Liệu Omnichain Fungible Token (OFT) có trở thành xu hướng?

Omnichain Fungible Token (OFT) là gì?

Omnichain (khái niệm được giới thiệu bởi LayerZero) là cơ sở hạ tầng phục vụ cho các dự án dễ dàng hơn trong phát triển sản phẩm của họ trên môi trường đa chuỗi (multichain). 

Cụ thể, LayerZero sẽ phát triển một hệ thống truyền thông tin giữa các blockchain khác nhau chịu trách nhiệm kiểm duyệt và bảo mật trong quá trình di chuyển token đa chuỗi.  

Các bạn có thể tham khảo các bài viết dưới đây để hiểu hơn về LayerZero và giải pháp của họ:

• LayerZero là gì? Cầu nối không giới hạn của các blockchain
• Cross-Chain Bridge: Ngành "Giao thông vận tải" tiếp theo trong làn sóng Multi-chain

Omnichain Fungible Token (OFT) có thể được hiểu là việc các dự án áp dụng cơ sở hạ tầng của LayerZero đề đưa token của họ sang blockchain khác một cách “authentic" nhất.

Lấy ví dụ cụ thể với token USDC ở hệ sinh thái Solana. Nhiều giải pháp bridge theo xu hướng tạo ra một phiên bản “wrapped token" của riêng họ. Điều này dẫn đến một hệ quả là có cùng một lúc rất nhiều loại USDC khác nhau.

Không những tạo khó khăn trong việc phân biệt, nó còn khiến thanh khoản của USDC nhìn chung bị phân mảnh rất nhiều khi USDC không “authentic".

Circle đã hỗ trợ người dùng phát hành trực tiếp USDC trên Solana và đây là phiên bản “authentic” nhất của USDC. Một dự án như Circle có thể dễ dàng thực hiện mint/burn token để phát hành qua hệ sinh thái khác nhờ cơ chế quản lý tập trung. 

Tuy nhiên đối với Dapps thì hoàn toàn khác. Nếu có nhu cầu phát hành qua blockchain khác họ sẽ cần phải tích hợp các giải pháp của bên thứ ba (thường là wrapped liquidity) đồng thời phải đảm bảo thanh khoản cho wrapped token đó. Vấn đề phân mảnh thanh khoản sẽ thấy rõ rệt khi dự án sử dụng từ hai giải pháp wrapped token trở lên (như USDC trên Solana).

Với OFT, dự án có thể tự mình phát hành token qua blockchain khác nhờ cơ sở hạ tầng và công cụ hỗ trợ từ LayerZero. Đây sẽ là bản token “authentic" nhất vì được chính dự án sở hữu và phát triển smart contract.

Tóm lại, OFT là khái niệm chỉ việc các dự án sử dụng LayerZero để phát hành token của họ sang một blockchain khác mà không phải thông qua giải pháp wrapped liquidity. 

Từ đó mang lại các lợi ích như tránh phân mảnh thanh khoản, thuận tiện và chủ động hơn trong việc phát hành token qua nhiều blockchain khác nhau.

OFT mang lại lợi ích gì?

Giảm phân mảnh thanh khoản và trượt giá

Cũng ví dụ với USDC tại Solana như trên, với nhiều phiên bản USDC như vậy thì mỗi phiên bản cần phải có những liquidity pool khác nhau để phục vụ nhu cầu chuyển đổi/giao dịch.

Các dự án tích hợp OFT sẽ khắc phục vấn đề này khi chỉ cần cung cấp thanh khoản cho một cặp duy nhất là token theo chuẩn OFT của họ.

Và do là phiên bản “native & authentic" từ chính dự án phát hành nên nguồn lực thanh khoản sẽ được tập trung hơn. Vấn đề trượt giá khi bridge cũng sẽ không xảy ra do OFT gần như là một “phiên bản light" của các bridge được phát triển bởi chính đội ngũ phát triển blockchain (Avalanche Bridge, Polygon Bridge, …).

Người dùng cũng sẽ không còn những băn khoăn liệu token họ đang sở hữu có thực sự là token của dự án hay không. 

Các giải pháp wrapped token của các bridge khác có thể sẽ không biến mất nhưng OFT sẽ tạo ra áp lực cạnh tranh lớn với họ. Bản thân người dùng khi nhận được nhiều lợi ích và trải nghiệm tốt cũng sẽ ưu tiên sử dụng OFT hơn.

Thuận tiện triển khai token đa chuỗi

LayerZero hiện đã tích hợp rất nhiều blockchain khác nhau, với kiến trúc ultra light node thì trong tương lai việc mở rộng sẽ còn được đẩy mạnh hơn nữa.

Các dự án phát triển token theo OFT cũng sẽ thuận tiện và chủ động hơn khi có nhu cầu mở rộng qua các blockchain được hỗ trợ khi không cần phụ thuộc vào một bên dự án cross-chain khác.

