Vì sao thị trường liên tục giảm? Crypto đã đến lúc downtrend?

Sáng ngày 5/11, thị trường crypto tiếp tục rung lắc mạnh khi Bitcoin mất hơn 5% giá trị, kéo tổng mức giảm trong vòng một tháng lên gần 20%. Đà lao dốc nhanh đưa đồng tiền lớn nhất thị trường rơi về vùng hỗ trợ tâm lý dưới 100,000 USD, thổi bùng tâm lý hoang mang trên diện rộng.

Diễn biến này khiến không ít người cảm thấy bất ngờ và lo lắng, đặc biệt khi nhịp giảm không xuất phát từ một tin tức cụ thể nào, mà đến từ sự thay đổi đồng loạt trong tâm lý và dòng tiền trên toàn thị trường.

Nguyên nhân crypto giảm từ đâu?

Đợt giảm mạnh đầu tháng 11 được phân tích là kết quả của chuỗi phản ứng dây chuyền đã khởi phát từ giữa tháng 10.

Ngày 11/10 được xem là điểm khởi đầu, khi căng thẳng Mỹ Trung ngày càng cao, chỉ số Open Interest tăng mức báo động, thị trường đã rơi vào trạng thái “quá nóng”. Tâm lý “Uptober” lan rộng khiến nhiều nhà đầu tư tin rằng mọi nhịp điều chỉnh chỉ là cơ hội mua thêm, vô tình khiến mức đòn bẩy chung đạt đỉnh.

Đọc thêm: Cú sập crypto ngày 11/10 có phải xuất phát từ sự kiện “thiên nga đen”?

Khi lực mua yếu dần, một nhịp bán nhỏ đã kích hoạt phản ứng dây chuyền: hàng loạt vị thế long bị thanh lý, kéo theo đà bán kỹ thuật lan rộng. Chỉ trong 24 giờ, hơn 19 tỷ USD vị thế phái sinh bị quét sạch, đánh dấu cú sập đầu tiên và biến ngày 11/10 thành đêm “khó quên” của giới đầu tư

Đến cuối tháng 10, Fed dội thêm “gáo nước lạnh” khi tuyên bố “chưa đủ bằng chứng cho thấy lạm phát hạ nhiệt bền vững”, đồng nghĩa với việc khả năng cắt giảm lãi suất bị gác lại trong vô vọng.

Thông điệp này khiến lợi suất trái phiếu Mỹ tiếp tục tăng, trong khi đó đồng USD mạnh lên rõ rệt. Khi chi phí vốn cao hơn, các quỹ đầu tư buộc phải thu hẹp vị thế rủi ro, chuyển sang nắm giữ tài sản an toàn. Crypto, nhóm tài sản phản ứng nhạy nhất với thanh khoản trở thành nạn nhân đầu tiên của làn sóng rút vốn này.

Đọc thêm: Vì sao USDT tăng mạnh so với VND? Chuyện gì đang xảy ra?

Sự bất ổn còn bị khuếch đại bởi yếu tố chính trị. Tòa án Tối cao Mỹ chuẩn bị xem xét vụ kiện về quyền áp thuế của cựu Tổng thống Donald Trump, điều mà ông gọi là “vấn đề sống còn của nước Mỹ.” Trong bối cảnh niềm tin vào việc Fed sớm hạ lãi suất đang lung lay, sự kiện này càng khiến tâm lý nhà đầu tư thêm phần hoang mang và phòng thủ.

Tuy nhiên, cú giảm lần này không chỉ đến từ bên ngoài mà còn bị khuếch đại bởi những sự cố nội tại trong chính thị trường crypto. Chỉ trong vài ngày, liên tiếp những tin tức tiêu cực lan rộng: Balancer bị hack hơn 100 triệu USD, trong khi Stream Finance ghi nhận khoản lỗ 93 triệu USD do quản lý quỹ sai phạm.

Các sự cố này làm lung lay niềm tin vốn đã yếu, đặc biệt khi thị trường vẫn đang phụ thuộc lớn vào kỳ vọng ETF và dòng tiền tổ chức.

Bên cạnh đó, dữ liệu Cumulative Volume Delta (CVD) trong 48 giờ qua cũng cho thấy một hiện tượng đáng chú ý: gần như toàn bộ lực bán spot của Bitcoin đến từ Binance, trong khi các sàn khác như Coinbase, OKX, Kraken hay Bybit gần như đứng yên.

Cụ thể, CVD spot trên Binance giảm hơn 4,000 BTC, phản ánh rõ lượng lệnh bán chủ động áp đảo hoàn toàn. Trái lại, tại Coinbase và Kraken, sàn tập trung phần lớn dòng vốn tổ chức đến từ Mỹ, dữ liệu hầu như đi ngang, cho thấy đây không phải là làn sóng thoái vốn diện rộng, mà là một nhịp bán cục bộ xuất phát từ khu vực châu Á, nơi Binance vẫn đang nắm giữ vị thế thống trị trong giao dịch spot.

