Mô hình hoạt động Quỹ đầu tư Phi tập trung (Ventures DAO)

Ở bài viết này, chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu:

• Mô hình hoạt động của các Ventures DAO.
• Tình hình hoạt động đầu tư hiện nay của các Ventures DAO.
• Cơ hội đầu tư trong mảng này.

Anh em tham khảo để có thêm góc nhìn trong đầu tư.

DAO là gì?

Blockchain mở ra một không gian phân quyền, phi tập trung, nơi mọi thứ đều minh bạch. Tuy nhiên, dù là một cộng đồng ẩn danh, chúng ta cũng cần đề ra những nguyên tắc, thống nhất chung cho cộng đồng đó.

Đó là lí do DAO được thành lập.

DAO là viết tắt của Decentralized Autonomous Organizations (DAOs), tức là tổ chức tự trị phi tập trung, và với một xu hướng đề cao sự phi tập trung như hiện nay, các mô hình DAO rất quan trọng. 

Mô hình DAO hiện đang được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng với các Protocol trong DeFi như Maker DAO, Uniswap, Sushiswap,..., mô hình DAO đang được ứng dụng sang rất nhiều lĩnh vực khác như Media, Service, Socials, Grants,...

Ventures DAO (Quỹ đầu tư phi tập trung) là gì?

Khái niệm

Một trong những lĩnh vực khác ứng dụng DAO đó là lĩnh vực đầu tư, nơi cộng đồng cùng tạo nên một Quỹ đầu tư phi tập trung (Ventures DAO).

Ventures DAO là một cộng đồng nhà đầu tư, họ cùng nhau góp vốn để thực hiện hoạt động đầu tư trên thị trường. Hiện tại đã có khá nhiều Ventures DAO trên thị trường, một số DAO nổi tiếng có thể kể đến như BitDAO, The LAO, MetaCartel Ventures, Moloch DAO, FLAMINGO, Yield Guid Games,...

Tổng quan về các Ventures DAO hiện tại

Có thể chia các Ventures DAO làm 2 nhóm: Đầu tư vào dự án Crypto và Đầu tư vào NFT.

Dưới đây là số liệu thống kê về TOP các Ventures DAO hiện tại:

Về các Ventures DAO đầu tư vào Crypto, mô hình này đã bắt đầu từ lâu nhưng không được mở rộng nhiều, nổi bật nhất hiện nay chính là BitDAO, Quỹ đầu tư phi tập trung vừa mới có cuộc gọi vốn kỉ lục $340 M trên nền tảng Miso của SushiSwap, và The LAO, quỹ đầu tư thành lập từ 4/2020.

Ngược lại, số lượng Ventures DAO đầu tư vào NFT đang tăng rất nhanh trước xu hướng NFT đang phát triển.

Cách một Ventures DAO hoạt động

Sau khi đọc qua về các dự án Ventures DAO, mình đúc kết được mô hình chung mà một Ventures DAO hoạt động sẽ diễn ra như sau:

Mô hình hoạt động này cũng khá đơn giản, bao gồm 4 bước chính: 

(1) Gọi vốn: Các Ventures DAO sẽ có 2 hình thức gọi vốn chính: 

Gọi vốn từ thành viên: Thường được áp dụng với những DAO có giới hạn lượng người tham gia như The LAO, MetaCartel Ventures, FLAMINGO,…

• The LAO: Yêu cầu số tiền đầu tư tối thiểu 310 ETH.
• MetaCartel Ventures: Yêu cầu số tiền đầu tư tối thiểu 10 ETH.

Gọi vốn từ cộng đồng, các quỹ đầu tư khác: Thường áp dụng với những dự án có token như BitDAO, Yield Guild Games,...

(2) Nghiên cứu và quan hệ đối tác: Đây là bước không thể thiếu trong bất cứ mô hình Quỹ đầu tư nào, với tính chất thị trường sôi động như hiện nay, số đơn nộp vào các Quỹ là rất lớn. Trên trang chủ của The LAO, số dự án được đề xuất cho Quỹ hiện lên đến 90+ dự án.

