Tham vọng lớn nhất của Serum (SRM)

Đưa ra những ý kiến phiến diện là điều đơn giản. Mọi thứ đều có điểm mạnh, điểm yếu riêng và điều quan trọng không phải là cố gắng chứng minh rằng bạn có hiểu biết về nó. Cái đáng giá là khi bạn có thể đánh giá và so sánh chúng với nhau.

Có một vài câu hỏi rằng liệu DeFi có thể phát triển mạnh hay không, và tôi cũng không thể trả lời câu hỏi đó cho bạn. Có thể không một dự án DeFi nào sẽ là điều cần thiết cho xã hội.

Nhưng có thể sẽ có!

Bài dịch từ Sam sẽ tập trung vào những câu hỏi sau: Liệu Serum có thể trở thành một hệ sinh thái trị giá hàng nghìn tỷ đô với hàng tỷ người dùng? 

Bài sẽ được chia thành hai phần: 

• Phần thứ nhất: Vì sao DeFi có thể trở thành một ngành trị giá hàng nghìn tỷ đô.
• Phần thứ hai: Nếu như DeFi phát triển đến mức đó, vì sao Serum sẽ là “người” được chọn.

Vì sao phải có DeFi?

Với nhiều người DeFi được coi là một điều ngu ngốc và tôi cũng từng là một phần trong số đó. Một năm trước, tôi rất hoài nghi về DeFi, nếu như lúc đó bạn hỏi tôi về suy nghĩ thực sự của mình thì đó sẽ là: Chậm, đắt, đầy lỗi và thiếu tiềm lực phát triển.

Có một vài điều đã làm thay đổi suy nghĩ của tôi. Trước khi đến phần cách mà DeFi sẽ giải quyết những vấn đề của chúng, thì hãy nói về lí do vì sao bạn phải bận tâm đến chúng khi bắt đầu.

Đối với một vài người, sự phi tập trung và tránh sự kiểm duyệt có lẽ là chưa đủ, và tôi cũng nghĩ như thế, ít ra là không đủ nếu như bạn muốn DeFi trở nên thực sự lớn mạnh. 

Visa, NYSE, Apple, Nissan có thể chi một khoản cho các dịch vụ đó nhưng về sau sẽ có hàng tá các đột phá đầy tiềm năng chứng minh cho thế giới thấy được rằng việc xây dựng on-chain có thể khiến sản phẩm của họ trở nên tuyệt vời hơn chứ không phải ngược lại.

Và tôi nghĩ chìa khóa cho điều này chính là sự kết hợp.

Một nhóm phát triển Uniswap, sàn giao dịch AMM phi tập trung. Nhóm khác thì phát triển Aave, một protocol phục vụ cho việc gửi và vay phi tập trung.

Giả sử bây giờ bạn muốn phát triển một sàn phi tập trung có khả năng giao dịch margin. Bạn sẽ làm thế nào? Liệu có phải là xây dựng lại từng bộ phần từ đầu, một engine rủi ro, một engine cho việc thanh lý và DEX,... ?

KHÔNG!

Giả sử Bob có USDC và muốn long ETH đòn bẩy 2x. Bạn phát triển một GUI (giao diện đồ họa người dùng), chỉ với một cái click sẽ thực hiện được tất cả công đoạn sau:

1. Mua ETH với USDC trên Uniswap.
2. Gửi ETH đến Aave, đặt cọc và mượn USDC.
3. Gửi USDC đến Uniswap, mua ETH.
4. Gửi ETH đến Aave, đặt cọc và mượn USDC.
5. Gửi USDC đến Uniswap, mượn ETH.

Và nếu muốn gọn hơn nữa, bạn có thể sử dụng flash loans để cắt giảm thêm các bước.

