Coin98 Insights

Save

Copy link

USDN của WAVES bị tố là mô hình Ponzi & lùm xùm với Alameda Research

Những lùm xùm xoay quanh blockchain Waves và việc stablecoin USDN bị mất pegged diễn ra như thế nào, liệu có bất kì mô hình Ponzi lừa đảo nào ở đây? Nó có liên quan gì đến Alameda Research?

vycao

Published Apr 18 2022

Updated May 30 2023

17 min read

Tại sao nói USDN & WAVES là mô hình Ponzi cực lớn?

Thông tin cơ bản về Waves

Waves là một blockchain Layer 1 và USDN là native stablecoin của hệ sinh thái này. USDN với Waves cũng như UST với Terra, do vậy WAVES sẽ là tài sản bảo chứng cho sự phát triển của stablecoin USDN.

Các tiêu chí của waves tuyên bố mình sở hữu là:

Strong community: Cộng đồng mạnh ⇒ Hiện không có thang đo tiêu chuẩn nào cho vấn đề này. Tuy nhiên, nếu xét về lượng followers trên Twitter thì Waves sở hữu trên 230,000 người theo dõi, một con số khá lớn với một blockchain phiên bản cũ khi so với EOS (263K followers), Monero (474K followers).
High stablecoin APY: Có, yield từ việc staking USDN có thể lên tới 19 - 21% (một mức rất hấp dẫn so với thị trường DeFi hiện nay) ⇒ Nhưng ko có nghĩa nó là điểm tốt vì phải dựa trên nhiều yếu tố (ví dụ: tính bền vững của mô hình này).
Unique feature & UX: Về cơ bản, công nghệ của Waves dựa trên cơ chế PoS như Ethereum nhưng họ lại tuyên bố mình sở hữu công nghệ cùng những tính năng đặc biệt ⇒ Trên thực tế, họ không có thêm bất kì điểm đặc biệt về công nghệ nào khi so với nhiều blockchain layer 1 hiện nay như Solana, Near, Polkadot, Cosmos, v.v.

Những lý do chính người dùng muốn sử dụng WAVES token bao gồm:

Phí giao dịch thấp: WAVES được dùng để trả phí giao dịch như bao blockchain khác với khoảng 0.005 WAVES/một giao dịch.
Dùng WAVES để mint ra USDN và đem USDN đi stake để nhận yield: Lấy cảm hứng từ UST - LUNA, mô hình đã chứng minh được sức ảnh hưởng lớn lên thị trường.

Tìm hiểu thêm: Thông tin chi tiết về Waves Blockchan & WAVES coin

Marketcap USDN tăng một cách bất thường sau thời gian sideway

Marketcap USDN có sự tăng trưởng khá volatile chứ không tăng bền vững. Anh em nhìn vào hình ở dưới sẽ thấy được marketcap của USDN trong giai đoạn trước đây có sự trồi sụp nhất định và nếu có tăng trưởng thì cũng tăng không quá chênh lệch.

Thế nhưng, tại sao khi thị trường chung giảm ở giai đoạn tháng 3/2022, marketcap của USDN lại tăng đột biến (theo phương thẳng dốc như hình) chỉ trong vỏn vẹn 1 tháng mà marketcap tăng từ $500M đến hơn $1B?

Sự tăng trưởng vượt bậc và tốc độ in USDN tăng 2 lần chỉ trong thời gian ngắn. Nguồn: Coinmarketcap

Những nguồn yield có thể được nhận từ USDN và sự phụ thuộc quá lớn của USDN vào giá WAVES

Người dùng có thể hưởng mức yield từ USDN trên các nền tảng như:

Wave Exchange: 8 - 14% đến từ việc staking trên sàn này.
Vires Finance: 14% đến từ việc staking trên nền tảng lending này.

Câu hỏi: Những nguồn yield này đến từ đâu và liệu nó có bền vững hay không?

