Silicon Valley Bank đang tạo ra “rủi ro Lehman Brothers” đối với start-up công nghệ?
Silicon Valley Bank đang gặp vấn đề gì?
Sự sụt giảm 60% kể trên xảy ra sau khi Silicon Valley Bank thông báo về kế hoạch gọi thêm 2 tỷ USD từ việc bán cổ phiếu công ty (phát hành thêm).
Nguồn vốn này dùng để củng cố bảng cân đối kế toán khi các công ty khởi nghiệp công nghệ gặp khó khăn trong việc huy động vốn và gia tăng tốc độ “đốt tiền" (theo Reuters).
Có vẻ thị trường đang lo ngại về rủi ro bank-run sẽ xảy ra đối với Silicon Valley Bank. Giá cổ phiếu giảm cũng khiến ngân hàng gặp khó khăn hơn khi huy động vốn.
Sau cú giảm hơn 60%, hiện vốn hoá của SIVB (ticker của SVB Financial Group) chỉ còn 6.3 tỷ USD. Do đó việc bán cổ phần để gọi vốn trong giai đoạn này sẽ rất khó khăn.
Tuy vậy, General Atlantic (một quỹ private equity) đã đưa ra thông báo sẽ mua 500 triệu USD giá trị cổ phiếu SIVB.
Một số start-ups đang kêu gọi founder của họ rút tiền ra khỏi SVB để phòng ngừa rủi ro. Bên cạnh đó, quỹ đầu tư mạo hiểm Thiel Fund của Peter Thiel cũng đưa ra lời khuyên cho các công ty nên rút tiền ra khỏi SVB.
Trong khi đó, SVB vẫn đang thông báo với người dùng rằng nguồn vốn của họ vẫn an toàn và thuyết phục khách hàng hạn chế rút tiền.
Trong trường hợp ngân hàng không huy động đủ lượng vốn cần thiết, rủi ro bank-run sẽ hiện hữu. Việc mua lại hoặc các biện pháp giải cứu SVB có thể được thực thi. Tuy nhiên khi đó, công ty sẽ tiến hành tái cấu trúc bán tài sản và dẫn tới hậu quả tiêu cực cho giới start-up.
Tìm hiểu thêm: Silicon Valley Bank SVB là gì?
Một số điểm cần chú ý trong bảng cân đối kế toán
Các thông tin về bảng cân đối kế toán của Silicon Valley Bank được công ty thông báo công khai trên website, các bạn có thể tìm hiểu tại đây.
Thông tin chi tiết về báo cáo tài chính của SVB tại đây.
Góc nhìn đối với bảng cân đối kế toán của SVB được Coin98 Insights tham khảo từ tài khoản Twitter @peruvian_bull.
Về tổng quan, tính đến thời điểm cuối năm 2022, SVB đang nắm giữ ít tiền mặt so với quy mô tài sản của họ. Ngân hàng phân bổ phần lớn tài sản vào các loại chứng khoán nợ khác nhau và các khoản đầu tư vào start-up chỉ chiếm một phần nhỏ.
Cụ thể, tổng tài sản tính đến ngày 31/12/2022 của SVB là 216.1 tỷ USD. Trong đó số lượng tiền mặt chỉ khoảng 2.4 tỷ USD.
Khoản mục tiền và tương đương tiền của công ty giảm 5.4% so với năm 2021 xuống còn 13.8 tỷ USD trong năm 2022.
Điều này có nghĩa là khoảng 11.4 tỷ USD tương đương tiền còn lại sẽ là các khoản trái phiếu chính phủ ngắn hạn.
Lượng tiền gửi khách hàng vào thời điểm cuối năm 2022 đạt 173.1 tỷ USD, giảm 8.5% so với 2021.
Theo đó tỷ lệ tiền mặt trên tiền gửi của SVB đạt 0.0137, do đó nếu có làn sóng rút tiền hàng loạt trong khoảng thời gian ngắn thì SVB sẽ phải bán tài sản để đảm bảo thanh khoản.
Ngân hàng đầu tư phần lớn vốn vào các loại chứng khoán nợ khác nhau. Cụ thể, 120 tỷ USD (tương đương với khoảng 56.7% tổng tài sản) đã được phân bổ.
Bên cạnh đó, SVB cũng gia tăng khối lượng tiền cho vay lên 73.6 tỷ USD (tăng 11.8% so với 2021).
Các khoản đầu tư vào công ty start-up (khoản mục non-marketable and other equity securities) đạt 2.66 tỷ USD (tăng 4.8% so với 2021).
Tuy nhiên, có vẻ như các khoản đầu tư này đều được mua vào thời điểm FED chưa nâng lãi suất lên cao. Mức lợi suất trung bình đang dao động trong khoảng 1% - 3%.