Điểm quan trọng mà tôi muốn nói là: Các dự án on-chain có cùng một ngôn ngữ, có mã nguồn mở và không cần cấp phép (permissionless), do đó bạn có thể kết hợp chúng để xây dựng nên một điều tuyệt vời chứ không phải chỉ là những phần nhỏ rời rạc.

Nếu bạn phát triển một GUI có khả năng thực hiện từ bước 1 đến 5 chỉ với một cú click, bạn đã xây dựng cho mình một sàn DEX có giao dịch margin.

Nếu như bạn muốn cung cấp thanh khoản với đòn bẩy 2.5X và yield, bạn có thể kết hợp tiếp khả năng borrow/lending với DEX, điều mà Alpha Homora làm.

Bạn có thể thử làm điều này với Binance borrow-lending và orderbooks của Coinbase, nhưng chúng sẽ không cho một kết quả tốt lắm. Bạn sẽ gặp phải vấn đề giới hạn tỷ suất, giới hạn vay, rút đồng thời là sự chậm trễ khi rút tài sản và nguy cơ thanh lý khi cho chạy sản phẩm.

Với DeFi, mọi thứ được giải quyết.

Một ví dụ khác từ Serum. Giả sử bạn muốn có một sàn DEX nhanh và rẻ trên Solana.

Bạn có thể học Rust, xây dựng một on-chain engine phù hợp, thử nghiệm nó và tìm kiếm các market maker và xây dựng các GUI,...

Hoặc bạn có thể Fork một GUI, đặt mức phí cho địa chỉ của mình và làm các tùy chỉnh tùy theo mong muốn, và chỉ 10 phút sau bạn đã sở hữu cho mình một sàn DEX mang thương hiệu của bản thân.

Thế lí do nào để các tên tuổi lớn xây dựng trên Serum?

Khi muốn tạo thanh khoản cho người dùng của mình, bạn không cần phải liên hệ đến những tổ chức giao dịch độc quyền, thỏa thuận, so sánh, giải quyết những vấn đề phát sinh, đàm phán giá cả,... Tất cả những gì bạn cần làm,.. chỉ là host một DEX GUI, và 10 phút sau tất cả sẽ sẵn sàng.

Giả sử rằng bạn muốn tạo ra một token và list chúng. Bạn có thể thuê các nhà phát triển để làm token, liên hệ với Binance, FTX hay Coinbase về việc list token,.. Hoặc bạn có thể đào token, thêm một DEX hoặc một pool AMM và đưa thêm một vài đề xuất, 10 phút sau token của bạn đã được list.

Sự kết hợp có nghĩa là bất kỳ một ứng dụng nào phát triển trên DeFi có thể tự động tích hợp tất cả những ứng dụng khác như một phần của mình. Mọi dự án bắt đầu như thể chúng đã phát triển trọn vẹn một hệ sinh thái tài chính vậy.

Điều này không chắc chắn đảm bảo là DeFi sẽ lớn mạnh.

Nhưng đây sẽ là những lợi thế thực sự nếu như được làm tốt - những lợi thế có khả năng thuyết phục một lượng lớn các công ty chuyển sang on-chain.

Bạn có thể tưởng tượng một tương lai với hàng tỷ người dùng. Đó chính là đích đến thực sự của DeFi.

Vậy DeFi sẽ đáng giá bao nhiêu nếu điều đó xảy ra?

Đó là một câu hỏi rất khó để trả lời chính xác. Những ví dụ tiếp theo không phải là tính toán giá trị thực sự của DeFi trong tương lai, mà là giá trị DeFi có thể đạt được.

Hãy làm một vài phép tính cơ bản.

1. Số doanh thu NYSE + ARCA + CME + ICE + … sẽ tạo ra nếu họ trở nên phi tập trung và chỉ tính 0.25 bps với mỗi giao dịch?

