Phân tích thương vụ pump.fun huy động 1 tỷ USD với định giá 4 tỷ USD
Pump.fun đã phát triển như thế nào?
Trong bối cảnh thị trường crypto đầy biến động vào đầu năm 2024, nhà đầu tư bắt đầu đối mặt với những thách thức lớn khi đầu tư vào các token theo mô hình low float/high FDV (lượng token lưu hành thấp nhưng định giá pha loãng hoàn toàn lại cao).
Dù tạo ra sức hút ban đầu với tiềm năng tăng giá mạnh, mô hình này thường dẫn đến thua lỗ nặng nề cho nhà đầu tư khi các token dần được mở khoá, gây áp lực bán lớn và làm cho giá token lao dốc, với mức giảm trung bình lên đến 70 - 90% từ đỉnh.
Trước tình hình này, nhà đầu tư bắt đầu chuyển sang tìm kiếm lợi nhuận từ meme coin – một loại tài sản mang tính đầu cơ cao nhưng có khả năng mang lại lợi nhuận nhanh chóng nhờ sự FOMO. Đây chính là thời điểm “hiện tượng” pump.fun bắt đầu nổi lên.
Trên Solana, pump.fun đã phát triển mạnh mẽ, tạo ra gần 11 triệu token với tổng vốn hóa 4.5 tỷ USD, đồng thời thu hút hơn 18 triệu địa chỉ ví sử dụng.
Nền tảng này còn mở rộng hệ sinh thái với PumpSwap - một AMM ra mắt vào tháng 3/2025, đạt TVL hơn 100 triệu USD. Về tài chính, pump.fun đã tạo ra doanh thu gần 700 triệu USD từ phí giao dịch.
Những thành công này cho thấy pump.fun không chỉ tận dụng tốt xu hướng meme coin mà còn xây dựng được một hệ sinh thái đủ sức cạnh tranh, dù mô hình “gamble-centric” (tập trung phục vụ tệp khách hàng thích “cờ bạc”) đã gây tranh cãi về tính bền vững và giá trị lâu dài trong ngành crypto.
Tuy nhiên, dữ liệu từ Dune Analytics về pump.fun cho thấy thị trường meme coin là một cuộc chơi PvP rất khốc liệt, nơi xác suất thành công gần như bằng 0 nếu bạn không phải là người tạo coin. Trong hơn 1.7 triệu coin được tạo ra, chỉ 1.4% được bond sang Raydium, 0.008% có mặt trên CoinGecko, và chưa tới 0.001% đạt vốn hóa trên 10 triệu USD.
Cuộc chơi đầy tính cạnh tranh trên pump.fun dẫn đến việc nhiều người tham gia rời bỏ dự án. Sau thời kỳ bùng nổ đầu năm 2025, thị trường meme coin trên Solana đang ghi nhận sự sụt giảm rõ rệt. Khối lượng giao dịch hàng ngày của các token “tốt nghiệp” (đã bond thành công) đã giảm mạnh 94%, từ đỉnh hơn 3.1 tỷ USD vào tháng 1/2025 xuống còn 192 triệu USD vào đầu tháng 3/2025.
Huy động vốn với định giá 4 tỷ USD là cú "exit" của pump.fun?
Vào ngày 4/6/2025, pump.fun công bố kế hoạch huy động 1 tỷ USD thông qua token sale, với định giá FDV lên đến 4 tỷ USD, một con số không nhỏ.
Dù thông tin chi tiết về vai trò của token PUMP chưa được công bố đầy đủ nhưng có khả năng token này sẽ được sử dụng để tái phân phối giá trị trong hệ sinh thái, có thể thông qua các cơ chế như staking hay airdrop cho người dùng.
Gần đây vào tháng 5/2025, pump.fun còn ra mắt chương trình chia sẻ doanh thu 0.05% khối lượng giao dịch bằng SOL cho người tạo token, cho thấy một nỗ lực rõ ràng để kéo lại sự quan tâm trong bối cảnh khối lượng giao dịch meme coin giảm mạnh và pump.fun đang bị cạnh tranh bởi các đối thủ như Believe, Launchlab, letsBONK.fun...
Định giá 4 tỷ USD dựa trên doanh thu hàng năm 700 triệu USD, tương đương 15 triệu USD mỗi tuần mang lại hệ số doanh thu khoảng 5x, một mức có vẻ hợp lý nếu nhìn vào các công ty Web2 thường giao dịch ở mức 5 - 15x, hoặc thậm chí so với các dự án crypto khác như Sui – vốn đang được định giá tới 40 tỷ USD nhưng không có hoạt động hay doanh thu tương xứng.
Tuy nhiên, khi đánh giá về tình hình tài chính, họ không thực sự cần 1 tỷ USD để duy trì hoạt động. Điều này khiến cộng đồng thắc mắc vì sao pump.fun quyết định ra mắt token tại thời điểm này?
Một số người đặt nghi vấn cho rằng pump.fun đang không chỉ tận dụng của sự quan tâm của cộng đồng mà còn nỗ lực để huy động vốn, chuẩn bị trước cho mùa downtrend sắp tới.
Nếu không ra mắt token vào thời điểm này, họ có thể bỏ lỡ cơ hội được định giá ở mức cao trong tương lai nếu thị trường meme coin tiếp tục suy thoái và nhà đầu tư chuyển sang các narrative khác ra mắt trong tương lai.
Nhìn lại case study của OpenSea và friend.tech
Việc pump.fun ra mắt token PUMP với định giá 4 tỷ USD gợi nhớ đến những bài học từ các dự án khác từng tận dụng vùng giá cao và tâm lý lạc quan của thị trường để huy động vốn, điển hình là OpenSea vào năm 2022.
