Chainlink Economics 2.0 là gì? Bước đầu để mang giá trị về cho LINK holder
Key Insights
- Chainlink là dự án cơ sở hạ tầng (Infrastructure) bao gồm 6 sản phẩm là Market & Data Feeds, Functions, Automations, VRF, Proof of Reserve. Chúng sẽ kết hợp để giúp developer xây dựng dự án một các dễ dàng nhất.
- Chainlink Economics 2.0 ra đời trong đó có 3 chiến lược là BUILD, SCALE và Staking nhằm mang lại lợi ích cho LINK holder, Dapp, hệ sinh thái và người dùng. Đây cũng là tầm nhìn giúp mô hình kinh tế Chainlink tự vận hành.
- Chainlink BUILD sẽ liên kết với các dự án để các dựu án có thể sử dụng dữ liệu chất lượng của Chainlink, đổi lại họ sẽ trích một phần token để trả phí cho Chainlink và LINK Staker.
- Chainlink SCALE sẽ liên kết với blockchain foundation để tạo ra làn riêng trên blockchain dành cho các dữ liệu phổ biến. Từ đó giúp phí Oracle giảm đến mức tối thiểu để các dự án có thể sử dụng.
Tổng quan về Chainlink
Vào năm 2017, Chainlink là sản phẩm Oracle cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho các smart contract hoạt động On-chain. Tính đến nay, Oracle cũng là sản phẩm lớn nhất và được biết đến rộng rãi nhất của họ.
Tuy nhiên, trong suốt quá trình phát triển, Chainlink đã mở rộng phạm vi hoạt động để trở thành cơ sở hạ tầng với nhiều sản phẩm để phục vụ thị trường DeFi và Web3. Tìm hiểu thêm về Chainlink (LINK) tại đây.
Hiện tại, Chainlink đang có 6 sản phẩm là:
- Market & Data Feeds: Cung cấp một nguồn dữ liệu an toàn cho các hợp đồng thông minh trong DeFi. Dữ liệu sẽ được tổng hợp từ nhiều ông lớn như Binance, CoinMarketCap, CoinGecko,... để chuyển đến các dự án như Aave, Compound,...
- Functions: Nền tảng phát triển không có máy chủ Web3 cho phép bạn truy xuất bất kỳ dữ liệu nào từ bất kỳ API nào và chạy tính toán tùy chỉnh trên mạng lưới của Chainlink.
- Automations: Cho phép các nhà phát triển Web3 tự động hóa các chức năng của hợp đồng thông minh. Hiện tại, Automations đang được sử dụng bởi các dự án nhưu StakeDAO, Pancakeswap,...
- VRF: Cho phép các nhà phát triển tạo ra các số ngẫu nhiên có thể được xác minh trên blockchain, đảm bảo rằng kết quả không bị can thiệp hoặc thiên vị bằng bất kỳ cách nào. Chúng được sử dụng nhiều bởi các ứng dụng yêu cầu ngẫu nhiên hóa, chẳng hạn như trò chơi, xổ số và cá cược.
- Proof of Reserve: Cho phép giám sát dự trữ tài sản một cách minh bạch và kịp thời. Nó cho phép người dùng xác nhận rằng một tài sản cụ thể, chẳng hạn như stablecoin, được đầy đủ bảo lưu bởi dự trữ của tài sản cơ bản, chẳng hạn như USD.
- Cross-chain Communication: Cung cấp một tiêu chuẩn mở cho các nhà phát triển để xây dựng các dịch vụ và ứng dụng phi tập trung có thể gửi tin nhắn, chuyển đổi token và khởi động hành động trên nhiều mạng lưới khác nhau. Từ đó tăng cường tính tương tác và khả năng mở rộng của các ứng dụng blockchain.
Chainlink Economics 2.0 là gì?
Kể từ khi thành lập đến nay, Chainlink đã làm rất tốt các nhiệm vụ của mình khi đảm bảo giá trị dữ liệu cho rất nhiều dự án DeFi lớn như Aave, Compound và các blockchain như BNB Chain, Solana, Polygon,...
