Exponent: Yield hệ Solana với cơ chế linh hoạt

Exponent là gì?

Exponent là giao thức tạo yield trên Solana, tập trung vào việc chuẩn hóa, tách biệt và giao dịch hóa lợi suất thay vì tối ưu lợi suất thụ động như các mô hình yield farming truyền thống. Exponent cho phép người dùng tách quyền hưởng lợi suất khỏi vốn gốc của các tài sản sinh lợi, biến lợi suất thành một yếu tố có thể định giá, giao dịch và quản trị rủi ro độc lập theo thời gian.

Thông qua cơ chế tách dòng tiền, mỗi vị thế sinh lợi được phân rã thành hai cấu phần: quyền sở hữu vốn gốc và quyền nhận lợi suất trong một khoảng thời gian xác định. Điều này cho phép người dùng lựa chọn giữa việc khóa trước lợi suất để ưu tiên sự ổn định, hoặc tiếp xúc với lợi suất biến động nhằm khai thác kỳ vọng thị trường, thay vì chỉ đơn thuần gửi tài sản và chờ nhận phần thưởng.

Để hỗ trợ việc giao dịch các cấu phần lợi suất này, Exponent triển khai các cơ chế tạo lập thanh khoản được thiết kế theo yếu tố thời gian, cùng các kho thanh khoản nhằm quản lý rủi ro biến động lợi suất.

Cơ chế hoạt động của Exponent

Điểm đặc trưng của Exponent là cơ chế Yield Stripping, tách lợi suất ra khỏi vốn gốc và tạo ra hai loại tài sản: Income Tokens giúp nhận lợi suất cố định và Yield Tokens cho phép giao dịch lợi suất biến động.

Bên cạnh đó, cơ chế Time‑Dynamic AMM và Liquidity Vaults giúp tối ưu thanh khoản và giảm rủi ro impermanent loss, tạo ra một hệ sinh thái DeFi linh hoạt, phù hợp cả nhà đầu tư tìm kiếm ổn định và các nhà giao dịch muốn khai thác biến động lợi suất.

Giao thức chính gồm bốn bước cơ bản:

Yield Stripping (Tách lợi suất)

Người dùng gửi tài sản như SOL, USDC hay PYUSD vào Exponent. Giao thức sẽ tách tài sản gốc thành hai phần riêng biệt:

• Income Tokens (PT): đại diện cho vốn gốc và cung cấp lợi suất cố định (Fixed Yield) đến ngày đáo hạn.
• Yield Tokens (YT): đại diện cho phần lợi suất biến động (Variable Yield) trong tương lai, giúp người dùng giao dịch và đầu cơ vào biến động lợi suất của các sản phẩm DeFi.

Cơ chế này tương tự như bond stripping trong tài chính truyền thống, nhưng được áp dụng cho tài sản DeFi, tạo ra các Duration Assets (tài sản có kỳ hạn) giúp phân tách rủi ro và lợi suất.

Giao dịch Income Tokens và Yield Tokens

Sau khi tách lợi suất, người dùng có thể lựa chọn:

• Mua hoặc giữ Income Tokens để nhận lợi suất cố định, hoặc bán chúng trước ngày đáo hạn để lấy lại vốn.
• Mua Yield Tokens nếu muốn tiếp xúc trực tiếp với lợi suất biến động và tham gia các chiến lược giao dịch lợi suất.

Cơ chế này giúp tạo ra thị trường giao dịch lợi suất linh hoạt, nơi nhà đầu tư có thể phòng ngừa rủi ro giảm lợi suất hoặc khai thác biến động lợi suất trên Solana.

Đọc thêm: Solana đang chuyển hướng! Có gì trong Solana Break Point 2025?

Time‑Dynamic AMM (Bộ tạo lập thị trường tự động theo thời gian)

Exponent sử dụng một AMM đặc biệt để quản lý giao dịch giữa Income Tokens và Yield Tokens:

• Tự động tập trung thanh khoản theo thời gian tới maturity (ngày đáo hạn)
• Điều chỉnh tỷ lệ giữa PT và YT dựa trên giá trị thị trường, giúp giảm impermanent loss (mất mát tạm thời do biến động giá khi cung cấp thanh khoản)
• Hỗ trợ các giao dịch hoán đổi nhanh (flash swaps), tăng hiệu quả giao dịch và tính thanh khoản.

Cơ chế này đảm bảo các token luôn được định giá hợp lý và thanh khoản được duy trì một cách ổn định.

Liquidity Vaults (Kho thanh khoản)

Người dùng có thể gửi vốn vào Liquidity Vaults, cung cấp thanh khoản cho AMM và nhận:

Phí giao dịch từ việc hoán đổi giữa Income Tokens và Yield Tokens. Lợi nhuận bổ sung từ các tài sản gốc trong vault.

Exponent tự động quản lý thanh khoản trong vault, giảm rủi ro impermanent loss và tối ưu hóa vốn cho các nhà cung cấp thanh khoản.

Nhà đầu tư và đội ngũ dự án Exponent

Nhà đầu tư Exponent

Exponent đã kêu gọi thành công 2.1 triệu USD tại vòng gọi vốn đầu tiên vào ngày 21/11/2024. Vòng gọi vốn này được dẫn đầu bởi RockawayX, cùng với sự tham gia của các quỹ uy tín như Solana Ventures, Cherry Ventures, Mechanism Capital, cũng như nhiều nhà đầu tư thiên thần từ hệ sinh thái Solana.

Đội ngũ dự án Exponent

Ở thời điểm hiện tại, Exponent chưa công bố thông tin chính thức về đội ngũ phát triển. Điều này khiến việc đánh giá đội ngũ dựa trên danh tính gặp hạn chế.

Dự án tương tự

• Pendle Finance: Giao thức DeFi trên Ethereum cho phép tách phần lợi suất ra khỏi vốn gốc, tạo ra Ownership Tokens đại diện cho tài sản gốc và Yield Tokens đại diện cho lợi suất biến động, cho phép người dùng giao dịch hoặc phòng ngừa rủi ro lãi suất.
• RateX: Giao thức yield trading trên Solana, cho phép token hóa và giao dịch dòng lợi suất của các tài sản staking.