Lý do Vitalik phải cảnh báo về nạn lạm dụng thuật toán đồng thuận trên Ethereum

Sau sự kiện The Merge diễn ra vào tháng 9/2022, thuật toán đồng thuận các khối trên mạng lưới Ethereum đang được thực hiện thông qua cơ chế Proof-of-Stake và trở thành một trong những hệ thống cao cấp nhất trong thế giới crypto. Trong bài blog của Vitalik Buterin - Nhà sáng lập Ethereum, hệ thống có giá trị hơn 34 tỷ USD này hiện gánh vác công việc hoàn thành chuỗi khối sau mỗi 6.4 giây. Nhờ có chúng, mạng lưới Ethereum có thể hoạt động một cách trơn tru và hiệu quả. 

Tuy nhiên, trước những sáng kiến mới mẻ như restaking trên Ethereum, Vitalik Buterin đã phải lên tiếng về mức độ nghiêm trọng trong việc khiến toán đồng thuận trở nên quá tải. Bởi theo nhà sáng lập Ethereum, nhiều dự án đã nghiên cứu về việc sử dụng lớp đồng thuận này sao cho hiệu quả hơn, nhưng những phương pháp này có thể khiến thuật toán bị quá tải. 

Các dự án đang muốn mở rộng tính năng cốt lõi của Ethereum để phục vụ cộng đồng ngày càng lớn dần với các tính năng khác nhau. Nhưng trong bài blog, Vitalik đã chỉ ra một số phương pháp có thể gây quá tải cho thuật toán đồng thuận trên Ethereum.

Do đó, ông không khuyến khích các dự án sử dụng chúng và nên loại bỏ dần trong tương lai, dù cho các phương pháp này đều được đưa ra với mục đích tốt đẹp. 

Trong đó: 

• The ultimate oracle: Những dự đoán hay đề xuất sẽ cho phép nhà đầu tư gửi ETH để bỏ phiếu bằng cơ chế SchellingCoin. Cơ chế này yêu cầu những nhà đầu tư gửi ETH bỏ phiếu đa số sẽ nhận về lượng tài sản được chia ra từ người bầu cho phe thiểu số. Mở ra rủi ro về những cuộc tấn công 51%.
• Re-staking: Cho phép nhà đầu từ có thể gửi số ETH đã stake vào một giao thức khác thông qua lớp đồng thuận. Phương pháp đang được nhiều dự án và nhà đầu tư quan tâm.  
• Khắc phục nhược điểm dự án layer 2 theo hướng layer 1: Khi layer 2 lỗi, layer 1 có thể fork hoặc tận dụng ưu điểm để khôi phục chúng. 

Vitalik đã đưa ra khá nhiều ví dụ để giải thích vấn đề các vấn đề trên, đơn cử như: 

Hermione tạo ra một dự án layer 2 thành công. Cô ấy lập luận, dự án layer 2 đó lớn nhất nên chúng sẽ an toàn nhất. Nhưng khi có lỗi bảo mật khiến tài sản bị đánh cắp, tổn thất sẽ lớn đến mức cộng đồng sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc fork để thu hồi tiền của người dùng. Suy ra, rủi ro cao.

Blog của Vitalik

Theo lập luận của Vitalik về ví dụ này, nếu dự án bị lỗi và những nhà đầu tư lựa chọn tham gia vào dự án vẫn giữ khoản lỗ của họ do vấn đề xảy đến. Suy ra, rủi ro thấp do không có những biến đổi lớn theo lẽ tự nhiên và tác động vào thuật toán đồng thuận trên Ethereum.

Mặt khác, nếu chủ dự án muốn sử dụng thuật toán đồng thuận trên mạng lưới Ethereum để fork hoặc tái cấu trúc để giải quyết lỗi hay vấn đề trên, thì điều đó sẽ trở thành rủi ro cao. Nhà sáng lập Ethereum mong muốn cộng đồng nên đẩy lùi những nỗ lực trong việc sử dụng các phương pháp trên. 

Hay một ví dụ khác về việc các cuộc tấn công 51% trong việc dự đoán giá ETH, nơi những người bị mua chuộc có thể bỏ phiếu cho điều trái ngược với sự thật. Khiến cho những kẻ xấu có thể hoành hành trên mạng lưới và trục lợi theo ý muốn. Với các ví dụ khác, nhà đầu tư có thể tham khảo kỹ hơn tại đây. Dưới mỗi ví dụ, Vitalik đều giải thích tại sao chúng lại rủi ro, qua đó kêu gọi cộng đồng nên phản đối các phương pháp gây áp lực lên thuật toán đồng thuận trên Ethereum. 

Nhìn chung, Vitalik Buterin muốn nói rằng, bất kỳ sự mở rộng nào về “những nhiệm vụ” trong thuật toán đồng thuận của Ethereum cũng sẽ làm tăng chi phí, sự phức tạp và rủi ro khi trong khi chạy trình xác thực. Nắm bắt được tình hình, nhiều nhà đầu tư đã nhanh chóng tóm tắt lại ý chính của bài để hỗ trợ người đọc dễ hình dung hơn. 

Phản ứng dự án trước lời cảnh báo của Vitalik

Lời lẽ trong bài viết của Vitalik Buterin khá nhẹ nhàng, nhưng người đọc cũng ngầm hiểu được mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà nhà lãnh đạo này đưa ra. Trong đó, restaking là trường hợp được nhiều độc giả quan tâm nhất. 

Có thể, nhà sáng lập Ethereum đưa ra bài cảnh báo tại thời điểm hiện tại bởi EigenLayer - dự án tiên phong trong phương pháp restaking sắp chính thức mainnet. Phương pháp restaking sẽ tối ưu hóa lợi nhuận của nhà đầu tư - những người luôn đặt tài sản lên hàng đầu, nếu dự án tiên phong thành công, có thể sản sinh ra nhiều nền tảng khác tương tự. 

Với tiếng nói cực kỳ lớn trong cộng đồng, Vitalik có thể khiến danh tiếng của dự án EigenLayer cùng phương pháp restaking bị sụt giảm nghiêm trọng ngay trước thời điểm mainnet.

Để bảo vệ thành quả của dự án, Sreeram Kannan - Nhà sáng lập của EigenLayer đã lập tức lên tiếng đính chính những “chỉ trích” nhắm vào họ. Ông Kannan cho hay, phương pháp restaking có thể đem đến những lợi ích phi tập trung, cải thiện tính khách quan và cam kết tính bảo mật cho mạng lưới Ethereum. Đồng thời, nhà lãnh đạo của EigenLayer vẫn đưa ra những rủi ro mà phương pháp sẽ phải đối mặt. 

Tuy nhiên, EigenLayer tuyên bố sẽ không phạm vào những điểm mà Vitalik đã đề cập trong blog như không folk khi nền tảng bị lỗi hay không xây dựng các nguyên tắc tài chính phức tạp do chúng có thể vượt ngoài tầm kiểm soát.