Tuy nhiên, Chainlink vẫn tồn tại một số hạn chế sau:
- Chainlink bị xem là Oracle tập trung, điều này ngược với tầm nhìn phi tập trung của DeFi.
- LINK - token đại diện cho Chainlink không có nhiều tính ứng dụng cho holder.
- Dữ liệu của Chainlink vẫn bị hạn chế vì chỉ có các dữ liệu liên quan đến cryptocurrency.
- Mức phí Oracle dành cho dữ liệu của Chainlink cao hơn so với các bên khác.
- Mô hình kinh tế của Chainlink vẫn chưa thể tự vận hành và phát triển một cách tự nhiên.
- Tính bảo mật của mạng lưới Oracle cần được tăng thêm.
Vì vậy, Chainlink Economics 2.0 đã ra đời như một phương pháp để giải quyết tất cả các vấn đề trên. Đi song song với chiến lược này sẽ kế hoạch Chainlink Staking.
Mô hình Chainlink Economics 2.0
Chainlink Economics 2.0 có 3 chiến lược là BUILD, SCALE và Staking nhằm mang lại lợi ích cho LINK holder, Dapp, hệ sinh thái và người dùng.
Chainlink Staking
Chainlink Staking là một trong những động thái mới nhất của Chainlink cho phép LINK holder có thể stake đồng LINK với mức APR khoảng 4.75%. Tuy nhiên, việc trả thưởng cho holder không phải là ý nghĩa duy nhất, việc stake LINK cũng không dành cho tất cả mọi người mà đang bị giới hạn ở mức 22.5 triệu LINK.
Với chiến lược LINK staking này, Chainlink có thể giải quyết một số vấn đề sau:
- Phi tập trung hoá mạng lưới dữ liệu vì giờ đây LINK staker có thể cung cấp dữ liệu chứ không chỉ bản thân Chainlink.
- Tăng tính ứng dụng và giá trị cho LINK holder (tuy nhiên với holder thông thường thì mức APR này khá thấp).
- Tăng mức độ đa dạng của dữ liệu vì LINK staker có thể cung cấp nhiều dữ liệu từ thế giới thực.
- Tăng mức độ bảo mật của mạng lưới vì có thêm nhiều người cung cấp dữ liệu (cơ chế này giống với các validator của blockchain, càng nhiều người tham gia, càng phi tập trung và càng bảo mật).
- Tạo ra bước đệm cho mô hình kinh tế tự vận hành (giải thích sâu hơn ở phần Chainlink BUILD và Chainlink SCALE).
Roadmap dành cho Chainlink Staking sẽ bao gồm 3 giai đoạn. Các bạn có thể đọc chi tiết hơn về roadmap và tác động của Chainlink Staking đến mạng lưới Chainlink qua bài viết tại đây.
Chainlink BUILD
Chainlink được xem là giải pháp Oracle tốt nhất trong thị trường DeFi ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, mức phí Oracle của Chainlink cung cấp đang có giá cao hơn so với các bên khác. Điều này khiến nhiều dự án DeFi mới ra mắt, chưa có tiềm lực tài chính mạnh không thể sử dụng dữ liệu chất lượng của Chainlink.
Khi không có dữ liệu của Chainlink, vị thế của họ trên thị trường cũng giảm đi vì các người dùng có vốn lớn chỉ tin tưởng những dự án sử dụng dữ liệu của Chainlink để tránh các vấn đề tấn công Oracle thường xảy ra.
Giải pháp & Mô hình hoạt động
Để giải quyết vấn đề này, Chainlink đã ra mắt chương trình Chainlink BUILD với mô hình hoạt động như sau.
- Để đa dạng hoá nguồn dữ liệu, Chainlink sẽ lấy dữ liệu đó từ các LINK staker. Từ đó giúp LINK có tính ứng dụng hơn và Chainlink thì có nhiều dữ liệu độc quyền hơn.
