Jack Dorsey: “Ông hoàng thoái vị” của Twitter và lời dự đoán Bitcoin đạt 1 triệu USD năm 2030

Jack Dorsey, đồng sáng lập và cựu CEO Twitter, là một trong những nhà công nghệ có sức ảnh hưởng tầm thế giới, gia nhập hàng ngũ của Steve Jobs và Elon Musk. Ông từng có thời điều hành không chỉ một mà hai công ty lớn cùng một lúc, Twitter (nay là X) và công ty dịch vụ tài chính Block (trước đây là Square).

Vai trò kép này đã mang về cho Dorsey giá trị tài sản ròng hơn 4 tỷ USD, theo Forbes. Sau này, ông có thêm niềm đam mê với Bitcoin và ra sức ủng hộ các mạng xã hội phi tập trung.

Đọc thêm: Luca Netz của Pudgy Penguins: Từ trẻ không nhà đến triệu phú USD năm 18 tuổi

Có công việc đầu tiên nhờ “hack” vào hệ thống công ty

Dorsey sinh năm 1976 trong một gia đình lao động ở St. Louis. Cha ông làm việc trong bộ phận dịch vụ của một công ty sản xuất máy quang phổ khối, còn mẹ là nội trợ. Khi còn nhỏ, Dorsey có tật nói lắp.

“Khi bạn làm gì đó và làm sai, bạn thường một là dừng lại, hai là cố gắng sửa. Tôi làm cả hai”, ông nói với tờ The New Yorker. Đó là lý do một mặt ông ghét nói chuyện xã giao, mặt kia lại tham gia câu lạc bộ hùng biện ở trường.

Niềm đam mê thuở nhỏ của Dorsey là máy quét âm thanh tần số cao của cảnh sát, với những cuộc truyền tin ngắt quãng thông báo họ đang ở đâu, đang đi đâu và đang làm gì. Ông đã tự học ngôn ngữ C để viết chương trình mô phỏng đồ họa chuyển động của các phương tiện trên máy quét âm thanh của cảnh sát.

Ông rất hào hứng nhưng sớm nhận ra sự vắng mặt của một yếu tố chính: “Tôi có thể nhìn thấy xe cứu thương, tôi có thể nhìn thấy xe hơi màu đen, nhưng tôi bỏ lỡ mất con người”, ông nói.

Năm 1995, Dorsey đăng ký ngành khoa học máy tính và toán học tại Đại học Missouri ở Rolla, nhưng thực tiễn luôn hấp dẫn ông hơn lý thuyết. Năm thứ ba, khi vẫn đang miệt mài với dự án lập bản đồ định tuyến, ông tìm thấy trang web quản lý những người đưa thư bằng xe đạp ở New York.

Ông đã hack vào mạng máy tính của công ty để xem ai điều hành nó. “Có một lỗ hổng trong phần mềm của công ty ông”, ông nhớ đã nói với Greg Kidd, chủ tịch công ty, như thế.

Kidd muốn thuê Dorsey và hỏi ông có thể nghỉ học không, lo lắng mẹ ông sẽ không đồng ý. Dorsey trả lời rằng trường học sẽ ổn thôi - nghĩa là lớp máy tính mà ông đang làm trợ giảng có thể chạy bình thường mà không cần ông.

Dorsey bỏ học và chuyển đến New York, nhận lương 600 USD một tuần. Sau đó dưới áp lực của cha mẹ, ông nhập học lại ở N.Y.U nhưng cũng bỏ dở trước khi tốt nghiệp một học kỳ. Cuối năm 1999, Kidd và Dorsey thành lập một công ty công nghệ mới nhưng bị phá sản trong thời kỳ bong bóng dot-com.

Năm 2002, ở tuổi hai mươi sáu, Dorsey quay về nhà. “Tôi cảm thấy mình như một kẻ thất bại”, ông nói. Không muốn quay lại công việc lập trình hàng ngày khiến cổ tay đau nhức, ông đồng ý trông con gái của Kidd để đổi lấy chỗ ở và thức ăn.

