Phát triển thế giới hoàn toàn phi tập trung trên hệ sinh thái NEAR
Hệ sinh thái NEAR đang phát triển theo cấp số nhân, mỗi dự án trên NEAR đều mang đến thêm nhiều người dùng mới và nhiều nhà phát triển mới có thể tận dụng công nghệ trên hệ sinh thái. Tất cả những điều này đặt nền tảng cho một hệ sinh thái thực sự phi tập trung và một thế giới nơi mọi người có thể kiểm soát tài sản của họ, cộng đồng của họ và các công cụ để tạo ra thế giới mới cho chính họ.
NEAR Protocol bắt đầu tại một văn phòng WeWork nhỏ ở San Francisco vào mùa hè năm 2018. Lúc đó ba người chúng tôi đang nghĩ cách tận dụng công nghệ blockchain để giải quyết vấn đề thanh toán xuyên biên giới mà chúng tôi đang gặp phải với dự án về AI của mình.
Khởi đầu trong tư cách những người dùng blockchain đang cố gắng giải quyết một vấn đề thực tế, chúng tôi đã được dẫn dắt đến “chiếc hang thỏ” crypto - giống như nhiều người đi trước. Đi sâu vào thế giới blockchain để lại cho chúng tôi một suy nghĩ: điều gì đó cần được thay đổi. Blockchain đắt đỏ, khó sử dụng và không có khả năng mở rộng. Nó thiếu nền tảng để áp dụng trên quy mô lớn. Vì thế, chúng tôi quyết định làm điều gì đó để khắc phục vấn đề này.
Sau ba năm - với nhiều sự trợ giúp từ văn phòng San Francisco và những người khác trên toàn thế giới, chúng tôi đã xây dựng một blockchain như chúng tôi hằng mong muốn với tư cách người dùng.
Dĩ nhiên hệ sinh thái crypto không chỉ bao gồm code: nó là một hiện tượng mang tính toàn cầu. Để tận dụng tối đa những công cụ mới này, chúng tôi phải đổi mới nhiều thứ hơn chỉ là công nghệ. Với Guild và DAO, chúng tôi đang xây dựng những cách thức mới cho phép cộng đồng tụ họp, quản trị và phát triển cùng nhau.
Tìm hiểu thêm: DAO là gì?
Khi thế giới mới ngày càng mở rộng xung quanh chúng tôi, chúng tôi càng nhanh chóng phi tập trung hóa tổ chức của mình để bắt kịp với xu hướng phát triển này và đảm bảo NEAR nằm trong tay những người dùng thật sự.
Học hỏi từ Google
Trước khi tiếp tục, tôi muốn chia sẻ một chút về thời gian tôi làm việc tại Google. Nhìn từ bên ngoài, Google có vẻ là một công ty tập trung, nhưng sự thật nó hơi khác. Google bao gồm rất nhiều nhóm riêng biệt đang làm việc với nhau.
Mỗi nhóm làm việc trên một mảnh ghép của một bức tranh lớn nhưng họ có thể dễ dàng tận dụng code hay các dịch vụ khác do những đội khác tạo ra. Bất kỳ ai cũng có thể đóng góp code vào codebase của nhóm khác và có quyền tự do dành 20% thời gian để tham gia vào một dự án họ đam mê, hoặc trình bày ý tưởng với Phó chủ tịch (PCT) để khởi động một dự án mới (nếu họ là kỹ sư cấp cao).
Google cũng đã xây dựng và dành rất nhiều tâm sức để duy trì chế độ nhân tài. Cấp bậc của nhân viên tại Google có mối tương cao cao với những tác động họ tạo ra trong tổ chức.
Nhưng tôi thấy bức tranh Google tạo ra đang thiếu một mảnh ghép lớn: nền kinh tế thị trường. Rất khó để đánh giá chính xác tác động của một dự án cụ thể - chúng ta phải cần rất nhiều phép đo và đặt ra những mục tiêu trong ngắn và dài hạn.
Ví dụ: Tôi là người đóng góp cho Tensorflow, khung Học máy nguồn mở của Google và đây là một trong những dự án hàng đầu trên Github. Vì thiếu các động lực kinh tế xung quanh một sản phẩm cụ thể, nên rất khó để đánh giá mức độ ảnh hưởng trong công việc của chúng tôi đối với Google và thế giới công nghệ.
Tương tự, một PCT có thể quyết định dừng một dự án vì những lý do nội bộ có thể không phản ánh chính xác nhu cầu của thị trường. Ví dụ như một sản phẩm thị trường mong muốn nhưng không thuộc phạm vi hay trọng tâm công việc của bộ phận PCT đảm nhận.
Hệ sinh thái có khả năng mở rộng
Tầm nhìn của NEAR là giúp tất cả người dùng có quyền kiểm soát tài sản, dữ liệu của họ cũng như có quyền quản trị. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng và phát triển Open Web: các ứng dụng tập trung vào người dùng, không cần cấp phép và phi tập trung được xây dựng bằng công nghệ mở.