Các Quỹ đầu tư phi tập trung cũng có những cách riêng để phát triển đội ngũ nghiên cứu, ví dụ như:

• The LAO: Các thành viên cũng chính là những người nghiên cứu, họ có quyền thoải mái hỏi đáp, yêu cầu thêm thông tin từ các dự án xin đầu tư.
• BitDAO: Xuất phát từ mối quan hệ rộng với các Quỹ, họ liên kết với đội ngũ nghiên cứu của nhiều bên, đồng thời cũng cho biết sẽ phát triển đội ngũ nghiên cứu riêng trong thời gian tới.
• Moloch Ventures: Quỹ xây dựng một Quỹ riêng và mua Report từ cộng đồng. 1 tháng Quỹ sẽ đăng các nội dung cần nghiên cứu và các Researcher sẽ nộp các báo cáo cho họ. Các báo cáo chất lượng đạt yêu cầu sẽ được mua lại với giá $2,000 - $5,000.

(3) Bầu chọn và tiến hành đầu tư: Sau giai đoạn nghiên cứu sẽ đến giai đoạn bầu chọn (Voting) để tiến hành đầu tư.

Voting là hình thức vô cùng quan trọng với bất kì 1 DAO nào. Tại Ventures DAO, không chỉ việc đầu tư, hầu hết các việc khác liên quan đến nghiên cứu, đối tác, phân chia lợi nhuận, phí,... đều được thực hiện thông qua Voting. Hiện tại, các DAO thường có 2 cách để xây dựng mô hình quản trị:

• Tự xây dựng hệ thống quản trị riêng: TheLAO, FLAMINGO.
• Sử dụng hệ thống quản trị của bên thứ 3, thường sẽ là Agoran, Snapshot: BitDAO, MetaCartel Ventures, Moloch DAO,...

(4) Phân phối lợi nhuận & Phí trong DAO: Ventures DAO cũng giống như một Quỹ đầu tư thông thường, nó sẽ phát sinh một số phí như sau:

• Phí quản lí tài sản: Thường là 2%/ năm.
• Phí dịch vụ cho bên thứ 3: Thường là các bên về Luật.
• Lương cho các bên Nghiên cứu, phát triển cơ sở hạ tầng.
• Thuế: Tùy quốc gia mà đang Quỹ hoạt động.

Sau khi trừ đi các khoản phí trên, phần phân chia lợi nhuận thường diễn ra khá dễ dàng với các DAO có lượng thành viên ít, lợi nhuận thu về thường sẽ được chia lại cho các thành viên theo tỉ lệ.

Còn với các Quỹ đầu tư có quá nhiều thành viên, thường là những Quỹ phát hành token, việc phân chia lợi nhuận hầu như chưa được nhắc đến. Tương lai, mình tin cộng đồng sẽ có nhiều cách để phân chia lại khoản này.

Ưu điểm của mô hình Ventures DAO

Có rất nhiều lợi ích khi thành lập một Quỹ đầu tư phi tập trung (Ventures DAO), dưới đây là 1 số lợi ích chính:

• Hội tụ đủ nguồn lực để tham gia vào các hoạt động đầu tư như tài chính, nhân sự (quản lí, nghiên cứu, đối tác, marketing,...), kinh nghiệm,…
• Tạo vị thế trên thị trường: Một tổ chức, một công ty rõ ràng sẽ có vị thế cao hơn là 1 cá nhân riêng biệt.
• Phù hợp với quy định của pháp luật: Tại một số quốc gia cho quy định về Crypto chặt chẽ như Mỹ, việc tạo 1 Quỹ đầu tư chính thống vào Crypto khá khó khăn, tuy nhiên, tạo 1 Quỹ đầu tư phi tập trung thì dễ dàng hơn và đảm bảo về tính pháp lí.
• Tạo ra một Quỹ đầu tư phi tập trung, nơi mọi thành viên đều có quyền ý kiến cho mọi hoạt động đầu tư của Quỹ.

Nhược điểm của mô hình Ventures DAO

Ventures DAO là một mô hình khá hay, tuy nhiên nhược điểm lớn nhất theo mình thấy của mô hình này, đó là rào cản gia nhập quá lớn với các nhà đầu tư nhỏ lẻ. 

• Yêu cầu số tiền gia nhập lớn: Từ vài chục đến vài trăm ETH.
• Giới hạn về số người tham gia: Các Quỹ đầu tư Phi tập trung này rất kén người tham gia, hiện trong 2 Quỹ lớn The LAO và MetaCartel chỉ mới có lần lượt 66 và 99 người, họ đều là những người rất nổi tiếng.

