Uniswap Labs: Mô hình kinh doanh và chiến lược phát triển

Tổng quan về Uniswap Labs, mối quan hệ giữa Labs, Protocol và DAO

Để bắt đầu, chúng ta cần làm rõ sự khác biệt giữa 3 thực thể khác nhau liên quan "Uniswap", bao gồm Labs, Protocol và DAO:

• Uniswap Labs là một công ty khởi nghiệp được thành lập vào năm 2018, trụ sở chính của công ty đặt tại New York, Mỹ. Từ khi được thành lập cho đến nay, Uniswap Labs đã xây dựng nhiều sản phẩm khác nhau, một số thuộc về Labs, một số thuộc về DAO.
• Uniswap Protocol là tập hợp các Smart Contract trên Ethereum và một số EVM Layer 1/Layer 2 khác, tạo điều kiện thuận lợi để người dùng cung cấp thanh khoản và giao dịch các token ERC20 onchain. Quyền sở hữu của Uniswap Protocol đã được Labs trao lại cho DAO.
• Uniswap DAO là một hệ thống quản trị để quản lý Uniswap Protocol thông qua token UNI.

Uniswap Labs có một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái Uniswap:

• Uniswap core contributor: Hầu hết các phiên bản chính thức của Uniswap Protocol, bao gồm V1, V2, V3 và V4, cũng như các sản phẩm cốt lõi khác như Uniswap X, đều được Uniswap Labs nghiên cứu và phát triển.

Ngoài phát triển các sản phẩm cốt lõi cho DAO. Uniswap Labs hiện tập trung vào việc xây dựng một bộ sản phẩm để hỗ trợ hệ sinh thái Uniswap và tìm kiếm lợi nhuận.

Các sản phẩm thuộc sở hữu của Uniswap Labs

Uniswap Labs hiện đang sở hữu 3 sản phẩm chính, bao gồm:

• Uniswap Interface
• NFT Marketplace Aggregator
• Uniswap Wallet

Uniswap Interface

Giao diện Uniswap và tên miền uniswap.org thuộc sở hữu của Uniswap Labs, được phát triển từ những ngày đầu của Uniswap Protocol và nâng cấp theo thời gian.

Giao diện này bao gồm webapp và mobile app cung cấp cho người dùng quyền truy cập vào Uniswap Protocol và NFT Marketplace Aggregator, một sản phẩm khác thuộc sở hữu của Uniswap Labs.

Hiện tại, người dùng có thể khám phá, giao dịch và quản lý token và NFT trực tiếp thông qua Giao diện Uniswap. Nó cung cấp dữ liệu thanh khoản chi tiết và nhật ký giao dịch cho token và Pool trên nhiều blockchain nơi Uniswap Protocol hoạt động, bao gồm Ethereum, Arbitrum, Polygon, Optimism, Base, Avalanche, BNB Chain,...

NFT Marketplace Aggregator

Tháng 6/2022, Uniswap Labs đã mua lại Genie, một NFT Marketplace Aggregator. Genie cung cấp giao diện thống nhất cho nhiều NFT Marketplace khác nhau cho phép người dùng giao dịch NFT trên nhiều thị trường cùng một lúc để hạn chế mức tiêu thụ gas.

Sau khi được mua lại, giao diện mặc định của Genie không còn được phát triển. Uniswap Labs đã tích hợp Genie vào giao diện Uniswap, biến nó thành một nền tảng toàn diện nơi người dùng có thể giao dịch cả token ERC-20 và NFT.

Sự tích hợp này đánh dấu sự mở rộng đáng kể về khả năng của giao diện Uniswap, định vị nó như một trung tâm đa năng cho các hoạt động DeFi và giao dịch NFT.

Uniswap Wallet

Uniswap Wallet là self-custody crypto wallet do Uniswap Labs phát triển. No cung cấp cho người dùng một cách liền mạch và an toàn để quản lý tài sản kỹ thuật số, giao dịch tiền điện tử và tương tác với các ứng dụng phi tập trung (dApp) trong khi vẫn duy trì toàn quyền kiểm soát tài sản tiền điện tử của mình. Uniswap Wallet hiện có 2 phiên bản, ví di động và Extension trên trình duyệt Chrome.

