Pig Butchering: Chiêu trò scam lừa tiền “mổ heo" phải cảnh giác

Pig Butchering là gì?

Pig Butchering, nghĩa đen là “gi*t mổ heo”, dùng để chỉ một loại hình lừa đảo mà kẻ gian sẽ tạo dựng niềm tin với nạn nhân, sau đó dụ dỗ họ đầu tư vào các dự án tiền điện tử giả mạo. Việc “gi*t mổ" xảy ra khi tài sản của nạn nhân bị kẻ gian đánh cắp.

Tại sao Pig Butchering xuất hiện?

Các hình thức lừa đảo kỹ thuật số như lừa đảo qua email doanh nghiệp hay lừa đảo tình cảm qua các ứng dụng hẹn hò tạo ra hàng tỷ đô la cho tội phạm. Tất cả những chiêu trò này đều bắt đầu với một chút "kỹ thuật xã hội" để lừa nạn nhân làm điều bất lợi, như tin tưởng người không nên tin hoặc gửi tiền vào chỗ không xác định.

Để tiếp tục thực hiện các vụ lừa đảo, kẻ gian phát triển một biến thể mới tinh vi hơn, được gọi là “Pig Butchering”. Chúng xuất hiện đầu tiên ở Trung Quốc vào năm 2020 với cái tên "shāzhūpán", sau đó nhanh chóng lan rộng ra khu vực Đông Nam Á trong thời kỳ đại dịch COVID-19. 

Lừa đảo Pig Butchering trong lĩnh vực tiền điện tử đã gia tăng mạnh mẽ do sự quan tâm tăng cao đối với các khoản đầu tư tài sản kỹ thuật số. Binance báo cáo số vụ lừa đảo Pig Butchering tăng gấp đôi từ năm 2022 đến năm 2023.

Sự gia tăng này do nhiều nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm tham gia vào thị trường, dễ bị kẻ lừa đảo lợi dụng. Tuy nhiên, bất kỳ ai, kể cả các nhà đầu tư có kinh nghiệm, cũng có thể trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Ai là kẻ thực hiện lừa đảo Pig Butchering? 

Có một sự thật đau lòng rằng những kẻ thực hiện lừa đảo thường chính là nạn nhân của nạn buôn người khắp Đông Nam Á. Liên Hợp Quốc ước tính có hơn 200,000 người đang bị giam giữ trong các khu lừa đảo.

Nạn nhân bị lừa ra nước ngoài với lời hứa công việc hấp dẫn và lương cao, thậm chí có những người còn nhận được những khoản tiền lớn để lại cho gia đình trước khi đi. Sau đó họ bị buôn bán và ép buộc thực hiện các hành vi lừa đảo bởi các băng đảng tội phạm có tổ chức, thậm chí bị đánh đập và tra tấn dã man.

Ở Việt Nam, không thiếu những vụ việc người dân bị các băng đảng lừa sang Campuchia hay Myanmar. Sau khi đến nơi, họ bị buộc phải làm việc trong các sòng bài hoặc tham gia vào các tổ chức lừa đảo qua điện thoại, chịu đựng các điều kiện làm việc tồi tệ, bị giam giữ và bị đe dọa bạo lực nếu cố gắng trốn thoát.

Các cơ quan chức năng Việt Nam đã phối hợp với chính quyền Campuchia để giải cứu hàng trăm người Việt bị lừa đảo, nhưng vẫn còn nhiều người chưa được giải thoát.

Đọc thêm: Man-in-the-Middle - Cuộc tấn công mạng dành cho "kẻ thứ ba".

Cách thức hoạt động của các chiêu trò Pig Butchering

Quá trình của các chiêu trò Pig Butchering bắt đầu bằng việc kẻ lừa đảo tiếp cận nạn nhân qua mạng xã hội, thường bắt đầu bằng một tin nhắn văn bản sai số. Tin nhắn này thu hút nạn nhân bằng cách giả vờ là một cơ hội đầu tư béo bở trong lĩnh vực tiền điện tử.

Kẻ lừa đảo thiết lập lòng tin với nạn nhân qua các cuộc trò chuyện trực tuyến. Chúng sẽ sử dụng các website, ứng dụng và thậm chí là chứng từ giả mạo để thuyết phục nạn nhân đầu tư ngày càng nhiều tiền vào các đồng tiền điện tử giả mạo.

