Perspective #11: Bài học từ hệ sinh thái của Terra Blockchain (LUNA)

Đầu tiên mình nhắc lại những categories chính mà bất kể hệ sinh thái DeFi nào cũng cần phải có.

Stablecoin, Liquidity, AMM, Lending & Borrowing, DEX.

Sau đó phát triển step tiếp theo sẽ là Synthetics, Insurance, . . .

Những cái đó tại sao nó lại quan trọng và cần phải có thì mình đã giải thích rất nhiều lần rồi. Anh em lên Coin98.NET search là ra nhé.

Thế Terra đang có cái gì mà mình nhắc đi nhắc lại và đang bullish về nó?

Bên dưới sẽ là phân tích của mình, theo từng bước phát triển của team dự án này.

Terra Blockchain đi từ stablecoin để tiếp cận người dùng cuối

Chính xác là như vậy!

Mình biết tới Terra từ thời 2018, profile của cả team rất khủng. Và quan trọng là cách thiết kế token rất thông minh.

Đồng LUNA là governance token để đầu tư. Anh em ở đây là các investor thì chắc chắn sẽ quan tâm tới nó rồi. Nhưng nếu chỉ có LUNA là token governance thì không ăn thua, không có gì đặc biệt so với các dự án khác. Ở đây anh em có thể biết tới RSR của Reserve mà mình đã có bài viết phân tích. 

Vậy cái gì làm Terra khác biệt? Chính là stablecoins được phát hành trên Terra Protocol!

Các stablecoins đang được issue trên nền tảng của Terra, SDT, UST, TerraKRW,... và gần đây nhất là Bạc Thái THT... Anh em nào muốn biết tại sao đã có stablecoin lại cần thêm đồng LUNA để làm gì và cái gì sẽ khiến LUNA tăng giá thì có thể đọc lại bài phân tích của mình về Terra (LUNA) tại đây.

Có thể thấy với mỗi 1 quốc gia, Terra đều có thể tiếp cận với người dùng cuối bằng cách phát hành đồng tiền quốc gia đó trên blockchain. Như vậy ai cũng có thể tiếp cận được.

Nhưng nếu chỉ phát hành ra stablecoin đơn thuần thì ai cũng làm được. Vậy thì người dùng ở đâu, ai là người sẽ tiếp nhận & sử dụng sản phẩm mới này?

Điểm này mình rất nể phục cách đi của team Terra. Họ không cố gắng gồng mình để đi training cho người dùng về 1 sản phẩm mới (stablecoin tiền điện tử). Thay vào đó, họ sử dụng luôn các nền tảng thương mại điện tử đang có sẵn hàng triệu người dùng. Liên kết với các nền tảng đó, Terra mặc nhiên có hàng triệu người dùng. Và thế là Terra Alliance ra đời. Bên dưới là infographic đội ngũ Coin98 Analytics đã thực hiện vào tháng 8/2020.

Nguồn ảnh: Coin98 Analytics

Ta thấy có cả những cái tên quen thuộc như Tiki (Việt Nam), CGV, TMon,...

Khối lượng giao dịch bằng đồng KRT từ lúc ra mắt tới hiện tại

Ngoài ra, còn có Chai - ứng dụng thanh toán được phát triển bởi chính đội ngũ Terra Money. Nó luôn là Dapp thuộc top 3 về lượng người dùng và khối lượng giao dịch.

Như vậy, Terra đã phát triển network trực tiếp tới từng người dùng cuối cùng. Đây là điều mà không phải dự án nào cũng có thể làm được. Vấn đề end-user đã giải quyết xong. 

Vậy còn người dùng đang có sẵn trong thị trường crypto thì làm sao để tiếp cận họ, đặc biệt là nhóm người dùng các ứng dụng DeFi, họ đã có thói quen & tư duy sử dụng sản phẩm? Đó là lúc Terra cần mở rộng và đi sâu hơn vào việc phát triển các protocol để nhanh chóng adopt tới người dùng DeFi.

Đọc thêm: DeFi qua những con số

Protocol (Mirror, Terra, Anchor,..) là “những cánh tay” đưa Terra đến với người dùng DeFi/Crypto

Trong phần này, mình sẽ review & đánh giá từng cái tên, sau đó phân tích sự liên kết của chúng trong cả hệ sinh thái Terra Blockchain.

Terra Protocol

Terra Protocol - token LUNA

Đây chính là protocol gốc, ban đầu của Terra, cho phép phát hành stablecoin. Tại sao lại cần 1 protocol riêng, trong khi chính đội ngũ Terra có thể tự phát hành?

