Phỏng vấn Domo : ‘Có người chặn đường và gọi tôi là Bitcoin Oppenheimer’

Oppenheimer - cha đẻ bom nguyên tử và nguồn cảm hứng bộ phim bom tấn cùng tên của đạo diễn Christopher Nolan - đã luôn là nhân vật gây tranh cãi trong lịch sử. Ở không gian Web3 hiện tại, hẹp hơn và ít tác động hơn, có một cái tên được mệnh danh là “Bitcoin Oppenheimer”: Domo - người sáng lập ẩn danh của tiêu chuẩn BRC-20.

Dạo một vòng các trang cộng đồng Bitcoin ordinals, bạn có thể thấy hai luồng ý kiến mạnh mẽ về những gì Domo đã và đang làm với mạng Bitcoin: nên được yêu hay xứng bị ghét, là cứu tinh hay tội đồ.

Domo, trái lại, không nói gì nhiều về mình.

Khắp Internet không có bài phỏng vấn nào về Domo - một "sự lạ" trong không gian crypto nơi những tên tuổi lớn đều từng hơn một lần dùng truyền thông để bước ra ánh sáng.

Cơ hội để một người dùng bình thường biết mặt Domo gần như bằng 0. Trên mạng, anh là một hình avatar các khối lập phương nhoè mờ; trên sân khấu diễn thuyết, anh là “ninja đồ đen”.

Về lý do che giấu thân phận này, Domo nói: “Không gian crypto nhiều nhân tố độc hại, tôi không muốn bắc cầu thế giới này với thế giới thực của mình”.

Ngoài đời thực, Domo cũng không nói gì nhiều về mình. Trong cuộc trò chuyện với Coin98 Insights tại sự kiện Ordinals Summit ở Singapore, anh trả lời 15 câu hỏi trong khoảng 15 phút với sự điềm tĩnh, chậm rãi, rõ ràng. Anh từ chối mọi đề nghị ghi hình hay chụp ảnh hay bất kỳ câu hỏi đời tư nào, chỉ thỉnh thoảng cười khi trả lời một đoạn tâm đắc về đứa con tinh thần của mình - BRC-20.

The Spotlight là series trò chuyện giữa Coin98 Insights với các builder trong ngành về những chủ đề nóng trên thị trường.  

Đọc thêm: Phù thuỷ, Ninja và cuộc đánh thức 'người đẹp ngủ trong rừng' Bitcoin

- Có người cho rằng ban đầu anh tạo BRC-20 như một trò đùa. Anh có thể chia sẻ câu chuyện đằng sau sự ra đời này không?

Domo: Bản thân tôi không cho đây là trò đùa, nhưng tôi sẽ không bàn luận thêm. Nhưng đúng là tôi không hề tham vọng nó sẽ mang lại kết quả như hiện tại.

Mục tiêu chính của tôi về BRC-20 lúc đó là cố gắng phát triển thương hiệu của mình, lên on-chain chủ yếu thông qua Dune. Thời điểm đó, tôi làm một số dashboard (bảng điều khiển) cho ordinals hoặc ordinals marketplaces cho các Sats names. Tôi nghĩ: Ah, đây là cơ hội để làm một dashboard thú vị thử nghiệm tính có thể thay thế (fungibility) trên mạng Bitcoin. Khởi nguồn là như vậy.

- Trong một audio hiếm hoi về anh trên Youtube, anh nói rằng có một nhóm người thích ordinals nhưng phản đối BRC-20. Anh có thể làm sáng tỏ hơn ý kiến này không?

Domo: Các Bitcoin Maxi (người theo chủ nghĩa cực đoan Bitcoin) không thích BRC-20 bởi họ không thích bất cứ điều gì, nên tôi không để ý đến họ. Nhưng tôi không hiểu những người thích ordinals nhưng không ưa BRC-20.

Tất nhiên bạn thích những gì bạn thích, nhưng tôi muốn bảo những người đó, đặc biệt nhóm thiện cảm với các giao thức fungible khác trên Bitcoin, hãy tìm hiểu nguyên do BRC-20 thành công. Đó là bởi đây có thể không phải giải pháp kỹ thuật tốt nhất, nhưng các giải pháp khác đã học được rất nhiều từ BRC-20 về tính đơn giản và khả năng tiếp cận.

- Đâu là những quan niệm sai lầm phổ biến về BRC-20?