Phân tích đầu tư tại các Ventures DAO hiện nay

Ở đây, mình sẽ chọn phân tích một số TOP Ventures DAO thuộc 2 nhóm Đầu tư vào Crypto và đầu tư vào NFT

Quỹ đầu tư vào Crypto

BitDAO: BitDAO là Quỹ đầu tư phi tập trung lớn nhất hiện nay, tuy nhiên, trong các thành phần chính của 1 Ventures DAO mà mình đã đề cập ở trên, BitDAO hiện tại chỉ mới xong phần vốn (rất lớn), còn lại về mô hình quản trị, nghiên cứu, mô hình phí, chia sẻ lợi nhuận,... hầu như chưa có gì. Có lẽ phải mất thêm vài tháng để các thành viên nắm giữ BitDAO có thể tham gia bầu chọn dự án để đầu tư.

The LAO: Đây là dự án nổi bật nhất trong các Quỹ đầu tư Phi tập trung, thành lập từ năm 4/2020, hiện The LAO đã hoàn thành 35 khoản đầu tư, đa phần là các dự án trên Ethereum như Gitcoin, Zapper, Lido Finance,...

Theo mình quan sát, đây cũng là Quỹ đầu tư hoạt động mạnh nhất trong các Quỹ đầu tư phi tập trung, dù số vốn nhỏ hơn rất nhiều so với BitDAO ($145 M vs $500 M).

MetaCartel Ventures: Quỹ thành lập từ 2020, tương tự với Quỹ The LAO, số thành viên của MetaCartel Ventures cũng khá hạn chế, chỉ có hơn 66 thành viên, tuy nhiên điểm khác biệt là các thành viên MetaCartel được công bố rõ ràng trên trang chủ của dự án. Có rất nhiều nhân vật nổi tiếng trên thị trường tham gia vào Quỹ này như Bobby Ong của Coingecko, Stani - Founder của Aave, Huge Karp - CEO của Nexus Mutual …. 

Quỹ đầu tư vào NFT

Số lượng các Quỹ NFT được tăng lên rất nhanh trong năm 2021 nhờ sự phát triển của thị trường NFT. Các Quỹ đầu tư NFT lập ra thường để đầu tư vào 1 số loại NFT cụ thể mà họ quan tâm, chẳng hạn như:

• JennyDAO: Quỹ đầu tư NFT từ tháng 4/2021, được backed bởi nhiều quỹ lớn, đầu tư đa dạng danh mục NFT như CryptoPunk, Meebits, Bored Apes,…
• Meebits DAO: Đầu tư tập trung vào các Meebits.
• Yield Guild Games: Đầu tư tập trung vào các NFT Games như Axies, Sandbox, League of Kingdoms,...
• FLAMINGO: Đầu tư tập trung vào các NFT có giá trị cao như Crypto Punks, Meebits, Genesis Box,...
• WHALE DAO: Cũng đầu tư vào các NFT có giá trị cao, đa dạng hóa danh mục đầu tư theo nhiều lĩnh vực Arts, Game, Collectibles,...

Cơ hội đầu tư trong lĩnh vực Ventures DAO

Đầu tiên, hoạt động của các Ventures DAO cũng khá là cơ bản, đó là đầu tư vào các dự án tiềm năng ở giai đoạn đầu tiên. 

Vì vậy, tiềm năng của mảng Ventures DAO này cũng chính là tiềm năng của ngành Crypto nói chung. Nhưng nếu anh em có thể tham gia Ventures DAO, lợi nhuận của bạn sẽ cao hơn gấp bội, vì anh em được đầu tư vào những giai đoạn đầu của dự án như vòng seed, vòng private,... đồng thời được sự hỗ trợ từ đội ngũ nghiên cứu của DAO.

Tuy nhiên, như mình đã nói ở trên, ngoại trừ các DAO đã có token như BitDAO (BIT), Yield Guild Games DAO (YGG), còn lại, việc gia nhập vào các Ventures DAO như The Lao, MetaCartel Ventures, FLAMINGO là quá khó với đại đa số các nhà đầu tư.

Vây nên ở đây mình sẽ phân tích cơ hội đầu tư vào 2 dự án đã có token, đó là BitDAO và Yield Guild Games

Yield Guild Games (YGG)

Trước đó, mình đã có bài phân tích về mô hình hoạt động của Yield Guild Games anh em có thể xem lại để hiểu rõ về dự án này. Ở đây mình mình sẽ lại 1 vài ý chính.

Yield Guild Games mang đến một mô hình đầu tư đột phá trong thị trường Game Blockchain, giúp kết nối 3 bên Nhà phân phối Game, Nhà đầu tư, và Người chơi.