Tuy nhiên, Dorsey chưa bao giờ ngừng suy nghĩ về dự án lập bản đồ nơi vẫn còn thiếu vắng hình bóng con người. Trong lúc trông con gái của Greg Kidd, ông đã thiết kế chương trình cho người dùng Google biết ai đang có nhu cầu tìm kiếm giống họ và cho phép hai bên giao tiếp với nhau.

Kidd thích thú với ý tưởng này, “Bạn có thể sử dụng Google không chỉ để tìm thông tin, mà còn để tìm người khác”, ông nói.

Twitter và những cuộc “thay ngôi đổi vị”

Một ngày nọ vào năm 2005, khi đang ở quán cà phê, Dorsey nhìn thấy Evan Williams, doanh nhân Internet nổi tiếng đã bán Blogger cho Google hai năm trước. Williams, khi đó ba mươi ba tuổi, đồng sáng lập công ty về podcast có tên là Odeo. Dorsey không quan tâm đến podcast nhưng thích Williams nên đã gia nhập công ty.

Tại đây, ông biết đến giao thức nhắn tin SMS. Trong một lần ngồi ở cầu trượt sân chơi South Park, ông nói với Sagolla, người điều hành chương trình đảm bảo chất lượng của Odeo, và lập trình viên người Đức Florian Weber: “Nếu chúng ta sử dụng SMS để thông báo những gì chúng ta đang làm và nhận lại tin tức về những gì người khác đang làm thì sao?”

Ý tưởng này sau đó đã trở thành Twitter với việc Dorsey và Weber viết code bản thử nghiệm trong hai tuần, dưới sự giám sát của Noah Glass, đồng sáng lập Odeo.

Nhóm thích cái tên Twitter nhưng một trang web về chim đã giành trước. Williams quyết định mua trang web này với giá 7,500 USD nhưng cuối cùng dự án ra mắt với tên twttr - lấy cảm hứng từ Flickr và độ dài code ngắn SMS năm ký tự ở Mỹ.

Giới hạn của một tin nhắn SMS là 160 ký tự; vì người dùng mạng mới sẽ tự nhận dạng bằng cách thêm tên của mình vào mỗi tin nhắn, công ty đã giới hạn bài đăng ở mức 140 ký tự.

Tháng 9 năm 2006, sáu tháng sau khi ra mắt, twttr đổi tên thành Twitter và tìm kiếm ý tưởng cho logo. “Không chim chiếc gì hết. Không một con chim chết tiệt nào nữa”, Glass phản đối ý tưởng lấy logo hình chim nhưng đã thất bại.

Mùa thu năm 2006, Twitter có 5,000 người dùng và tiếp tục tăng trưởng ấn tượng với đóng góp mạnh mẽ nhất đến từ Dorsey trong vai trò CEO. Tuy nhiên, ông cũng chật vật với vấn đề quản lý khiến hệ thống liên tục gặp trục trặc và nhân viên trở nên bất mãn.

“Văn phòng của chúng tôi ở tầng hầm đầy chuột, mọi người cãi cọ với nhau và ai cũng nghĩ dự án thật ngu ngốc”, Biz Stone - một đồng sáng lập khác của Twitter kể lại.

Những cuộc “thay ngôi đổi vị” diễn ra liên tục trong công ty. Đầu tiên, Glass bị buộc rời đi, năm 2008, Williams thay thế Dorsey làm CEO dù ông vẫn giữ chức chủ tịch.

Twitter tiếp tục phát triển, trở thành công cụ thiết yếu cho tin tức trong thời gian thực, các phong trào xã hội và tương tác với người nổi tiếng. Năm 2011, Williams bị thay thế và Dick Costolo trở thành CEO. Dorsey đảm nhiệm vai trò tích cực hơn và cuối cùng giành lại quyền lãnh đạo.

Dưới thời của mình, Dorsey đã phát triển Twitter thành công cụ truyền thông toàn cầu, nhưng cũng đối mặt những thách thức về quyền tự do ngôn luận, thông tin sai lệch và quyền riêng tư của người dùng.

Chẳng hạn, trong một phiên hỏi đáp trực tiếp trên Twitter, người dùng đã hỏi: “Tại sao ông không cấm những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng trên nền tảng này?”, “Tại sao Trump không bị đình chỉ tài khoản vì kích động thù hận và bạo lực?” Những câu hỏi này không nhận được hồi đáp từ Dorsey.