Domo: Tôi nghĩ một quan niệm sai lầm khả dĩ là ngay từ đầu, mọi người, đặc biệt phía các Bitcoin Maxi xem tôi như một kiểu đặc vụ Mossad* đang cố hạ gục mạng Bitcoin. Thật điên rồ vì BRC-20 chỉ là một thử nghiệm.

Nếu có thể làm lại, tôi vẫn sẽ không thay đổi gì nhiều với BRC-20.

Một hiểu nhầm khác là sẽ có những cải tiến lớn đối với BRC-20. Nếu có thể làm lại, tôi vẫn sẽ không thay đổi gì nhiều với BRC-20. Bất kể vì lý do gì: may mắn, hay chỉ là suy nghĩ của tôi thời điểm này, nhưng tôi khá thích thiết kế của BRC-20. Có những chỉ trích công bằng, nhưng tôi cho rằng nhiều người nói xấu BRC-20 thường có động cơ thầm kín trong đầu, có thể là quảng bá dự án hay tiêu chuẩn token của riêng họ.

* Mossad: Cơ quan tình báo quốc gia của Israel

- Một số người thậm chí đi xa đến mức đề nghị kiểm duyệt các giao dịch BRC-20. Anh nghĩ sao về điều này?

Domo: Lúc tôi đến một buổi gặp mặt, có người đã chặn tôi lại và hung hăng gọi tôi là Bitcoin Oppenheimer, thật hài hước.

Quay lại hai nhóm người không thích BRC-20, tôi nghĩ họ chủ yếu đang sống trong bong bóng Bitcoin Maxi, nên tôi không chú ý nhiều đến họ. Tôi nghĩ họ giống như buồng vang (echo chamber), chỉ vọng lại âm thanh của người khác chứ không có nhiều độc lập trong suy nghĩ.

- Việc tham dự sự kiện ordinals tại Singapore cho thấy anh lưu tâm đến thị trường này. Anh có kế hoạch gì để tăng tính phổ biến của BRC-20 ở châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng không?

Domo: Ngay từ đầu, qua các bình luận trên Twitter của mình, tôi đã nhận thấy phần lớn người theo dõi tôi sống ở châu Á, như Trung Quốc, Việt Nam. Điều này thật hay.

Trong khi chủ nghĩa Bitcoin cực đoan là quan niệm thuộc về phương Tây, phần lớn thị trường châu Á chỉ đang chơi đùa và tận hưởng một sự thay đổi chúng ta có.

Và kế hoạch tương lai của tôi chỉ là tiếp tục cung cấp thông tin về BRC-20 và hy vọng “hữu xạ tự nhiên hương”.

- Còn kế hoạch phát triển BRC-20 thì sao?

Domo: Thời gian gần đây, tôi nói rất nhiều về quản trị và balance của indexing (cơ sở dữ liệu theo dõi ví và số lượng token BRC-20 được nắm giữ).

Nhiều người nhận ra rằng sẽ chẳng lợi lộc gì khi tôi chỉ búng tay và đưa ra các quyết định tuỳ tiện cho tiêu chuẩn BRC-20. Do đó, trong vài tháng qua, tôi đã làm mọi thứ có thể để đặt các khối xây dựng (building block) vào đúng chỗ và giúp cải tiến tiêu chuẩn. Tôi dùng từ “cải tiến” vì đừng trông đợi sẽ có một tiêu chuẩn hoàn toàn mới. 

Hai khối xây dựng: Một là indexing sẽ trở nên mạnh mẽ và có nhiều người tham gia hơn. Tôi đã làm việc với ALEX, cơ bản là một oracle cho Bitcoin BRC-20, để xác thực các indexing với nhau và kiểm tra on-chain một cách đều đặn.

Thứ hai là mặt quản trị, cũng song hành với indexing. Tôi đã hợp tác với Oyl để ra mắt L1Fxyz, ý tưởng tương tự như Twitter. Đây sẽ là nơi không chỉ BRC-20 mà bất kỳ tiêu chuẩn nào cũng có thể tổ chức thảo luận cởi mở.

Tôi nghĩ sự hợp tác này sẽ đẩy không gian về trước, trước đây thảo luận về các tiêu chuẩn token đều theo kiểu “nước sông không phạm nước giếng”. Trong không gian mở này, tiêu chuẩn tốt nhất sẽ chiến thắng, có thể là BRC-20 hoặc thứ gì khác, không ai biết được.

- Vai trò cụ thể của indexing với BRC-20 là gì và tại sao chúng ta cần nó trong lâu dài?