Để đạt được điều này, chúng tôi đã áp dụng nhiều nguyên tắc tương tự tại Google vào toàn bộ hệ sinh thái NEAR: tất cả các code đều mở và ai cũng có thể sử dụng và đóng góp vào nguồn code này; tất cả các dịch vụ đều chạy trên công nghệ mở và được tận dụng bởi bất kỳ bên nào khác. NEAR cũng vận hành theo chế độ nhân tài, thưởng cho những người đóng góp vào hệ sinh thái, tuy nhiên dựa vào thị trường để đo lường sự thành công của các dự án.
Chúng tôi bắt đầu với Near Inc và NEAR Foundation, hai “tay chơi” lớn của NEAR. Trong quá trình mở rộng hệ sinh thái, chúng tôi đã cải thiện nhiều điểm trong hai dự án này bằng cách đề nghị các nhà phát triển trong nội bộ dự án xây dựng những thứ đang còn thiếu. Cách làm này khá hợp lý vì những người quen thuộc nhất với cơ sở hạ tầng, công nghệ và cộng đồng của một dự án thường có thể nhìn ra vấn đề của dự án nhanh nhất.
Một hệ sinh thái đang mở rộng theo cấp số nhân nghĩa là không một dự án nào nằm trong hệ sinh thái đó đủ khả năng để lập kế hoạch và thuê toàn bộ nhân viên. Chúng tôi thấy rằng đội ngũ chủ lực của mình đang tham gia vào quá nhiều dự án cùng một lúc và ở trong tình trạng thiếu nguồn nhân lực triền miên. Một số dự án đình đám, đặc biệt là những dự án hướng mạnh đến cộng đồng, đã vét cạn nguồn lực từ những dự án khác.
Tìm hiểu thêm: Tổng quan về hệ sinh thái Near.
Mỗi người một việc
Sau một năm ra mắt mainnet NEAR, chúng tôi bắt đầu quá trình phát triển sản phẩm mới với các thành viên trong đội ngũ nòng cốt của NEAR. Ví dụ đầu tiên và nổi tiếng nhất trên hệ sinh thái là Aurora, dự án phát triển trên nền tảng NEAR có khả năng cho phép các nhà phát triển chạy các ứng dụng trên Ethereum với phí giao dịch thấp.
Aurora ban đầu được phát triển bởi các kỹ sư của Near Inc và một số nhà phát triển bên ngoài, bao gồm Anton Bukov và James Prestwich. Ngoài việc xây dựng phần mềm, để đạt được thành công, bộ phận phát triển kinh doanh và marketing của Aurora phải làm việc trực tiếp với các dự án trên Ethereum để hiểu và giải quyết những thách thức về vấn đề mở rộng quy mô của họ. Kết quả, Aurora Labs, công ty mới với các nhà phát triển cũ từ Near Inc, đã huy động được 12 triệu đô từ các Quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu như Pantera, Electric Capital và Dragonfly.
Mặc dù phù hợp với hệ sinh thái NEAR cũng như chia sẻ chung tầm nhìn về Open Web, nhưng bản thân Aurora có một sứ mệnh rất khác biệt và cụ thể. Aurora cũng mang NEAR và Ethereum đến gần hơn với các dự án hàng đầu như Sushi, 1inch, ImToken, Etherscan và những dự án khác đã cam kết khởi chạy trên Aurora.
Một dự án nổi bật khác trên NEAR gần đây là Proximity Labs, một studio nghiên cứu và sản phẩm DeFi đã giúp giới thiệu các dự án như Ref Finance và Skyward, cũng như hỗ trợ protocol lending Burrow. Kể từ khi ra mắt, Ref Finance đã tích lũy hơn 170 triệu đô tổng giá trị khóa trên NEAR. Trong khi đó, Skyward đã huy động được hơn 5 triệu đô NEAR (tương đương 50 triệu đô la vào thời điểm viết bài này) với nền tảng IDO hoàn toàn mới của mình.
Satori, team xây dựng cửa hàng NFT.HipHop ra mắt tại lễ khởi công của Bảo tàng Hip Hop Universal, hiện đang phát triển các sản phẩm crypto bằng cách tận dụng NFT trên NEAR.
NEAR Pay, dự án hợp tác giữa kỹ sư nòng cốt của NEAR và các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính truyền thống và crypto, sẽ tích hợp các tài khoản NEAR vào ngân hàng để đem lại cho người dùng một trải nghiệm liền mạch.
Ngoài ra, trên NEAR còn có Human Guild, một cộng đồng tập trung vào những người đang kiếm tiền trên hệ sinh thái NEAR. Human Guild giúp các ứng dụng và nền tảng cung cấp các cơ hội play-to-earn và create-to-earn cho người dùng, từ đó thu hút thêm nhiều người tham gia vào nền kinh tế NEAR tạo ra.
Tất cả những người đứng sau những dự án kể trên đều có lòng nhiệt huyết và đang làm việc với các team nòng cốt của NEAR. Họ cũng đang làm việc với các dự án nội bộ khác và phân chia nguồn lực của mình cho nhiều mục tiêu. Nhưng giờ đây, khi tận dụng nguồn lực từ các dự án khác, họ có thể tự gây quỹ và xây dựng một team tập trung chủ yếu vào việc cung cấp những trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
*Bài viết được thực hiện bởi Illia Polosukhin - đồng sáng lập của NEAR. Tham khảo bài viết gốc tại đây.
Community Call #13: Hệ sinh thái Near - Bệ phóng vững chắc cho năm 2022 tại đây.