SparkChain AI (SPARK): Giao thức DePIN trên Solana với chương trình điểm thưởng

SparkChain AI là gì?
SparkChain AI là giao thức DePIN, cho phép người dùng đóng góp băng thông internet và tài nguyên tính toán không sử dụng để hỗ trợ hoạt động của các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI). Bằng cách chia sẻ băng thông nhàn rỗi thông qua thiết lập đơn giản, người dùng sẽ giúp các trình xử lý dữ liệu và mô hình AI thu thập, tổ chức dữ liệu từ web theo cách hiệu quả và phân tán hơn.

Đổi lại, người tham gia được phần thưởng bằng token SPARK, với số lượng dựa trên lượng băng thông cung cấp và mức độ nhu cầu trong mạng lưới tại thời điểm cụ thể.
Tại thời điểm viết bài, dự án chưa tiết lộ thông tin tokenomics. Bài viết sẽ cập nhật ngay khi có thông báo.
Mô hình hoạt động của SparkChain AI
SparkChain AI xây dựng một hệ sinh thái đôi bên cùng có lợi: người dùng đóng góp băng thông và tài nguyên tính toán nhàn rỗi để nhận phần thưởng bằng token SPARK, trong khi các nhà phát triển AI được tiếp cận hạ tầng dữ liệu phân tán, minh bạch và tiết kiệm chi phí.
Đây là một bước tiến trong việc dân chủ hóa hạ tầng AI, khi cộng đồng được tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng và duy trì một nền tảng hiệu quả, bền vững hơn. Quy trình như sau:
1. Đóng góp hạ tầng phân tán từ người dùng
Đầu tiên, người dùng tải tiện ích mở rộng Spark Lite Node, tạo tài khoản và kích hoạt node cá nhân trên thiết bị. Khi node hoạt động, thiết bị sẽ tự động chia sẻ băng thông internet không sử dụng, để tham gia vào các tác vụ tính toán AI nhẹ, như xử lý dữ liệu, định dạng thông tin, hoặc hỗ trợ huấn luyện mô hình nhỏ.

Theo dự án, tất cả dữ liệu chia sẻ đều được bảo vệ, và không có thông tin cá nhân nào bị thu thập, đảm bảo nguyên tắc phi tập trung và bảo mật.
2. Tái phân phối băng thông và tính toán cho mạng AI
Băng thông được đóng góp sẽ được điều phối tới các hệ thống xử lý dữ liệu hoặc mô hình AI trong hệ sinh thái SparkChain. Cụ thể, chúng sẽ được sử dụng để:
- Thu thập và tổ chức dữ liệu web (giống như crawl/index nội dung).
- Hỗ trợ hoạt động mạng lưới AI, như phân phối dữ liệu huấn luyện, hoặc đồng bộ mô hình.
- Trong tương lai, có thể mở rộng sang khai thác mô hình AI phân tán, theo cơ chế giống như "federated learning".

Nhờ đó, SparkChain AI biến hàng ngàn node người dùng thành hạ tầng AI rẻ, mở rộng và phân tán, thay vì phụ thuộc vào các trung tâm dữ liệu tập trung.
3. Phân phối phần thưởng minh bạch bằng token SPARK
Mỗi đóng góp của người dùng (được đo lường bằng lượng băng thông, thời gian hoạt động và mức độ đáp ứng theo nhu cầu mạng) sẽ được quy đổi thành Point, sau đó chuyển thành token SPARK – phần thưởng của hệ sinh thái.
Chương trình tích point SPARK
SparkChain AI triển khai chương trình tích điểm SPARK nhằm khuyến khích người dùng tham gia đóng góp tài nguyên cho mạng lưới. Mỗi khi người dùng chia sẻ băng thông internet nhàn rỗi hoặc tham gia vào các hoạt động hỗ trợ huấn luyện mô hình AI, họ sẽ nhận được điểm thưởng (Point) tương ứng.
Điểm được tính toán dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:
- Lượng băng thông đã chia sẻ
- Thời gian hoạt động của node
- Mức độ đóng góp so với nhu cầu mạng tại thời gian cụ thể
- Các nhiệm vụ đặc biệt (nếu có), như tham gia testnet, hỗ trợ xử lý dữ liệu...
Ngoài ra, người dùng cũng có thể mời bạn bè tham gia để tích luỹ thêm điểm thưởng. Điểm thưởng sau đó sẽ được chuyển đổi thành token SPARK.
Nhà đầu tư SparkChain AI
Vào ngày 19/6/2025, SparkChain AI đã hoàn tất vòng gọi vốn strategic với số tiền huy động lên tới 10.8 triệu USD. Dẫn đầu vòng strategic là OakStone Ventures – một quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào các dự án hạ tầng blockchain và Web3 có tính ứng dụng cao trong thực tiễn.
Dự án tương tự
- Grass: Giao thức DePIN, cho phép người dùng kiếm lợi nhuận thụ động bằng cách chia sẻ băng thông cho các công ty phát triển AI.
- io.net: Cơ sở hạ tầng dữ liệu xây dựng mạng lưới điện toán phi tập trung, nhằm cung cấp sức mạnh tính toán từ GPU cho các kỹ sư học máy trong lĩnh vực AI với mức phí thấp nhưng hiệu suất cao.