Coin98 Insights

Save

Copy link

Web3 Name Service là gì? Tên miền hoạt động trên blockchain

Web3 Name Service là nền tảng giúp chuyển đổi các địa chỉ blockchain khó nhớ bằng cách liên kết chúng với các tên miền dễ nhớ. Cùng tìm hiểu về Web3 Name Service!

Jack Vĩ

Published Mar 07 2023

Updated Nov 29 2023

14 min read

Key Insights

Web3 Name Service là nền tảng giúp chuyển đổi các địa chỉ blockchain (0x09…B7d) khó nhớ bằng cách liên kết chúng với các tên miền dễ nhớ (mywallet.eth").
Hiện tại, các dịch vụ Name Service đã có mặt trên nhiều blockchain khác nhau như Ethereum, BNB Chain, Arbitrum, Solana…

Tổng quan Web3 Name Service

Để tìm hiểu Web3 Name Service là gì, trước tiên chúng ta cần hiểu về khái niệm của DNS.

DNS là gì?

DNS là hệ thống được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay để quản lý tên miền trên Internet. Nó được sử dụng để ánh xạ các tên miền dễ nhớ sang địa chỉ IP của máy chủ. DNS là một hệ thống tập trung, có nghĩa là các tên miền được quản lý bởi một số ít các tổ chức được ủy quyền. Nó có thể bị tấn công và bị gián đoạn nếu bị tấn công.

Web3 Name Service là gì?

Web3 Name Service là một loại hệ thống tương tự như DNS, tuy nhiên nó được sử dụng trong các mạng blockchain. Vậy Web3 Name Service hoạt động như thế nào?

Web3 Name Service là nền tảng giúp chuyển đổi các địa chỉ blockchain khó nhớ bằng cách liên kết chúng với các tên miền dễ nhớ. Mỗi tên miền trên Name Service đều được mint dưới dạng NFT, đảm bảo tính duy nhất và minh bạch. Người dùng cũng có thể kiểm tra chính xác nguồn gốc và sở hữu của các tên miền đó.

Thay vì sử dụng địa chỉ dài và phức tạp như "0x09…B7d" để nhận thanh toán, họ có thể đăng ký Name Service với tên miền “mywallet.eth" và sử dụng chúng như địa chỉ ví thông thường.

Name Service cung cấp tính năng phi tập trung, cho phép người dùng kiểm soát tuyệt đối về tên miền của họ mà không cần thông qua bất kỳ tổ chức trung gian nào.

So sánh Web3 Name Service và DNS

DNS (Domain Name System) và Name Service là hai hệ thống quản lý tên miền khác nhau.

Một số sự khác biệt chính giữa DNS và Name Service bao gồm:

DNS là tập trung, trong khi Name Service là phi tập trung.
DNS được sử dụng cho các mạng truyền thống, trong khi Name Service được sử dụng cho các mạng blockchain.
DNS có thể bị tấn công và bị gián đoạn, trong khi Name Service đảm bảo tính bảo mật cao hơn do tính phi tập trung của nó.

Lịch sử phát triển và cột mốc nổi bật của Name Service

Dưới đây là một số cột mốc nổi bật của thị trường Web3 Name Service:

