Bitcoin halving lần này sẽ rất khác - Điều gì chờ crypto phía trước
ETFs và sự mất cân bằng cung/cầu
Vừa rồi, thị trường crypto đã có đợt phục hồi, chủ yếu do Bitcoin dẫn đầu. Có thể nói, việc Mỹ phê duyệt ETF Bitcoin giao ngay vào tháng Một đã đóng vai trò lớn trong sự thay đổi cục diện này.
Kể từ ngày 10/1, tổng vốn hóa thị trường đã tăng 60%, từ 1.5 nghìn tỷ USD lên 2.4 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, crypto vẫn là một loại tài sản ngách và non trẻ – quy mô của nó chỉ bằng 10% vàng và nhỏ hơn Microsoft (3.1 nghìn tỷ USD).
Nhiều người đã dự đoán việc ETF được phê duyệt sẽ chỉ là kiểu “mua tin đồn, bán tin tức” - nghĩa là giá có xu hướng tăng khi “tin đồn” lan truyền và giảm khi sự kiện được đồn đại xảy ra (“tin tức”). Tuy nhiên, với sự tăng giá mạnh mẽ gần đây, dự đoán nói trên đã không chính xác.
Câu hỏi đặt ra lúc này là: Tiếp theo sẽ là gì?
Chỉ riêng các quỹ ETF của Mỹ đã thu hút dòng vốn vào khoảng 19 tỷ USD. IBIT (iShares Bitcoin Trust) ETF của Blackrock là quỹ ETF đạt tài sản 10 tỷ USD nhanh nhất. Chỉ trong hai tháng, quỹ ETF này đã tích lũy nhiều Bitcoin hơn Microstrategy kể từ năm 2020.
Những dòng vốn lớn này đã tạo ra sự mất cân bằng cung/cầu, do đó làm giá tài sản cơ bản tăng. Chỉ riêng ở Mỹ, các quỹ Bitcoin ETF đã chiếm ~4% tổng số Bitcoin đang lưu hành. Ngoài ra có một thực tế rằng ~29% tổng nguồn cung Bitcoin đã không hề được đụng tới trong hơn 5 năm hoặc có thể đã bị thất lạc vĩnh viễn, nên hiện tại các quỹ ETF đại diện cho một nguồn cầu đáng kể.
Nhiều khả năng động lực cung-cầu này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn sau đợt Bitcoin halving diễn ra vào giữa tháng Tư tới. Trong thế giới truyền thống, một hành động đã được tổ chức thông báo trước thì sẽ không gây ra biến động giá.
Đọc thêm: Bitcoin Halving 2024 - Những gì cần biết trước ngày Halving lần thứ 4
Tuy nhiên, trong crypto, nếu nhìn vào quá khứ, chúng ta sẽ thấy các chu kỳ halving đóng vai trò như chất xúc tác tâm lý cho việc tăng giá, khởi động một đợt phục hồi không chỉ ở Bitcoin mà còn ở thị trường altcoin.
Nói riêng về halving, đang có những chỉ dấu cho thấy sự kiện lần này sẽ khác. Pete Rizzo - nhà nghiên cứu về Bitcoin, lưu ý rằng đây là lần đầu tiên Bitcoin tăng giá trước khi sự kiện cắt giảm phần thưởng block diễn ra. Cả ba lần halving trước (2020, 2016, 2012) đều kéo theo một đợt thị trường tăng.
Không ai có thể nói chắc Bitcoin halving lần này sẽ ảnh hưởng đến giá crypto như thế nào; chúng ta hiện đang ở trong lãnh địa chưa được khai phá về phương diện phân tích kỹ thuật.
Cũng còn một số yếu tố khác khiến Bitcoin halving lần này trở nên chưa từng có tiền lệ.
Đọc thêm: Bitcoin halving là gì? Tác động của Bitcoin halving đến thị trường.
Phí giao dịch
Đây không chỉ là lần halving đầu tiên giá Bitcoin tăng trước sự kiện mà còn là lần đầu tiên phí giao dịch chiếm một phần đáng kể trong doanh thu của các miner (nhà khai thác). Phí giao dịch gắn liền với việc sử dụng mạng và kể từ khi giao thức Ordinals ra đời, việc sử dụng mạng Bitcoin ngày càng tăng.