Theo mình, đây là cách team Terra tận dụng những developer nhìn thấy tiềm năng & muốn join vào hệ sinh thái của Terra. Các dev đó sẽ sử dụng Terra Protocol để issue ra stablecoin cho dự án của họ. Các dự án đó sẽ được thiết kế riêng và khác nhau. Protocol này nhằm mục đích giúp Dev có thể thoải mái “chơi” với dự án của họ, build thế nào là tùy họ. Như vậy sẽ kích thích nhiều dev tham gia.

Họ cũng đang có cơ chế khuyến khích cộng đồng & dev tham gia phát triển hệ sinh thái Terra DeFi qua dự án Project Surge. Phần bên dưới mình sẽ nói chi tiết hơn về việc này.

Cùng với Terra Station, đây cũng chính là nơi cung cấp thanh khoản liquidity cho các Dapp khác build-on Terra.

Đọc thêm: Hệ sinh thái Terra Luna: Cái tên sẽ lọt top 10 Market Cap?

TerraSwap - AMM trên Terra blockchain

AMM chính là mảnh ghép tiếp theo mà 1 hệ sinh thái DeFi như Terra (trước đó đã có stablecoin) cần phát triển.

Về TerraSwap, nó tương tự như Uniswap/Sushiswap trên Ethereum, hay Pancake trên BSC.

Vậy là những người dùng DeFi, quen với AMM, đã có sân chơi AMM trên Terra. Mình đã dùng TerraSwap trên TerraStation. Trải nghiệm của mình là khá ưng với sản phẩm của họ, tốc độ swap rất nhanh, fee rất rẻ, mình cũng không nhớ là tốn bao nhiêu $ cho 1 lần swap vì nó quá nhỏ, khoản LUNA để swap không đáng kể để mình lưu tâm.

Người dùng trong mạng lưới của Terra có thể tham gia cung cấp thanh khoản để nhận rewards. Thời gian đầu, họ mới chỉ cho phép swap LUNA, MIR và các stablecoin trong hệ sinh thái Terra, nhưng mình nghĩ sẽ sớm có các token khác (integrate hoặc issue trên Terra).

Mirror Finance - Cầu nối giúp người dùng DeFi đầu tư các tài sản ngoài đời thực

Mirror Finance - token MIR

Để so sánh thì Mirror (MIR) giống như Synthertix (SNX). Anh em nào đang đầu tư hay sử dụng sản phẩm của Synthetix sẽ dễ hình dung nhất.

Mirror Finance gồm có Mirror Protocol, Mirror Swap…. Trong đó:

Mirror Protocol

• Giúp phát hành các tài sản synthetics - tài sản tổng hợp, tương tự như Synthetix (SNX).
• Người dùng có thể “đúc” - mint các Mirror asset (mAsset) tài sản tổng hợp bằng cách thế chấp các crypto khác của họ (stablecoins, hoặc hính các mAssets là thế chấp). Các mAssets này có thể tương ứng với các cổ phiếu ngoài đời thực như TSLA, GME, AAPL,... Đây là cách giúp họ có thể tiếp cận cả người dùng DeFi (những người muốn chơi stock) & các user trader stock bên ngoài (những người bên ngoài, muốn chơi crypto..).

MirrorSwap

• Giúp trao đổi qua lại (trading) giữa các mAssets đó.

Thế nhưng nếu chỉ giao dịch các mAssets được phát hành trên Terra Blockchain, thì lượng người dùng (của Terra) chưa phải nhiều. Họ ra mắt thêm phiên bản Mirror trên Ethereum, tương tự 100% như trên blockchain của Terra. Việc này giúp thu hút người dùng đã quen với Ethereum. Dần dần, user sẽ được convert từ đó qua Terra. Đây là một bước đi mình cho là rất khôn ngoan của team Terra & Mirror.

Anchor Protocol

Anchor Protocol - Chưa phát hành token

Đây là protocol cho phép người dùng cho vay (lending) các stablecoin của họ (UST, SDT, KRT,...) để nhận lãi suất.

Nhưng nếu chỉ là các token trên Terra Blockchain thôi thì Anchor sẽ không phải cái tên gì quá đặc biệt. Không chỉ các tài sản trên Terra, Anchor còn hỗ trợ staking, lending các assets trên Polkadot, Cosmos, Solana blockchain.

Có thể thấy, Anchor protocol gần giống như Compound (Ethereum), nhưng là phiên bản dành cho multi-blockchain. 

Đây là dự án mình cũng đang mong chờ token. Hiện tại, họ chưa nói rõ kế hoạch phát hành cũng như roadmap sẽ làm gì. Mình & đội ngũ Coin98 sẽ tiếp tục follow & update cho anh em trong thời gian sớm nhất.

Ok, vậy thì tiếp theo là gì?

