Zero gas và hành trình đến 'mass-adoption'
Khi người dùng thanh toán trên điện thoại, dù qua ngân hàng, Momo, Zalo, hay ShopeePay… mọi thứ đều diễn ra nhanh chóng, trơn tru. Họ không cần quan tâm phí giao dịch hay bất cứ công nghệ, quy trình nào đằng sau. Đây là yếu tố cần thiết để một ứng dụng được phổ biến rộng rãi.
Điều này cũng áp dụng trong thị trường crypto - nơi các từ khoá "blockchain", "phí gas", "thợ đào"… làm đau đầu người dùng mới. Họ phải học hỏi, tìm hiểu nhiều bước, thậm chí trả tiền để giao dịch trên blockchain. Điều này tạo ra bức tường lớn ngăn người ta gia nhập thị trường crypto.
Vào tháng 8/2023, Visa thử nghiệm nhiều phương thức giúp việc trả phí gas trên blockchain Ethereum trở nên dễ dàng hơn. "Quá trình này quá phức tạp với phần đông người dùng", đại diện Visa chia sẻ.
Ngoài ra, lượng phí gas cần trả cho một giao dịch trên một số blockchain cũng rất cao. Vì vô tình hay cố ý, nhiều người dùng đã trả hàng trăm nghìn USD phí gas, đặc biệt trên blockchain Ethereum sở hữu nhiều ứng dụng nhất thị trường crypto hiện nay.
Phí gas cao không chỉ gây bất tiện cho người dùng, nó còn khiến chính các dự án gặp khó khăn khi hoạt động. Nhiều nhà phát triển đã phải tìm cách chuyển giao smart contract (hợp đồng thông minh) dự án của mình sang các blockchain khác có chi phí rẻ hơn.
Với đó, giải pháp Zero gas ra đời để giúp người dùng đơn giản hoá quá trình tham gia và sử dụng các ứng dụng blockchain.
Zero gas - Lời giải cho bài toán 'mass-adoption'
"Mass-adoption" chỉ việc công nghệ blockchain và tài sản crypto được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Một phần tầm nhìn này có thể được hiện thực hoá nếu các giao dịch trên blockchain được thực hiện nhanh chóng một cách miễn phí.
Với Zero gas, dự án sẽ thay mặt người dùng trả phí gas giao dịch, từ đó giúp gia tăng hoạt động người dùng và tăng doanh thu.
Nhờ vậy, người dùng cá nhân có thể giao dịch, tương tác với các ứng dụng phi tập trung (DApp) nhanh chóng với mức phí gần bằng 0, tương tự cách họ giao dịch chuyển khoản ngân hàng. Đối với doanh nghiệp, họ cũng có thể thực hiện giao dịch với khối lượng lớn mà không cần lo lắng về chi phí tăng vọt.
Điều này có ý nghĩa lớn trong thị trường crypto - nơi các giao dịch được thực hiện nhanh chóng và xuyên biên giới. Với Zero gas, rào cản gia nhập được hạ thấp, số người sử dụng crypto có thể nhanh chóng lên đến hàng tỷ.
Tài sản lúc này có thể được giao dịch giữa các quốc gia và châu lục một cách nhanh chóng, dễ dàng, tạo điều kiện cho giao thương, phát triển kinh tế vĩ mô và cuối cùng mở ra một kỷ nguyên mới cho loài người.
Những dự án đi đầu trong lĩnh vực này cũng có lợi thế lớn khi cung cấp điều thị trường cần, từ đó thu hút lượng người dùng cần thiết để phát triển. Họ cũng giúp người dùng giảm phí gas phải trả, nhờ đó gia tăng lợi nhuận giữ lại.
Vì đây là công nghệ mới, số dự án áp dụng Zero gas còn khá hạn chế. Tuy nhiên, tiềm năng mà công nghệ này mang lại cho các dự án rất đáng kể.
Những dự án đang dẫn đầu trong lĩnh vực Zero gas
Blockchain Viction
Một trong những công nghệ đầu tiên được Ninety Eight tích hợp vào Blockchain Layer 1 Viction (trước đây là TomoChain) chính là Zero gas.