Mặc dù điều này không nói lên điều gì về giá Bitcoin nhưng nó có thể ảnh hưởng đến số lượng và loại thiết bị mining vẫn còn hoạt động sau halving. Thông thường, halving giống như một vụ cháy rừng nhằm loại bỏ các ASIC (mạch tích hợp chuyên dụng) lỗi thời không còn sinh lãi sau khi phần thưởng block bị cắt giảm một nửa.
Block trở nên có giá trị hơn bao giờ hết?
Halving sẽ xảy ra khi mạng đạt đến block 840,000, và mọi người dự đoán đây sẽ là block có giá trị nhất được khai thác cho đến nay. Điều này liên quan đến điểm vừa nhắc ở trên: Ordinals vận hành bằng cách gán số sê-ri cho từng satoshi (hoặc sat, mệnh giá nhỏ nhất của Bitcoin) để biến một tài sản có thể thay thế (fungible) như Bitcoin thành thứ gì đó có nguồn gốc, nhận dạng và tính khan hiếm.
Tristan, người sáng lập Ordiscan.com, chuyên theo dõi các dự án của Ordinals, dự đoán rằng những người sưu tập những “sat hiếm” này có thể định giá dữ liệu trong block 840,000 ở mức 50 triệu USD.
Theo “Rodarmor Rarity”- hệ thống gán giá trị cho các sự kiện diễn ra trên mạng Bitcoin như những điều chỉnh trong độ khó mining và halving - chỉ riêng satoshi đầu tiên trong block đó có thể trị giá lên đến 1 triệu USD, Tristan viết trong một bài đăng trên blog.
Runes
Bởi vì halving là một sự kiện trọng đại đối với cộng đồng crypto nên nhiều công ty lên kế hoạch ra mắt hoặc thông báo sản phẩm trùng với thời điểm này. Năm nay cũng không khác biệt, ngoại trừ dự án đang được công bố là một primitive token mới dành cho Bitcoin: thiết kế giao thức mới nhất của Casey Rodarmor có tên là Runes.
Nói ngắn gọn, Runes là một cách khác để ra mắt các token dựa trên Bitcoin (không khác mấy với cách các altcoin ra mắt trên Ethereum). Giao thức thu hút nhiều sự chú ý nhờ vào thành công trước đó của Ordinals. Cũng đã có một số dự án công bố ý định tung ra token Runes của mình trên sat đầu tiên của khối halving.
Khả năng tái tổ chức chain
Ngoài ra, vì block halving có khả năng trở nên vô cùng giá trị nên Tristan dự đoán các miner sẽ cạnh tranh gắt gao để có được block này bằng mọi biện pháp cần thiết.
“Giá trị của block 840,000 cao hơn ít nhất 100 lần so với bất kỳ block nào trước đó”, ông viết. “Điều này là chưa từng có tiền lệ và việc treo lơ lửng một hũ tiền khổng lồ như thế trước mặt các miner sẽ khiến họ khó mà chơi theo các quy tắc thông thường”.
Có khả năng các miner sẽ dùng MEV để cố front-run và có được block này, Tristan không phải là người duy nhất dự đoán khả năng “tái tổ chức” (reorg) chain. Gần đây, ý tưởng về việc “bắn tỉa” (snipping) giao dịch cũng đã xuất hiện trên “Mining Pod” của Will Foxley, với “sat hiếm” của halving được định giá ở mức thận trọng hơn là 10 Bitcoin.
Giá trị của block 840,000 cao hơn ít nhất 100 lần so với bất kỳ block nào trước đó. Điều này là chưa từng có tiền lệ và việc treo lơ lửng một hũ tiền khổng lồ như thế trước mặt các miner sẽ khiến họ khó mà chơi theo các quy tắc thông thường.
Đồng coin nào sẽ “chiến thắng” trong dài hạn?
Phần lớn dòng tiền vào ETF đến từ các nhà đầu tư tổ chức, trong khi các nhà đầu tư cá nhân lại thích mua coin trực tiếp hơn. Và đây có thể là lý do chính khiến cho việc tăng giá vẫn có thể diễn ra.
Không giống các nhà đầu tư cá nhân, các nhà đầu tư tổ chức có xu hướng đầu tư dài hạn hơn và ít có khả năng bán toàn bộ cổ phần ETF của mình khi thị trường điều chỉnh. Mặc dù thỉnh thoảng họ thực hiện tái cân bằng danh mục một cách có hệ thống, nhưng so với các nhà đầu tư cá nhân, họ ít bị ảnh hưởng bởi những biến động hàng ngày hơn.