5/2017: Ethereum Name Service (ENS) được ra mắt với mục đích đưa tính định danh vào mạng Ethereum.
12/2018: Unstoppable Domains được ra đời với đuôi tên miền đa dạng hơn. Tuy nhiên, ban đầu Unstoppable Domains hoạt động trên nhiều blockchain, sau này mới định hướng hoạt động trên mạng lưới Polygon.
3/2020: Lens Protocol ra mắt với tên miền đuôi .lens hoạt động trên Polygon. Điểm nổi bật của Lens là phát triển hệ sinh thái Dapp sử dụng .lens.
7/2021: ENS đạt cột mốc 1 triệu tên miền được đăng ký trên mạng Ethereum.
8/2021: Budweiser - một trong những công ty bia lớn nhất thế giới mua tên miền beer.eth với giá 100,000 USD.
10/2021: Ethereum Name Service thông báo airdrop cho những người đã đăng ký tên miền trước đây. Vốn hoá ENS cao nhất từng đạt 1 tỷ USD.
Nửa cuối năm 2021 - đầu 2022: Hàng loạt các dự án Name Service đã ra đời theo xu hướng ở các blockchain khác như Polkadot, Harmony, Oasis, Cronos, Evmos,...
4/2022: Cuộc chơi tên miền nóng dần khi các tên miền chữ số được bán với giá cao,
5/2022: RTFKT (thuộc Nike) chi thêm 35,000 USD để thâu tóm thêm tên miền ENS trong bộ sưu tập 10 tên miền của mình.
7/2022: Dự án tên miền lớn thứ 2 thị trường là Unstoppable Domains gọi vốn 65 triệu USD với định giá 1 tỷ USD từ Pantera.
8/2022: ENS đạt cột mốc 2 triệu tên miền được đăng ký trên mạng Ethereum.
8/2022: Space ID là tên miền lớn tiếp theo được ra mắt và được Binance Labs đầu tư. Sự ra đời của Space ID đã khuấy động thị trường tên miền không chỉ trên BNB Chain mà ở toàn thị trường.
Đầu 2023: Thị trường nở rộ xu hướng mint tên miền trên nhiều blockchain khác nhau nhằm săn Retroactive token của các dự án Name Servive.
3/3023: Doanh thu của Ethereum Name Service đạt 38,000 ETH, volume giao dịch trên Opensea đạt 74,000 ETH.

Ngoài ra, trên thị trường còn có hàng loạt các tên miền được bán với giá rất cao. Dưới đây là top 5 tên miền có giá cao nhất từng được ghi nhận: paradigm.eth (2 triệu USD), pjfi.eth (463,000 USD), 000.eth (317,000 USD), abc.eth (254,000 USD),...

Vấn đề chung của xu hướng Name Service

Chất lượng các dự án

Trên thị trường hiện tại đang có rất nhiều dự án Name Service hỗ trợ cùng blockchain và chung 1 đuôi tên miền. Tuy nhiên, không phải dự án nào cũng đủ tiềm lực để liên kết với tất cả các đối tác trong hệ sinh thái để tăng tính ứng dụng cho tên miền đã tạo ra.

Các dự án này thường ra đời theo xu hướng đầu cơ của thị trường và không có hướng đi để phát triển lâu dài. Điều này khiến nhiều người dùng thực mua phải những tên miền không có giá trị sử dụng nếu như không tìm hiểu kĩ.

Sự cạnh tranh

Một trong những case study cho thấy sự cạnh tranh quyết liệt giữa các dự án Name Service là trường hợp của Sui blockchain. Khi hệ sinh thái Sui nhận được sự chú ý vào đầu năm 2023, hàng loạt dự án tên miền đã ra đời như:

Sui Name Service (suins.io): 127,100 twitter followers
Sui Name Service (sui-names.com): 16,100 twitter followers
Sui Name Service (sns.domains): 236,700 followers

Nhìn vào số lượng followers trên Twitter, Sui Name Service (sns.domains) đang có cộng đồng lớn hơn hẳn so với 2 dự án còn lại. Điều này khiến nhiều người lầm tưởng đây là dự án lớn nhất và được Sui foundation hỗ trợ.

Tuy nhiên, Sui Name Service (suins.io) với số lượng followers thấp hơn lại là dự án duy nhất được Sui Network theo dõi trên Twitter. Điều này cho thấy dự án Name Service có số followers thấp hơn lại có tính legit cao hơn và có thể nhận được sự hỗ trợ tốt hơn.

Mô hình hoạt động của dự án Name Service

Để giải thích về mô hình hoạt động của các dự án Name Service, bài viết sẽ lấy ví dụ của Ethereum Name Service (ENS) - đây là một trong những dự án tiên phong và lớn nhất thị trường.

