Sự sụp đổ của Bittrex phơi bày 2 vấn đề lớn của các sàn giao dịch tập trung

Bittrex tuyên bố phá sản theo Chương 11 tại Mỹ, đây như một hồi chuông cảnh báo cho các sàn giao dịch cũng như hệ thống pháp lý về crypto tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.

SEC tạo bước đà khiến Bittrex sụp đổ 

Bittrex - sàn giao dịch crypto có mặt tại hơn 40 bang của Mỹ từ năm 2014, sở hữu doanh thu hơn 1.3 tỷ USD (năm 2017 - 2022) nhưng những nợ nần cùng cáo buộc từ Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán (SEC) đã chính thức "quật ngã" họ. Đã có rất nhiều lời chia buồn được gửi đến ngay dưới bài thông báo phá sản sàn giao dịch tại thị trường Mỹ của ông Richie Lai - Đồng sáng lập của sàn giao dịch Bittrex. 

Đỉnh điểm của sự việc bắt đầu vào ngày 17/4, sau khi thông báo Well đã gửi được một tháng, Bittrex chính thức bị SEC cáo buộc vi phạm luật chứng khoán do niêm yết nhiều token không hợp lệ và kinh doanh trái phép dưới hình thức sàn giao dịch chưa đăng ký. 

Điều này khiến Bittrex điêu đứng, dù cho sàn đã cố gắng ngồi vào bàn đàm phán với SEC từ cuối năm 2022 để tìm giải pháp đăng ký tại Mỹ. Cũng như Coinbase, việc đàm phán giữa Bittrex và SEC chẳng đi đến đâu. Luật sư Maria đại diện cho Bittrex nhấn mạnh rằng, vấn đề không thể tuân thủ các quy tắc của SEC đến từ việc cơ quan này không cung cấp các quy định rõ ràng về crypto ngay từ đầu. Đây là giọt nước tràn ly khiến Bittrex phải dứt áo đi khỏi quê nhà. 

Việc thiếu quy định rõ ràng của SEC dẫn đến hàng tá chi phí phát sinh. Đồng thời, sự mơ hồ từ SEC khiến chúng tôi không chắc chắn về những dịch vụ có thể hoặc chưa được kinh doanh 

Luật sư đại diện của Bittrex  

Vào ngày 9/5 (theo giờ Việt Nam), Bittrex cùng hai công ty con Bittrex Malta Ltd và Bittrex Malta Holdings Ltd đã chính thức nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Tòa án Phá sản Quận Delaware theo Chương 11. Theo Cointelegraph, ngoài 100,000 chủ nợ, Bittrex còn khoảng 500 triệu đến 1 tỷ USD tài sản cùng nợ phải trả, điều này được nêu ra như một phần của thủ tục phá sản. 

Theo người phát ngôn của Bittrex, sàn giao dịch quốc tế (Bittrex Global) sẽ hoạt động bình thường và không chịu ảnh hưởng gì đến vấn đề phá sản tại Mỹ. Tuy nhiên, đây vẫn là tổn thất lớn cho Bittrex khi một lượng lớn người dùng sàn giao dịch này đến từ Mỹ. 

Thông báo này không ảnh hưởng đến Bittrex Global. Công ty sẽ tiếp tục hoạt động bình thường với khách hàng bên ngoài nước Mỹ. 

Đại diện Bittrex

Nhiều nhà đầu tư cho rằng khởi nguồn khiến cho Bittrex phá sản là sự không rõ ràng từ SEC. Mặc cho đã có rất nhiều doanh nghiệp crypto tại Mỹ lên tiếng về vấn đề quy định cụ thể cho ngành, nhưng SEC dường như bỏ ngoài tai sự hợp tác của họ.

Lark Davis - Nhà đầu tư với hơn 1 triệu lượt theo dõi trên Twitter mỉa mai, Bittrex đã mất nhiều thị phần kể từ năm 2017 nhưng cái đinh theo sau họ là SEC và Gary Gensler lại một lần nữa “bảo vệ” nhà đầu tư. Trong bài đăng, Lark Davis cũng nêu lên thực tế đáng buồn rằng, không còn mấy ai sử dụng sàn giao dịch Bittrex nữa. 

Nhiều nhà đầu tư cũng đồng quan điểm với Lark Davis khi cho rằng SEC là nguyên nhân đẩy Bittrex đến bờ vực phá sản tại Mỹ. Một số nhà đầu tư như Tim ở dưới đây còn bi quan hơn khi cho rằng, crypto có thể thực sự chết tại Mỹ.

