Mọi chỉ số sụt giảm, Solana đang làm gì để gỡ rối?

Kiến thức trọng tâm:

• Hệ sinh thái Solana đang trong xu hướng giảm với sự sụt giảm ở hầu hết các chỉ số.
• Hệ nhận rõ các vấn đề hiện tại và đang phát triển các giải pháp giúp khắc phục các vấn đề này.
• Solana đang có các nhánh dẫn trước hệ sinh thái khác và những nuớc đi tạo bạo mà các blockchain layer 1 khác không có.

Hệ sinh thái Solana trong Q2/2022

Những sự kiện nổi bật trong hệ sinh thái

Xu hướng giảm chung của thị trường đã tác động mạnh mẽ đến hệ sinh thái. Nước lên thuyền lên, nước xuống thuyền xuống và Solana cũng không ngoại lệ.

Một hệ sinh thái rất khó để phát triển nếu cả thị trường đang trong xu hướng giảm. Vốn hóa của Solana đã chia ba trong vòng 4 tháng, hiện có giá trị đạt gần 15 tỷ USD.

Ra mắt SAGA và SMS, một nước đi táo bạo của Solana

Vào ngày 23 tháng 6, Solana đã giới thiệu về Saga, một điện thoại android flagship dành cho web 3 và SMS, một bộ công cụ cho phép hỗ trợ phát triển lớp giao diện cho người dùng và các app tương tác đơn giản và thuận tiện như cách mà chúng ta đang sử dụng điện thoại web2 ngày nay.

Tìm hiểu thêm: Solana Labs ra mắt Solana Mobile

Đây là một nước đi rất táo bạo của Solana. Hiện tại thị trường điện thoại là một thị trường được thống trị bởi các ông lớn như: Samsung, Apple, Xiaomi và rất khó để các hãng điện thoại khác có thể cạnh tranh miếng bánh hiện tại và chắc chắn với một dự án còn non trẻ như Saga thì lại càng khó.

Với một điều rõ ràng như vậy, khả năng cao Solana sẽ không đi theo hướng tiếp cận này mà thay vào đó là tập trung phát triển Solana Mobile Stack (SMS) để onboard thêm nhiều người dùng đến với Web3.

Hiện tại Solana Mobile vẫn còn ở giai đoạn quá sớm và tác giả sẽ không đề cập quá chi tiết trong bài. Nhưng nếu Solana có thể thành công, dự án có thể trở thành một kênh phân phối phi tập trung cho web3 tương tự như Google Play hoặc App Store và thu hút một lượng giá trị khổng lồ cho bản thân hệ nói riêng và Crypto nói chung.

“Vắt sữa” thương hiệu Solana? 

Solana đã chính thức có một cửa hàng tại New York với tên gọi Solana Spaces. Việc này đã tạo nhiều ý kiến trái chiều khi Solana Spaces nói rằng họ là nơi cung cấp các kiến thức và bán các sản phẩm liên quan đến Solana. Nhưng thực tế Solana Spaces hiện tại chủ yếu chỉ tập trung vào việc bán hàng có logo Solana Kết hợp với sentiment tiêu cực từ thị trường, nhiều người đã cho rằng Solana đang “vắt sữa” thương hiệu quá mức thay vì tập trung vào việc phát triển sản phẩm.

Các vấn đề nổi bật hiện tại của Solana 

Xu hướng giảm cũng đã làm nổi bật hơn các vấn đề của Solana, nổi bật nhất bao gồm:

1. Vấn đề liên quan đến mô hình phí 

Chi phí rẻ của Solana là điểm mạnh trong việc thu hút người dùng nhưng cũng là điểm yếu trí mạng của mạng lưới. Phí giao dịch thu về của mạng lưới hiện tại là rất thấp so với phần token lạm phát được trả cho validator. Điều này tác động rất nhiều đến giá SOL. Nếu coi Solana là một công ty thì công ty này hoạt động thua lỗ rất nhiều với số tiền mình đang bỏ ra.

2. Vấn đề liên quan đến hiệu suất

Mùa xuân NFT trên Solana lần nữa chỉ rõ những vấn đề liên quan đến hiệu suất của blockchain Solana. Trái với những khẳng định ban đầu về việc có khả năng xử lý lên tới 50,000 TPS. Mạng lưới Solana thường xuyên tắc nghẽn khi phải xử lý một lướng lớn giao dịch.

Mặc dù hầu hết sự cố đến từ việc bot spam giao dịch vượt quá giới hạn của mạng lưới. Nhưng nguyên nhân chính vẫn bắt nguồn từ thiết kế nền tảng và mô hình phí rẻ của Solana đã tạo điều kiện để bot có thể spam một lượng lớn giao dịch.