Những điểm cần lưu ý như sau:

USDN chỉ có thể được mint bằng cách sử dụng WAVES.
Lượng WAVES backing cho USDN sẽ được staking vào các nodes và mức stake rate cho WAVES đang rơi vào khoảng 4%. Tính ở thời điểm tháng 3/2022, số lượng WAVES back cho USDN sẽ là 2.3x. Vì vậy, bằng việc stake thêm WAVES, anh em sẽ có được mức yield 9% từ USDN.

Vấn đề mấu chốt: Số lượng USDN bị phụ thuộc quá nhiều vào giá của WAVES. Giá WAVES càng cao thì mức yield hưởng được từ USDN sẽ càng cao (theo tỉ lệ backing ratio).

⇒ Hấp dẫn nhà đầu tư vì cứ càng mua WAVES và deposit để mint ra USDN và stake, họ sẽ càng nhận được nhiều yield hơn từ USDN của họ.

⇒ Điều này dẫn tới mức collateral backing ratio giảm vì bị pha loãng (mình sẽ phân tích chi tiết bên dưới) ⇒ USDN staking rate giảm ⇒ giảm động lực mua WAVES.

Bảng so sánh tỉ lệ backing ratio, USDN staking rate khi WAVES ở 2 mức giá khác nhau.

Giá WAVES token tăng bất thường

Trong khoảng thời gian downtrend 3 tháng gần đây, thị trường chung giảm từ khoảng 20 - 30% thì WAVES token lại tăng gấp 3 lần, từ $10 ở tháng 2/2022 đến $30 ở ngày 10/3/2022.

⇒ Điều này khiến yields cho USDN tăng lên. Với một blockchain ko có đột phá về công nghệ như Waves mà lại có thể tăng gấp 3 lần trong 1 tháng? Chắc hẳn phải có những điều đặc biệt khiến giá token của hệ sinh thái này tăng trưởng như vậy. Cùng mình đào sâu thêm vào hệ sinh thái Waves.

Đồ thị giá Waves tăng trưởng vượt bậc gấp 6 lần trong 1 tháng. Nguồn: Coinmarketcap

TVL hệ sinh thái Waves có đang thực sự tăng trưởng?

Bây giờ anh em hãy nhìn vào số liệu của hệ sinh thái L1 của Waves.

TVL tăng trưởng ấn tượng từ $800M - $2.2B.

TVL trên hệ Waves tăng trưởng. Nguồn: DeFiLiama

Tuy nhiên, TVL ghi nhận trên DeFiLiama của Waves được tính dựa phần lớn theo lượng WAVES token được stake. Chi tiết hơn, phần lớn TVL trên hệ Waves phụ thuộc vào Neutrino (protocol mint ra USDN) với 59.61%. Và khi giá WAVES token tăng thì TVL tăng.

Mình sẽ tạm thời bỏ qua Neutrino Protocol thì Vires Finance (giống Aave nhưng trên Waves) với tỉ trọng TVL trên toàn hệ sinh thái vào khoảng 32.7%. Phần lớn TVL thời gian vừa rồi đến từ giao thức lending này và cả Neutrino.

Waves Exchange hiện đang nắm giữ khoảng hơn 70% lượng USDN trong giao thức của mình ($697M/$967M).

USDN trên Vires Finance chiếm phần lớn tổng cung

Vires Finance: Tại sao lại vay USDC/USDT trên Vires với mức APR cao như vậy?

Phân tích đôi chút về Vires Finance, mức APR từ việc vay USDT/USDC trên Vires khá cao lên đến 18,91% (đối với USDT) và 19.57% (đối với USDC).

Tham chiếu với mức APR từ việc vay USDT/USDC thì tỉ lệ APY cũng chỉ khoảng 1% (với USDC) và 0.59% (với USDT).

Lưu ý: *Borrow APR ở đây là mức chi phí mà người đi vay phải trả hàng năm.

Câu hỏi: Vậy thì làm sao lại có người chịu đi vay USDT/USDC với mức phí phải trả cao ngất như vậy trên Vires Financ,e trong khi có thể vay nó trên Aave với mức phí rẻ hơn rất nhiều hay kể cả nhiều nền tảng khác?