Theo nghĩa đó, về tổng thể, sự xuất hiện của các tổ chức có thể làm giảm tính biến động của Bitcoin, khiến nó gắn chặt hơn với hệ thống tài chính truyền thống. Đây vẫn sẽ là một quá trình cần nhiều thời gian, và mặc dù Bitcoin ETF chắc chắn là một chất xúc tác, nhưng nó không đủ để biến một loại tài sản trở thành xu hướng chủ đạo.
Mặc dù hệ sinh thái crypto hiện rất phong phú với các ứng dụng dùng trong thanh toán, tạo lập thị trường, vay/cho vay, gaming, metaverse, nghệ thuật… nhưng có vẻ hầu hết các use case này vẫn còn ở giai đoạn đầu hoặc tập trung vào một nhóm ngách. Để crypto trở thành xu hướng chủ đạo, cần có những use case thực tế hơn, tác động lớn đến cuộc sống hàng ngày của mọi người.
Nhìn vào Google Trends trong những tuần gần đây, kết quả tìm kiếm cho các cụm từ như “crypto” hoặc “Bitcoin” đã tăng nhưng vẫn còn kém xa so với mức đỉnh trong mùa bull market năm 2021. Hơn nữa, đợt phục hồi gần đây chủ yếu diễn ra với Bitcoin và ETH.
Các altcoin vẫn đang khá “im ắng” và hầu hết chúng đều giao dịch ở mức thấp hơn mức ATH vào tháng 11/2021. Tỷ lệ thống trị thị trường của Bitcoin (Bitcoin’s dominance) vẫn dao động quanh mức 50%. Nhìn chung, các altcoin có xu hướng vượt mặt Bitcoin và ETH trong các giai đoạn sau của chu kỳ.
Nói về toàn cảnh thị trường, từ góc độ rủi ro/lợi nhuận, có vẻ như crypto có thể được so sánh với hoạt động đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu. Với việc có hơn 9,000 loại crypto đang tồn tại, có thể cho rằng một số lượng tương đối nhỏ trong đó sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống hàng ngày của chúng ta về phương diện kinh tế, và do đó biện minh cho việc đầu tư dài hạn.
Có bao nhiêu đồng coin nằm trong top 100 vào tháng 6/2019 duy trì được vị thế của mình đến tháng 12/2023? Câu trả lời là chưa đến 30, theo CoinDesk.
Tương tự, bong bóng dotcom cho thấy việc chọn ra người chiến thắng khó đến mức nào. Vào cuối những năm 90, ai có thể nghĩ Amazon và Google sẽ trở thành những công ty thống trị trong ngành của mình?
Theo Gregory Mall, Head of Investment Solutions tại ngân hàng AMINA, một cách để tránh đưa ra các khoản đánh cược quá tập trung và hạn chế đuổi theo các xu hướng thiển cận, là đầu tư dài hạn vào chiến lược mua và nắm giữ (buy and hold) có mức độ đa dạng hóa cao.
“Sau khi dành một lượng thời gian đáng kể để thiết kế và xây dựng chỉ số đầu tư, chúng ta sẽ thấy rằng sự kết hợp giữa các tiêu chí bao gồm định lượng và định tính, cùng với phương pháp smart beta, mang lại kết quả tốt nhất trong toàn bộ chu kỳ thị trường”, Gregory Mall viết.
Sau khi dành một lượng thời gian đáng kể để thiết kế và xây dựng chỉ số đầu tư, chúng ta sẽ thấy rằng sự kết hợp giữa các tiêu chí bao gồm định lượng và định tính, cùng với phương pháp smart beta, mang lại kết quả tốt nhất trong toàn bộ chu kỳ thị trường.
“Tương tự, kể từ cuối những năm 90, không có mấy người lựa chọn các cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng còn tồn tại đến nay mà sở hữu thành tích đầu tư tốt hơn chỉ số Nasdaq. Thật khó để tưởng tượng một thế giới trong đó những người chọn đầu tư các đồng coin riêng lẻ hoặc người canh thời điểm thị trường một cách tuỳ tiện để mua hoặc bán lại có thể vượt mặt một chỉ số được thiết kế nghiêm ngặt về lâu dài”.