Fluid: Hệ sinh thái DeFi với lớp thanh khoản thông minh

Fluid là gì?

Fluid là hệ sinh thái DeFi nơi xây dựng một lớp thanh khoản thống nhất phục vụ cho Lending/ Borrowing và Swap, giúp đơn giản hóa trải nghiệm người dùng.

Với 3 giao thức chính sử dụng chung 1 lớp thanh khoản: Lending, Vault và DEX, Fluid đã tăng hiệu quả sử dụng vốn cũng như khả năng mở rộng hệ sinh thái. Trước đây, Fluid được biết đến với cái tên InstaDapp, tuy nhiên, từ tháng 12/2024, dự án đã tái định vị để hướng tới việc trở thành thanh khoản cho toàn bộ thị trường tài chính phi tập trung.

Tính đến cuối tháng 7/2025, Fluid ghi nhận TVL đạt 1.5 tỷ USD, tăng trưởng gấp 2 lần từ tháng 4 cho đến nay, cho thấy dòng vốn đổ vào giao thức ngày càng lớn. Trong 30 ngày gần nhất, Fluid DEX đã xử lý gần 15 tỷ USD giao dịch, bùng nổ sau việc giới thiếu bản nâng cấp DEX v2 mới.

Các tính năng của Fluid

Lending/borrowing

Fluid là giao thức lending/borrowing cho phép người dùng vay với LTV rất cao (lên tới 95%) nhờ công cụ thanh lý “dựa trên range”. Cơ chế này nhóm nhiều khoản vay có cùng ngưỡng rủi ro vào một phạm vi (range), và khi giá tài sản giảm, hệ thống chỉ thanh lý một phần nhỏ tài sản của toàn nhóm thay vì bán tháo từng vị thế riêng lẻ.

Ví dụ, nếu người dùng có 1 ETH trị giá 3,000 USD làm tài sản thế chấp, ở các giao thức truyền thống sẽ chỉ vay được khoảng 2,100-2,400 USDC với LTV 70-80% và nếu ETH giảm giá, khoản vay có thể bị thanh lý toàn bộ kèm phí phạt 5-10%.

Với Fluid, người dùng có thể vay ~2,850 USDC (LTV 95%), và nếu ETH giảm, hệ thống chỉ bán một phần ETH để đưa khoản vay về mức an toàn, với phí phạt thấp ~0.1%, giúp bảo toàn vốn và giảm tác động đến thị trường.

DEX

Fluid DEX là sàn giao dịch phi tập trung khai thác trực tiếp tài sản thế chấp và nợ vay của người dùng làm nguồn thanh khoản, khác với các AMM truyền thống chỉ dựa vào LP do người dùng tự cung cấp.

Qua tính năng Smart Collateral và Smart Debt, Fluid biến tài sản thế chấp và nợ vay trở thành thanh khoản để giao dịch, giúp cải thiện hiệu quả sử dụng vốn, cũng như tạo nhiều chức năng độc đáo.

Ra mắt vào ngày 29/10/2024, Fluid Dex đã nhanh chóng vượt qua mốc 40 tỷ USD khối lượng giao  tích lũy trên Ethereum chỉ trong 199 ngày, là sàn thứ hai sau SushiSwap vượt qua được cột mốc này.

Smart Collateral & Smart Debt

Smart Collateral (Thế chấp thông minh) có thể vừa là tài sản thế chấp trên giao thức lending, vừa là thanh khoản trên giao thức Dex. Vì thế, Smart Collateral được hưởng lợi suất lending và cả phí giao dịch từ DEX dựa trên lượng thanh khoản người dùng cung cấp.

Tính năng này giúp người dùng có thể thế chấp chính vị thế thanh khoản mình đang cung cấp để vay ra các tài sản khác, giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn.

Ví dụ, người dùng đang cung cấp thanh khoản cho cặp ETH/USDC trên Fluid và nhận được phí giao dịch từ DEX. Với Smart Collateral, vị thế thanh khoản này không chỉ giúp kiếm phí DEX mà còn có thể được dùng làm tài sản thế chấp để vay thêm USDC. Nhờ vậy, người dùng vừa nhận lợi nhuận từ việc cung cấp thanh khoản, vừa tận dụng được vốn để đầu tư hoặc giao dịch khác.

Smart Debt (Nợ thông minh) -  khoản nợ có thể tự động tối ưu hóa bằng cách điều chỉnh loại tài sản vay hoặc chuyển đổi vị thế nợ để giảm thiểu lãi suất và rủi ro.

Với tính năng này, người dùng có thể thêm thanh khoản mà không cần cung cấp tài sản đôi, tránh IL (impermanent loss) và rủi ro tài sản kia mất giá. Ngoài ra, người dùng còn có thể tạo vị thế long ETH hiệu quả hơn thông qua đòn bẩy, tăng vị thế của mình mà vẫn kiếm phí DEX, giảm chi phí đòn bẩy.

Giả sử người dùng muốn tăng vị thế long ETH: Fluid có thể cho phép bạn vay thêm ETH bằng chính vị thế thanh khoản, sau đó tái cung cấp vào pool để tiếp tục nhận phí. Nếu lãi suất vay ETH tăng cao, hệ thống có thể tự động chuyển sang vay USDC và swap sang ETH, giúp bạn duy trì vị thế với chi phí thấp hơn. Nhờ vậy, bạn vừa kiếm phí từ DEX, vừa tăng đòn bẩy hiệu quả mà không phải quản lý thủ công hay chịu nhiều rủi ro từ biến động lãi suất và impermanent loss.

Nợ và tài sản thế chấp thông minh cho phép Fluid duy trì cả chi phí vay cạnh tranh và lợi suất cho vay cao bằng cách kết hợp phí hoán đổi.