• Hiện tại khối lượng giao dịch hàng ngày có trị giá 10,000 tỷ đô. Nếu ta giảm khối lượng giao dịch đi khoảng 75% và lấy 20% còn lại chuyển sang mạng lưới phi tập trung, khối lượng giao dịch sẽ là khoảng 500 tỷ đô/ ngày.
• Điều này sẽ tạo ra khoảng 3 tỷ đô doanh thu hàng năm và sẽ được định giá khoảng 100 tỷ đô.

2. Còn với mạng xã hội thì sao?

Việc chuyển dịch phi tập trung sẽ có những lợi thế như:

• Cho phép truy cập đến các APIs.
• Tự do xây dựng các GUI, client,..
• Tự do tìm kiếm.
• Trao đổi chéo giữa các cộng đồng.
• Tránh sự kiểm duyệt.

Giả sử với thông lượng cần thiết, phí gas sẽ ổn định ở ~ $0.00002 (như trên Solana).

Twitter:

• Chi phí hàng ngày $10,000.
• Định giá 30 tỷ đô.

Facebook:

• Chi phí hàng ngày $100,000.
• Định giá 800 tỷ đô.

Khá khó để tính toán trong trường hợp này vì họ sẽ phải dùng IPFS hoặc một cái gì đó khác. Nhưng giả sử nếu có thể chuyển khoảng 30% mạng xã hội lên theo lý thuyết, tổng giá trị mạng xã hội on-chain sẽ là 300 tỷ đô.

3. Còn các phẩm tài chính cấu trúc thì sao?

• Hầu hết đều rất dễ để có thể đưa lên on-chain.
• Một mình Blackrock cũng có giá trị 100 tỷ đô.
• Có thể đạt tổng giá trị lên đến 500 tỷ đô.

4. Thế còn các loại thẻ tín dụng?

• Visa đang xử lý khoảng 2k-50k TPS (giao dịch trên giây); một blockchain có khả năng mở rộng có thể đáp ứng được điều này và sẽ có định giá 500 tỷ đô.
• Thế nên chúng ta có thể có tổng giá trị công ty thẻ tín dụng đạt 1000 tỷ đô on-chain.

…. và tất cả mới chỉ là bắt đầu.

Đương nhiên trên đây chỉ là những phép toán nguệch ngoạc - một mớ giấy mực không có giá trị thực tế. Và đây cũng không phải là giá trị của blockchain, đây là giá trị của các công ty và DAO theo lý thuyết có thể xây dựng on-chain.

Nhưng cũng tương đối rõ ràng là theo lý thuyết thì số công ty với tổng giá trị hơn 10 nghìn tỷ đô có thể on-chain và tất cả có thể kết hợp với nhau.

Tôi không nói điều này sẽ xảy ra, chỉ nói là nó có thể.

DeFi có thể thất bại, đặc biệt là khi nó được biết đến như một trò lừa đảo và không có khả năng để mở rộng hơn là một sản phẩm mạnh mẽ.

Nhưng DeFi có thể thành công và nếu điều đó xảy ra, sẽ gây ra một vụ nổ lớn.

Tại sao là Serum?

Solana

Khả năng DeFi có thể đạt 1 tỷ người dùng và 10 nghìn tỷ đô giá trị on-chain, thế còn blockchain nào mới có thể đáp ứng được nhu cầu đó?

1. Khả năng xử lý hàng chục ngàn giao dịch, hàng trăm ngàn lệnh trên giây.

2. Khả năng xử lý 10 tỷ tương tác từ mạng xã hội một ngày, tương đương khoảng 100 nghìn tương tác trên giây.

3. Phí gas ít hơn $0.001.

4. Có khả năng mở rộng theo sự phát triển của thế giới.

• Khi công nghệ ngày càng phát triển, thông lượng của blockchain cũng cần phát triển theo.
• Khả năng xử lý yêu cầu trong chớp mắt.
• Với mỗi cái click chuột, bạn thường mong đợi chúng sẽ chỉ tốn khoảng 100ms để xử lý - 1 giây trễ sẽ tạo sự khó chịu

5. Kết hợp các sản phẩm: Mỗi công ty, mỗi ngành sẽ muốn là một phân đoạn chung nếu như không muốn tổn thất quá nhiều khi thêm giá trị cho công ty.