Ban đầu, nạn nhân có thể thấy lợi nhuận từ các khoản đầu tư nhỏ, điều này khiến họ tin tưởng và đầu tư nhiều hơn. Khi nạn nhân đã gửi đủ tiền, kẻ lừa đảo biến mất cùng với toàn bộ số tiền, gây thiệt hại từ hàng trăm nghìn đến hàng triệu đô la cho nạn nhân.

Shan Hanes, cựu CEO của Heartland Tri-State Bank tại Elkhart, Kansas, đã bị buộc tội biển thủ 47.1 triệu USD từ ngân hàng của mình để mua tiền điện tử. Các hành vi này diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2023.

Các nỗ lực dẹp tan Pig Butchering và động thái của các ông lớn ngành Crypto

Các vụ lừa đảo Pig Butchering không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và tâm lý của nạn nhân. Nhiều người đã mất toàn bộ số tiền tiết kiệm, đầu tư và thậm chí là tiền hưu trí của mình vào các kế hoạch lừa đảo này.

Theo báo cáo của FBI, thiệt hại từ các vụ lừa đảo đầu tư liên quan đến tiền điện tử, bao gồm cả Pig Butchering, đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Chỉ riêng trong năm 2021, các vụ lừa đảo tiền điện tử đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng Mỹ hơn 14 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với con số 7.8 tỷ USD trong năm 2020.

John Griffin, giáo sư tài chính tại Đại học Texas, cùng nhóm sinh viên của ông đã thu thập dữ liệu từ hơn 4,000 nạn nhân của các vụ lừa đảo Pig Butchering. Ông cho biết, từ tháng 1/2020 đến tháng 2/2024, các mạng lưới tội phạm đã chuyển hơn 75 tỷ USD sang các sàn giao dịch tiền điện tử. Ông cũng cho biết Tether là loại tiền tệ được các mạng lưới tội phạm ưa chuộng.

Paolo Ardoino, Giám đốc điều hành của Tether, bác bỏ báo cáo cho rằng Tether được sử dụng cho các hoạt động tội phạm, khẳng định mọi giao dịch đều có thể truy nguyên và hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật để đóng băng các tài khoản liên quan đến lừa đảo. Tuy nhiên, thường thì những kẻ lừa đảo đã rút tiền trước khi bị phát hiện.

Chainalysis và Chainbrium nhận định rằng không phải tất cả số tiền trong các địa chỉ blockchain liên quan đều từ lừa đảo Pig Butchering. Chainbrium phát hiện một phần lớn số tiền chảy qua sàn giao dịch phi tập trung Tokenlon để che giấu nguồn tiền.

Cuối cùng, tội phạm thường chuyển tiền lừa đảo đến các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung như Binance để rút tiền. Binance đã hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật để đóng băng các tài khoản liên quan đến lừa đảo và thu giữ 112 triệu USD trong một vụ lừa đảo Pig Butchering năm 2023. Đọc thêm tại đây.

Dấu hiệu nhận biết chiêu trò Pig Butchering

Những dấu hiệu nhận biết chiêu trò Pig Butchering bao gồm:

• Cảnh giác với các lời mời gọi đầu tư "quá tốt để là thật": Nếu một cơ hội đầu tư hứa hẹn lợi nhuận cao đáng ngờ, đây có thể là một dấu hiệu của lừa đảo. Đừng bị lừa bởi các khoản lợi nhuận nhỏ ban đầu. Đây có thể là chiêu trò để làm bạn tin tưởng và đầu tư thêm tiền.
• Thiết lập mối quan hệ nhanh chóng: Kẻ lừa đảo thường cố gắng xây dựng mối quan hệ cá nhân nhanh chóng để tạo lòng tin.
• Yêu cầu đầu tư nhanh:
  • Kẻ lừa đảo thường tạo áp lực để nạn nhân đầu tư một số tiền lớn trong thời gian ngắn. Chúng có thể trình bày các khoản đầu tư của họ như là cơ hội độc quyền hoặc sử dụng thuật ngữ phức tạp để làm cho nó có vẻ hợp pháp hơn.
  • Dành thời gian để hiểu rõ khoản đầu tư và không bị áp lực phải cam kết ngay lập tức. Nếu ai đó cố gắng gây áp lực, hãy thận trọng.
• Các ứng dụng giả mạo: Nếu bạn nhận được email, tin nhắn hoặc cuộc gọi không mong muốn mời gọi đầu tư, hãy tiếp cận nó với sự cảnh giác và nghi ngờ, ngay cả khi họ tuyên bố được giới thiệu bởi người bạn biết. Luôn cẩn trọng với các liên kết hoặc tệp đính kèm kèm theo trong các liên lạc như vậy.