Không chỉ có các cái tên kể trên, các dự án build-on Terra Blockchain còn những cái tên khác & đang tăng lên. 1 trong số đó là chính sách khuyến khích cả dev & user mở rộng network. Phần bên dưới này mình sẽ nói qua 1 chút về chúng.

Các ứng dụng người dùng cuối quan trọng của Terra

Chai App & Meme App

2 ứng dụng giúp Terra “chạm” trực tiếp tới người dùng cuối. Như mình đã nói bên trên, những end-user sử dụng stablecoin của Terra để thanh toán, thông qua CHAI & Meme App.

Với lượng người dùng lên tới hơn 2 triệu Active Payment Users và hơn $1 tỉ USD giao dịch thì chắc mình không cần nói nhiều về tính hiệu quả của cách tiếp cận này. Đây là còn chưa kể tới các đối tác thương mại điện từ nằm trong Terra Alliance.

Spar Protocol - A decentralized asset management protocol

Tương tự như dHedge - DHT.

Trước khi đọc tiếp, mình muốn anh em biết tới cơ hội nhận airdrop SPAR khi staking LUNA hoặc MIR trong governance. Mình đã nhắc nhiều lần và đã có hẳn một bài viết về nó. 

Anh em có thể đọc chi tiết tại: Hướng dẫn stake LUNA, MIR nhận airdrop SPAR 

Spar này nó giống như dự án dHedge (DHT). Vậy giống ở điểm nào và cơ hội ra sao?

Trước tiên mình nói về dHedge (DHT), nó là 1 Dapp được build-on top-tier của Synthetix (SNX). Trong khi Synthetix (SNX) cho phép phát hành các tài sản tổng hợp, thì dHedge là ứng dụng giúp người dùng quản lý chúng 1 cách dễ dàng. 

Và tập trung vào việc Asset management - tức là họ tập trung tới đối người người sử dụng là các quỹ đầu tư lớn - chơi long-term chứ không phải phục vụ đại trà người dùng. Việc này sẽ thu hút dòng tiền lớn lock trong DHT, từ đó đẩy giá trị của cả ứng dụng lên. Anh em có thể xem lại tốc độ tăng trưởng TVL của dHedge tại đây.

Vậy ánh xạ ra Spar Protocol như thế nào?

Tương tự như vậy, Spar giúp quản lý tài sản tổng hợp được phát hành bởi Mirror Finance. Thời điểm mình thực hiện bài viết (11/03/2021), TVL của Mirror đạt hơn $1B. Một con số đáng ngưỡng mộ đối với bất kể dự án DeFi nào.

Từ đó anh em có thể tự tính ra những gì Spar có thể làm với lượng tài sản lock kể trên.

Project Surge

Để mở rộng hệ sinh thái, Terra còn có cơ chế khuyến khích người dùng & đội ngũ Dev xây dựng các ứng dụng. Đó là Project Surge.

Terra sẽ thưởng cho người dùng có công trong việc phát triển mạng lưới. Một trong số các mốc để được thưởng, là TVL đạt $10M.

Terraform Capital

Cánh tay hỗ trợ các lập trình viên xây dựng ứng dụng trên blockchain của Terra.

Những cái tên mới nên chú ý trên Terra Blockchain

• Saturn Money: Blockchain Savings in GBP & EUR powered by Terra.
• Buz Link: A viral marketing product to scale social referrals.
• LoTerra: Decentralized Lottery on Terra Blockchain.
• Alice Finance: Mình chưa có thông tin về dự án này.

Tổng kết

Bài viết đã khá dài. Ban đầu mình chỉ định viết dạng thoughts ngắn gọn về hệ sinh thái này, nhưng sau đó mới thấy nó có rất nhiều điều cần chia sẻ, nên đã quyết định viết thành 1 bài phân tích này.

Trong bài, mình nhắc tới một số cái tên đồng thời so sánh chúng với những dự án tương tự, đã thành công ở các nền tảng hệ sinh thái khác. Anh em kéo lên, đọc lại, sẽ biết chúng là ai và cơ hội đầu tư, tiềm năng ở đâu. Bản thân mình đã thấy & chọn ra một số cái tên bên trên.

Mình & đội ngũ Coin98 sẽ tiếp tục follow & đưa tới anh em những thông tin, phân tích về hệ sinh thái này. 

Những hệ sinh thái nào anh em muốn mình phân tích tiếp theo? Cái tên nào trong Terra Blockchain mà anh em đang để ý, hãy cho mình biết bằng cách comment bên dưới.

Thank you & See ya!

Khám phá hệ sinh thái Terra qua video tại đây.

Kiếm tiền và tối ưu hóa lợi nhuận trong hệ sinh thái Terra tại đây.