Wormhole là gì? Giao thức cross-chain messaging hồi sinh từ khủng hoảng Terra

Wormhole là gì?

Wormhole là dự án cung cấp các giải pháp cầu nối cho phép chuyển giao tài sản giữa các blockchain với nhau. Hiện tại họ đang hỗ trợ hơn 30 chain, trong đó có: Ethereum, Solana, BNB Chain, Polygon, Avalanche, Algorand, Fantom, Karura, Celo, Acala, Aptos, Arbitrum...

Wormhole Website: https://wormhole.com

Trong quá khứ, Wormhole được rộng rãi biết đến từ việc trở thành một trong những cầu nối có nguồn thanh khoản lớn kết nối Ethereum và hệ sinh thái Solana.

Sản phẩm & doanh thu của Wormhole

Sản phẩm của Wormhole

Có hai thành phần chính được xây dựng trên Wormhole bao gồm Portal Bridge, Portal  NFT Bridge và Carrier.

1. Portal Bridge

Portal Bridge là dự án thuộc nhóm cross-chain bridge được xây dựng bên trên Wormhole. Portal Bridge sẽ sử dụng cơ chế lock & mint để chuyển giao tài sản giữa các blockchain với nhau.

Ở cấp độ đơn giản, khi người dùng thực hiện chuyển token/coin X từ chain A sang chain B, Portal sử dụng giải pháp "lock & mint" của Wormhole, họ khoá (lock) token gốc ở chain A trong smart contract, sau đó đúc-tạo mới (mint) token X' (wrapped token) ở chain B.

Cơ chế lock & mint được mô phỏng đơn giản như sau:

• Người dùng chuyển ETH (Ethereum) qua Portal.
• ETH này sẽ bị khóa trong hợp đồng thông minh.
• Một đồng coin mới được tạo ra từ việc khóa ETH (tên wrapped ETH) trên Chain B (blockchain đích).
• Sau đó người có thể hoán đổi các wrapped ETH này thành các token khác trên chain B.

Hiện Portal Bridge đang hỗ trợ 22 chain khác nhau, có thể kể đến một số chain nổi tiếng như: Solana, Ethereum, Terra Classic, BNB Chain, Polygon, Avalanche, Oasis, Algorand, Aurora, Fantom, Karura, Acala, Near, Aptos, Celo….

Có thể thấy Portal Bridge được sử dụng nhiều nhất khi chuyển đổi tài sản có liên quan tới Solana, Ethereum và BNB Chain (trong quá khứ đã từng có Terra).

Với EVM Chain, gần đây lượng tài sản có liên quan đến Acala (một parachain của Polkadot) cũng có sự tăng trưởng nhẹ khi chiếm khoảng 5-9% tổng khối lượng bridge trên Portal.

Trong suốt quá trình hoạt động, Portal đã là nơi chuyển giao gần 36 tỷ USD giá trị tài sản giữa 19 chain.

2. Portal NFT Bridge

NFT Bridge là nơi cho phép người dùng chuyển các NFT của mình qua các chain gồm Ethereum, Solana, BNB Chain, Polygon, Avalanche, Fantom, Oasis, Karura, Aptos và Celo.

NFT Portal hiện tại đang hỗ trợ chuẩn token ERC-721 (với metadata) và chuẩn token SPL.

3. Carrier

Ra mắt vào đầu tháng 3/2023, Carrier là một Bridge phát triển bởi Automata Network, được xây dựng trên Wormhole.

Hiện Carrier đang hỗ trợ 12 blockchain, bao gồm các chain lớn như Solana, Ethereum, BNB Chain và Polygon.

Các tính năng trong tương lai sẽ được công bố dần trên lộ trình phát triển của Carrier, bao gồm các chức năng về swap và cơ chế bảo vệ 2FA để đảm bảo an toàn cho bridge.

Doanh thu của Wormhole

Wormhole chủ yếu tập trung vào phân khúc khách hàng là các dự án cần sử dụng giải pháp cross-chain trên thị trường (phân khúc B2B).

Với phần phí thu thông qua Portal Bridge (Bridge dành cho phân khúc B2C) hiện là phần phụ trong hoạt động kinh doanh của Wormhole, do đó các giao dịch chuyển đổi tài sản thông qua Portal, phí người dùng sẽ chi trả chủ yếu chỉ là phí gas.

Điểm nổi bật của Wormhole là gì?

1. Hỗ trợ các Non-EVM chain

Wormhole là một trong số ít các giải pháp hỗ trợ việc truyền dữ liệu và tài sản giữa các blockchain không tương thích với EVM như Solana, Aptos, Sui, Acala với các EVM-chain như Ethereum và Polygon.

2. Hợp tác với các validator uy tín

Wormhole đã thiết lập mối quan hệ và bảo mật hệ thống thông qua 19 validator uy tín trên thị trường như Certus One, Everstake, Staked và Chorus One.

3. Top TVL trên thị trường

TVL đang khóa của Portal, sản phẩm của Wormhole đang gần chạm 290 triệu USD, đứng thứ 5 trong toàn dự án thuộc mảng Bridge trên thị trường.

Ở thời điểm quá khứ, TVL của Portal đã từng vượt 4.6 tỷ USD nhưng đã giảm đáng kể từ vụ sụp đổ UST của Terra và ảnh hưởng từ vụ hack trị giá 326 triệu USD.