Uniswap Extension

• Uniswap Extension được thiết kế theo kiểu sidebar thay vì pop-ups. Lợi thế của thiết kế này là giúp người dùng dễ dàng truy cập bất kể họ đang ở đâu trên web.
• Uniswap Extension hoạt động tốt với giao diện web của Uniswap. Nó cung cấp khả năng bảo vệ MEV khi giao dịch, báo giá nhanh hơn để swap tốt hơn và truy cập vào tính thanh khoản off-chain thông qua Uniswap X.

Uniswap Mobile Wallet

Uniswap Mobile Wallet hỗ trợ IOS và Android. Về cơ bản, nó di động hoá các trải nghiệm trên Uniswap Interface. Các tính năng chính của Uniswap Mobile Wallet:

• Biểu đồ giá theo thời gian thực, dữ liệu thanh khoản chi tiết và nhật ký giao dịch để giao dịch token thông qua Uniswap Protocol.
• Tích hợp một NFT Marketplace Aggregator, cho phép người dùng khám phá, mua và bán NFT trên tất cả các NFT Marketplace.
• Hỗ trợ nhiều giao thức DeFi khác nhau, cho phép người dùng cho vay, vay và kiếm lãi từ tài sản của họ, tất cả đều nằm trong một giao diện trực quan, thân thiện với người dùng.

Chiến lược phát triển của Uniswap Labs

Uniswap Labs là một công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ. Họ phải đối mặt với nhiều rủi ro do các quy định không rõ ràng về crypto ở Mỹ, đặc biệt là khi cố gắng trích xuất giá trị trực tiếp từ Uniswap Protocol thông qua token UNI. Thực tế, hồi đầu tháng 4/2024, công ty đã nhận cảnh báo "Well Notice" của SEC Hoa Kỳ.

Hướng giải quyết của Uniswap Labs là trao lại quyền quản lý Uniswap Protocol cho DAO và trì hoãn việc tích lũy giá trị cho Protocol để tập trung vào tăng trưởng. Tuy nhiên, khi giao thức ngày càng phát triển, các vấn đề liên quan vốn chủ sở hữu và lợi ích nhóm càng khiến DAO khó thống nhất hướng tích lũy giá trị cho giao thức.

Mặc dù vậy, Uniswap Labs là một công ty khởi nghiệp, cuối cùng họ phải trích xuất giá trị. Họ đã chọn thực hiện điều này thông qua các sản phẩm mà họ sở hữu, tách biệt với các sản phẩm do DAO quản lý.

Bằng cách tách biệt Labs và DAO, Uniswap Labs đảm bảo rằng họ có thể tự do trích xuất giá trị từ các sản phẩm mà mình sở hữu mà không làm vướng víu đến sự quản lý của DAO. Ngoài ra, chiến lược này cũng cho phép Uniswap Labs hạn chế các rủi ro về mặt pháp lý.

Tìm kiếm doanh thu thông qua Front-end Fee

Cụ thể, cuối năm 2023, Uniswap Labs đã bắt đầu tính một khoản phí cố định cho một số cặp token được giao dịch thông qua giao diện của họ (Webapp và Uniswap Wallet), khoản phí này riêng biệt với Uniswap Protocol Fee do DAO quản lý.

Trong năm 2024, trung bình Uniswap Protocol thực hiện hơn $50B khối lượng giao dịch mỗi tháng. Trong đó, khối lượng giao dịch phát sinh trên giao diện Uniswap thấp hơn 10%, dao động từ $1B - $4B mỗi tháng. Mặc dù thế tỷ trọng tương đối thấp nhưng Uniswap Labs vẫn tích lũy được hơn $38M doanh thu từ Front-end Fee.

Tạm kết

Uniswap Labs đã hạn chế những rủi ro pháp lý phức tạp bằng cách tách biệt các vai trò giữa Labs và Protocol, nhờ đó giúp họ khai thác giá trị hiệu quả mà không cản trở sự phát triển của Uniswap Protocol.

Bên cạnh đó, cách tiếp cận này đã cho phép họ tạo ra lợi nhuận đáng kể, đưa Uniswap Labs trở thành một trong những tổ chức tạo ra lợi nhuận hàng đầu trong thị trường DeFi.