Bitcoin thách thức "ngôi vua" của vàng trong vai trò tài sản trú ẩn

Bitcoin đang dần chiếm lĩnh vị thế quan trọng trong danh mục đầu tư của nhiều tổ chức, thoát khỏi hình ảnh tài sản "ngoài lề" trước đây.

nghianq

Published Jan 29 2025

Updated 2 days ago

9 min read

Bitcoin có thể "soán ngôi" vàng

Trong thế giới tài chính truyền thống, vàng từ lâu được xem là tài sản trú ẩn an toàn, một "bến đỗ" quen thuộc mỗi khi thị trường chao đảo. Vàng không chỉ là biện pháp phòng ngừa lạm phát hiệu quả mà còn là cách để đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Tuy nhiên, Bitcoin đang ngày càng khẳng định vị thế như một đối thủ đáng gờm, thách thức "ngôi vua" của vàng trong vai trò tài sản trú ẩn.

Bitcoin, với nguồn cung hữu hạn 21 triệu coin, sở hữu đặc điểm tương đồng với vàng về mức độ khan hiếm. "Chúng tôi kỳ vọng Bitcoin sẽ nổi lên như tài sản 'lưu trữ giá trị' hàng đầu của thời đại mới, và cuối cùng sẽ thay thế vàng trong thập kỷ tới", công ty phân tích tài chính Bernstein nói.

Bitcoin còn cho thấy mức lợi nhuận ấn tượng trong lịch sử tồn tại ngắn ngủi của mình - điều mà vàng khó sánh kịp. BlackRock, một trong những công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, thậm chí còn xem Bitcoin như biện pháp phòng ngừa chiến lược trong bối cảnh mối tương quan giữa cổ phiếu và trái phiếu đang dần biến mất.

Tuy nhiên, sự trỗi dậy của Bitcoin không chỉ dừng lại ở đó. JPMorgan đã nhắc đến khái niệm "debasement trade" - xu hướng trong đó vàng và Bitcoin đều trở nên quan trọng hơn trong danh mục đầu tư, giữa bối cảnh lo ngại về lạm phát và sự mất giá của tiền tệ fiat.

Dòng vốn kỷ lục đổ vào thị trường crypto trong năm 2024 cũng cho thấy Bitcoin đang ngày càng trở thành một phần quan trọng hơn trong danh mục đầu tư.

Khi Bitcoin được “bật đèn xanh”

Sự chấp nhận của các tổ chức tài chính lớn cùng sự ra đời của Bitcoin ETF đã mở ra kỷ nguyên mới cho lĩnh vực đầu tư crypto, biến Bitcoin từ tài sản "ngoài lề" trở thành phần quan trọng trong danh mục của các nhà đầu tư truyền thống.

Bitcoin ETF giao ngay đã tạo ra bước ngoặt lớn, cung cấp cho nhà đầu tư một phương thức tiện lợi và dễ dàng hơn để tiếp cận Bitcoin. Thay vì trực tiếp mua và lưu trữ Bitcoin, giờ đây các nhà đầu tư có thể tham gia thị trường thông qua các quỹ ETF được giao dịch trên các sàn chứng khoán truyền thống.

Sự xuất hiện của các quỹ ETF này đã gây ra một cơn sốt, với khoảng 100 tỷ USD được tích lũy kể từ khi các quỹ ra mắt. Trong năm đầu tiên, 36 tỷ USD đã đổ vào Bitcoin ETF - vượt xa dòng tiền của vàng ETF trong cùng giai đoạn.

Con số ấn tượng này đã biến Bitcoin ETF trở thành một trong những quỹ ETF phát triển nhanh nhất từ trước đến nay. Theo các chuyên gia tại Bernstein, các quỹ ETF này đã nâng sức hấp dẫn của Bitcoin trong vai trò tài sản "lưu trữ giá trị".

Không chỉ vậy, quy định mới từ Hội đồng Tiêu chuẩn Kế toán Tài chính Mỹ (FASB) cũng đang tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp nắm giữ Bitcoin trên bảng cân đối kế toán. Điều này mở ra cánh cửa mới để các tập đoàn lớn tham gia thị trường Bitcoin.

Công ty phần mềm MicroStrategy đã trở thành ví dụ điển hình cho việc áp dụng Bitcoin vào chiến lược quản lý kho bạc của doanh nghiệp. Công ty đã tích cực mua Bitcoin, tích lũy tới 43 tỷ USD giá trị đồng tiền này trên bảng cân đối kế toán, và thu về lợi nhuận khổng lồ 15 tỷ USD từ sự tăng trưởng của Bitcoin.

Ngoài ra, một số ý kiến từ Phố Wall gợi ý rằng chính phủ Mỹ có thể thiết lập quỹ dự trữ Bitcoin quốc gia. Thậm chí, Thượng nghị sĩ Cynthia Lummis còn đề xuất chính phủ Mỹ mua thêm Bitcoin bằng cách bán bớt chứng chỉ vàng do Cục Dự trữ Liên bang nắm giữ.

“Gia vị” bí mật cho danh mục đầu tư đa dạng

Bitcoin, với đặc tính độc đáo và mối tương quan thấp với các tài sản truyền thống, đang nổi lên như công cụ hữu hiệu để tăng cường hiệu quả đầu tư.

"Bitcoin có thể hoạt động như công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư, và có thể là biện pháp phòng ngừa chiến lược khi giá cổ phiếu và trái phiếu không còn di chuyển ngược chiều với nhau", BlackRock cho biết.