Đây là Quỹ đầu tư đầu tiên và sớm nhất trong thị trường Game, nổi bật nhất là đầu tư vào Axies, và hiện đã trao Scholarship cho hàng ngàn Game thủ Axie. Axie Infinity cũng là game được đầu tư nhiều nhất trong danh mục của Yield Guild Games.

Ngoài ra, Yield Guild Games cũng đang đầu tư rất nhiều games khác, mỗi game sẽ có 1 subDAO quản lí thu chi và lợi nhuận thu về sẽ được đưa về YGG DAO. 

YGG Token = % Axie SubDAO (YGGAXS) + % Lok SubDAO (YGGLOK) + ...+ % Zed SubDAO (YGGZED) 

Với mức độ phát triển và phủ sóng mạnh mẽ sang hầu hết tất cả các games, YGG đang là dự án thống trị trong mảng đầu tư Game này.

Nhưng đầu tư Game cũng có những một số rủi ro:

• Rủi ro về ngành: Sau một giai đoạn bùng nổ thì các dự án về Games đang chững lại và đang tiến hành phát triển thêm, vẫn chưa có thêm 1 dự án nào hoàn chỉnh về nội dung Game như Axie Infinity.
• Rủi ro về thanh khoản: Trong thị trường Game, 1 tài khoản chơi cần khoản vài trăm USD đến vài ngàn USD, còn số tiền YGG có đến $450 M, việc phải phân bổ cho từng tài khoản game nhỏ cho các Game thủ tốn sẽ tốn khá nhiều thời gian, và việc rút vốn cũng vậy.

Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về dự án BitDAO.

BitDAO (BIT)

Doanh thu của BitDAO đến từ đâu?

Là một công ty đầu ty đầu tư, nguồn thu của BitDAO hiện đến từ 2 nguồn:

• Nguồn vốn: Phần chính đến từ sàn Bybit, sàn giao dịch này sẽ gửi đến 0.025% phí giao dịch mỗi ngày đến Treasury của BitDAO, trung bình mỗi ngày ~$3 M, giá trị chuyển trong vòng 1 năm dự kiến sẽ khoảng ~$1 B.
• Lợi nhuận đầu tư: Lợi nhuận đầu tư từ vào những dự án khác trong hệ sinh thái của BitDAO. Hiện tại, nguồn thu này chưa được kích hoạt.

Cách BitDAO tạo ra giá trị cho BIT token

Hiện BitDAO chưa có thông báo cụ thể về giá trị lợi nhuận sẽ được đưa về BIT token như thế nào. Mình nghĩ sẽ có một đề xuất trong cộng đồng BitDAO ngay khi hệ thống Quản trị được hoàn tất.

Ở các Quỹ đầu tư có lượng thành viên ít như The LAO, MetaCartel Capital, lợi nhuận thu về có thể được chia trực tiếp lại cho các thành viên. 

Nhưng với một cộng đồng quá lớn như BitDAO, việc chia lại cho hơn 7000 BIT holder khá khó, tuy nhiên mình tin cộng đồng BitDAO sẽ sớm thống nhất được về vấn đề này, có thể:

• Giữ trong Treasury, tiếp tục đầu tư và hướng đến một mục tiêu dài hạn.
• Dùng lợi nhuận để Buyback BIT token ⇒ Tất cả BIT holder sẽ được hưởng lợi.
• Cho phép đổi BIT lấy tài sản trong Treasury, nhưng phải đổi 1 lượng BIT nhất định, ví dụ như trên 1%.

Bức tranh của tài chính của BitDAO

Đánh giá tài chính của một dự án/công ty khá là khó vì có rất nhiều khoản thu và khoản chi, tuy nhiên, với BitDAO, một dự án mới được ra mắt và thành lập thì điều này tương đối dễ dàng.

Dự án hiện chưa có khoản chi nào từ Treasury, doanh thu mỗi ngày vào Treasury khoảng $3 M, tương đương với ~1 B mỗi năm.

Với mức vốn hóa pha loãng (FDV) hiện tại khoảng $17 B, thì P/E của BitDAO hiện đang ở mức 17, một con số không quá tệ với một dự án Crypto. P/E của một số dự án khác như của Aave là 176, của Synthetix là 60, của Sushiswap là 59, ,...

Với những anh em chưa biết thì P/E là chỉ số tài chính cho biết thời gian hoàn vốn của một công ty. Ví dụ P/E của BitDAO là 17, tức dự án cần hoạt động 17 năm để có thể hòa vốn. 