Với một phần phí này được phân bổ lại cho các bên cho vay, Fluid tạo ra một cấu trúc trong đó lãi suất cho vay vẫn ở mức cao trong khi chi phí vay vẫn ở mức thấp.

Vì các giao thức cho vay thường kiếm được doanh thu từ chênh lệch lãi suất, mô hình của Fluid có thể cho phép kiếm tiền nhiều hơn so với các cấu trúc nợ truyền thống.

Multiply

Multiply là tính năng giúp cho phép dùng đòn bẩy: bạn có thể mở vị thế gấp nhiều lần tài sản thế chấp ban đầu và tăng vị thế cho tài sản bạn đang nắm giữ.

Tuy nhiên, với Smart Collateral và Smart Debt, tài sản thế chấp vẫn được sử dụng là thanh khoản trên DEX và sinh phí giao dịch. Ngoài ra, nợ vay cũng được đưa vào pool thanh khoản và nhận phí giao dịch để giảm chi phí vay, thậm chí có thể hoàn trả lãi vay hoàn toàn. Tính năng này giúp bạn khuếch đại sự chênh lệch lãi suất giữa tài sản thế chấp và nợ vay để tạo lợi nhuận mà không cần thao tác thủ công.

Ví dụ: Người dùng có 1 ETH và muốn tăng đòn bẩy để khuếch đại lợi nhuận khi giá ETH tăng,  Multiply có thể giúp tăng vị thế với mức đòn bẩy tối đa là 8.33x.

Sau đó, hệ thống sẽ tự thế chấp ETH của bạn và vay ra cbBTC, sau đó lại tiếp tục swap qua ETH và tái thế chấp, thực hiện các vòng lặp cho đến khi nào vị thế ETH của bạn đạt mức đòn bẩy x8.33.

Sau cùng, vị thế của người dùng sẽ tăng từ 1 wstETH lên 8.32 wstETH và nhận mức APY 19.72% và phần thưởng từ dự án (nếu có). Tuy nhiên, người dùng cũng cần lưu ý về rủi ro sử dụng đòn bẩy cũng như rủi ro thanh lý khi giá token biến động.

Token Fluid là gì?

Thông tin token FLUID

• Tên token: Fluid
• Ticker: FLUID
• Tổng cung: 100,000,000 FLUID

Tỷ lệ phân bổ token FLUID

• Community & Incentives: 55%
• Team: 23.8%
• Investors: 12.1%
• Strategic Partners: 7.85%
• Advisors: 1.27%

Lịch phát hành token FLUID

Lịch phát hành token FLUID như sau:

Hiện tại, FLUID đã mở khóa 52% tổng cung và còn 48% tổng cung (tương đương với 353 triệu đô vốn hóa theo giá hiện tại) sẽ được phân bổ trong khoảng thời gian tới với:

• 8% dành cho thành viên tương lai và đổi tác của hệ sinh thái
• 48% dành cho cộng đồng thông qua các chương trình phân phối phần thưởng: DeFi User Distribution, Liquidity Mining, Uni-v3 Staking.

Trường hợp sử dụng token FLUID

• Governance: Bỏ phiếu các thay đổi của giao thức
• Incentives: Thưởng người dùng DEX & lending
• Buyback: Dùng doanh thu để mua lại FLUID
• Liquidity Bootstrapping: DAO cung cấp thanh khoản.

Đội ngũ dự án Fluid

Instadapp (sau này được rebrand thành Fluid) được thành lập bởi Samyak Jain and Sowmay Jain sau khi họ tham gia hackathon được tổ chức bởi ETHIndia vào năm 2018.

Quỹ đầu tư FLUID

Fluid (dự án được rebrand từ InstaDapp) đã kêu gọi được 24,5 triệu đô qua 3 vòng gọi vốn: Vòng private với 12,1 triệu đô; vòng hạt giống với 2,4 triệu đô từ Pantera Capital, Coinbase Ventures Robot Ventures và IDEO CoLab vào tháng 10/2019 và vòng series A với $10M từ Standard Crypto and Andre Cronje vào tháng 6/2021.

Roadmap

Q3 2024

• Triển khai Fluid DEX: trở thành sàn DEX có volume giao dịch đạt top 3 sau 3 tháng triển khai trên Ethereum.
• Rebrand thành FLUID; chuyển đổi token 1:1 từ INST (InstaDapp cũ) sang FLUID.
• Phân bổ 12% treasury cho phát triển dự án.
• Dùng 2.5% tổng cung token cung cấp thanh khoản cho giao thức.

Q4 2024

• Triển khai chương trình incentives cho người dùng:
  • 0.25% tổng cung/tháng cho khoản vay stablecoin.
  • 0.25% tổng cung/tháng cho hoạt động trade trên DEX.
• Thiết lập quan hệ đối tác và listing trên các sàn (2% phân bổ)
• Chuẩn bị cho chương trình buyback tự động (bắt đầu khi doanh thu đạt mức 10 triệu Đô)

2025

• Ra mắt DEX v2 với x10 hiệu năng: tập trung vào tính mở rộng và phi tập trung, giúp các nhà cung cấp thanh khoản có thể triển khai các chiến lược yield và giao dịch mới.
• Mở rộng sang mạng lưới Layer 2
• Triển khai tính năng mới trên Fluid (e.g. phái sinh, stablecoins, RWA)

Dự án tương tự

• AAVE: Một trong những giao thức lending/borrowing DeFi lớn nhất hiện nay với TVL gần 34.4 tỉ đô.
• Compound: Giao thức Lending truyền thống trên Ethereum.
• Morpho: Giao thức Lending được phát triển dựa trên Compound và Aave, hoạt động như một công cụ tối ưu hoá cho các giải pháp lending pool, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trên các lending pool.