Tầm quan trọng của FDV - vốn hoá pha loãng hoàn toàn trong crypto
Vốn hoá pha loãng hoàn toàn (FDV) là gì?
Vốn hoá pha loãng hoàn toàn (FDV) là vốn hoá của một dự án khi tất cả token được mở khoá ra lưu thông.
Ví dụ: Giá BTC trên thị trường hiện tại là $66,695, tổng cung của BTC là 21,000,000 => FDV của BTC = $66,695 * 21,000,000 = $1,400,246,463,000.
Khác với vốn hoá thị trường (Market cap - MC) là chỉ số vốn hoá của tổng lượng token đang lưu thông, FDV thể hiện định giá hiện tại của dự án trên thị trường. Tuy nhiên với tính chất chỉ lưu thông một phần nhỏ token và mở khoá dần trong tương lai của phần lớn dự án, định giá ban đầu thường không chính xác và có biến động lớn theo thời gian.
Hiện tại, nhận thức của nhà đầu tư về những tác động tiêu cực của việc mở khóa lượng lớn token ngày càng tăng, FDV đang cho thấy tầm quan trọng của mình đối với hành vi giá. Ở những phần dưới chúng ta sẽ tìm hiểu về vai trò, ảnh hưởng của FDV cũng như cách biến FDV thành công cụ đầu tư hiệu quả.
Vai trò của FDV trong thị trường crypto
Trước khi được niêm yết trên sàn giao dịch, các dự án thường trải qua nhiều vòng gọi vốn. Tại mỗi vòng, họ thường công bố số vốn huy động được và mức định giá (Valuation). Đây chính là FDV tại vòng mà quỹ tham gia đầu tư.
Với vốn hoá thị trường (market cap), khi nhà đầu tư kết hợp với các thông tin khác trong tokenomics như tỷ lệ phân bổ token (token allocation) và lịch mở khoá token (token release schedule) thì sẽ giúp họ tính được một chủ thể hiện tại có thể bán bao nhiêu token.
Với FDV, khi nhà đầu tư kết hợp chỉ số này với tokenomics sẽ tính ra được giá trị của số token một chủ thể sở hữu khi được mở khoá hết. Hay nói cách khác chúng ta có thể biết được nhà đầu tư có lời nhiều so với mức đầu tư ban đầu hay không.
Ví dụ: $STRK gọi vốn vòng seed round $80m FDV, sau đó là các vòng gọi vốn với mức định giá $240m FDV, $1B FDV và $8B FDV. (Thông tin cung cấp từ Cobie)
Với FDV ~12.5B FDV hiện tại thì ta có vòng seed round x156 lần, nối tiếp là x52 lần, x12.5 lần và +56%.
Giả sử bạn là nhà đầu tư vào vòng seed round của STRK token, bạn sẽ làm gì khi khoản đầu tư x156 lần bắt đầu được mở khóa?
Tất nhiên con số đó không phải là con số mà nhà đầu tư thực nhận. Vì có lịch mở khóa token nên con số sẽ thay đổi dựa theo biến động giá ở mỗi thời điểm mở khoá.
Ví dụ: Một VC đầu tư vào một dự án ở định giá $400m FDV
Tháng 1 họ được trả 10% và bán ở giá $1B FDV
Tháng 2 họ được trả 10% và bán ở giá $2B FDV
Tháng 3 họ được trả 10% nhưng chỉ bán được ở giá $200m FDV
…
Tháng 10 họ được trả nốt 10% và bán ở giá $400m FDV
Lúc này số tiền họ thực nhận sẽ bằng tổng những lần bán trên, tỷ lệ lợi nhuận bằng tổng tiền thực nhận chia cho số tiền đầu tư ban đầu.
Ở góc độ nhà đầu tư, họ phải chịu khoản rủi ro về sự biến động giá token khi mở khóa. Bên cạnh đó họ còn phải chịu nhiều rủi ro về danh tiếng hoặc phải đợi thời gian rất lâu trước khi token ra mắt. Xem xét lại ví dụ trên, nhà đầu tư vòng seed round của $STRK đã đầu tư từ 2017, đến thời điểm mở khóa là 7 năm.
Hiểu được chỉ số FDV sẽ giúp chúng ta:
Xu hướng FDV cao, nguồn cung ban đầu thấp
Theo số liệu được tổng hợp từ Binance Research, tỷ lệ vốn hóa trên vốn hóa pha loãng hoàn toàn (MC/FDV) giảm khoảng 50% mỗi năm. Tỷ lệ này giảm có nghĩa là các dự án chỉ mở khóa một lượng token nhỏ ban đầu và còn một lượng lớn token sẽ được mở khóa trong tương lai.
