So sánh các Perpetual Swap: PERP, dYdX, FutureSwap

Chào anh em, Perpetual swap (Hợp đồng hoán đổi không kỳ hạn) là một category nhỏ trong không gian DeFi. Tuy ngách này không có quá nhiều dự án nhưng chúng đều là những dự án nổi bật: Perpetual Protocol, Future Swap, hay dYdX. Qua bài phân tích của HuobiDeFiLabs, chúng ta hãy cùng tìm hiểu & so sánh các dự án này.

Mở đầu

Tác giả nhận thấy gần đây perpetual swap protocols (hợp đồng hoán đổi không kỳ hạn) đang được bàn tán sôi nổi trong giới DeFi. Perpetual swap đã trở thành sản phẩm đầu tiên xây dựng trên chuỗi (on-chain) cho thị trường phái sinh mà đạt được những con số về khối lượng giao dịch ấn tượng. 

Trong báo cáo này, bài phân tích muốn trả lời 3 câu hỏi về decentralized perpetual swaps:

• Tổng quan vốn hóa của decentralized derivatives market (thị trường phái sinh phi tập trung).
• Sự khác nhau giữa những dự án DeFi derivatives protocols hiện tại.
• Những con số đánh giá các dự án thị trường perpetual swap protocols.

Tổng quan vốn hóa thị trường

Để hiểu được tổng thể thị trường on-chain derivatives (phái sinh trên chuỗi), mình sẽ so sánh giúp anh em dữ liệu giao dịch spot và derivatives (phái sinh) từ sàn CEX (sàn tập trung) Huobi Global, sàn DEX (phi tập trung) Uniswap, sàn giao dịch derivatives dYdX.

Trừ khi có thêm ghi chú khác, dữ liệu được sử dụng trong bài lấy từ ngày 6 tháng 8 năm 2020 tới ngày 1 tháng 2 năm 2021.

Khối lượng giao dịch giữa Uniswap, dYdX và Huobi

Kể từ tháng 8/2020, DEX đại diện bởi Uniswap đã tăng trưởng rất ấn tượng. Khối lượng giao dịch hàng ngày từ 8,241 BTC vào 6/8/2020 đã tăng lên 30,062 BTC vào 1/2/2021, nói theo cách dân dã thì nó đã x3.6. Trong khi đó, CEX đại diện là Huobi Global con số chỉ là x1.6 cho khối lượng giao dịch spot.

Khối lượng giao dịch giữa Huobi Spot, Huobi derivatives, Uniswap và dYdX 

Sàn giao dịch Huobi Global được biểu thị bằng màu xanh lam, khối lượng giao dịch spot và derivatives thường tăng và giảm cùng với nhau. Anh em có thể nhìn thấy sự tăng đột biến trong khối lượng giao dịch của Uniswap với đường nét liền màu xám.

Trong suốt thời gian này, Huobi Global có khối lượng giao dịch spot bằng xấp xỉ 19% khối lượng giao dịch derivatives, ngược lại Uniswap ở mức 331% dYdX.

Đọc thêm: Tổng quan về dYdX - Next big gem?

Thị phần của spot và derivatives trên Huobi Global và trên DEX

Khối lượng giao dịch giữa spot và derivatives

Để so sánh chính xác hơn giữa khối lượng giao dịch derivatives và spot, anh em có thể xem bảng phân tích khối lượng giao dịch của top 5 sàn CEX lớn nhất dưới đây.

Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày giữa spot và derivatives của những sàn CEX lớn hiện nay

Trung bình thì khối lượng giao dịch derivatives của top 5 sàn trên bằng 4.82 lần khối lượng giao dịch spot. Nếu những decentralized derivatives protocols cũng đạt được tới tỉ lệ x4.82 đó thì khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của thị trường decentralized derivatives có thể đạt được $4.7B, dựa trên sự tính toán hiện tại về khối lượng giao dịch của Uniswap hàng ngày (~ $976M) trong 30 ngày gần nhất.