Vào thời điểm đó, khi thị trường NFT đạt đỉnh hype vào đầu năm 2022, OpenSea – sàn giao dịch NFT có khối lượng cao nhất thị trường, đã huy động vốn thành công với định giá lên đến 13.3 tỷ USD, một con số phản ánh sự lạc quan của nhà đầu tư trong giai đoạn bùng nổ của NFT.
Tuy nhiên, khi thị trường bước vào giai đoạn bear market và NFT hạ nhiệt vào cuối năm 2022, quỹ Coatue - một trong những nhà đầu tư lớn của OpenSea đã phải điều chỉnh định giá xuống chỉ còn 1.4 tỷ USD, giảm 90% so với mức ban đầu.
OpenSea không chỉ chịu áp lực từ xu hướng chung mà còn đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ mới nổi như Blur và Tensor – những nền tảng đã thu hút người dùng bằng các chương trình phần thưởng giao dịch và airdrop, khiến OpenSea mất đi thị phần đáng kể vào năm 2023.
Đến năm 2025, OpenSea đã dẫn đầu lại thị phần NFT Marketplace nhờ vào nhiều lý do khác nhau trong đó có việc thị trường cạnh tranh khiến nhiều sàn như X2Y2, Bybit NFT Marketplace, Kraken NFT Marketplace… phải đóng cửa. Ngoài ra, chương trình airdrop của Blur và Tensor cũng mất sức hút khi cơ hội airdrop không còn đủ hấp dẫn để giữ chân người dùng.
Trong khi đó, OpenSea vẫn kiên định với chiến lược không ra mắt token cho đến nay. Điều này mang lại nhiều lợi ích như: thu hút các trader NFT muốn săn airdrop, tránh những vấn đề liên quan đến pháp lý, tránh tác động giá của thị trường lên token và quan trọng nhất là OpenSea có thể nhắm đến con đường IPO trong tương lai như Coinbase hay Circle nếu duy trì được doanh thu và lợi nhuận ổn định.
Quay lại với pump.fun, việc ra mắt token vào thời điểm này dường như phản ánh một chiến lược tương tự. Mặc dù pump.fun chưa tạo ra tính ứng dụng cụ thể với token của họ trong hệ sinh thái, nhưng dự án hoàn toàn có thể bổ sung thông tin này trong tương lai.
Điểm mấu chốt là sự chú ý của thị trường thay đổi rất nhanh và vượt ngoài tầm kiểm soát của team, vì vậy pump.fun sẽ ưu tiên ra mắt token để được định giá cao như hiện tại.
Từ góc độ kinh doanh, việc ra mắt token có thể là cơ hội tốt nhất để pump.fun tối đa hóa giá trị, nhưng nếu không có chiến lược dài hạn để duy trì sự quan tâm và cạnh tranh trong một thị trường biến động, pump.fun có thể đối mặt với nguy cơ giảm định giá mạnh tương tự trường hợp của Blur và Tensor sau khi ra mắt token.
pump.fun cần làm gì để giữ vững vị thế?
Thị trường meme coin đang trải qua một giai đoạn chuyển đổi rõ rệt về hành vi và kỳ vọng của nhà đầu tư. Nếu như trước đây, meme coin chủ yếu được xem là một trò đùa để chạy theo những đợt hype ngắn hạn, thì giờ đây, các nhà đầu tư ngày càng ưu tiên những meme coin gắn với cộng đồng như Dogecoin (DOGE).
Trong bối cảnh đó, pump.fun phải đối mặt với một thực tế không thể né tránh: phần lớn nhà đầu tư tham gia nền tảng của họ hiện đang thua lỗ. Những nhà sáng tạo token thường là bên hưởng lợi chính, với xu hướng bán sớm khi token đạt mốc vốn hóa nhất định.
Để duy trì vị thế trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, nơi các đối thủ như Axiom Exchange, Raydium LaunchLab... đang không ngừng đổi mới, pump.fun cần chuyển hướng chiến lược để tạo ra một hệ sinh thái lâu dài.
Một hướng đi khả thi là mở rộng mô hình chia sẻ doanh thu, chẳng hạn tạo ra một quỹ phí từ 0.3% phí giao dịch trên PumpSwap, trong đó khoảng 0.01–0.02% được phân bổ cho token holder dựa trên tỷ lệ nắm giữ của họ. Điều này sẽ khuyến khích hành vi nắm giữ, tạo ra động lực để nhà đầu tư gắn bó với nền tảng.
Để khắc phục rủi ro rug pull, pump.fun có thể áp dụng các biện pháp như thiết lập lịch phân phối cho nhà sáng tạo token, yêu cầu họ khóa một phần token trong 3–6 tháng sau khi tạo, nhằm hạn chế hành vi bán tháo ngay lập tức.
Về mặt phát triển sản phẩm, pump.fun cần đổi mới để cạnh tranh với các đối thủ như Axiom Exchange - được xem là Hyperliquid của Solana, vốn đã đạt doanh thu 9 con số chỉ trong 117 ngày nhờ sản phẩm tốt.
Một hướng đi tiềm năng là nâng cấp PumpSwap thành một nền tảng giao dịch toàn diện, tích hợp các tính năng như hợp đồng tương lai cho meme coin, nhằm thu hút các nhà giao dịch “degen” - nhóm người dùng chính của nền tảng.
Xây dựng một hệ sinh thái bền vững nơi cả nhà sáng tạo và nhà đầu tư đều có lợi, sẽ là chìa khóa để pump.fun vượt qua giai đoạn suy thoái của meme coin và cạnh tranh với các đối thủ. Nếu thực hiện đúng, pump.fun có thể không chỉ là một launchpad meme coin mà còn trở thành một hệ sinh thái giao dịch toàn diện.