòng, với tổng giá trị vượt 10 tỷ USD trong năm tài khóa 2025 – 2026. Đồng thời, Tesla được hưởng lợi từ đề xuất miễn trừ thuế quan nhập khẩu các linh kiện sản xuất trong nước, dù đạo luật “One Big Beautiful Bill” sau đó gây tranh cãi vì loại bỏ ưu đãi xe điện.
Bên cạnh vai trò truyền thông và chính trị, Elon Musk cũng âm thầm hưởng lợi từ làn sóng meme coin bùng nổ trên nền tảng X. Trong những tháng gần đây, X dần trở thành trung tâm của thị trường meme coin.
Dù Musk không sở hữu chính thức các token này, ông vẫn hưởng lợi gián tiếp trên nhiều mặt. Giá trị của nền tảng X được đẩy lên đáng kể khi nó trở thành nơi quảng bá chính của các dự án meme coin, thu hút lượng truy cập và quảng cáo khổng lồ. Đồng thời, làn sóng này kích thích người dùng đăng ký dịch vụ X Premium để tận dụng tính năng Creator Economy, gia tăng nguồn doanh thu ổn định.
Xa hơn, dòng tiền và sự chú ý đổ vào X cũng góp phần nuôi dưỡng hệ sinh thái startup mà Musk đầu tư như xAI, Neuralink hay Starlink, tạo nên vòng quay giá trị khép kín giữa công nghệ, tài chính và truyền thông mà ông đang điều phối.
Kể từ quý 1/2025, giá trị vốn hóa thị trường của các công ty thuộc hệ sinh thái Musk đều tăng trưởng vượt chỉ số Nasdaq. Tesla hồi phục từ vùng đáy 156 USD/cổ phiếu lên gần 230 USD, nhờ kỳ vọng cải cách chính sách sản xuất nội địa. SpaceX – với định giá vượt 180 tỷ USD, trở thành công ty tư nhân lớn nhất trong ngành hàng không vũ trụ toàn cầu. Starlink cũng từng dự định IPO với kỳ vọng định giá không dưới 50 tỷ USD.
Xét trong bối cảnh rộng hơn, ảnh hưởng của Elon Musk lúc này không chỉ nằm ở khối tài sản hơn 230 tỷ USD mà còn ở khả năng lập tức khuếch đại hoặc bóp nghẹt dòng thông tin, một năng lực có thể xoay chuyển dư luận, giá thị trường hay thậm chí là chính sách.
Liên minh sụp đổ khi hết giá trị “lợi dụng”?
Nhìn lại toàn bộ hành trình liên minh giữa Donald Trump và Elon Musk, mối quan hệ này chưa bao giờ được xây dựng trên nền tảng tin tưởng lâu dài. Thay vào đó, động lực của mối quan hệ đến từ lợi ích tạm thời về chính trị, truyền thông và tài chính. Khi lợi ích không còn song hành, xung đột là điều tất yếu.
Cả Trump lẫn Musk đều là những biểu tượng của quyền lực cá nhân, và không ai trong số họ chấp nhận làm “vai phụ”. Trump vốn quen với sự trung thành tuyệt đối từ những người xung quanh, không chấp nhận việc bị chất vấn công khai.
Ngược lại, Musk chưa bao giờ giấu tham vọng trở thành trụ cột tư tưởng của thời đại số. Những lần “tố cáo” qua lại không chỉ là đòn công kích cá nhân mà còn là nỗ lực triệt tiêu ảnh hưởng của nhau.
Mâu thuẫn tư tưởng: Mô hình kinh tế mới và chính sách bảo hộ
Musk đại diện cho mô hình kinh tế mới – nơi mà công nghệ, năng lượng tái tạo, crypto và toàn cầu hóa là các trụ cột phát triển. Trump lại tin tưởng vào triết lý bảo hộ, ủng hộ sản xuất nội địa, cắt giảm chi tiêu và quay lưng với tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị).
Theo phân tích từ công ty dữ liệu Third Way, hơn 80% chính sách kinh tế của trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump đang tập trung vào kế hoạch “Ưu tiên sản xuất tại Mỹ” (America First Manufacturing) – đi ngược lại với toàn bộ hệ sinh thái sản xuất toàn cầu mà Tesla và SpaceX đang xây dựng.
Những khác biệt sâu xa về tầm nhìn này dần trở thành xung đột chính sách cụ thể, tiêu biểu như đạo luật chi tiêu đã cắt ưu đãi cho Tesla, hay việc chính quyền từ chối tích hợp Starlink vào các dự án quốc phòng chiến lược. Điều đó lý giải vì sao Elon Musk không thể tiếp tục đồng hành dài hạn, đơn giản là ông không muốn đánh mất lợi ích cốt lõi của mình.
Công nghệ không thể thay thế chính trị
Musk từng tin rằng X sẽ trở thành kênh phân phối quyền lực chính trị mới, nơi ai kiểm soát nền tảng thì kiểm soát dư luận. Và thực tế, trong giai đoạn tranh cử, X đã đóng vai trò cực kỳ quan trọng giúp Trump vượt qua sự phong tỏa của các nền tảng lớn khác.