Ở thời điểm bình thường, Solana chỉ xử lý trung bình khoảng 3,000 giao dịch trên giây, chứng tỏ hoạt động trên Solana vẫn còn rất thấp. “Lúc bình thường dùng chẳng hết, lúc khó lại shut down” là tình cảnh của Solana hiện nay.

3. Vấn đề liên quan đến bảo mật

Vào ngày 03/08 đã có một vụ tấn công nhằm vào Solana. Gần 8,000 ví bị exploit với thiệt hại xấp xỉ 5 triệu USD, đối tượng hầu hết là người dùng ví Slope.

Nguyên nhân được cho là phía Slope đã không mã hóa private key của người dùng và lưu trữ ở các sever tập trung. Những ai có quyền truy cập server đều có thể lấy được private key đó và chiếm đoạt tài sản của người dùng. Phía Slope đã thông báo về việc trả 10% tiền thưởng (trị giá 450,000 USD) nếu kẻ tấn công trả lại số tiền bị mất.

Nếu là một trong những nạn nhân của vụ hack, bạn có thể điền form trong twitter của Solana Status tại đây để giúp phía Dev của Solana và các team liên quan tìm ra các giải pháp phù hợp.

Ví là cánh cổng để người dùng đến với DeFi và đồng thời là một trong những đối tượng dễ bị tấn công nhất. Người dùng cần chú trọng bảo mật với ví cá nhân đặc biệt là ví chứa tài sản. Để hiểu thêm về các hình thức tấn công thường gặp và các giải pháp, bạn đọc có thể tham khảo bài viết dưới đây.

Tìm hiểu thêm: Bỏ túi 10 hình thức tấn công DeFi & các giải pháp

Ta có thể thấy trong xu hướng tăng, việc chú trọng vào hạ thấp phí giao dịch, tăng phần thưởng lạm phát token trên yếu tố bảo mật và hiệu suất tuy có thể khuyến khích một lượng lớn dòng tiền đầu cơ. Tuy nhiên trong xu hướng giảm, các yếu tố trên là con dao hai lưỡi và đã ảnh hưởng tiêu cực đến Solana.

Nhìn vào mặt tích cực, đội phát triển của Solana nhận thức rõ được các vấn đề này và đã và đang có những giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề trên.

Những giải pháp của Solana

Để giải quyết vấn đề này, đã có 3 biện pháp được triển khai bao gồm:

• QUIC: Một lớp gửi và nhận giao dịch thay thế giúp tăng tốc độ và tính ổn định.
• Stake theo tỷ trọng giao dịch QoS: Thay đổi hình thức tiếp nhận giao dịch từ FCFS (First-come-first-served) thành phân bổ theo tỷ trọng stake của node.
• Cơ chế ưu tiên cho giao dịch trả phí cao hơn: Người dùng sẽ có thể bồi thêm một khoản phí để giao dịch của mình được ưu tiên. 50% số đó sẽ được dành cho validator, 50% sẽ được đốt. Phí này vẫn sẽ bị trừ kể cả khi giao dịch thất bại.

Solana trong bản cập nhật 1.10.32 mới đây đã áp dụng phí ưu tiên. Lượng phí ưu tiên đang trong xu hướng tăng dần, vào lúc đạt đỉnh phí ưu tiên đã chiếm hơn 5% tổng phí thu về của mạng lưới.

Trong tương lai khi các ví đều hỗ trợ phí ưu tiên trong giao diện, ta hoàn toàn có thể kỳ vọng vào sự phát triển vượt bậc về doanh thu trên Solana. Việc triển khai QUIC và QoS cũng được kỳ vọng sẽ tăng đáng kệ sự ổn định của mạng lưới.

Ở phần dưới ta cùng đi sâu tìm hiểu các nhánh dự án để có một cái nhìn chi tiết hơn về hệ sinh thái Solana.

Các nhánh dự án trong hệ sinh thái Solana Q2/2022

DeFi 

TVL của hệ sinh thái tiếp tục giảm, hiện tại giá trị tài sản khóa trên Solana chỉ đạt 2 tỷ USD.

1. AMM

Khối lượng giao dịch hiện tại trên Solana ở mức thấp, hầu hết các AMM có volume 24H rơi vào khoảng vài triệu USD. Nổi bật hiện tại có Raydium và Saros có khối lượng giao dịch trên 10 triệu USD. Raydium là top AMM trên Solana và có nhiều thanh khoản nhất, Saros hiện tại đang tổ chức khá nhiều campaign để người dùng có thể tăng tài sản.