Bittrex được xem là khởi điểm của rất nhiều nhà đầu tư trong những năm 2018 trở về trước, nhưng tầm ảnh hưởng của sàn giao dịch này đã không còn được như xưa. Theo nhà đầu tư Mr.Chef, Bittrex chỉ có khối lượng giao dịch mỗi ngày hơn 5 triệu USD, nên sự sụp đổ của sàn giao dịch đứng thứ 60 trên thế giới không ảnh hưởng quá nhiều đến thế giới crypto: “Thật buồn khi thấy Bittrex sụp đổ, nhưng đây không phải là ngày tàn của crypto”. 

Sẽ còn nhiều sàn giao dịch rơi vào vòng nguy hiểm

Không chỉ Bittrex, chắc chắn sẽ còn nhiều sàn giao dịch sẽ đứng trên bờ vực phá sản nếu nguồn thu không được cải thiện. Để làm được điều đó, nhiều sàn giao dịch đã niêm yết bất chấp nhiều token mà không qua kiểm duyệt kỹ càng. Điển hình như MEXC, nếu nhà đầu tư thấy một meme token nào mới xuất hiện và có hơi thu hút người dùng, khả năng cao chúng đã được niêm yết tại sàn giao dịch này. 

Điều này không lấy làm lạ khi các sàn giao dịch đang rất tranh thủ xu hướng memecoin và BRC-20 để tối ưu hóa lợi nhuận và thu hút người dùng. Bởi nếu đánh mất người dùng, khi vướng vào vấn đề pháp lý như Bittrex, các sàn giao dịch rất dễ sụp đổ. SEC đúng là một nguyên nhân, nhưng bản thân sàn giao dịch cũng cần phải xem lại họ. 

Theo dữ liệu của The Block, từ một sàn giao dịch sở hữu 23% thị phần hỗ trợ USD vào 2018, Bittrex đã tụt giảm xuống dưới 1% và chưa thể phục hồi từ năm 2021. Steven Zheng - Chuyên viên thuộc The Block thậm chí còn nhận xét, khối lượng giao dịch của Bittrex tại Mỹ đã "thấp đến mức không còn đáng để nỗ lực tiếp tục duy trì hoạt động”.

Nhìn sang Coinbase, chúng ta dễ dàng nhận thấy vị thế của sàn giao dịch có chỗ đứng tại Mỹ. Họ cũng bị cáo buộc và từ chối thủ tục đăng ký, nhưng hiện đang là đại diện cho cộng đồng crypto đứng lên đòi quyền lợi với SEC tại Mỹ. Sau những lo ngại về nghi vấn rời Mỹ, Coinbase đã cam kết 100% sẽ ở lại quốc gia này bất chấp với tình trạng pháp lý không chắc chắn như hiện tại. 

Khi đến thăm Washington DC, tôi thấy các đảng có sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Quốc hội tham gia và tạo ra luật mới. Điều này sẽ tạo ra một quyển quy tắc rõ ràng cho crypto ở Mỹ.  

Brian Armstrong, CEO của Coinbase

Mặc dù lạc quan về Quốc hội Mỹ nhưng khi nhắc đến SEC, CEO của Coinbase lại cho thấy điều ngược lại. Brian Armstrong lo ngại về những hành động không thể đoán trước được từ SEC, điển hình như việc gửi thông báo Well cho sàn giao dịch này vào tháng 3 vừa qua. Việc này đã dẫn đến kiện tụng giữa Coinbase và SEC nổ ra, tòa án đòi hỏi cơ quan Mỹ phải trả lời những câu hỏi được sàn giao dịch đưa ra trong 10 ngày và gửi phản hồi 1 tuần sau đó. 

Cuối tháng 5, những câu trả lời từ SEC sẽ được tiết lộ, nhiều nhà đầu tư hy vọng đó sẽ là một bước tiến đến gần hơn với quy định pháp lý rõ ràng cho crypto tại Mỹ. Vấn đề này không chỉ có tác động với Mỹ mà còn có ý nghĩa các thị trường crypto khác trên toàn thế giới. 

Chính sự không chắc chắn về pháp lý này bao trùm mọi thứ. Bạn chỉ không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo hoặc nó sẽ đến từ đâu, tại sao hay như thế nào ở riêng tại Mỹ 

Oliver Linch, CEO Bittrex Global

Đọc thêm: SEC đang đẩy cả nước Mỹ vào đường cùng.