Mô hình hoạt động của Ethereum Name Service bao gồm: Registry và Resolver.

mô hình hoạt động ens — Mô hình hoạt động Ethereum Name Service. Nguồn: ENS.

Registry

Registry của ENS bao gồm một hợp đồng thông minh duy nhất giữ danh sách tất cả các tên miền và tên miền con, và lưu ba thông tin quan trọng về mỗi tên miền:

Chủ sở hữu của tên miền.
Resolver cho tên miền.
Thời gian lưu trữ bộ nhớ cache cho tất cả các bản ghi trong tên miền.

Chủ sở hữu của một tên miền có thể là địa chỉ bất kỳ (không cần là địa chỉ ví đã đăng ký tên miền) hoặc một hợp đồng thông minh. Chủ sở hữu tên miền của ENS có thể:

Thiết lập resolver cho tên miền.
Chuyển quyền sở hữu tên miền cho địa chỉ khác.
Thay đổi quyền sở hữu của các subdomain.

Registrar là một hợp đồng thông minh sở hữu một tên miền mẹ và các tên miền con. Các tên miền này sẽ được cấp cho người dùng nhưng tuân thủ một tập hợp các quy tắc được quy định trong hợp đồng ban đầu.

Resolvers

Resolvers chịu trách nhiệm cho quá trình chuyển đổi tên miền sang địa chỉ cụ thể. Bất kỳ hợp đồng nào triển khai các tiêu chuẩn liên quan đến tên miền đều có thể hoạt động như một resolver trong ENS.

Trong ví dụ phía trên hình, chúng ta đang cố gắng tìm địa chỉ Ethereum được chỉ đến bởi 'metamask.eth'. Trước tiên, chúng ta hỏi registry xem resolver nào chịu trách nhiệm cho 'metamask.eth'. Sau đó, chúng ta truy vấn resolver đó để lấy địa chỉ của chúng.

Ngoài ra, cấu trúc trúc của Ethereum Name Service cũng bao gồm các smart contract và các giao thức khác như InterPlanetary File System (IPFS). Các smart contract sẽ đảm bảo tính toàn vẹn và an ninh của các giao dịch đăng ký, còn IPFS cho phép lưu trữ các thông tin liên quan đến tên miền ENS ngoài blockchain Ethereum.

Sự kết hợp giữa các thành phần này tạo nên một hệ thống quản lý tên miền phi tập trung, bảo mật và linh hoạt, và đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Web 3.0. Ethereum Name Service là dự án và cũng là dự án tiên phong trong mảng này, vì vậy mô hình hoạt động của họ cũng được sử dụng ở các dự án Name Service khác.

Vai trò và lợi ích của Web3 Name Service

Name Service trong Web3 có nhiều lợi ích và vai trò quan trọng, bao gồm:

Giúp người dùng dễ dàng hơn trong việc tương tác với các ứng dụng và dịch vụ Web3.
Tăng tính bảo mật và đảm bảo tính đồng nhất trong cách người dùng tương tác với các dịch vụ dựa trên blockchain.
Đóng góp vào sự phổ biến của Web3 bằng cách tạo ra một trải nghiệm tốt hơn cho người dùng, từ đó tăng cường sự phổ biến của công nghệ blockchain với đại chúng.
Giúp thị trường blockchain và Web3 có sự cá nhân hoá, tăng cường định danh khi mỗi người, công ty, tổ chức có thể phân biệt và định danh rõ ràng giữa các thực thể.
Tạo ra ngách mới trong thị trường Web3 và DeFi để các dự án có thể khai thác, tạo ra doanh thu dựa trên nhu cầu của người dùng.
Tạo ra thị trường mua bán Name Service sôi nổi cho cả người dùng và nhà đầu cơ biết xác định các tên miền có giá trị.