2. Lending 

Hầu hết các dự án lending đều có sự giảm sút về lượng tài sản gửi vào, nhưng ngược lại tỷ lệ tối ưu giữa lượng tài sản vay/tài sản cho vay tăng. Dòng tiền đầu cơ sau khi rời khỏi các dự án lending đã tạo ra mức lợi nhuận tốt hơn và vẫn giữ chân được một lượng người dùng nhất định.

Ở các mảnh ghép cao hơn của DeFi như Derivative và Aggregator,... không có nhiều hoạt động đáng chú ý. Các dự án hàng đầu như:

• Drift Protocol vẫn đang cập nhật phiên bản V2.
• Mango Markets có chỉ số khá tốt với việc tối ưu hiệu quả vay/cho vay kết hợp với trading.
• Jupiter tiếp tục là DEX Aggregator tốt nhất hiện nay và là cánh cổng cho những ai muốn giao dịch tài sản một cách nhanh gọn.

NFT

Giá trị vốn hóa của thị trường NFT không giảm, tuy nhiên khối lượng giao dịch giảm mạnh xuống còn hơn 18 triệu USD/ 7 ngày.

Việc ta không thấy giá trị vốn hóa của thị trường NFT giảm là do phương thức tính toán dựa trên giá sàn NFT của các trang thống kê hiện nay. Các trang tính thường cập nhật thêm các bộ sưu tập mới, cho dù một bộ sưu tập chỉ có vài chục NFT được giao dịch và list sàn nhưng các trang đó vẫn tính giá sàn nhân với tổng cung vài ngàn đến vài chục ngàn NFT.

1. NFT collectibles

Trong bài viết về mùa xuân NFT trên Solana, hệ sinh thái đã thu hút được nhiều sự chú ý với sự bùng nổ của các dự án NFT trong hệ sinh thái. Vốn hóa của cả thị trường tăng gấp đôi và đạt 2 tỷ đô, khối lượng giao dịch cũng tăng mạnh.

Đã có nhiều bộ sưu tập mới xuất hiện với chất lượng nghệ thuật cũng như cộng đồng mạnh. Với bản chất đầu cơ cao, một tỷ lệ lớn NFT đã sụt giảm chỉ trong một thời gian ngắn tăng trưởng nóng. Nhưng trong số đó vẫn có nhiều bộ sưu tập giữ được cộng đồng và có khối lượng giao dịch ổn định trong thời gian dài.

Các bộ sưu tập tiêu biểu có thể kể đến như Degods, Okay Bears, Shadowy Super Coder, Degenerate Ape Academy,....

Các bộ sưu tập đó hiện tại vẫn cập nhật thường xuyên và ra mắt các tính năng mới, ví dụ: Okay Bears airdrop NFT có thể quy đổi sang vàng thật, Degods phát triển một dự án mới tên Y00ts.

2. NFT Marketplace 

Magic Eden vẫn tiếp tục giữ vị thế là NFT marketplace đứng đầu Solana. Khối lượng giao dịch NFT trên Solana của sàn vượt xa các đối thủ còn lại. Magic Eden cũng đã thông báo về vòng gọi vốn 130 triệu USD với định giá 1.6 tỷ USD.

DeFi và NFT là hai mảng phát triển nhất của Solana và cả hai đều đang sụt giảm về mặt chỉ số. Tuy nhiên cơn bão qua đi đã loại bỏ dần những dòng tiền đầu cơ ngắn hạn và giữ lại những người dùng thật sự và dự án chất lượng trên hệ sinh thái. Solana vẫn là một trong những hệ sinh thái không ngừng cải thiện và phát triển, điều này cho phép ta có quyền kỳ vọng vào một tương lai sáng hơn của Solana khi cơn bão qua đi.

Gaming

Dựa trên những phân tích về GameFi của Coin98 mà bạn đọc có thể tham khảo tại đây. Có khả năng cao ta sẽ chứng kiến sự bùng nổ về mảng này trong từ năm 2023 trở đi.

Solana là một trong những hệ sinh thái có nhiều game chất lượng và đã phát triển trong một thời gian dài. Hầu hết các dự án game hàng đầu trên Solana đều có kế hoạch ra mắt trong năm 2022, điều này sẽ tạo lợi thế cho Solana trong cuộc đua thu hút người chơi trong thời gian tới.

Tổng kết

Solana hiện đang trong xu hướng giảm tương tự với tình hình chung của thị trường. Tuy nhiên hệ sinh thái nhìn rất rõ các vấn đề tồn động hiện nay về mặt hạ tầng và đang có nhiều cách thức để giải quyết vấn đề đó. Solana cũng có nhiều nước đi táo bạo không giống với các hệ sinh thái khác. Tất cả hứa hẹn những kết quả bất ngờ mà Solana có thể mang lại trong tương lai.