Một trong những ưu điểm lớn nhất của Bitcoin là khả năng cải thiện tỷ suất lợi nhuận điều chỉnh theo rủi ro (Sharpe ratio) của danh mục đầu tư. Tỷ lệ Sharpe cho biết một khoản đầu tư tạo ra bao nhiêu lợi nhuận vượt trội cho mỗi đơn vị rủi ro mà nó gánh chịu.

Nghiên cứu của CoinShares chỉ ra rằng việc thêm một phần nhỏ Bitcoin vào danh mục có thể tăng gấp đôi tỷ lệ Sharpe.

Ví dụ, một danh mục đầu tư tiêu chuẩn 60/40 (60% cổ phiếu, 40% trái phiếu) đạt tỷ lệ Sharpe là 0.48. Tuy nhiên, khi thêm vào đó 4% Bitcoin và tái cân bằng hàng quý, tỷ lệ Sharpe tăng lên 1.05, đồng thời giảm độ tương quan giữa các tài sản trong danh mục đi 5%.

CoinShares cũng thực hiện các phân tích tương tự và nhận thấy các danh mục đầu tư nổi tiếng như Yale Endowment Portfolio, All Weather Portfolio và Cockroach Portfolio đều ghi nhận sự cải thiện đáng kể về tỷ lệ Sharpe khi có thêm Bitcoin.

Theo nghiên cứu của CoinShares, mặc dù Bitcoin biến động mạnh, việc phân bổ 4% tài sản này vào danh mục đầu tư không làm tăng đáng kể mức sụt giảm tối đa (maximum drawdown - tức là mức lỗ tối đa từ đỉnh xuống đáy), trong khi lợi nhuận hàng năm của danh mục này cao gần gấp đôi so với các lựa chọn khác.

return maximum drawdown bitcoin — Phân bổ 4% danh mục vào Bitcoin làm tăng đáng kể lợi nhuận hàng năm. Nguồn: Bloomberg & CoinShares

Các nhà phân tích cũng lưu ý Bitcoin không tương quan với vàng, và do đó, chúng là hai loại tài sản có thể bổ sung cho nhau trong một danh mục đa dạng. "Thực tế thị trường là vàng và Bitcoin không có xu hướng tương quan với nhau", Mike Maharrey từ MoneyMetals.com cho biết.

Vàng - vốn được xem là tài sản trú ẩn an toàn truyền thống, có thể bảo vệ danh mục đầu tư khỏi các biến động kinh tế, trong khi Bitcoin - với tiềm năng tăng trưởng cao, có thể mang lại lợi nhuận vượt trội.

Julien Bittel, trưởng bộ phận Phân tích vĩ mô của Global Macro Investor, đã chỉ ra rằng: “Mặc dù có một năm 2024 khá tốt, hiệu suất của vàng vẫn thua kém Bitcoin tới 96%, kể cả khi Bitcoin đã đi ngang trong tám tháng của năm”.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng về mức độ chấp nhận rủi ro khi quyết định đầu tư vào Bitcoin. Các chuyên gia từ BlackRock, CoinShares và Globalt khuyến nghị rằng tỷ lệ phân bổ Bitcoin trong danh mục nên dao động từ 1% đến 10%, tùy thuộc mức độ chấp nhận rủi ro và mục tiêu đầu tư của từng người.

Các nhà đầu tư cũng nên tái cân bằng danh mục đầu tư thường xuyên để đảm bảo tỷ lệ phân bổ tài sản luôn ở mức tối ưu.

Hiệu ứng MicroStrategy: Làn sóng doanh nghiệp tích trữ Bitcoin

Hiệu ứng từ MicroStrategy - công ty tiên phong áp dụng Bitcoin vào chiến lược dự trữ, đã lan rộng ra nhiều lĩnh vực. Theo Bitcoin Treasuries, hơn 70 công ty trong ngành công nghệ y tế, năng lượng, game và giáo dục đã bắt đầu mô phỏng chiến lược này.

Một số công ty nổi bật với khoản đầu tư đáng kể vào Bitcoin bao gồm:

Block (trước đây là Square): Công ty dịch vụ tài chính do Jack Dorsey sáng lập đã mua hơn 8,000 BTC, trị giá khoảng 758 triệu USD.
Semler Scientific: Công ty công nghệ y tế đã mua 2,084 BTC, trị giá 168 triệu USD.
Metaplanet: Công ty đầu tư mạo hiểm nắm giữ 1,762 BTC, trị giá khoảng 165 triệu USD và đặt mục tiêu nắm giữ 10,000 BTC vào năm 2025.
Cango: Công ty thương mại điện tử đã đầu tư 400 triệu USD vào thiết bị khai thác Bitcoin và sở hữu 933 BTC.

Việc áp dụng chiến lược dự trữ Bitcoin đã mang lại kết quả tích cực cho một số công ty, đặc biệt là về giá cổ phiếu. Giá cổ phiếu của Metaplanet đã tăng 2,200% kể từ khi bắt đầu mua Bitcoin vào tháng 4/2023, còn giá cổ phiếu của Cango tăng gấp đôi sau khi đầu tư vào thiết bị khai thác Bitcoin.

Tuy nhiên, không phải ai cũng thành công. Genius Group và SOS Limited chứng kiến giá cổ phiếu giảm lần lượt 27% và 30% sau khi áp dụng chiến lược này.

Bất chấp những kết quả trái chiều, xu hướng các công ty đưa Bitcoin vào dự trữ đang ngày càng rõ rệt, củng cố vị thế của Bitcoin như tài sản đầu tư đầy tiềm năng. "Nhu cầu tích trữ Bitcoin từ các quỹ doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Hiện tại, MicroStrategy và một số công ty nhỏ hơn đang dẫn đầu xu hướng này", Bernstein cho biết.