Mảng game đuối sức: Người dùng chơi game Ponzi để tìm "cảm giác mạnh"

Game Ponzi: "Biến chất nhưng vui"

Mô hình Ponzi từng được xem như "kẻ phá hoại" của ngành crypto gần đây lại được chào đón nồng nhiệt dưới dạng game blockchain như Bigcoin. Game công khai hoạt động theo mô hình Ponzi này không chỉ thu hút đông đảo người mới tham gia, mà còn cả những giao dịch lâu năm.

Với game Bigcoin mô phỏng việc “đào token” trên Layer 2 Abstract của Ethereum, người chơi có thể mua máy đào ảo trong game để nhận phần thưởng token BIG. Do phần thưởng được ưu tiên phân phối cho người tham gia sớm, giai đoạn đầu rất nhiều người đổ xô tham gia khiến giá BIG tăng mạnh.

Đợt tăng giá diễn ra rất chóng vánh. Theo dữ liệu từ DEX Screener, vào ngày 12/4/2025, chỉ vài ngày sau khi đạt đỉnh, token BIG đã sụt giảm tới 83%. Tuy nhiên, nhiều người chơi không hề phàn nàn mà còn tích cực tìm những “game Ponzi tiếp theo” để thử vận may.

Người chơi crypto đã bắt đầu ngán ngẩm các game “play-to-airdrop” và “tap-to-earn” với phần thưởng ngày càng ít và mơ hồ, không tương xứng thời gian bỏ ra.

Cộng đồng Hamster Kombat từng gọi airdrop nhận được là “hạt bụi” so với thời gian tương tác mình đầu tư. Người dùng Catizen thì liên tục bày tỏ bất bình vì tiêu chí nhận thưởng bị thay đổi phút chót, không rõ ràng và thiếu nhất quán. Trong khi đó, các game “Ponzi” như Bigcoin lại thu hút nhờ sự đơn giản trong việc tính toán lợi nhuận.

“Bigcoin rất dễ hiểu. Bạn biết rõ cần bỏ ra bao nhiêu để thu về bao nhiêu. Miễn giá token không biến động mạnh, mọi thứ đều có thể tính toán được”, Inspector – nhà sáng lập Tokenize 360, chia sẻ.

Dù game Ponzi chứa đựng nhiều rủi ro, cảm giác "máu me ăn thua nhanh” lại là điều nhiều người chơi đang tìm kiếm. "Game Ponzi là những game hay nhất. Nói thì buồn thật, nó biến chất nhưng mà nó lại vui mới chết".

Game Ponzi vốn chưa bao giờ được đánh giá cao, vì mô hình “người sau nuôi người trước” sớm muộn cũng sụp đổ.

“Là người đam mê game Web3, tôi luôn tìm kiếm những dự án có thể chứng minh tính bền vững. Đó là những game có thể mở rộng cộng đồng, sáng tạo trong thiết kế game và thúc đẩy không gian này tiến lên”, Iceyyy – nhà sáng lập Gaming Daily, nói.

Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng game Ponzi không hoàn toàn vô dụng. “Lúc mới ra đời, Axie Infinity cũng bị gọi là Ponzi, nhưng nó đã giúp hàng triệu người tiếp cận crypto”, Inspector nhận xét.

Ngành game blockchain đang "đuối sức"?

Tâm lý ủng hộ game Ponzi còn có thể bắt nguồn từ cảm giác rằng thị trường hiện không còn nhiều cơ hội kiếm lời rõ ràng. “Khi token game nào lên sàn cũng lao dốc 70 - 80%, không khó hiểu khi người ta quay lại chơi game Ponzi chỉ để tìm chút cảm giác”, Inspector nói.

Token game rớt giá thảm

Theo dữ liệu từ CoinGecko, sau khi Immutable (IMX) rơi khỏi bảng xếp hạng, không còn bất kỳ token game nào lọt top 100 crypto có vốn hóa lớn nhất. Trong khi đó, cùng kỳ năm 2024, từng có tới 6 token game góp mặt trong danh sách này.

Tổng vốn hóa thị trường của nhóm token game do CoinGecko thống kê cũng đã lao dốc 68%, từ mức 29.3 tỷ USD còn 9.24 tỷ USD, bất chấp  token game mới vẫn ra mắt liên tục. Đà giảm này ảnh hưởng đến cả những dự án được đánh giá cao.

Trong vòng một năm, Immutable (IMX) – token hệ sinh thái hàng đầu trong mảng game blockchain, đã mất tới 87% giá trị. Những tên tuổi từng "làm mưa làm gió" như Gala Games (GALA) và The Sandbox (SAND) cũng lần lượt giảm 80% và 64% trong cùng khoảng thời gian.

Các token game mới phát hành gần đây cũng nhanh chóng lao dốc sau một đoạn tăng giá ngắn ngủi. Pixels (PIXEL) – dự án từng thu hút lượng người dùng đông đảo, đã giảm tới 98% kể từ đỉnh. Notcoin (NOT) giảm 94%, trong khi Hamster Kombat (HMSTR) mất 68%. Token GUN của tựa game Off the Grid đình đám cũng lao dốc 62% ngay sau khi lên sàn.

Game không hay, token không thiết thực

Một trong những lý do chính khiến game blockchain gặp khó khăn là vì gameplay (cốt truyện và cách chơi) chưa đủ hấp dẫn. “99% game trong crypto thực ra không hay. Chúng đặt nặng yếu tố token hơn là gameplay thực sự”, Munnopoly – thành viên dự án memecoin game MLG, nhận định.

Jaxie – quản lý cộng đồng của nhóm game thủ GIA, đồng quan điểm: “Hầu hết game Web3 không cần token riêng. Chúng chỉ là công cụ marketing chứ không mang lại giá trị thật”.

Bên cạnh đó, dòng tiền đầu tư cũng đang rời xa lĩnh vực game, chuyển hướng sang những mảng hấp dẫn hơn như tài sản thế giới thực (RWA) hay trí tuệ nhân tạo (AI). Trong quý 1/2025, lĩnh vực game Web3 chỉ huy động được 91 triệu USD, giảm 71% so với quý trước.

Đọc thêm: Game AAA là gì? Liệu thị trường crypto sẽ xuất hiện tựa game AAA?