Có một sàn giao dịch may mắn hơn Binance và Coinbase
Năm 2019, Philipp Pieper, đồng sáng lập Swarm Markets, đã làm một điều mà nhiều nhà sáng lập crypto sẽ ghét cay ghét đắng: gõ cửa các cơ quan quản lý tài chính và xin họ giám sát sàn giao dịch của mình. Hơn nữa, anh làm điều đó ở Đức, một quốc gia nổi tiếng với các quy tắc tài chính nghiêm ngặt.
Động thái này như một cú “vả vào mặt” các chuyên gia crypto, những người kiên quyết chống lại con mắt cú vọ của chính phủ với bài các bài viết gay gắt trên mạng xã hội. Trong trường hợp của Coinbase, họ đâm đơn kiện SEC sau khi những nỗ lực thương thảo thất bại.
Sàn giao dịch “cùng phe” với luật pháp
Pieper và đồng sáng lập của Swarm Markets, Timo Lehes, có một ý tưởng điên rồ: Họ cược rằng các quỹ đầu tư mạo hiểm, công ty tư nhân và nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ thích mua và giao dịch dịch vụ crypto nếu chúng được “chống đạn” với hoạt động KYC và chống rửa tiền phù hợp.
Do đó, họ yêu cầu các quan chức của Cơ quan Giám sát tài chính Liên bang Đức (BaFin) xem xét kỹ lưỡng mô hình kinh doanh của mình và cho họ biết điều gì hợp lệ, điều gì không. Đổi lại, Swarm Markets sẽ giúp các quan chức BaFin hiểu mọi thứ về hợp đồng thông minh và DeFi.
Giờ đây, Swarm đã trở thành cái tên hiếm có trong lĩnh vực tài chính phi tập trung. Họ là nền tảng tự do cung cấp nhiều dịch vụ giao dịch, lưu ký cũng như sản phẩm crypto được quản lý chặt chẽ.
Năm nay, họ đi trước các đối thủ khi cung cấp danh sách các cổ phiếu được token hóa (tokenised) cho Apple và Tesla, và các phiên bản kỹ thuật số của hai ETF thuộc Kho bạc Mỹ.
Nhưng những nhà đầu tư có đếm xỉa không?
Tokenisation vẫn đang chật vật để chứng minh mình không phải trào lưu mới không ai hiểu. Một loạt nhân vật có ảnh hưởng — Vitalik Buterin, MakerDAO, Giám đốc điều hành Blackrock Larry Fink, Goldman Sachs — nghĩ việc token hoá tài sản sẽ đem lại lợi ích cho công nghệ blockchain và các nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc có thể hiện thực hoá ý tưởng về tokenised không đồng nghĩa với việc nó thu hút thanh khoản.
Đến cuối, chúng ta được lợi gì khi token hoá tài sản. Nó có thể hiệu quả hơn về vốn nhưng ai sẽ mua những thứ này? Áp dụng mới chính là vấn đề.
Philippe Bekhazi, CEO của XBTO Group, công ty đầu tư crypto có trụ sở tại Bermuda cho biết
Cho đến nay, token hóa vẫn chưa chứng minh được bản thân với các ngân hàng và nhà quản lý tài sản. Octavio Marenzi, CEO của công ty tư vấn Opimas cho biết khối lượng giao dịch của các tài sản được token hóa “cực kỳ đáng thất vọng”.
Vào tháng Ba, nghiên cứu của ông cho thấy trái phiếu được token hóa chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ 0.001% trên tổng thị trường trái phiếu. Tất nhiên, chứng khoán được token hóa đang ở giai đoạn sơ khai, nhưng phân tích của Marenzi cho thấy trong hai năm qua, khối lượng giao dịch của các sản phẩm on-chain này không đáng kể.
Đọc thêm: Buồn của Binance hay sai lầm của SEC?
Token hoá cổ phiếu Apple để có thanh khoản
Swarm Markets cho biết trong hai tháng đầu tiên kể từ khi chứng khoán token hoá được phát hành, các nhà đầu tư đã giao dịch khoảng 179,000 USD giá trị sản phẩm này trên nền tảng của họ. Cổ phiếu Apple được token hóa là loại cổ phiếu phổ biến nhất và chiếm 58% khối lượng giao dịch.
Mặc dù con số này có thể nhỏ, nhưng mọi thứ vẫn ở trong giai đoạn đầu. Trong quý đầu tiên, lượng người dùng trên nền tảng Swarm Markets đã tăng gần 1/5.
Từ lâu, Pieper và Lehes đã lập luận rằng đến cuối cùng, DeFi sẽ hoàn toàn loại bỏ các bên trung gian. Quá trình này có thể giúp tài sản trong thế giới thực từ bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa và thậm chí tác phẩm nghệ thuật được giao dịch một cách rẻ và dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, là những tay gạo cội của TradFi (tài chính truyền thống), Pieper và Lehes biết rõ việc tích vào tất cả các ô, đặc biệt là các ô liên quan đến luật pháp, không đảm bảo công ty mình khởi tạo sẽ thành công.
Pieper bắt đầu sự nghiệp tại Deutsche Bank và Allianz Group trước khi gia nhập các công ty khởi nghiệp và liên doanh công nghệ ở California. Lehes điều hành nhiều nhóm nhà đầu tư và thành lập một đại lý-môi giới (broker-dealers) tại Mỹ.
Sau đó, họ đột nhiên hiểu ra cách tiếp cận permissionless (không cần cấp phép) của blockchain có thể thay đổi cấu trúc thị trường.
“Chúng tôi nghĩ bản chất của blockchain có ý nghĩa rất lớn đối với sản phẩm tài chính. Đây là công nghệ bạn có thể áp dụng cho các cơ chế giao dịch ngày nay”, Pieper nói.