Ngoài ra, nếu một người bạn hoặc người quen đề nghị bạn đầu tư vào một sàn giao dịch tiền điện tử, hãy kiểm tra kỹ thông tin và nguồn gốc của website đó. Cẩn trọng với các ứng dụng giao dịch tiền điện tử “lạ mặt" hoặc không có đánh giá uy tín. 

Cách phòng tránh chiêu trò Pig Butchering

Để bảo vệ bản thân khỏi các chiêu trò lừa đảo Pig Butchering, bạn cần:

• Cẩn trọng với người lạ: Đừng tin tưởng dễ dàng vào người lạ trên mạng xã hội hoặc ứng dụng hẹn hò.
• Nghiên cứu kỹ lưỡng: Luôn kiểm tra và xác minh thông tin về các cơ hội đầu tư. Đảm bảo rằng các nền tảng bạn đầu tư có uy tín và được cộng đồng công nhận.
• Không chia sẻ thông tin cá nhân: Tránh chia sẻ thông tin tài chính cá nhân với những người không rõ nguồn gốc hoặc các nền tảng không tin cậy.
• Sử dụng nền tảng uy tín: Chỉ đầu tư vào các nền tảng có chứng nhận và uy tín trong cộng đồng. Điều này giúp giảm rủi ro và đảm bảo an toàn cho tài sản của bạn.

Đọc thêm: Ứng dụng hẹn hò: Mục tiêu mới của “crypto scam”.

Cách xử lý khi nghi ngờ bị lừa đảo Pig Butchering

Nếu bạn nghi ngờ rằng mình đã trở thành nạn nhân của chiêu trò lừa đảo Pig Butchering, hãy thực hiện ngay các bước sau:

Ngừng ngay lập tức mọi liên lạc với kẻ lừa đảo: Ngừng liên lạc để tránh bị lừa thêm và bảo vệ thông tin cá nhân của bạn.

Thông báo cho ngân hàng và chặn mọi thanh toán tiếp theo đến kẻ lừa đảo: Ngân hàng có thể hỗ trợ bạn đóng băng tài khoản, điều tra các giao dịch đáng ngờ và bảo vệ tài sản của bạn khỏi bị chiếm đoạt thêm.

Báo cáo vụ lừa đảo cho cơ quan công an địa phương và nộp đơn khiếu nại: Báo cáo vụ việc với cơ quan công an địa phương để họ tiến hành điều tra. Bạn cũng nên nộp đơn khiếu nại với các cơ quan chức năng có thẩm quyền, như Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao trực thuộc Bộ Công an (A05).

Thu thập tất cả tài liệu liên quan đến vụ lừa đảo (tin nhắn, ảnh chụp màn hình, hồ sơ tài chính,...) để hỗ trợ điều tra: Thu thập và lưu trữ cẩn thận tất cả các bằng chứng và tài liệu liên quan để cung cấp cho cơ quan điều tra.

Xem xét việc tìm kiếm hỗ trợ tâm lý để đối phó với tác động tinh thần của việc mất mát tài chính và các tác động khác của việc bị lừa đảo: Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc cố vấn để vượt qua khó khăn và hồi phục sau cú sốc tâm lý.

Chiêu trò lừa đảo Pig Butchering là một mối đe dọa nghiêm trọng với sự gia tăng mạnh mẽ và mức độ tinh vi ngày càng cao. Việc hiểu rõ cách thức hoạt động và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp người dân bảo vệ tài sản của mình và tránh rơi vào bẫy của các tổ chức tội phạm.

Đọc thêm: 19 hình thức lừa đảo Crypto nổi bật.