Nguồn cung ban đầu ít, giá token có thể tăng mạnh trong thời gian đầu niêm yết. Điều này làm cho FDV của các dự án đó đạt mức cao ngang với nhóm dự án hàng đầu thị trường hiện nay.
Tuy nhiên việc có mức tăng trưởng cao ban đầu thường phải đánh đổi bằng sự suy giảm về lâu dài. Việc gọi vốn nhiều vòng trước khi đưa token ra công chúng đã cho những nhà đầu tư ở vòng đầu tiên tỷ lệ lợi nhuận cao. Khi token của họ được mở khóa, họ có xu hướng bán token từ đó khiến giá giảm. Tỷ lệ MC/FDV càng chênh nhau và FDV càng cao thì lực bán tương lai sẽ càng mạnh.
Tiếp tục lấy ví dụ về Starknet, nếu vẽ biểu đồ định giá tính từ khi gọi vốn cho đến nay sẽ được như sau:
Cộng thêm thông tin từ lịch mở khoá token, ta có thể thấy lượng token được lưu thông ban đầu là rất nhỏ, chỉ 7% tổng cung. Giá $STRK trong giai đoạn đầu tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, token mới được mở khoá mỗi tháng. Một phần của token này được mua tại các mức định giá thấp, việc này tạo ra áp lực bán lớn để chốt lời, đặc biệt là trong bối cảnh hệ sinh thái Starknet chưa phát triển, các thông số TVL, người dùng... chưa cao so với các Layer2 khác. Hệ quả là sau khi đạt đỉnh $2.63, giá $STRK liên tục suy giảm và hiện ở mốc $1.22.
Tất nhiên hành vi giá token còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố ngoài FDV. Tuy nhiên cách áp dụng FDV như trên cho ta thấy được sự tương quan giữa việc người nắm token đã lãi bao nhiêu và có thể bán được bao nhiêu ở một thời điểm với hành vi giá của token.
Vậy đâu là cách sử dụng FDV hiệu quả trong đầu tư? Phần tiếp theo của bài viết sẽ giúp bạn giải đáp câu hỏi này.
Cách sử dụng FDV hiệu quả trong đầu tư
Hiểu được cách ứng dụng FDV và các yếu tố liên quan có thể cung cấp một cái nhìn toàn diện hơn trước khi đầu tư.
Cách áp dụng FDV khi đầu tư dự án
Những dự án crypto thường cung cấp các thông tin cơ bản như: định giá gọi vốn, số tiền gọi vốn và tokenomics. Nếu như các dự án không công bố thông tin trên, đó là một “cảnh báo” về độ rủi ro.
1/ Tính toán giá mua của quỹ khi biết định giá và tổng cung token
Ví dụ như $STRK gọi vốn ở định giá $80m, $240m, $1B và $8B và tổng cung token $STRK là 10 tỷ => Quỹ mua $STRK với mức giá lần lượt là $0.008, $0.024, $0.1 và $0.8/STRK.
Sau đó tuỳ thuộc vào giá trên thị trường, nhà đầu tư có thể thấy mức giá tương quan giữa giá hiện tại và giá của quỹ. Nếu mức giá hiện tại quá cao so với mức giá mà quỹ mua được trong khi vẫn còn lượng lớn token đang đợi mở khoá thì nhà đầu tư nên suy xét kỹ hơn trước khi xuống tiền.
Ngược lại, nếu mức giá hiện tại thấp hơn nhiều so với giá mà quỹ đã mua, thì họ đang lỗ với vòng đầu tư đó. Lúc này áp lực bán ra sẽ thấp hơn.
2/ Dự đoán hành vi giá khi biết số tiền gọi vốn
Để phân tích sâu hơn, khi có đủ thông tin về số tiền gọi vốn các vòng, ta có thể tính được tỷ trọng mỗi vòng mà quỹ đầu tư.
$STRK phân bổ 18.17% cho các bên đầu tư trong đó:
Từ thông tin trên, ta có thể thấy tỷ trọng của vòng seed là rất lớn, với tỷ trọng cao và mức lợi nhuận khủng so với số vốn họ đầu tư, ta có thể suy đoán hành vi giá khi token của họ được mở khoá sau một thời gian dài đầu tư.
Cần phải lưu ý là những thông tin trên thường không hoàn toàn đầy đủ, dự án thường chỉ công bố thông tin một số vòng hoặc chỉ có thông tin về số vốn gọi được hoặc định giá. Tuỳ vào thông tin nhà đầu tư có mà chúng ta sẽ linh hoạt trong việc tính toán và dự đoán hành vi giá khi token được mở khoá.