Những tín hiệu này cộng hưởng với sự sụt giảm của dòng tiền ETF với hàng tỷ USD bị rút ròng từ cuối tháng 10 đã làm suy yếu lực cầu trên toàn thị trường.

Áp lực từ spot cũng nhanh chóng bùng nổ trong thị trường phái sinh. Dữ liệu từ CoinGlass cho thấy hơn 2 tỷ USD vị thế futures bị xóa sổ chỉ trong 24 giờ, trong đó 1.6 tỷ USD đến từ phe long.

Các sàn như Bybit, Binance và Hyperliquid ghi nhận lượng thanh lý hàng trăm triệu USD, tạo hiệu ứng tuyết lở khiến giá tiếp tục lao dốc. Chỉ số Tham lam & Sợ hãi rơi xuống mức 21 – thấp nhất kể từ cú giảm thuế quan hồi tháng 4, phản ánh tâm lý bi quan lan rộng trên toàn thị trường.

Đà giảm của crypto cũng không nằm ngoài xu hướng chung của toàn thị trường tài chính. Cùng thời điểm, chứng khoán Mỹ chứng kiến phiên sụt mạnh nhất trong nhiều tháng: hơn 730 tỷ USD vốn hóa bị “thổi bay” khỏi S&P 500 và Nasdaq, chủ yếu đến từ nhóm công nghệ và bán dẫn – những cái tên từng dẫn dắt đà tăng nửa đầu năm.

Crypto đã đến lúc downtrend?

Sau cú giảm sâu vừa qua, câu hỏi lớn nhất của thị trường không còn là “vì sao giá giảm” nữa, mà là “có phải dấu hiệu của một mùa downtrend bắt đầu?”.

Các kịch bản bắt đầu được đưa ra. Theo Arthur Hayes, cựu CEO BitMEX cho rằng thị trường đang bước vào giai đoạn “cạn kiệt thanh khoản tạm thời.”

Nguyên nhân nằm ở việc Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục phát hành nợ mới nhưng chưa giải ngân chi tiêu, khiến tài khoản TGA (Treasury General Account) tại Fed dư thừa hơn 150 tỷ USD.

Dòng tiền này bị “hút” khỏi hệ thống tài chính, khiến thanh khoản ngắn hạn giảm mạnh và hệ quả tất yếu là áp lực lan sang thị trường tài sản rủi ro như crypto.

Tuy nhiên, Hayes cho rằng đây chưa phải tín hiệu kết thúc chu kỳ tăng. Một khi Fed kích hoạt “Stealth QE” thông qua Standing Repo Facility (SRF) – cơ chế bơm thanh khoản ngầm nhằm ổn định thị trường nợ, dòng tiền có thể quay lại, thậm chí ông dự đoán Bitcoin vẫn có thể đạt 200,000 USD trước cuối năm nếu chu kỳ nới lỏng được khởi động.

Nhiều tổ chức đầu tư khác cũng coi đây là giai đoạn “thanh lọc lành mạnh” hơn là khởi đầu downtrend. Quỹ Hashdex, một trong những nhà quản lý tài sản số lớn nhất nhận định rằng đợt điều chỉnh này giúp thị trường giải tỏa đòn bẩy dư thừa sau nhiều tháng tăng nóng.

Theo họ, nền tảng cơ bản của Bitcoin không thay đổi: các ETF spot vẫn hoạt động ổn định, hạ tầng lưu ký và thanh toán ngày càng hoàn thiện, và sự hiện diện của dòng vốn tổ chức dài hạn vẫn là yếu tố then chốt giúp duy trì cấu trúc tăng trưởng.

Tuy vậy, dưới góc nhìn dữ liệu, CryptoQuant ghi nhận cấu trúc cầu của Bitcoin đã yếu đi đáng kể kể từ đợt thanh lý kỷ lục giữa tháng 10. Các chỉ số dòng vốn ETF và on-chain inflow đều cho thấy dòng tiền mới hầu như không xuất hiện.

Nếu giá không giữ được vùng hỗ trợ 100,000 USD, kịch bản điều chỉnh sâu về 94,000 USD hoặc thậm chí 72,000 USD vẫn cần được tính đến, đặc biệt khi tâm lý phòng thủ của nhà đầu tư tổ chức vẫn chiếm ưu thế và các quỹ ETF liên tục ghi nhận rút vốn ròng.

Nói cách khác, thị trường hiện đang ở trạng thái “lưng chừng” giữa hoảng loạn và tái cân bằng. Diễn biến giá trong ngắn hạn vẫn phụ thuộc nhiều vào việc Bitcoin có thể giữ được vùng hỗ trợ quanh 100,000 USD hay không.

Nếu mức này được duy trì, thị trường có thể tạm thời ổn định và hình thành vùng dao động tích lũy mới. Ngược lại, nếu áp lực rút vốn từ ETF và các tổ chức nắm giữ crypto tiếp tục gia tăng, khả năng xuất hiện thêm một nhịp giảm sâu hơn vẫn cần được tính đến.