Trong số 4 cái tên decentralized perpetual swap protocols được ra mắt gần đây, thì Perpetual Protocol đạt được khối lượng giao dịch hàng ngày lớn nhất tại $29M. Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của 4 dự án là $67.7M, nó chỉ chiếm 1.4% con số ước tính độ lớn thị trường mà tác giả tính ở trên. 

Vì vậy anh em có thể tin tưởng rằng sẽ có những dự án x50 trong thị trường decentralized perpetual swap protocols. Perpetual contracts là trụ cột của thị trường derivatives trong crypto, nhưng thị phần của thị trường phái sinh DeFi vẫn chưa bắt kịp với giao dịch spot DeFi.

Trung bình khối lượng giao dịch của top perpetual swaps

Đánh giá những dự án Perpetual Swap Protocols hiện tại

So sánh về sản phẩm

Theo nghiên cứu của CoinTelegraph, hỗ trợ mức đòn bẩy cao, có nhiều cặp tokens và trải nghiệm giao dịch mượt mà là những yếu tố then chốt để anh em chọn sàn CEX. Đứng giữa những yếu tố kể trên, trải nghiệm giao dịch phần lớn phụ thuộc vào cơ chế đặt giá và hiệu quả của nền tảng blockchain. 

Tại đây tác giả tóm tắt thiết kế của một số perpetual swap protocols. dYdX, DerivaDEX, Perpetual Protocol, FutureSwap và AlphaX là những decentralized perpetual contract đang giao dịch protocols.

Những chỉ số quan trọng của những dự án decentralized derivative protocols hiện tại

Thông tin về AlphaX đến từ cộng đồng, và những tài liệu chính thức sau khi sẽ ra mắt sẽ được ưu tiên hơn.

Cả DerivaDEX và dYdX sử dụng cơ chế order-book cho việc đặt giá, điểm mạnh là nó khá dễ để người dùng hiểu. Tuy nhiên, nó được xây dựng trên Ethereum mainnet và yêu cầu phí gas cho việc nạp và rút.

So sánh với 2 dự án trên, 3 dự án còn lại xây dựng trên lý thuyết về tổng token không đổi AMM (Auto Market Maker - Công cụ tạo lập thị trường tự động). AMM của Perpetual Protocol phân chia sự đặt giá tới từ việc ký gửi tokens của người dùng (theo tổng giá trị token không đổi), vì vậy mà không có tài sản thế chấp nào được giữ trong pool thanh khoản của AMM.

Đáng chú ý, DerivaDEX cung cấp đòn bẩy cao nhất (25x), mặc dù còn rất xa so với mức đòn bẩy tối đa là 100x trên các sàn CEX. Trong khi đó Perpetual Protocol hỗ trợ hầu hết các cặp giao dịch, bao gồm BTC, ETH, FYI, DOT và SNX sang USDC. Bảng trên tác giả cho anh em thấy một trong số bốn dự án đều có thể mạnh riêng và không một giao thức nào vượt trội về mọi mặt.

So sánh về tính thanh khoản

Ngoài cách thức thiết kế protocol, tính thanh khoản là mối quan tâm nhất của các anh em giao dịch derivatives. Trong phần này anh em cùng xem phân tích của tác giả về tính thanh khoản của từng decentralized perpetual swap protocol và so sánh chúng với CEXes.

Cơ chế đặt lệnh của dYdX và DerivaDEX khá giống với sàn CEX, mặc dù DerivaDEX chưa ra mắt và data của nó không thể truy cập. Cặp giao dịch ETH của dYdX có tổng cộng 9,933 order đang được đặt trong phạm vi $0.05 tới $2,000, $9,830.7 ETH (98%) order đang được đặt ở ngoài rìa của giá đang được giao dịch (lệch hơn 5% so với giá mới nhất đang được giao dịch). 

