Ethereum Foundation cải tổ, nhưng liệu có đủ cứu vãn hệ sinh thái?

Use case lớn nhất của Ethereum Foundation là 'xả' ETH?

Ethereum Foundation đang trải qua cuộc cải tổ lớn về mặt lãnh đạo khi Aya Miyaguchi rời vị trí Giám đốc Điều hành để đảm nhận chức danh “Chủ tịch” hoàn toàn mới. Theo Miyaguchi, bước đi này được lên kế hoạch từ một năm trước, giúp bà "tiếp tục mở rộng mối quan hệ của Ethereum Foundation và lan tỏa tầm nhìn của Ethereum".

Đến ngày 2/3/2025, Ethereum Foundation đã công bố hai đồng Giám đốc Điều hành mới: Hsiao-Wei Wang – nhà nghiên cứu cốt lõi tại Ethereum Foundation, và Tomasz Stańczak – CEO của Nethermind. Theo thông báo chính thức, mục tiêu đợt thay đổi nhân sự là để củng cố chuyên môn kỹ thuật trong ban lãnh đạo và cải thiện khả năng giao tiếp với cộng đồng.

Tuy nhiên, thông tin này vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ chính nội bộ Ethereum. “Không ai biết ‘Chủ tịch’ là gì, không ai rõ cấu trúc lãnh đạo mới ra sao”, Eric Connor – cựu lập trình viên cốt lõi của Ethereum, bình luận.

"Thay vì đi thẳng vào vấn đề, chia sẻ của Miyaguchi lại xoay quanh những triết lý mơ hồ. Bà khẳng định quá trình chuyển giao được thảo luận hơn một năm, nhưng lại không làm rõ khác biệt thực tế giữa vai trò Giám đốc Điều hành và Chủ tịch”, Cooper Kunz từ Variant Fund nói.

Trong 7 năm làm Giám đốc Điều hành của Ethereum Foundation, Aya Miyaguchi đã đối mặt nhiều chỉ trích về phong cách lãnh đạo thiên “tự do tiến bộ”, mang nặng tính hình thức mà không tập trung vào các vấn đề thực tế.

Trong khi đó, CoinMamba - KOL với 310,000 người theo dõi trên X xem sự kiện Aya Miyaguchi từ chức là điều đáng mừng. “Chúng ta có sẵn đà rồi, và với việc Aya Miyaguchi từ chức, ETH có thể đạt ATH chỉ trong 2 tuần”, CoinMamba tweet.

Đối mặt chỉ trích, Vitalik Buterin – đồng sáng lập Ethereum, lên tiếng bảo vệ Aya Miyaguchi và ghi nhận đóng góp của bà.

“Thành công của Ethereum Foundation – từ các bản nâng cấp mạng, hội thảo giữa các nhóm phát triển, sự kiện Devcon, cho đến việc duy trì văn hóa và giá trị cốt lõi của Ethereum, đều có dấu ấn của Aya”, Vitalik nói. Ông cũng cảnh báo rằng môi trường làm việc tiêu cực có thể khiến nhân tài rời đi.

Trước đó, vào tháng 1/2025, Ethereum Foundation từng bị phản ứng dữ dội vì liên tục bán Ethereum để trang trải chi phí vận hành. "Use case lớn nhất của Ethereum Foundation là 'xả' ETH", Eric Conner nói.

Tuy nhiên, một tín hiệu tích cực xuất hiện khi Ethereum Foundation gửi 45,000 ETH vào các nền tảng DeFi thay vì bán ra thị trường, cho thấy họ đang tìm kiếm nguồn doanh thu bền vững hơn.

Những bản cập nhật đầy trắc trở

Tắc nghẽn mạng Ethereum từ lâu đã là cơn ác mộng với người dùng. Phí gas cao, đặc biệt vào thời điểm nhu cầu tăng vọt, khiến nhiều người “đắn đo” mỗi khi giao dịch.

Chi phí quá đắt đỏ không chỉ cản trở người dùng thông thường mà còn làm mất đi nhiều cơ hội phát triển ứng dụng mới. "Ethereum Foundation đang lo phát triển hạ tầng, trong khi người dùng và cộng đồng chỉ muốn  ứng dụng thực tế, dễ tiếp cận", Evan Park từ Tribe Capital nhận xét.

Ethereum đã liên tục thử nghiệm nhiều giải pháp mở rộng mạng lưới, lấy việc phát triển Layer 2 làm “kim chỉ nam”. Dù vậy, các vấn đề cốt lõi vẫn chưa được giải quyết tận gốc, trong khi hệ sinh thái Ethereum lại bị phân mảnh giữa quá nhiều giải pháp Layer 2.