Mọi chuyện không dừng ở đó. Tháng 11 năm 2021, Dorsey từ chức CEO và sau đó Elon Musk đã mua lại Twitter và đổi tên thành “X”, đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên.

Không đồng ý với nhiều quyết định của Musk, chẳng hạn việc sa thải hàng loạt nhân viên sau khi tiếp quản Twitter, Dorsey đã đăng tweet xin lỗi: “Mọi người ở trong tình huống này là vì có phần trách nhiệm của tôi. Tôi đã mở rộng quy mô công ty quá nhanh và tôi xin lỗi vì điều đó… Tôi nhận ra nhiều người rất tức giận với tôi”.

‘Bitcoin sẽ có giá ít nhất 1 triệu USD vào năm 2030’

Ngoài Twitter, Dorsey còn tạo sức ảnh hưởng thông qua công ty Block (trước đây là Square) và sự ủng hộ đối với các công nghệ phi tập trung như Bitcoin.

Năm 2009, Dorsey đồng sáng lập Block với Jim McKelvey sau khi McKelvey mất một hợp đồng bán hàng vì không thể chấp nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng. Đầu đọc thẻ tín dụng trên thiết bị di động của Block đã dân chủ hóa quá trình xử lý thanh toán, cho phép những người bán nhỏ cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn.

Năm 2013, một bước ngoặt lớn diễn ra với việc Block ra mắt Cash App, cho phép thanh toán ngang hàng (P2P), dịch vụ ngân hàng và giao dịch Bitcoin. Tháng 11 năm 2015, Block tổ chức IPO và huy động được 243 triệu USD, giúp công ty “tiếp tục xây dựng các công cụ để giúp mọi người tăng khả năng tiếp cận nền kinh tế”, Dorsey nói trong một thông cáo báo chí.

Sự ủng hộ của Dorsey, đặc biệt liên quan đến Bitcoin, đã tạo tác động lớn đến ngành công nghiệp crypto. Là đồng sáng lập và CEO của Block, Dorsey cho phép hàng triệu người dùng mua, bán và lưu trữ Bitcoin bằng cách tích hợp nó vào hệ sinh thái, đặc biệt thông qua Cash App.

Tháng 4 năm 2024, Block thông báo việc xây dựng chip khai thác Bitcoin 3-nanomet của họ đã hoàn tất. Công ty cũng đưa ra quyết định thiết kế một hệ thống khai thác Bitcoin hoàn chỉnh.

Ngoài ra, Dorsey thành lập Spiral (trước đây là Square Crypto) để tài trợ các sáng kiến ​​Bitcoin nguồn mở nhằm thúc đẩy mở rộng mạng Bitcoin. Ông còn giới thiệu TBD, một nền tảng dịch vụ tài chính dựa trên blockchain trong Block, để phát triển một khuôn khổ nguồn mở nhằm đẩy mạnh các dịch vụ tài chính phi tập trung.

Thông qua TBD, Dorsey đã tiết lộ dự án “Web 5”, với mục đích trao quyền kiểm soát dữ liệu và danh tính cho người dùng. Ngoài ra, TBD cũng bật mí về “c=”, một doanh nghiệp mới với mục tiêu tăng cường định tuyến và thanh khoản trên Bitcoin Lightning Network.

Dorsey cũng là người ủng hộ mạnh mẽ giao thức mạng xã hội phi tập trung Nostr. Ông đã quyên góp 14 Bitcoin, tương đương khoảng 245,000 USD vào tháng 12 năm 2022 để phát triển dự án này.

Trong lúc đó, Dorsey vô cùng lạc quan với tương lai Bitcoin, dự đoán nó sẽ có giá ít nhất 1 triệu USD vào năm 2030. “Ngoài câu chuyện sáng lập, điều tuyệt vời nhất về Bitcoin là bất kỳ ai làm việc trên mạng, được trả tiền hoặc tự mua Bitcoin, đều đang khiến toàn bộ hệ sinh thái trở nên tốt hơn. Điều này làm cho giá tăng”, Dorsey trả lời tờ Piratewires.