⇒ Vấn đề đã bắt đầu lộ diện. Thêm nữa tỉ lệ APY từ việc supply USDN cũng lên đến 13.86% cũng sẽ thúc đẩy nhu cầu mua thêm WAVES để mint ra thêm USDN. Điều này sẽ giúp tăng giá WAVES token và marketcap của USDN tăng thêm.

Nghi vấn: Số lượng giao dịch trên hệ không tăng, sideway và giảm nhiều so với thời điểm ATH trước đó ở năm 2019, 2020. Gía Native token (WAVES) tăng, USDN - stablecoin native trên hệ tăng marketcap nhưng số lượng giao dịch lại giảm, sideway và không cho thấy bất kỳ dấu hiệu tăng trưởng kể (như hình).

Số lượng giao dịch trên hệ Waves không tăng kể từ khi đjat đỉnh năm 2019.

Nhận xét: Sự tăng trưởng của WAVES token, market cap của USDN, TVL của hệ Waves với chỉ số “làm ăn” thực tế trên hệ là tương quan nghịch với nhau và không đồng nhất ⇒ Sự tăng trưởng bất bình thường và không tự nhiên đến từ WAVES token và market cap USDN hay nói đúng hơn là đến từ giá của WAVES token.

Như vậy, chúng ta đã biết mấu chốt vấn đề nằm ở WAVES token.

Nghi vấn: Vậy thì câu hỏi tiếp theo là: “Giá của Waves token tại sao tăng trưởng vượt bật như vậy trong bối cảnh thị trường downtrend, số lượng giao dịch trên hệ không tăng?”

Giả thuyết của OxHamz

Một giả thuyết được đưa ra bởi Oxhamz là phía dự án WAVES đã sử dụng một mánh khóe để làm tăng giá WAVES và qua đó đẩy market cap của USDN tăng lên nhờ tận dụng nền tảng Vires.

Dự án đã tạo một vòng lặp tăng giá cho WAVES và kéo theo sự tăng trưởng của marketcap đồng stablecoin thuật toán USDN. Tất cả để nhắm đến việc làm tăng giá WAVES ⇒ Để mint ra thêm USDN ⇒ Dùng USDN để deposit vào Vires và vay ra USDC/USDT để mua WAVES.

Mánh khoé được mô tả như sau:

Deposit USDN và vay ra USDC từ Vires.
Transfer USDC/USDT sang Binance.
Dùng USDC/USDT này mua WAVES.
Đổi WAVES sang USDN (Thông qua Neutrino Protocol).
Tiếp tục vòng lặp.

OxHamz chỉ ra phần lớn nguồn cung của Waves token đang ở diện staking (85%), nên tổng cung lưu thông thực chất chỉ có khoảng 15% và điều này giúp các cá voi có thể dễ dàng thao túng giá của WAVES token.

⇒ Nhận xét: Vì WAVES là tài sản back cho USDN, vì vậy khi giá WAVES token tăng thì supply của USDN cũng tăng theo. Cách tạo vòng lặp dựa trên APY cao “Ảo”. “Ảo” là bởi vì staking APY cao như vậy đến từ việc giá của WAVES token tăng và điều này sẽ giảm độ hấp dẫn khi WAVES token giảm.

Và khi bị phát giác và nhận định được tính chất ponzi trong cách tạo lực mua ảo cho WAVES đồng stablecoin này sau đó đã bị mất pegged khi tokens backed cho nó là WAVES đã bị bán tháo ⇒ thanh lý.

Thông tin thêm: OxHamz đã cung cấp nhiều bằng chứng cho những lập luận của anh ta như hình bên dưới.

Narrative - Câu chuyện được kể về việc Waves là Ethereum phiên bản Nga và những điểm cần lưu ý

Hãy nhìn vào nơi WAVES được giao dịch nhiều nhất, đó là sàn Upbit của Hàn Quốc.

Câu hỏi: Tại sao WAVES token lại được giao dịch trên sàn này với khối lượng 24h cao đến như vậy?