Tuy nhiên vì anh em giao dịch perpetual swap đặt khá nhiều lệnh theo market-price và thường là những anh em đánh sóng ngắn. Việc hầu hết các lệnh đều bị lệch quá nhiều so với giá mới nhất không cải thiện trải nghiệm giao dịch của anh em. 

Nói cách khác, mặc dù dYdX chọn theo cách đặt lệnh ngoài chuỗi (off-chain) và mô hình thanh toán trên chuỗi (on-chain) để tránh phí gas cao, nhưng nó không đáp ứng được nhu cầu giao dịch. Độ sâu sổ lệnh của dYdX được thể hiện trong hình dưới.

Độ sâu sổ lệnh của dYdX (cặp ETH-USD) 2/2/2021

Các sàn CEX, được đại diện bởi Huobi Global, có cơ sở hạ tầng dữ liệu được thiết lập nhiều hơn và mạng lưới những nhà tạo lập thị trường mạnh mẽ, vì vậy mà những sàn này thường có lợi thế về tính thanh khoản. 

Anh em có thể thấy ở hình dưới, perpetual contracts Huobi ETH-USDT có khối lượng đặt lệnh đang chờ xử lý là 601.55ETH xung quanh mức giá hiện tại thị trường (lệnh ít hơn 5% so với mức giá gần nhất), nó lớn hơn con số của dYdX là 102.3.

Sổ lệnh của cặp ETH-USDT Perpetual sàn Huobi Global 2/2/2021

Khi nói đến tính thanh khoản, các giao thức đặt lệnh dựa trên sổ sách nói chung cung cấp trải nghiệm giao dịch tốt hơn so với AMM, trong khi người đến sau yêu cầu đủ số lượng nhà cung cấp thanh khoản (LP) để đạt được khả năng sử dụng trên quy mô lớn. 

Perpetual Protocol và FutureSwap sử dụng lần lượt vAMM và AMM để thiết lập giá và cả hai đều tuyên bố cung cấp mức trượt giá thấp; tác giả cho rằng khai thác tính thanh khoản cũng có thể mang lại nhiều LP hơn cho Perpetual Protocol và Future Swap.

Tác giả đã thực hiện một số thử nghiệm về độ trượt của giao thức này và kết quả như sau. FutureSwap hiện mang lại mức trượt giá tốt nhất trong số các giao thức decentralized perpetual swap protocols, nhưng nó còn rất xa so với con số của những sàn CEX (lấy ví dụ là Huobi Global).

Kết quả kiểm tra độ trượt giá cặp ETH - USDT 2/2/2021

Dữ liệu trên chuỗi

Anh em có thể thấy biểu đồ bên dưới, dYdX có khối lượng giao dịch trong ngày cao nhất trong 30 ngày xếp vị trí đầu bảng giữa 4 dự án, trong khi Perpetual Protocol giữ vị trí đầu tại mục số lượng giao dịch trung bình 30 ngày.

Và dựa trên khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày và số lượng giao dịch trung bình hàng ngày, FutureSwap có quy mô giao dịch trung bình lớn nhất, trong khi Perpetual Protocol khiêm tốn với vị trí cuối bảng. 

Tác giả cho rằng Perpetual Protocol phù hợp hơn với các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Perpetual Protocol chạy trên xDAI với phí gas thấp và cung cấp các hợp đồng tokens như DOT, YFI, và có thể nó thân thiện với người dùng nhỏ lẻ.

dYdX và FutureSwap hấp dẫn hơn đối với các anh em tay to có nhu cầu bảo hiểm rủi ro trực tuyến vì mức trượt giá thấp hơn. Tuy nhiên, vì FutureSwap mới hoạt động được 14 ngày, khối lượng giao dịch dao động rất nhiều và tác giả cần thêm dữ liệu để xác mình lại ý kiến trên.

Mặc dù các decentralized perpetual swap protocols có những bước đi thần tốc trong thời gian gần đây, nhưng dữ liệu vẫn thua xa so với các sàn CEX. Lấy ví dụ như Huobi Global, khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của Hợp đồng tương lai là $18.7B (gấp 644 lần con số của Perpetual Protocol hiện tại) và khối lượng giao dịch cao nhất trong 30 ngày đạt $33.5B (gấp 265 lần con số của dYdX).