Viction thực hiện trả phí gas cho người dùng thông qua hợp đồng thông minh VRC25 Issuer contract. Hợp đồng thông minh này yêu cầu dự án nạp vào token VIC, sau đó sử dụng số token này để trả cho giao dịch của người dùng.
Khi người dùng tương tác với dự án trên blockchain Viction, những dự án này sẽ tương tác với VRC25 Issuer contract và hợp đồng này sẽ yêu cầu dự án nạp VIC để trả phí gas cho người dùng. Nhờ vậy, người dùng có thể trải nghiệm Web3 một cách mượt mà, nhanh chóng mà không cần quan tâm phí giao dịch.
Sắp tới, tính năng Zero gas trên Viction không chỉ hỗ trợ người dùng gửi C98 mà còn áp dụng với các stablecoin như USDT, USDC... Người dùng lúc này sẽ có trải nghiệm tương tự như việc thanh toán qua Momo, Zalo…
Để bảo vệ blockchain Viction khỏi bị kẻ xấu lợi dụng, đội ngũ Ninety Eight không cam kết hỗ trợ Zero gas cho mọi sản phẩm mà chỉ cam kết cung cấp giải pháp tài trợ gas. Hệ thống Viction và Ninety Eight còn có tường lửa bên dưới, là chốt chặn bảo vệ trước khi tương tác trên hợp đồng on-chain.
Hiện tại, hệ sinh thái của Viction bao gồm nhiều mảnh ghép: cầu nối (VICBridge), sàn DEX (LuaSwap), cơ sở hạ tầng (VICRelayer), trình phát hành token (VICIssuer)...
SKALE Network
Skale là dự án áp dụng công nghệ Zero gas trên Ethereum. Skale hỗ trợ khả năng tương tác đa chuỗi thông qua các blockchain gọi là Skale Chains, cho phép các DApp xây dựng trên Skale có thể tương tác với nhiều blockchain.
“Skale có phương thức thanh toán on-chain tích hợp, thanh toán cho người xác thực (validator) để xác thực các block và bảo mật mạng. Hầu hết blockchain buộc người dùng cuối trả tiền cho người xác thực thông qua phí giao dịch/gas, điều này gây ra xung đột và cản trở tăng trưởng. Trong khi đó, Skale cho phép các ứng dụng trực tiếp thanh toán trước cho người xác thực để trợ cấp phí gas cho người dùng”, Jack O'Holleran, đồng sáng lập Skale Labs chia sẻ với Blockworks.
Tính đến 2024, với tổng số 20 Skale chain và hơn 10 triệu giao dịch, Skale đã giúp người dùng tiết kiệm 32.351 ETH phí gas, tương đương 53 triệu USD. Trải nghiệm Zero gas của Skale đã thu hút nhiều dự án GameFi như Block Brawlers, Crypto Colosseum và CryptoBlades đến hệ sinh thái của mình.
Kaleido
Kaleido là dự án chuyên về cơ sở hạ tầng, cho phép các nhà phát triển khởi tạo blockchain trên Ethereum với tính năng Zero gas. Nhờ vậy, các nhà phát triển blockchain không cần tự xây dựng công nghệ này cho riêng mình.
Kaleido có thế mạnh khi hợp tác với nhiều nhãn hàng tiếng tăm trong Web2 như Sony, Pepsi, HSBC, Swift, Amazon Web Services… Dự án hợp tác với Kaleido có thể dễ dàng mở rộng lượng người dùng của mình thông qua các mối quan hệ sẵn có của Kaleido. Với Kaleido, nhà phát triển có thể khởi tạo nền tảng NFT, nền tảng tài sản kỹ thuật số, CBDC…
Dù đã có những bước phát triển ban đầu, công nghệ Zero gas vẫn còn rất mới. Các dự án áp dụng Zero gas vẫn còn gặp nhiều thách thức trong khi triển khai, chẳng hạn việc chuyển đổi sang phí gas bằng 0 phải cân bằng với việc đảm bảo tính bảo mật, phân cấp và tính bền vững của mạng blockchain.