Với những lợi ích và vai trò như trên, Name Service đang trở thành một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái Web3. Hiện tại, các dịch vụ Name Service đã có mặt trên nhiều blockchain khác nhau như Ethereum, BNB Chain, Arbitrum, Solana… và được sự chấp thuận của nhiều dự án đầu ngành như Metamask, Uniswap, Etherscan,...

Thách thức của Web3 Name Service

Dưới đây là một số nhược điểm và thách thức của các dự án Name Service:

Phí sử dụng: Các dự án Name Service đòi hỏi phí sử dụng để đăng ký tên miền và duy trì hệ thống. Việc đặt mức phí hợp lý để thu hút người dùng đồng thời đảm bảo duy trì hệ thống là một thách thức lớn.
Bảo mật: Nếu một người dùng mất private key hoặc bị tấn công bởi hacker, họ có thể mất quyền sử dụng tên miền và không thể khôi phục lại nó như trong thị trường truyền thống.
Hạn chế đầu cơ: Đầu cơ tên miền là hoạt động hợp pháp và thu hút nhiều nhà đầu cơ để tạo ra thị trường mua bán nhộn nhịp. Tuy nhiên, nếu một số bên quyết định đăng ký tên miền thương hiệu không thuộc sở hữu của mình, chúng có thể khiến các tên miền giá trị trở nên vô ích.
Độ phổ biến của blockchain: Sự phát triển của dự án Name Service sẽ tỉ lệ thuận với số lượng người dùng của blockchain. Vì vậy, nếu như Name Service chọn phát triển rên mảnh đất không thu hút người dùng hoặc không tăng trưởng, chúng cũng bị chững lại.
Sự hỗ trợ của các ứng dụng: Đây là thách thức lớn nhất của các dự án Name Service. Nếu các ứng dụng không hỗ trợ hoặc không tích hợp chúng thì mức độ ảnh hưởng, quy mô của chúng gần như không có ý nghĩa.

Vì lý do đó, Name Service được xem là thị trường dành cho blockchain foundation hoặc các dự án có thế lực lớn chứ không dành cho builder nhỏ lẻ như các mảng khác. “Winner takes all" (Người chiến thắng chiếm hết thị phần) là cụm từ phù hợp nhất để miêu tả về thị trường này.

Mấu chốt giúp dự án Name Service phát triển là được sự công nhận của foundation, cộng đồng và dự án nhằm tăng sự nhận diện và ứng dụng của tên miền được tạo ra.

Một số câu hỏi phổ biến về Web3 Name Service (WNS)

Nếu 1 địa chỉ ví đăng ký và sở hữu nhiều tên miền thì tên nào sẽ đại diện cho địa chí ví đó?

Một địa chỉ ví có thể mua và sở hữu nhiều tên miền. Tuy nhiên, để tên miền đó được đại diện cho địa chỉ ví cụ thể, chúng cần được chuyển sang địa chỉ ví đó và được cài đặt thông qua các dự án Name Service để sử dụng.

Nếu như tên miền đã hết hạn, NFT trong ví có bị burn không?

Trong Ethereum Name Service (ENS), các tên miền được tạo ra dưới dạng smart contract và đại diện cho một token có thể chuyển nhượng, được gọi là ENS Token. Khi một tên miền hết hạn, token ENS tương ứng vẫn tồn tại và không bị "burn" hay xóa bỏ. Thay vào đó, chủ sở hữu cũ của tên miền sẽ mất quyền kiểm soát trên token ENS tương ứng với tên miền đó.

Đọc thêm Top 5 dự án Web3 Name Service nổi bật trong thị trường.

Tổng kết

Trong Web3, Name Service đóng vai trò quan trọng trong việc đơn giản hóa việc sử dụng các địa chỉ blockchain khó nhớ bằng cách liên kết chúng với các tên miền dễ nhớ. Name Service cũng hỗ trợ quản lý tài sản và cung cấp tính năng liên kết nhiều địa chỉ với một tên miền duy nhất, giúp người dùng tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng dịch vụ Web3.