Thống kê giao dịch của các decentralized perpetual swap protocols

Kết luận

Kể từ mùa hè 2020, DeFi đã phát triển mạnh mẽ trên Ethereum. Tuy nhiên, sự phát triển của perpetual swaps đã tụt hậu khá nhiều so với giao dịch spot do các yêu cầu khắt khe về hiệu suất hệ thống và tính thanh khoản.

Tuy nhiên, một số decentralized perpetual swap protocols đang dần đổi mới. 

• dYdX sử dụng tạo đơn hàng ngoài chuỗi (off-chain).
• Perpetual Protocol thông qua chuỗi để giải quyết vấn đề tắc nghẽn mạng.
• FutureSwap và Perpetual Protocol cố gắng xác định lại các nhà tạo lập thị trường với AMM tương tự như Uniswap.

Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, trải nghiệm người dùng trên các decentralized perpetual swap protocols hiện tại còn khá sơ sài.

Năm giao thức được đề cập trong báo cáo này có hồ sơ người dùng rất khác nhau. 

• Perpetual Protocol và FutureSwap đều đang chạy các chương trình khai thác thanh khoản để khởi động khối lượng giao dịch và khoá nhóm thanh khoản. Đồng thời, Perpetual Protocol được xây dựng trên sidechain xDAI, nơi phí gas thấp, do đó giúp nó thu hút giao dịch nhiều hơn.
• Sổ lệnh theo các tập trung của dYdX trong việc tiêu thụ gas hoàn toàn và có thể thu hút nhiều anh em tay to tham gia vào các vị trí trên chuỗi của họ.

Dựa trên nghiên cứu trong báo cáo, tác giả cho rằng các decentralized perpetual swaps hiện tại đang bị hạn chế do thiếu tính thanh khoản, hiệu quả về network, vì vậy mà nó không dành cho phần đông anh em. 

Cụ thể, về tính thanh khoản, các giao thức giao dịch sổ lệnh yêu cầu một lượng lớn tài nguyên của nhà tạo lập thị trường, trong khi các giao thức cơ chế AMM cần kiểm soát sự cân bằng giữa khai thác thanh khoản và phát triển của dự án (một kế hoạch khai thác thanh khoản tốt có thể cải thiện đáng kể tính thanh khoản trong ngắn hạn, nhưng không có lợi cho việc phát triển dự án trong dài hạn). 

Đối với sự hiệu quả về network, việc phí gas ngày càng tăng của Ethereum mainnet sẽ hạn chế hoạt động giao dịch và các giải pháp Layer 2 sẽ làm giảm khả năng kết hợp giữa các giao thức. Do đó, tác giả tin rằng:

• Sự kết hợp giữa Layer 2 (bao gồm sidechain, Roll-up) và off-chain cho sổ lệnh hoặc AMM sẽ mang cơ hội mới cho thị trường này.
• Một kế hoạch khai thác thanh khoản tốt có thể mang lại nhu cầu thanh khoản cho dự án trong ngắn hạn.
• Việc tính toán chỉ số giá tốt hơn sẽ cải thiện trải nghiệm người dùng và tránh việc thanh lý không cần thiết gây ra tổn thất nặng nề cho anh em.
• Perpetual swap có yêu cầu cao về tính kịp thời và các chỉ số kỹ thuật và giao diện người dùng chuyên nghiệp cũng sẽ là trọng tâm của các dự án trong thị trường này

Trên đây là toàn bộ ý kiến của tác giả về thị trường decentralized Perpetual Swap. Mong thông tin cung cấp cho anh em cái nhìn rõ hơn về thị trường. Anh em nghĩ sao về góc nhìn này, hãy để lại bình luận để chúng mình cùng trao đổi nhé.

Tham khảo bài viết gốc tại đây.