Hiện tại, mức lợi suất MBS trung bình (theo chỉ số S&P U.S. Mortgage-Backed Securities Index) đang đạt 4.64%.
Do đó, nếu phải bán đến các tài sản này thì SVB sẽ ghi nhận lỗ. Bên cạnh đó, CMO (collageralized mortgage obligation) - một sản phẩm có nhiều nét tương đồng với sản phẩm đã gây ra cuộc khủng hoảng tài chính 2008, cũng khiến bảng cân đối kế toán của ngân hàng tiềm ẩn rủi ro.
Theo đó, mức lỗ chưa ghi nhận của công ty vào thời điểm cuối năm 2022 là 1.9 tỷ USD. Hiện tại, mức lỗ này có thể đã gia tăng do xu hướng tăng của lợi suất trái phiếu.
Tình hình cho vay của công ty cũng đang không gặp khả quan khi trích lập dự phòng cho tổn thất tín dụng tăng đạt 420 triệu USD (tăng 3.4 lần so với 2021).
Dù chúng ta chưa có dữ liệu về báo cáo tài chính mới nhất của công ty nhưng dựa trên thông tin huy động vốn kể trên, có thể thấy rằng SVB đang gặp khó khăn về thanh khoản.
Các tác động đối với giới start-up công nghệ
Gần một nửa số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực công nghệ và 44% công ty công nghệ và sức khoẻ tại Mỹ đang lưu trữ tiền tại SVB. Số lượng ước tính khoảng 173 tỷ USD theo báo cáo tài chính kể trên.
Do đó nếu tình trạng bank-run diễn ra, các start-up sẽ chịu tổn thất nặng nề đặc biệt trong vấn đề thanh khoản.
Tình trạng đóng băng của nhiều công ty công nghệ sẽ diễn ra. Đặc biệt trong bối cảnh thị trường gọi vốn nói chung đang gặp nhiều khó khăn vì FED nâng lãi suất và môi trường vĩ mô không thuận lợi.
Bên cạnh đó cũng có nhiều câu hỏi được đặt ra về việc SVB sẽ bán tháo cổ phiếu của start-up để đảm bảo thanh khoản. Tuy nhiên, dựa trên số liệu kể trên thì khối lượng bán (nếu có) thực sự vẫn chưa đáng kể (vì chỉ chiếm hơn 1% tổng tài sản của SVB).
Tóm lại, nếu SVB bị bank-run, điều đáng lo ngại sẽ là các start-up sẽ không thể rút được tiền. Tình trạng phá sản hoặc ngừng hoạt động của nhiều công ty công nghệ có thể sẽ diễn ra vì đặc thù ngành có tốc độ “đốt tiền" cao.
Bên cạnh đó, nếu rủi ro này xảy ra, các cơ quan chức năng cũng sẽ vào cuộc. Khuôn khổ pháp lý đối với lĩnh vực công nghệ có thể sẽ chặt chẽ hơn. Điều này tuy sẽ làm ổn định thị trường trong dài hạn nhưng sẽ có tác động tiêu cực trong ngắn hạn.
Ảnh hưởng đối với crypto
Dưới rủi ro kể trên kết hợp với thông tin tiêu cực từ phía Silvergate, thị trường crypto trong ngày 10/3/2023 đã giảm mạnh.
Bitcoin giảm hơn 8% xuống dưới mốc 20,000 USD/BTC. Các Altcoins cũng có chứng kiến sự sụt giảm.
Hai ngân hàng liên quan đến lĩnh vực công nghệ và crypto đang gặp khó khăn sẽ là cơ sở để chính quyền Mỹ thiết lập các khuôn khổ chặt chẽ hơn nữa đối với thị trường này.
Do đó các thương vụ IPO của Circle hay một vài công ty crypto lớn khác ở Mỹ sẽ phải hoãn lại. Động lực tăng trưởng của crypto đến từ các nhà đầu tư trên thị trường truyền thống sẽ giảm đi.
Đây cũng là một tin tức tiêu cực đối với thị trường cổ phiếu Mỹ nói chung. Cụ thể chỉ số S&P500 đã giảm khoảng 2% sau thông tin này.
Rủi ro đối với lĩnh vực công nghệ cũng sẽ khiến cho triển vọng đối với S&P500 trong thời gian tới trở nên xấu đi.
Hiện tại, hệ số tương quan giữa Bitcoin và S&P500 đã tăng trở lại.
Trong phần lớn thời gian trong quá khứ, Bitcoin đều có tương quan dương cao với chỉ số S&P500.
Điều này có nghĩa là nếu không có sự đột phá mới thì tiềm năng tăng trưởng của thị trường crypto trong năm 2023 vẫn còn rất bất định (vì xu hướng tương quan sẽ tiếp tục diễn ra).