- Đổi lại, để có thể sử dụng dữ liệu của Chainlink, các dự án sẽ cần trích một phần cung token để trả về cho Chainlink, sau đó Chainlink sẽ trả về cho Staker.
Như vậy, Chainlink BUILD (trước đây có tên là Chainlink Partner Growth Program) sẽ giúp cho các dự án tăng được tính bảo mật nhờ dữ liệu uy tín và an toàn hơn. Các dự án cũng có thể tiếp cận được nguồn dữ liệu nhanh hơn khi tham gia và nhận được sự hỗ trợ của Chainlink.
Hiện tại, chương trình đã có 3 đối tác là:
- Space and Time: Kho dữ liệu Web3 tốc độ cao hoạt động Multichain. Vừa rồi Space and Time đã huy động $20M từ M12 Microsoft, Framework,...
- Truflation: Trung tâm cung cấp dữ liệu lạm phát cho Chainlink.
- bitsCrunch: Phân tích dữ liệu để lọc ra giao dịch rửa (thao túng thị trường) và các tác phẩm NFT giả mạo tác phẩm nghệ thuật trong thị trường NFT. Từ đó cung cấp giá NFT chính xác hơn và tạo ra thị trường mua bán minh bạch.
Chainlink SCALE
Hiện tại, mức phí Oracle của Chainlink vẫn còn tương đối cao hơn so với các bên cung cấp Oracle khác vì nhiều lý do. Ví dụ Chainlink tốn công xác thực dữ liệu hơn, Chainlink chi nhiều tiền để mua và đa dạng hoá dữ liệu hơn.
Tuy nhiên, đối với tầm nhìn của Chainlink thì phí Oracle phải là mức phí rẻ, rẻ hơn so với các Oracle khác và rẻ đến mức người dùng trả tiền chop phí Oracle mà họ không nhận ra (không bận tâm) đến nó.
Giải pháp & Mô hình hoạt động
Chainlink SCALE để hoạt động như sau:
- Đối với Chainlink
Chainlink sẽ tiếp tục sử dụng nguồn dữ liệu đa dạng của các LINK staker để giúp mạng lưới dữ liệu của họ chất lượng nhất để đưa để hệ sinh thái blockchain. Tuy nhiên, họ sẽ không thu phí từ dự án như chương trình Chainlink BUILD mà họ liên kết với blockchain foundation nhiều hơn.
- Đối với blockchain foundation
Chainlink yêu cầu blockchain foundation cung cấp một làn riêng trên blockchain để dữ liệu của Chainlink dễ dàng được chuyển tới. Điều này hoạt động tương tự phí ship khi chúng ta đặt đồ ăn. Nếu như nhiều người cùng đặt và gom chung thành 1 đơn hàng thì phí ship chia ra cho từng món sẽ rẻ hơn.
Nếu dữ liệu giá của ETH được thường xuyên sử dụng, Chainlink sẽ chuyển đến trong 1 lượt và tất cả các dự án đều có thể sử dụng với mức phí Oracle rẻ hơn. Ngoài ra, Chainlink còn hợp tác với một số blockchain như Avalanche, Metis, Moonbeam, Moonriver để các blockchain này tài trợ cho mức phí này.
- Đối với Dapp trong hệ sinh thái
Đổi lại, các dự án trong hệ sinh thái sẽ phát triển mạnh nếu như Oracle chất lượng với giá cao giờ đây đã được tài trợ với mức phí rẻ hơn nhiều. Từ đó mang lại lợi ích cho cả Dapp và hệ sinh thái nói chung.
Như vậy, Chainlink BUILD, Chainlink SCALE và Chainlink Staking chính là 3 chiến lược nòng cốt để giúp Chainlink đạt được mô hình Economics 2.0. Theo tầm nhìn của Chainlink, phí Oracle của họ phải rẻ đến mức tất cả các dự án đều có thể sử dụng, từ đó tạo ra mức phí bền vững để duy trình mô hình kinh tế của Chainlink.
Ngoài ra, các bạn cũng có thể xem video phân tích về Chainlink trên Youtube bao gồm 4 phần: