Rollup as a Service (RaaS) là gì? Phân loại dự án hệ RaaS
Rollup as a Service là gì?
Trước khi tìm hiểu về Rollup as a Service là gì, Coin98 Insights sẽ cùng các bạn tìm về công nghệ Rollup trước.
Là một công nghệ mở rộng ở layer 2, Rollup ra đời nhằm giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của các mạng blockchain bằng cách xử lý các giao dịch của người dùng ngoài chuỗi (Offchain).
Tìm hiểu thêm: Rollup là gì? Góc nhìn đa chiều về trong việc phát triển Rollup.
Vậy Rollup as a Service là gì?
Rollup as a Service - RaaS là một dịch vụ cung cấp cơ sở hạ tầng và công cụ để triển khai và quản lý hạ tầng Rollup. RaaS cung cấp giao diện người dùng thân thiện và các công cụ hỗ trợ để dễ dàng triển khai và tương tác với các giải pháp Rollup mà không yêu cầu kiến thức kỹ thuật phức tạp. Từ đó giúp dự án có thể tuỳ chỉnh, sử dụng một cách tiện lợi và hiệu quả nhất.
Bối cảnh ra đời của RaaS
Ý tưởng của Cosmos và Polkadot
Trước khi các dự án Rollup phát triển mạnh, thị trường đã có nhiều giải pháp khác nhau để giải quyết vấn đề tắc nghẽn của blockchain layer 1.
Trong đó, Cosmos và Polkadot đã đề ra ý tưởng ra mắt các sub-chain là dựa trên Cosmos SDK và Polkadot Substrate. Với các subchain này (hay còn gọi là Appchain), các dự án có thể tuỳ chỉnh blockchain phù hợp với nhu cầu sử dụng và giải thiểu áp lực lên blockchain layer 1.
Tuy nhiên, giải pháp này có một số vấn đề sau:
- Các Appchain thường sẽ có độ bảo mật thấp vì ít người tham gia vào quá trình đồng thuận và cũng không thừa hưởng được tính bảo mật của blockchain gốc.
- Tính thanh khoản của Appchain bị phân mảnh vì trải nghiệm luân chuyển vốn không tối ưu, ít dự án Cross-chain Bridge hỗ trợ.
Vì vậy, mô hình không thành công và chưa có những tác động nổi bật. Ngoài ra, thị trường còn có một số mô hình tương tự như Polkadot và Cosmos có thể kể đến như Avalanche Subnet, Polygon Supernet,...
Đọc thêm: So sánh Avalanche vs Polkadot vs Cosmos.
Sự ra đời của Rollup as a Service
Như vậy, giải pháp của Cosmos và Polkadot được cho là không hiệu quả. Tự triển khai Rollup thì gặp phải rào cản về tính kỹ thuật. Vì vậy, RaaS được xem là lời giải cho bài toán này.
Bạn có thể hình dung sự ra đời của RaaS giống với Amazon Web Services (AWS). Trước đây, để các công ty có thể lưu trữ dữ liệu, họ phải tự vận hành phần cứng, tự thuê các chuyên gia về công nghệ thông tin và tự quản lý nhiều mục khác để vận hành trơn tru công việc của mình.
Điều này không khó với các tập đoàn lớn nhưng với các công ty khởi nghiệp thì chúng để lại rất nhiều rào cản khiến họ không thể mở rộng và dành toàn lực cho các thế mạnh khác. Để giải quyết vấn đề này, AWS đã ra đời và được xem là người đã thay đổi sân chơi khi cung cấp cho các doanh nghiệp dịch vụ quản lý dữ liệu với chi phí thấp, tính linh hoạt cao về mọi mặt.
Tương tự với Rollup, thị trường đang có nhu cầu với Rollup nhờ vào những ưu điểm của nó mang lại. Tuy nhiên, việc tự triển khai Rollup từ A-Z sẽ tốn nhiều công sức và thời gian. Vì vậy, các dự án RaaS đã ra đời giúp tăng tốc quá trình áp dụng công nghệ Rollup và giảm bớt gánh nặng kỹ thuật cho người dùng và nhà phát triển.
Lợi ích của Rollup as a Service
Lợi ích của Rollup as a Service đối với người dùng, cụ thể hơn là các dự án sử dụng dịch vụ là:
- Đơn giản hoá việc thực thi và triển khai đơn giản bằng các mẫu cấu hình và công cụ tự động hóa để triển khai nhanh chuỗi Rollup mà không cần kiến thức kỹ thuật sâu.
- Tiết kiệm chi phí hơn việc tự đầu tư vì không cần tự vận hành cơ sở hạ tầng Rollup riêng. Giảm thời gian và công sức dành cho việc nâng cấp và bảo trì.
- Khả năng mở rộng và hiệu suất cao bằng cách tận dụng sự tối ưu hóa và hiệu quả của chuỗi Rollup.
- Bảo mật và đáng tin cậy cao bằng cách triển khai các biện pháp bảo mật như mã hóa, kiểm soát truy cập và kiểm tra định kỳ để bảo vệ dữ liệu và tài sản của người dùng. Ngoài ra, các nền tảng này thường cung cấp hệ thống giám sát và cảnh báo để phát hiện và xử lý các vấn đề tiềm ẩn.
- Công cụ thân thiện với nhà phát triển bao gồm bộ công cụ phát triển phần mềm (SDK), các giao diện lập trình ứng dụng (API) và tài liệu để hỗ trợ nhà phát triển xây dựng và triển khai ứng dụng trên chuỗi Rollup.
Phân loại các dự án Rollup as a Service
Theo Messari, hệ sinh thái RaaS được chia thành 3 nhóm dự án chính là SDK, No-Code Deploymenet và Shared Sequencer Set.
SDK (Bộ công cụ phát triển phần mềm)
SDK là một bộ công cụ phần mềm, thư viện và tài liệu do nền tảng RaaS cung cấp để hỗ trợ nhà phát triển xây dựng và tích hợp ứng dụng với cơ sở hạ tầng Rollup. SDK thường bao gồm các API, các liên kết ngôn ngữ lập trình và các tài nguyên khác giúp đơn giản hóa quá trình phát triển.
Dự án nổi bật: Rollkit, Sovereign Labs, Stackr, Slush.
No Code Deployment (Triển khai không cần code)
No Code Deployment đề cập đến khả năng triển khai và cấu hình cơ sở hạ tầng Rollup mà không cần viết mã tuỳ chỉnh. Các nền tảng RaaS cung cấp giao diện hoặc công cụ cấu hình dễ sử dụng cho phép người dùng chỉ định các thiết lập, tham số và cấu hình mong muốn thông qua các phương tiện trực quan hoặc giao diện đơn giản.
Điều này loại bỏ nhu cầu cho người dùng có kiến thức lập trình sâu hoặc viết mã để thiết lập và tùy chỉnh cơ sở hạ tầng Rollup. Thay vào đó, họ có thể tận dụng các công cụ được cung cấp để dễ dàng triển khai và cấu hình các thành phần cần thiết.
Dự án nổi bật: Espresso System, Flashbots Sauve,...
Shared Sequencer Set
Shared Sequencer Set là một thành phần trong cơ sở hạ tầng Rollup, có trách nhiệm sắp xếp và xử lý các giao dịch trong chuỗi Rollup. Nó hoạt động như một thực thể đáng tin cậy nhận các giao dịch từ người dùng, xác minh tính hợp lệ của chúng và bao gồm chúng trong chuỗi Rollup theo một thứ tự cụ thể.
Shared Sequencer Set đảm bảo thực hiện giao dịch xác định và nhất quán và duy trì tính toàn vẹn của chuỗi Rollup. Bằng cách chia sẻ sequencer giữa nhiều người dùng, nền tảng RaaS có thể đạt được khả năng mở rộng và hiệu suất trong xử lý một lượng lớn giao dịch trong khi giảm thiểu chi phí.
Dự án nổi bật: Eclipse, AltLayer, Caldera, Conduit,...
Tìm hiểu thêm: Cách hoạt động của các Optimistic Rollup Protocol.
Ngoài ra, thị trường còn có một số dự án kết hợp giữa 2 mảng. Ví dụ:
- Shared Sequencer Set + SDK: Dymension, OP Stack.
- SDK + No Code Deployment: Cartesi.
- Shared Sequencer Set + No Code Deployment: Saga.
Hiện tại, các dự án Rollup as a Service vẫn còn khá mới và không quen thuộc với người dùng cuối vì đây là các dự án được sử dụng chủ yếu bởi các developer. Tổng quan, Rollup as a Service (RaaS) cung cấp công nghệ Rollup dưới dạng dịch vụ, mang đến cho các nhà phát triển và người dùng một giải pháp đơn giản và mở rộng cho việc xử lý giao dịch trên blockchain một cách hiệu quả.