Tuy nhiên, chính trong thời điểm căng thẳng, Musk nhận ra rằng: dù kiểm soát nền tảng thông tin, ông vẫn không kiểm soát được hành vi chính trị. Khi Trump quay sang sử dụng X để quảng bá các đồng coin riêng hay tiếp tục truyền thông chính trị theo cách gây tranh cãi, Musk không thể kiểm soát nội dung và do đó đã huỷ hoại hình ảnh một nền tảng X “cởi mở nhưng có trách nhiệm”.
Trump và Musk: Bằng mặt nhưng không bằng lòng?
Nếu cùng quay trở lại bàn cờ chiến lược, cả Trump lẫn Musk đều có thể tận dụng lẫn nhau để duy trì ảnh hưởng dù ở mức độ giới hạn hơn trước. Khi bước vào nửa sau nhiệm kỳ, Trump sẽ cần một cú hích để ổn định hậu thuẫn trong nội bộ Đảng Cộng hòa, đặc biệt là khi các chính sách của ông đối mặt với phản ứng từ Quốc hội, Fed và cộng đồng quốc tế.
Ngược lại, Musk cũng có thể “xuống thang” nếu cảm thấy cần bảo vệ lợi ích của Tesla, SpaceX hay Starlink liên quan thuế carbon và các hợp đồng quốc phòng.
Tuy nhiên, xác suất cho một cuộc đối đầu ngày càng gia tăng, nhất là khi quyền lực của Donald Trump bắt đầu đối mặt với giới hạn thời gian và sự cạnh tranh trong nội bộ đảng. Dù việc đắc cử nhiệm kỳ thứ hai là một chiến thắng vang dội, nhưng Trump cũng đã bước vào giai đoạn “hoàng hôn quyền lực” nơi ông không thể tranh cử thêm và phải chuyển giao ảnh hưởng cho người khác.
Các dữ liệu khảo sát nội bộ từ Pew Research và Gallup chỉ ra rằng tầng lớp cử tri trẻ và doanh nhân dưới 40 tuổi đang có xu hướng tìm kiếm một mô hình lãnh đạo mới nơi công nghệ, hiệu quả và tinh thần đổi mới thay thế những giá trị bảo thủ truyền thống.
Đó chính là vùng ảnh hưởng tiềm năng để Musk mở rộng. Với đế chế tài chính và công nghệ được định giá trên 1,000 tỷ USD (xét trên tổng vốn hóa của Tesla, SpaceX, Starlink, X và các tài sản cá nhân), Musk đang sở hữu “quyền lực mềm” vượt xa nhiều chính khách.
So với Trump Organization có tài sản khoảng 3 tỷ USD thì tầm ảnh hưởng kinh tế của Elon Musk đã ở một đẳng cấp khác, không còn chỉ là “doanh nhân hỗ trợ tổng thống” mà đang tiệm cận vai trò của “người định hình chính trị”.
Trong tương lai, Musk hoàn toàn có thể liên minh với một nhân vật chính trị khác. Ngày 7/6/2025, Andrew Yang – cựu ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ, đã liên hệ với Elon Musk để mời hợp tác thành lập một đảng chính trị mới theo hướng truyền thông - công nghệ.
Nhà đầu tư crypto - Ngồi không cũng chịu trận?
Liên minh Trump – Musk không chỉ là câu chuyện chính trị, mà là minh họa sống động cho cách quyền lực chính trị và nền tảng công nghệ đang đan xen để chi phối thị trường, đặc biệt là crypto. Khi cả hai kết hợp, cặp đôi này tạo ra một dòng chảy ảnh hưởng khổng lồ: từ định hình dư luận đến bơm thổi meme coin, từ phát hành token đến thao túng chính sách.
Với nhà đầu tư crypto, đây là hồi chuông cảnh tỉnh. Thị trường không chỉ bị tác động bởi công nghệ hay dữ liệu on-chain, mà còn bởi những cá nhân kiểm soát truyền thông và sự chú ý. Một dòng tweet từ Musk, một động thái chính trị của Trump có thể đẩy cả thị trường vào FOMO hay lao dốc trong hoảng loạn.
Sự rạn nứt giữa hai người không chỉ làm rung chuyển nền chính trị, mà còn đặt lại câu hỏi cho giới đầu tư: Ai thật sự kiểm soát narrative của thị trường? Và bao nhiêu phần trong niềm tin bạn đang đặt vào một token, thực chất đến từ một meme hay một cuộc thương lượng hậu trường? Crypto là cuộc chơi phi tập trung về công nghệ, nhưng vẫn đầy tập trung về ảnh hưởng. Ai không nhận ra điều đó, chính là người dễ bị “cuốn theo sóng” nhất.
Đọc thêm: Binance đang dùng gia đình Trump làm "bàn đạp" quay trở lại Mỹ?