Vậy nên với các dự án, chỉ số P/E càng thấp càng tốt. Trong thị trường tài chính truyền thống, con số này thường ở mức 10-15 với các công ty tài chính, vì vậy con số P/E = 17 của BitDAO là một con số khá tốt, đó là trong điều kiện doanh thu của BitDAO chỉ đến từ Bybit, trong tương lai, khi hoạt động đầu tư bắt đầu diễn ra và đem về thêm lợi nhuận, con số này có thể thấp hơn nữa. 

Tuy nhiên, BitDAO là Quỹ đầu tư phi tập trung lớn nhất hiện nay, Treasury của dự án hiện lên đến gần $500 M, so sánh với các Quỹ khác như The LAO $145 M, thì đây là một con số rất lớn. đặc biệt trong 1 thị trường thanh khoản thấp như Crypto. Vì vậy, khả năng tăng trưởng mạnh của BitDAO cũng là một vấn đề cần xem xét khi đầu tư.

Tổng kết về cơ hội đầu tư

Từ 2 phân tích trên, chúng ta có thể đưa ra 2 kết luận:

• Phân tích về cơ bản và các số liệu tài chính của Yield Guild Games (YGG) và BitDAO (BIT) đều khá tốt.
• Thanh khoản trong thị trường Game nói riêng và thị trường Crypto nói chung là điều sẽ ngăn cản mức tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai của 2 dự án này.

Rủi ro: Đây cũng là điều anh em nên lưu ý, những phân tích ở trên là những phân tích về tình hình hiện tại của 2 dự án, vì đây là 2 dự án về đầu tư, nên rủi ro lớn nhất chính là rủi ro về ngành:

• Yield Guild Games: Xu hướng Game Play to Earn đang tăng mạnh, nhưng liệu nó sẽ ổn định phát triển mạnh trong tương lai?
• BitDAO: Thị trường Crypto đôi lúc sẽ trải qua một mùa đông khá dài, những lúc như vậy, không chỉ lợi nhuận đầu tư sẽ thấp, mà dòng tiền chính từ ByBit gửi đến cũng sẽ không còn nhiều, điều này ảnh hưởng lớn đến định giá của dự án.

Nhận xét và kết luận

Tổng quan lại về mô hình hoạt động của các Ventures DAO, chúng ta có thể rút ra một số ý chính sau:

• Ventures DAO là một trong những ứng dụng của DAO, đem đến cơ hội đầu tư cho các cộng đồng đầu tư nhỏ lẻ.
• Ventures DAO hiện bao gồm 2 hình thức chính là Đầu tư vào Crypto, và Đầu tư vào NFT. Trong đó, các Quỹ lập ra để đầu tư vào các NFT chuyên biệt đang có xu hướng tăng mạnh.
• Mô hình hoạt động trong Ventures DAO cũng khá tương tự với các Quỹ tài chính truyền thống nhưng có áp dụng công nghệ Blockchain để quản trị.
• Lợi nhuận và tiềm năng khi đầu tư trong Ventures DAO sẽ cao hơn khá nhiều so với đầu tư thông nhưng phụ thuộc nhiều vào thị trường.
• Rào cản gia nhập ngành là nhược điểm lớn nhất trong mô hình Ventures DAO hiện nay.
• Thanh khoản là một trong những lí do chính khiến lĩnh vực này khó phát triển.

Trên đây là tổng quan về mô hình hoạt động của các Ventures DAO như BitDAO, The LAO, Yield Guild Games,...anh em nghĩ sao về mảng này? Hãy để lại ý kiến của anh em ở phần bình luận bên dưới để chúng ta có thể cùng trao đổi và thảo luận.

Series How It Works (Phân tích Mô hình hoạt động) là Series nhằm giúp anh em hiểu sâu hơn về 1 Protocol, cách Protocol hoạt động và tiềm năng phát triển trong tương lai. Anh em nếu muốn tìm hiểu mô hình hoạt động của Protocol nào nữa, hãy comment ở phần bình luận để bọn mình có thể làm trong những số tiếp.

Disclaimer: Tất cả những thông tin trong bài nhằm cung cấp cho người đọc những thông tin mới nhất trong thị trường và không được coi là lời khuyên đầu tư. Đầu tư Crypto là một hình thức đầu tư rất mạo hiểm, người đọc cần phải tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư và chỉ nên tham gia với số vốn có thể mất.