Bản nâng cấp Dencun ra mắt tháng 3/2024 với mục tiêu giảm phí giao dịch và tăng khả năng xử lý. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng nó đến quá muộn. Theo 10x Research, khi bản nâng cấp này xuất hiện, làn sóng meme coin đã dịch chuyển sang Solana – nơi phí giao dịch rẻ hơn nhiều.

Ban đầu, cộng đồng kỳ vọng Dencun sẽ giúp giảm phí gas xuống chỉ còn 10% so với trước đây, mở ra cơ hội cho nhiều mô hình ứng dụng mới. Nhưng thực tế, hoạt động mạng vẫn ì ạch, và Ethereum không thể tạo bước đột phá như mong đợi.

Bản nâng cấp Pectra - dự kiến triển khai tháng 4/2025, được kỳ vọng tối ưu hiệu suất mạng và gia tăng sự tham gia của các validator. Bản nâng cấp này bao gồm EIP-7702 – cải thiện trải nghiệm ví crypto, và EIP-7251, cho phép validator tăng giới hạn stake từ 32 ETH lên 2,048 ETH, tối ưu hóa hoạt động staking.

Tuy nhiên, thử nghiệm Pectra trên testnet Holesky đã gặp sự cố khi mạng không thể xác nhận giao dịch. Một lỗi trên Execution Layer (lớp thực thi) đã khiến blockchain bị phân tách, làm suy giảm tính ổn định của hệ thống. Dù lỗi được xử lý, sự việc đã gây hoang mang trong cộng đồng nhà phát triển Ethereum.

Ethereum bị "thất sủng"

Ethereum ngày càng thất thế trước Bitcoin và Solana, khiến nhiều nhà đầu tư nghi ngờ khả năng tăng trưởng dài hạn của hệ sinh thái. Trong năm 2024, Bitcoin đã tăng 121.4%, trong khi Ethereum chỉ nhích 46.3% – một khoảng cách quá lớn.

Ngay cả so với Solana, Ethereum cũng đang bị bỏ lại phía sau. Dòng vốn thể hiện rõ sự chênh lệch này khi các quỹ Bitcoin ETF thu hút 35.3 tỷ USD trong năm 2024, trong khi Ethereum ETF chỉ thu về 2.66 tỷ USD.

Mike Novogratz – CEO của Galaxy Digital, nhận xét tâm lý tiêu cực về Ethereum đang trở nên "cực kỳ nặng nề", khiến giá ETH khó bứt phá. Cùng quan điểm, Markus Thielen – Trưởng bộ phận Nghiên cứu của 10x Research, cho rằng Ethereum vẫn là khoản đầu tư "tệ trong trung hạn" và có thể tiếp tục thua kém Bitcoin về hiệu suất giá.

“Không loại trừ khả năng sẽ có một chất xúc tác mới, nhưng chúng tôi cũng không ngạc nhiên nếu Ethereum tiếp tục chật vật và không thể tạo ra những đợt tăng giá đáng kể trong năm 2025”, Markus Thielen nói.

Không chỉ thua kém về giá, câu chuyện (narrative) của Ethereum cũng đang mất đi sức hút. "Ban đầu, mọi người chọn Ethereum với kỳ vọng đây là nền tảng dẫn đầu lĩnh vực Web3, nhưng giờ đây Ethereum chủ yếu được nhìn nhận như kho lưu trữ giá trị", Mike Novogratz nhận xét.

10x Research cho rằng Ethereum đang ngày càng trở thành "tài khoản tiết kiệm" khi hầu hết người nắm giữ ETH chỉ đơn giản staking để nhận lãi suất, thay vì sử dụng nó trong DeFi hay các ứng dụng thực tiễn.

Trong khi đó, số lượng validator trên Ethereum cũng đang giảm. Trong tháng 12/2024, tốc độ tăng trưởng validator âm 1%, làm dấy lên lo ngại nhiều validator có thể tiếp tục rời mạng, gây gia tăng áp lực bán ETH và khiến giá càng khó giữ vững.

Bên cạnh đó, sự suy giảm hoạt động giao dịch trên Ethereum mainnet kết hợp với nâng cấp Dencun vào tháng 3/2024 cũng đang làm giảm hoạt động đốt base fee, dẫn đến việc Ethereum liên tục lạm phát trong 1 năm qua mà không có dấu hiệu dừng lại.

Nếu xu hướng lạm phát tiếp tục, Ethereum có thể mất đi vị thế tài sản lưu trữ giá trị, đặc biệt khi so sánh với Bitcoin vốn có nguồn cung cố định.

Đọc thêm: Ultrasound money hóa lạm phát: Ethereum đang đánh mất vị thế?