Domo: Tôi nhìn các indexing công khai giống như các công cụ inscription. Nó giúp mọi người thiết lập node riêng dễ dàng hơn, hoặc trong trường hợp BRC-20, tự tính toán trạng thái mình muốn.

Về cơ bản, indexing là một cách để tính toán trạng thái tại bất kỳ thời điểm nào. Khi nói trạng thái, ý tôi là balance của những người đang tham gia vào mạng. Có một điều lạ với BRC-20 mà mọi người không nhận ra, đó là thông thường indexing ngầm ẩn, nó chính là chain họ đang sử dụng. Với Ethereum, indexing được đưa vào bản thân máy ảo Ethereum, nhưng với BRC-20, indexing hoạt động bên ngoài.  

- Ngoài BRC-20, hiện có rất nhiều tiêu chuẩn mới xuất hiện như ORC-20, SRC-20, RECURSIVE, CURSE. Anh nghĩ gì về điều này?

Domo: Nếu nhìn vào GitBook khi tôi ra mắt BRC-20, bạn sẽ thấy tôi nói rằng đây là một thử nghiệm và bằng mọi cách, hãy mạnh dạn khám phá và tạo ra tiêu chuẩn của riêng mình.

Trong bài diễn thuyết hôm nay, tôi cũng đưa ra biểu đồ thị phần của ordinals marketplace theo thời gian. Tôi nghĩ người dùng sẽ quyết định đâu là tiêu chuẩn tốt nhất, tôi hy vọng đó là BRC-20, nhưng nếu không, tôi mong tất cả tiêu chuẩn sẽ tương thích với nhau, sẽ có cách để bắc cầu chúng lại.

- Anh nghĩ gì về “Bitcoin narrative”. Liệu các dự án về ordinals đang xây dựng trên mạng Bitcoin có tiếp tục phát triển trong tương lai không?

Domo: Tôi chưa bao giờ là một Bitcoin Maxi, tôi đã luôn là con người của multi-chain thích thú với sự đa dạng của các chain. Tuy nhiên, thứ đưa tôi đến với ordinals là giá trị khổng lồ của chain mẹ Bitcoin, nó ở đó mãi mãi và không bị kiểm duyệt. Do đó, ordinals là thứ tất yếu, dù ở bất kỳ dạng thức hay hình hài nào.

- Với quyết định ẩn danh, anh tạo ấn tượng là một nhà phát triển hơi lập dị, tách mình khỏi cộng đồng. Anh nghĩ sao về điều này?

Domo: Có lẽ tôi giống một nhà khoa học dữ liệu, đúng hơn là nhà phân tích dữ liệu. Tôi chắc chắn không phải nhà phát triển, mà nếu có cũng chỉ là nhà phát triển nhập vai. Nên đây là lầm tưởng khi có người gọi tôi là nhà phát triển cực kỳ mờ ám, sống trong bóng tối.

Còn việc tôi không tương tác nhiều với cộng đồng, nói cho cùng tôi đang vận hành một tiêu chuẩn token, nó không phải dự án. Do đó, chẳng nghĩa lý gì khi thổi phồng mọi thứ, thực hiện những điều vẫn thường thấy trong crypto - “hứa nhiều nhưng làm chẳng bao nhiêu”.

Tôi muốn đi một con đường khác và tiếp tục làm việc chậm rãi để tạo ra sản phẩm tốt nhất. 

- Trong quá trình tạo ra BRC-20, anh có kỷ niệm đáng nhớ nào muốn chia sẻ không?

Domo: Có một vài khoảnh khắc đáng nhớ, chẳng hạn khi tạo ra BRC-20, tôi dành hầu hết thời gian để tạo bằng chứng khái niệm cho index. Nó tiêu tùng trong vòng 15 phút. Thật đúng là thảm hoạ. 15 phút sau, có người nhắn tin bảo tôi là BRC-20 “tèo” rồi. Nhưng họ nhầm.

Tuần sau, tất cả mọi người đều bảo tôi BRC-20 “tèo” rồi. Đó cũng là tuần USDC depeg, nên có lẽ phải nói đây là tuần căng thẳng nhất đời tôi. May mắn thay, cả hai sau đó đều ổn và thật mừng khi BRC-20 vẫn đi theo hướng tích cực.

Đọc thêm Chiliz, fan token và câu chuyện đằng sau cú chuyển nhượng Messi đến PSG