6. Sự phi tập trung và tính mở: Có nghĩa về cơ bản, blockchain sẽ cần phải phát triển đến mức:

7. Một triệu TPS: 200k với mỗi shard cho một ngành.

8. $0.001 gas: Nhiều hơn sẽ khiến việc gửi các lệnh, cập nhật các post,.. quá tốn kém.

9. Mở rộng với nguyên lý Moore: Cụ thể, mở rộng khả năng tổng năng lượng tính toán của máy tính song song với nhu cầu:

• Mở và phi tập trung
• 100ms block time

Những blockchain nào hiện tại có thể đạt được yêu cầu đó?

Gần như là không.

Thực tế 200K giao dịch trên giây với mỗi shard cũng có thể hạ gục tất cả blockchain trong thời điểm hiện tại.

Nhưng điều đáng lo hơn là việc này đã phá vỡ hầu hết tầm nhìn dài hạn của các blockchain.

Hầu hết các chain, kể cả là những chain nhanh nhất, cũng không có kế hoạch để tập trung vào việc gia tăng thông lượng của mình, thay vào đó họ nằm nghỉ ngơi trên sự ảo tưởng giả tạo về việc có khả năng đáp ứng được 100,000 người dùng ở cái hệ sinh thái DeFi rẻ mạt hiện nay.

Không nói đến việc ETH chỉ có thể xử lý được khoảng 15 giao dịch trên giây, nhưng kể cả ETH 2.0 cũng không có kế hoạch cho việc xử lý 200k TPS trong một shard đơn lẻ với khả năng tổng hợp ở cấp độ nguyên tử.

Các chain nhanh hơn đang xử lý khoảng 1k TPS, cái nhanh nhất vào khoảng 50k.

Vì vậy các blockchain có khả năng đến được với tham vọng to lớn nhất của DeFi là những blockchain có khả năng xử lý hàng chục ngàn TPS ở thời điểm hiện tại, và có kế hoạch để phát triển dần theo thời gian.

Nói một cách khác đó phải là một trong những chain nhanh nhất mà sẽ tiếp tục mở rộng, phát triển song song với tốc độ phát triển của thung lũng silicon.

Solana có những đặc điểm này. Nó có thể xử lý khoảng 50k TPS ở thời điểm hiện tại, mở rộng theo nguyên lý Moore, và có một bộ kế hoạch chi tiết để có thể phát triển gấp 10 lần trong những năm tiếp theo về thông lượng bằng cách tối ưu các bộ phận khác trong hệ thống. Và đi với đó là phí gas rất rẻ.

Tốc độ khối của Solana hiện tại là khoảng 400ms nhưng nếu nỗ lực có thể giảm xuống 150ms.

Nhưng điều cốt lõi là Solana được phát triển với kỳ vọng sẽ ngày càng đưa thêm nhiều tài nguyên vào việc tăng khả năng mở rộng theo thời gian. Đội phát triển và những người tham gia hệ sinh thái đã chung tay để thực hiện sứ mạng này, cùng hợp tác để giúp mở rộng mạng lưới.

Sẽ là khá thất vọng nếu Solana không đáp ứng được những tiêu chí trên.

Hãy tìm cho tôi một chain có khả năng đáp ứng được những điều tôi vừa nói?

Đọc thêm: Solana (SOL) là gì? Toàn tập về tiền điện tử SOL

Serum

Blockchain là tất cả những gì cần thiết để DeFi có thể lớn mạnh. Nhưng đứng một mình nó không là gì cả, một lời đề xuất trong một nhóm để đi đến sự đồng thuận cần có người ủng hộ.

Để DeFi có thể mở rộng, mọi người phải chọn sử dụng blockchain đó, rất nhiều người.