Ban đầu, Swarm dự định tập trung vào việc phát hành chứng khoán sơ cấp được tái tạo on-chain. Pieper và Lehes theo dõi chặt chẽ các công ty như tZERO và OpenFinance.
Hai công ty này đã ra mắt các đại lý-môi giới được SEC quản lý cho token chứng khoán. Mục tiêu của họ là trở thành một thế lực về lĩnh vực token hoá. Bởi vì được luật điều chỉnh nên các sàn giao dịch này phải làm việc với những người giám sát tập trung và đặt blockchain của họ lên trên các hệ thống cũ có sẵn, Pieper nói.
“Việc này chẳng hợp lý chút nào”, anh cho biết. “Đặt một công nghệ lên trên các hệ thống cũ, thậm chí khi nó không sinh ra để làm điều đó là trải nghiệm tồi tệ nhất”.
Đối với Pieper, Mỹ rõ ràng thiếu loại khung pháp lý hỗ trợ các doanh nghiệp blockchain. Vì thế, anh và Lehes đã xem xét Liechtenstein, Malta, Síp và Jersey - Lãnh thổ phụ thuộc của Hoàng gia Anh.
Sau đó, trước sự ngạc nhiên của Pieper, Đức thể hiện mình là môi trường đầy hứa hẹn cho công ty khởi nghiệp của anh: vào năm 2020, quốc gia này đã sửa đổi luật ngân hàng để phân loại crypto là một công cụ tài chính.
Chần chừ trước nước Mỹ
Điều này trái ngược với Mỹ, nơi vẫn chưa thông qua luật liên bang dành riêng cho crypto, khiến những người sáng lập DeFi cảm thấy bất bình. Họ nhận ra rằng nếu chứng khoán như cổ phiếu và trái phiếu được đưa lên on-chain, chúng sẽ phải tuân theo quy định tương tự như cổ phiếu và trái phiếu.
Và mặc dù Swarm Markets được Liên minh châu Âu quản lý, họ vẫn chần chừ phục vụ khách hàng Mỹ cho đến khi Washington có động thái rõ ràng hơn.
Nhưng việc đăng ký để được BaFIN quản lý cũng không phải chuyện dễ dàng. Pieper nhận thấy các quan chức đã phải vật lộn để tìm chỗ cho DeFi trong các mô hình tài chính truyền thống. Và vô số vụ bê bối từ thế giới DeFi chỉ càng làm mọi thứ tệ thêm.
“Phải mất rất nhiều thời gian để hiểu những định nghĩa mới này bởi trong tài chính truyền thống không có khái niệm về thị trường trung lập, có thể thực thi”, Pieper nói. “Khi bạn đề cập vấn đề này, các cơ quan quản lý chủ yếu nghĩ đến việc chống rửa tiền hoặc ai là đối tác của tất cả những thứ này. Và đi kèm là những vụ rug-pull xảy ra trong DeFi”.
Vàng cũng được token hóa
Mặc dù vậy, Pieper tin DeFi nên chấp nhận một mức độ tập trung hóa. Đối với nhiều người trong lĩnh vực crypto, đây có thể là lời nguyền, nhưng Pieper nói rằng Swarm tuy được quản lý nhưng vẫn hỗ trợ nhiều giá trị cốt lõi của không gian DeFi.
Chúng tôi vẫn tuân thủ quy tắc tự giám sát (self-custody), nghĩa là không cố gắng đưa kiến trúc thị trường truyền thống vào thứ chúng tôi gọi là DeFi. Chúng tôi vẫn tin vào các đặc tính của hợp đồng thông minh tự giám sát, minh bạch và có thể thực thi — những khía cạnh cốt lõi xác định DeFi.
Người sáng lập Swarm Markets Philipp Pieper
Vấn đề là tài chính truyền thống bám chặt vào mạng lưới người giám sát, sàn giao dịch, phòng thanh toán (clearing houses)... đóng vai trò trung gian trong giao dịch. Marenzi của công ty tư vấn Opimas cho biết, các công ty blockchain tin rằng họ có thể phá vỡ cấu trúc Byzantine này và đưa phí giao dịch về 0, nhưng có lý do cho sự tồn tại của những bên trung gian này.
Đầu tiên, họ phân phối rủi ro trên toàn thị trường, một cân nhắc quan trọng đối với các ngân hàng được quản lý chặt chẽ. Thứ hai, một số tổ chức muốn chạy các hệ thống kế thừa của họ cùng với các hệ thống blockchain.
“Câu hỏi trở thành: ‘Blockchain thực sự giúp phí giao dịch trở về 0 như thế nào?” Marenzi nói. “Nếu bạn phải chạy song song hai hệ thống, chi phí sẽ nhân lên gấp bội. Vì thế, nó vẫn chưa thuyết phục và tôi nghĩ đây là vấn đề thực sự”.
Pieper phản bác rằng trước đây, tài sản thế giới thực chưa có “khả năng giao dịch” trong DeFi. Điều này cũng áp dụng cho các tài sản kỹ thuật số: Swarm Markets cung cấp các dạng token đặt cược thanh khoản (LST) được token hóa cho Ethereum, Solana và Polkadot.
Nghe có vẻ thừa, nhưng các hình thức token hoá của các LST này thực sự giúp nhà đầu tư tránh chờ đợi các thủ tục redemption có thể kéo dài từ 2-21 ngày.
Pieper nói thêm, token hóa đã là một thị trường lâu đời.
Stablecoin đang token hóa tiền mặt, vàng đã được token hóa. Chúng tôi chỉ trình ra những thứ mà các tổ chức như Circle đã làm sau hậu trường - mua tín phiếu kho bạc và đưa thẳng lên blockchain.
Người sáng lập Swarm Markets Philipp Pieper