Đọc thêm: Sự kiện Wormhole Exploited và lời cảnh báo cho các Cross-chain Bridge

Dù đã từng bị hack số tiền khổng lồ trong quá khứ, tuy nhiên Wormhole đã khắc phục và phản ứng rất nhanh bằng việc tổ chức chương trình bug bounty cho dự án ngay sau đó.

Trong chương trình này, Wormhole vào việc kiểm tra và tìm ra các lỗ hổng trong hợp đồng thông minh, sử dụng thêm lớp bảo mật 2FA cho người dùng, sử dụng thêm các công cụ phát hiện các hành vi bất thường trong mạng lưới.

Token của Wormhole là gì?

W Token Key Metrics

• Token Name: Wormhole
• Ticker: W
• Blockchain: Ethereum, Solana
• Token Standard: ERC-20, SPL
• Contract: Updating…
• Token type: Governance
• Total Supply: 10,000,000,000 W
• Circulating Supply: 1,800,000,000 W

W Token Allocation

10 tỷ token W sẽ được phân bổ như sau:

• Ecosystem & Incubation: 31.0% tương đương 3,100,000,000 token W.
• Foundation treasury: 23.3% tương đương 2,330,000,000 token W.
• Community & Launch: 17.0% tương đương 1,700,000,000 token W.
• Core contributors: 12.0% tương đương 1,200,000,000 token W.
• Strategic network participants: 11.6% tương đương 1,160,000,000 token W.
• Guardian nodes: 5.1% tương đương 510,000,000 token W.

W Token Release Schedule

W Token Use Case

W là token quản trị của Wormhole, do đó người dùng nắm giữ token W có thể tham gia vào các hoạt động quản trị trong DAO của Wormhole, bao gồm quyết định những việc như:

• Thêm hoặc xóa các blockchain liên kết với Wormhole.
• Nâng cấp hợp đồng thông minh trên Wormhole.
• Điều chỉnh phí trên các sản phẩm của Wormhole.
• Mở rộng hoặc thêm các bên mới vào nhóm Guardian node.
• Điều chỉnh giới hạn tỷ lệ (tính năng bảo mật).
• Thiết kế và tiện ích của token.

Roadmap & cập nhật

Wormhole V1 ban đầu được xây dựng vào tháng 10 năm 2020 bởi Certus One và các nhà phát triển khác để tạo cầu nối giữa Ethereum và Solana.

Theo thời gian, các nhà phát triển này đã phát hiện nhu cầu của người dùng ngày càng tăng. Kết quả là Wormhole, một giao thức truyền thông tin xuyên chuỗi đã được ra mắt vào tháng 8 năm 2021.

Khi Wormhole đi trên con đường phát triển để dần trở thành giao thức cung cấp giải pháp truyền thông tin cho các dự án trên thị trường, đội ngũ đã định hình lại rằng Wormhole không còn chỉ đơn thuần là một bridge nữa.

Khi đó họ quyết định ra mắt Portal đóng vai trò là native bridge được xây dựng dựa trên công nghệ của Wormhole trong đầu năm 2022.

Sau đó hành trình phát triển của Portal Bridge và Wormhole được tóm tắt như sau:

• Ngày 3/2/2022: Wormhole bị exploited 120,000 WETH (tương đương 324 triệu USD)
• Ngày 4/2/2022: Wormhole bổ sung nguồn tiền bị mất với sự trợ giúp của Jump Trading
• Ngày 12/2/2022: Mở chương trình Bug Bounty Program trị giá 10 triệu USD
• Ngày 9/5/2022: TVL sụt giảm từ 4.9 tỷ USD xuống 600 triệu USD chỉ sau một tháng từ vụ sập của Terra
• Tháng 12/2022: Hashflow hợp tác với Wormhole
• Tháng 3/2023: Tích hợp native USDC và Circle CCTP

Đội ngũ dự án

Tại thời điểm viết bài, đội ngũ của Wormhole hiện chưa tiết lộ danh tính đến cộng đồng.

Nhà đầu tư & đối tác

Nhà đầu tư và các vòng gọi vốn

Với Wormhole, Jump Trading chính là quỹ đầu tư đã đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung các khoản tiền bị mất trong cuộc tấn công trị giá 325 triệu USD nhắm đến Wormhole trong quá khứ.

Thời điểm đó, với vai trò là một trong những nhà đóng góp chính cho Wormhole, Jump Trading đã đền bù cho các khoản thiệt hại bằng cách mua hơn 300 triệu đô trị giá ETH trên thị trường.

Ngoài Jump Trading, trước đó còn có một số quỹ đầu tư vào Wormhole có thể kế đến như Chorus One, Arrington Capital, Big Brain Holdings…

Đối tác

Đã có nhiều dự án tích hợp với Wormhole như Solend, Trader Joe, Taiga, Raydium, Klap… từ khắp các hệ sinh thái để hỗ trợ các tài sản wrap token của Wormhole.

Hiện danh sách các dự án hỗ trợ đã lên tới hơn 50 dự án khác nhau từ 19 chain mà Wormhole đang tích hợp. Portal Bridge vì thế cũng sẽ thừa hưởng lợi ích từ các mối quan hệ hợp tác này của công ty mẹ.

Dự án tương tự

Một số dự án tương tự Wormhole có thể kể đến như: deBridge, ChainPort, Multichain…

Đọc thêm: Tổng quan về hệ sinh thái Wormhole