Khi có 10 triệu người dùng, điều gì đến sẽ tự đến: Đó có thể sẽ là câu trả lời rõ ràng cho những công ty muốn đầu tư để nhận được những chức năng on-chain.

Nhưng làm thế nào để đi đến bước này? Đầu tiên phải đạt được một loại đồng thuận khác, tạm gọi là “vườn ươm”, nếu như bạn muốn xây dựng DeFi, đó sẽ là nơi cần tìm.

Ethereum đã đạt được điều này. Còn các chain khác hiện tại thì không.

Nhưng Serum đang có một bản đồ để đạt được điều này. Hiện tại, Serum đã sở hữu sàn DEX mạnh mẽ nhất on-chain, và hệ sinh thái đang phát triển mạnh mẽ. Đằng sau đó, các ứng dụng với hàng trăm triệu người dùng đang phát triển trên đây. Mọi thứ đã bắt đầu.

Còn hơn thế nữa Serum có những nguồn trợ giúp: đây chính là một lời hứa rằng Serum sẽ có sự trợ giúp, sản phẩm, thanh khoản và quỹ. Khối liên minh của những bên phát triển trên Serum là tương đối khổng lồ.

Tất nhiên điều này không có nghĩa chắc chắn rằng Serum sẽ thành không.

Nhưng điều này cũng có nghĩa là Serum có thể.

Từng chút, từng chút một, Serum vẫn đang tiến lên. Tuần này tôi đã thấy nhiều bản beta của các ứng dụng social media, các trò chơi thể thao giả tưởng, token minting, oracle, các AMM, tùy chọn, bridge và hơn thế nữa, một phần lớn đến từ Solana Wormhole hackathon. 

Lý do cho sự ra đời của Serum?

Đề xuất đầu tiên cho dự án Serum tới từ một bản Google Doc miêu tả về một protocol lưu trữ screenshot của web trên Ethereum.

Ý tưởng đó được phát triển từng bước từng bước theo thời gian cho đến khi chạm đến giới hạn của mình.

Mỗi kế hoạch được nháp ra căn bản đều có hai tính chất:

1. Serum sẽ được hoàn thành trong 2 tháng.
2. Serum sẽ không bao giờ có giá trị hơn một dapp trung bình.

Nhưng dự án đi đến một ngã ba và quyết định đi đường nào sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của nền tảng:

1. Tiếp tục phát triển như cũ.
2. Xây dựng trên một chain khác.

Với lựa chọn đầu tiên, Serum có thể đã hoàn thành để tham gia hoàn toàn vào “mùa DeFi”. Nó đã có thể ra mắt một token đầy đủ tính năng và có thể đem đi bán, và đương nhiên nó sẽ chạm đến giới hạn tương đương với giá trị của bản thân mình.

Với lựa chọn thứ hai, Serum có thể mở rộng cho hàng tỷ người dùng. Nhưng bù lại sẽ tốn hàng tháng cho sản phẩm đầu tiên, hàng năm cho một hệ sinh thái lớn mạnh, và thập kỷ để đạt đến được tham vọng lớn nhất của mình. Và tất cả dựa trên cơ sở nếu  Serum có thể thành công thu hút giao dịch trong thời điểm đầu tiên.

Serum đã chọn một hướng đi đầy chông gai, dự án được sinh ra từ những câu hỏi và tham vọng đã được tôi gửi gắm trong bài viết này: Hãy làm những gì bạn cần làm để có thể - nếu như thành công - khiến DeFi nhận ra được tham vọng lớn nhất của chính nó.

Chúng tôi đã đi một chặng đường dài từ khi dự án được thành lập đến nay. Vẫn còn một quãng đường dài, vẫn sẽ có những thành công, thất bại. Nhưng tôi đoán đó mới định nghĩa của việc có một mục tiêu lớn lao.

 Sam Bankman Fried