Có thể nói rằng khối lượng giao dịch khổng lồ của Waves trên sàn Upbit đến từ 2 yếu tố chính:

Số lượng WAVES trôi nổi trên thị trường thấp (vì đã stake để mint ra USD nhằm nhận yield).
Narrative của Waves về việc được xem là Ethereum phiên bản Nga trong bối cảnh Nga chịu các lệnh trừng phạt về giao dịch trên toàn cầu. Đồng thời, team Waves đã tận dụng thời cơ này để pump giá WAVES và vay USDC/USDT để tạo vòng lặp tăng giá “lừa đảo” này.

Narrative giúp WAVES token nổi tiếng trên sàn Upbit và là sàn sở hữu khối lượng giao dịch WAVES token nhiều nhất. Đó chính là câu chuyện rằng Waves là “Russian version of Ethereum”, nôm na Waves là phiên bản blockchain Ethereum của Nga.

Lý do Waves được gọi như vậy vì Waves blockchain có hỗ trợ smart contracts cho phép xây dựng Dapps như trên Ethereum và công ty Waves đăng ký trụ sở trước đây tại Moscow (Nga) năm 2016.

Thêm nữa, Waves có liên quan mật thiết tới công ty sản xuất lớn thuộc sở hữu nhà nước Nga là Rostec và ngân hàng tư nhân nước này. Và anh em cũng đã biết, Nga đang có xung đột với Ukraine khiến hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT tung các lệnh trừng phạt về vấn đề giao dịch thương mại của Nga.

Trong bối cảnh đó, Crypto và blockchain nổi lên như một phương án để giúp Nga và cụ thể thì Waves blockchain với mối quan hệ mật thiết với Nga có thể là blockchain giúp Nga thực hiện các giao dịch. Mặc dù Ivanov là một người Ukraine nhưng đây có thể là câu chuyện mà người Hàn được thuyết phục rằng WAVES token sẽ tăng giá ⇒ Buy Demand tăng.

Tổng hợp những điểm cần lưu ý

1. Waves là một blockchain Layer 1 không có bất kì sự cải tiến hay nổi bật về công nghệ.

2. Nguồn yield của USDN sẽ giảm khi dòng tiền làm pha loãng tỉ lệ backing ratio của WAVES-USDN. Rõ hơn thì khi nhu cầu mua WAVES để earn yield từ USDN tăng.

⇒ WAVES token tăng giá kéo theo sự mint ra thêm USDN.

⇒ USDN tăng supply sẽ dẫn đến lượng USDN so với WAVES token bị pha loãng.

⇒ Tỉ lệ backing rate bị pha loãng và như phân tích ở trên.

⇒ Collateral backing ratio giữa USDN-WAVES giảm thì tỉ lệ yield USDN sẽ giảm theo.

⇒ Mô hình không bền vững.

3. Cả nguồn yield trên hệ đều được tạo ra từ USDN yield, mà tỉ lệ này lại xuất phát từ việc WAVES token tăng giá.

⇒ Cho thấy stablecoin và yield trên hệ phụ thuộc quá lớn vào giá của WAVES token.

⇒ WAVES token giảm giá, yield trên hệ sẽ không còn hấp dẫn.

⇒ Khi giá WAVES token giảm thì sự sụp đổ của USDN vì tài sản đảm bảo bị mất giá là điều có thể tiên đoán trước.

4. TVL tăng gấp 3 lần nhưng số lượng giao dịch trên hệ không ghi nhận bất kỳ sự tăng trưởng.

5. Lập luận của OxHamz về việc đội ngũ Waves làm giá WAVES token bằng cách tạo vòng lặp tăng giá WAVES ⇒ tăng supply USDN ⇒ đem USDN này vay ra USDC/USDT để mua WAVES.

6. Phần lớn lượng WAVES token được giao dịch thông qua sàn Upbit của Hàn Quốc cùng narrative cho rằng Waves là Ethereum phiên bản Nga.

Lùm xùm giữa Waves và Alameda Research diễn ra gay cấn ra sao?

Founder của Waves là Sasha Ivanov đã đổ lỗi cho Alameda Research đã thao túng giá WAVES token và dàn xếp vụ việc để khiến giá của WAVES token bị bán tháo.