Các lợi ích khác

Với việc nắm quyền sở hữu với token trên nhiều blockchain, OFT còn mang lại nhiều lợi ích khác đối với dự án như:

• Triển khai liquidity mining dễ dàng hơn trên nhiều hệ sinh thái.
• Token trên nhiều hệ sinh thái đều có thể tham gia quản trị.
• Đối với các dự án hỗ trợ staking nhận về một phần doanh thu, người dùng có thể quyền lợi và lượng yield như nhau trên các blockchain khác nhau.
• … 

Xu hướng tích hợp OFT hiện tại

Trên thực tế, hiện mới chỉ có một vài dự án nổi bật tích hợp OFT và sử dụng Stargate để làm cầu nối. Một vài cái tên nổi bật bao gồm Frax Finance, Liquity, Qi DAO. 

Gần đây nhất, chúng ta thấy TraderJoe đưa ra thông tin chính thức về việc hợp tác với Stargate và triển khai token theo hướng OFT.

Tuy nhiên, ngoài TraderJoe, không có nhiều dự án nhắc tới OFT. Do đó, dường như cộng đồng hiện tại chưa quan tâm nhiều tới từ khoá này. Vì thế, rất khó để OFT là một từ khoá tạo trend như AI, Zk-Rollups, … trong thời điểm hiện tại.

Ngoài ra, sở dĩ OFT cũng đang gặp phải nhiều rào cản và cạnh tranh khiến nó khó có thể tiếp cận rộng rãi trong tương lai gần.

Rào cản và cạnh tranh

Nhiều lo ngại xung quanh bảo mật

Giải pháp truyền tin và bảo mật của LayerZero hiện tại tuy nhẹ, có khả năng mở rộng nhanh nhưng lại đặt ra nhiều câu hỏi về bảo mật - một chủ đề rất nóng đặc biệt trong lĩnh vực cross-chain.

Lớp bảo mật của LayerZero bao gồm endpoint và các relayer kết hợp với oracle để thực hiện giao dịch chuyển token đa chuỗi và xác minh tính hợp lệ.

Với endpoint, LayerZero triển khai kiến trúc ultra-light node để giảm chi phí triển khai trên nhiều blockchain khác nhau. Kiến trúc này đang được cộng đồng hoài nghi về bảo mật. Bên cạnh đó, sử dụng oracle để kiểm duyệt cũng là ý tưởng gây tranh cãi.

Tài khoản twitter @trayvox cho rằng quy trình kiểm duyệt LayerZero hoạt động như một loại xác thực multisig với 2 chữ ký và nó không có gì thực sự đột phá.

Một ý kiến khác từ tài khoản @boredGenius cũng bày tỏ mối quan ngại tương tự.

Do vậy, Vitalik Buterin vẫn cho rằng tương lai vẫn sẽ là multi-chain chứ không phải cross-chain khi các giải pháp cross-chain hiện tại vẫn còn nhiều hoài nghi về bảo mật.

Vấn đề cạnh tranh và thị trường mục tiêu

Số liệu cho thấy, nhu cầu giao dịch cross-chain hiện nay phần lớn vẫn thuộc về centralized stablecoin và Ethereum (USDC và USDT chiếm 45%).

Trên các bridge lớn khác (không phải bridge được phát triển từ team làm blockchain) như Celer hay Stargate, TVL của các centralized stablecoin cũng chiếm đa số.

Trong thời gian tới, Circle sẽ ra mắt giải pháp cross-chain của riêng họ. 

Với nước đi này, Circle, trong tương lai có thể là cả Tether và các centralized stablecoin khác sẽ cạnh tranh trực tiếp với giải pháp OFT do đảm bảo các yếu tố:

• Authentic: vì được phát hành bởi chính công ty làm ra stablecoin đó.
• Thanh khoản và trượt giá: các công ty này cũng sẽ có thể đảm bảo không xảy ra trượt giá do cơ chế quản lý tài sản off-chain và không cần on-chain liquidity pool để thực hiện giao dịch xuyên chuỗi.
• Bảo mật: không cần quá lo lắng về các vụ hack vì các nền tảng này luôn có khả năng kiểm soát token trong ví và có thể chặn đường “rửa tiền" của các hackers.

OFT phần nào chỉ có thể cạnh tranh được ở yếu tố mở rộng trên khía cạnh tốc độ và số lượng blockchain hỗ trợ.

Do đó, LayerZero và OFT sẽ gặp phải cạnh tranh lớn ở thị trường centralized stablecoin (chiếm một nửa nhu cầu cross-chain). 

Do các lý do bên trên, khả năng cao OFT chỉ có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình tại phân khúc phục vụ nhu cầu cross-chain cho các Dapps. Điều này cũng phù hợp với tầm nhìn của đội ngũ phát triển LayerZero.

Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, có rất ít các Dapps thực sự có thể có những tác động lớn khi phát triển token của họ qua nhiều blockchain. Trong top 50 token có vốn hoá lớn nhất thị trường (coinmarketcap, cập nhật ngày 19/2/2023), chỉ có dưới 10 dự án (Uniswap, MakerDAO, Ape, Decentraland, BitDAO, AAVE, Axie Infinity và Sandbox) là Dapps, còn lại đều là các nền tảng blockchain và cơ sở hạ tầng.

Thậm chí Axie Infinity còn phát triển giải pháp cross-chain của riêng họ. Bên cạnh đó cũng có sự thật rằng, không phải dự án nào cũng có nhu cầu đưa token qua nhiều chain.

Vì vậy, vẫn cần thời gian quan sát thêm xu hướng dự án tích hợp OFT.