Những yếu tố khác ngoài FDV
1/ Các thông tin tổng quan
FDV chỉ là 1 trong các yếu tố cần phân tích khi đưa ra quyết định đầu tư. Khi nhà đầu tư đánh giá dự án, những yếu tố như tổng quan về sản phẩm, đội ngũ phát triển, tokenomics, đối tác/nhà đầu tư cũng cần nắm chắc. Đó cũng là phương pháp được Coin98 Insights áp dụng tại mục Coin & Token giúp người đọc tìm hiểu dự án một cách nhanh chóng và dễ dàng.
2/ Xu hướng thị trường
“Nước lên thuyền lên, nước xuống thuyền xuống”. Việc thị trường tăng giảm ảnh hưởng lớn tới biến động giá của token. Khi thị trường trong xu hướng tăng, việc các dự án khác cùng phân nhánh tăng trưởng về vốn hoá (MC - Market cap) khiến những dự án còn lại cũng tăng trưởng theo. Lúc này chỉ số FDV bị giảm sức ảnh hưởng khi có nhiều người mua và người có token cũng chưa muốn bán.
Khi thị trường trong xu hướng giảm hoặc không chắc chắn, những chủ thể có token có xu hướng bán ngay khi token vừa được mở khoá, điều này khiến giá token giảm mạnh hơn. Lúc này chỉ số FDV ảnh hưởng nhiều hơn tới hành vi giá.
3/ Ảnh hưởng từ những loại hình giao dịch khác trên thị trường
Ví dụ như vòng seed round $STRK được mua ở giá $80m FDV, tuy nhiên họ phải đợi chờ rất lâu trong khi có nhu cầu bán khi thấy những vòng gọi vốn sau định giá đã lên $1B, $8B. Lúc này họ sẽ dùng giao dịch OTC để bán số token được phân bổ của mình. Việc có một thị trường trước khi ra token ảnh hưởng không chỉ tới việc phân tích mức giá đầu tư mà còn tới giá token khi ra công chúng.
Giá pre-market được giao dịch cao sẽ đẩy giá token khi ra mắt cao và ngược lại. Nhà đầu tư chỉ nên coi bước tính giá mua vào thông qua FDV là công cụ tham khảo và cần kết hợp với những yếu tố khác để dự phóng định giá phù hợp hơn.
Ví dụ 1: Với những token nhận được nhiều sự chú ý như STRK, OP, ARB, ta nên tính giá mua vào của quỹ ở những vòng gọi vốn gần nhất và đưa ra điểm mua dựa trên những vòng này chứ không tính vòng đầu tiên.
Ví dụ 2: Thala (THL) lúc mới ra mắt không nhận được sự quan tâm nhiều như các dự án kể trên nhưng có nền tảng ổn định. Sau một thời gian, giá token giảm xuống thấp hơn giá mua tại vòng Seed Round. Dựa vào mốc giá này, nhà đầu tư có thể tính toán để đưa ra quyết định.
4/ Phân tích các người chơi khác trên bàn
Hãy nhớ rằng không chỉ có mỗi quỹ đầu tư nắm token mà còn nhiều chủ thể khác. Hãy phân tích mỗi chủ thể được mở khoá bao nhiêu và xem họ có xu hướng bán token cho mục đích nào đó hay không. Yếu tố này đã được phân tích kỹ trong bài viết: Tokenomics là gì? Ván bài lật ngửa với nhà tạo lập thị trường.
5/ Hiểu cách chơi của bản thân
Dù phân tích sâu đến mấy nhưng điều quan trọng nhất nhà đầu tư cần hiểu rõ đâu là cách chơi phù hợp với bản thân. Nếu muốn đánh ngắn hạn và rủi ro cao, nhà đầu tư cần học cách phân bổ vốn và có thể chọn nhưng dự án có nguồn cung lưu thông ban đầu thấp. Nếu phù hợp với hướng mua và hold dài hạn thì chọn những dự án ít bị ảnh hưởng bởi việc mở khoá trong tương lai. Hiểu cách chơi sẽ giúp nhà đầu tư biết các bước mình cần làm tiếp theo và đưa ra những phản ứng phù hợp.
Tổng kết
FDV là công cụ quan trọng để tính điểm mua và dự đoán hành vi giá. Biết cách sử dụng FDV kết hợp với các yếu tố quan trọng khác khi phân tích sẽ giúp nhà đầu tư có một cái nhìn toàn diện và chắc chắn hơn khi đầu tư.