Ivanov cáo buộc Alameda Research thao túng giá WAVES và tung chiến dịch FUD kích thích việc bán tháo token này

Ông ấy nói rằng vụ việc bắt đầu từ khi ông được mời lên phỏng vấn với Bloomberg về Crypto. Trong lúc đó, người phỏng vấn đã đặt một lí thuyết cho rằng sự tăng giá của WAVES token đến từ vấn đề chiến tranh Nga-Ukraine và có đề cập đến một giao dịch bất thường ở trên sàn FTX.

Người phỏng vấn đặt đã khá tò mò về vấn đề và Ivanov đã tỏ ra ngạc nhiên về câu hỏi. Ivanov đã liên hệ với một sự kiện về sàn FTX trước đây khi sàn này đưa đề nghị rằng Waves sẽ có được một phiên bản WAVES token tích hợp chính thức với giá 1.5 triệu đô.

Thông qua những dòng tweet Ivanov nhằm ám chỉ rằng FTX vì bất mãn với vụ việc không tích hợp native token và muốn tạo fud để short giá WAVES token. Tuy nhiên, những lập luận của anh đưa ra chỉ là nhắc nhớ về vụ việc và sau đó anh thêm vào những nỗ lực phát triển của dự án thời gian qua.

Song song với đó, anh cũng trách cứ một người có tên trên twitter là OxHamz vì anh ta đã phát hiện và chỉ ra những điểm bất thường mang nặng yếu tố ponzi của dự án Waves và mô hình USDN của hệ sinh thái này.

Anh cho rằng OxHamz đã cùng những người được trả tiền thông đồng với nhau tạo hiệu ứng cộng đồng và khiến lượng tiền deposit bị rút khỏi Vires Finance.

Anh cũng đề cập rằng đã có một địa chỉ ví được xác nhận với đuôi là @alamedaresearch.com (hàm ý là của FTX) đã deposit stablecoin và vay WAVES (khoảng $30M) từ nền tảng lending trên Waves là Vires, với mục đích theo anh là để bán WAVES token và thời điểm này trùng với chiến dịch nhằm FUD WAVES token, tức là ngày 20/3/2022.

Anh cũng cho rằng Alameda Research đã vay số lượng WAVES token này để bán và khiến cho bên short thu về lợi nhuận.

CEO Ivanov đề cập bằng chứng về việc Alameda Research vay WAVES để bán.

Tuy nhiên, mình có một câu hỏi là: Alameda Research là một quỹ top tier trong thị trường, thì liệu họ có để lại dấu vết lớn và phạm lỗi sơ đẳng như vậy không?

Vụ việc leo đến đỉnh điểm khi OxHamz cáo buộc rằng chính Ivanov đem hơn $300M lên sàn Binance để bán và thậm chí Ivanov đã tổ chức một buổi nói chuyện space trên Twitter và mời OxHamz đến.
Ivanov cho rằng OxHamz không phải là người thật mà là một sản phẩm được dàn dựng và nếu Oxhamz là người thật thì anh ta sẽ vướng phải vấn đề về luật đối với Ivanov và cả Waves.
Ngay sau cáo buộc cho rằng Alameda Research tạo chiến dịch Fud nhằm short giá WAVES token thì Sam Bank (CEO của sàn FTX và cũng là founder của Alameda Research) cũng đánh tiếng khi cho rằng những gì CEO của Waves nói là “thuyết âm mưu xàm xí”.

Sam Bank - CEO FTX đã trả lời tweet của Ivanov (CEO Waves) rằng cáo buộc liên quan đến Alameda Research.

Kết luận

Mình vừa cung cấp những thông tin liên quan đến vụ Ponzi được cho là đến từ đội ngũ Waves đã làm cũng như drama xoay quanh họ với Alameda Research.

Anh em có những suy nghĩ như thế nào? Liệu lỗi đến từ một phía Waves hay là vì lợi ích của hai bên ở cả chiều mua (Waves) lẫn chiều bán (Alameda Research) để nhằm chuộc lợi cho chính tổ chức của mình?

Anh em đừng ngần ngại comment cũng như để lại suy nghĩ của mình nhé!