Goerli testnet là gì? Cách sở hữu GETH và tham gia Goerli testnet
Goerli testnet là gì?
Goerli testnet là một mạng thử nghiệm của Ethereum được sử dụng phổ biến nhất bởi các nhà phát triển Ethereum trên toàn thế giới. Nó được tạo ra để thử nghiệm các ứng dụng và dịch vụ trên blockchain Ethereum trước khi triển khai trên mạng chính (mainnet).
Goerli testnet cho phép các nhà phát triển kiểm tra và thử nghiệm các tính năng mới của Ethereum mà không cần sử dụng tiền thật và không cần phải lo lắng về việc làm hỏng mạng chính (mainnet) của Ethereum.
GETH là gì?
GETH là một đơn vị tiền tệ được sử dụng trên Goerli Testnet. Nó được sử dụng để định giá các giao dịch và trả phí cho các hoạt động trên mạng thử nghiệm này. Theo lý thuyết, GETH không có giá trị thực. Ứng dụng chính của nó là cho phép nhà phát triển và người dùng thử nghiệm các ứng dụng và dịch vụ trên Goerli Testnet.
Đặc điểm của Goerli testnet
Dưới đây là những đặc điểm của Goerli testnet:
- Cơ chế đồng thuận Proof of Authority (PoA): Giúp tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí vì chỉ những validator được chỉ định có thể xác nhận giao dịch.
- Độ khả dụng: Người dùng có thể dễ dàng kết nối và sử dụng Goerli testnet để phát triển các ứng dụng và dịch vụ blockchain.
- Tính linh hoạt: Goerli testnet cho phép các nhà phát triển tùy chỉnh và cấu hình mạng để phù hợp với các nhu cầu của họ.
- Tương thích với nhiều ứng dụng và dịch vụ: Goerli testnet được hỗ trợ bởi nhiều ứng dụng và dịch vụ trong cộng đồng Ethereum.
Sự khác biệt giữa Goerli và Sepolia testnet
Tính đến nay, Ethereum đã có nhiều testnet khác nhau như Olympic, Morden, Ropsten, Kovan, Rinkeby. Tuy nhiên, đa số các testnet này đã hoạt động hết vòng đời và không còn được hỗ trợ nâng cấp bởi Ethereum Foundation. Vì vậy, Goerli và Sepolia là 2 testnet còn lại sau The Merge.
Điểm khác biệt chính của 2 mạng lưới testnet là:
Sepolia là testnet dành cho việc phát triển các ứng dụng. Vòng đời của Sepolia kéo dài từ Q4/2021 đến Q4/2026. Trong đó:
- Bộ validator đóng, được kiểm soát bởi các client và đội testing.
- Sepolia là testnet mới, ít ứng dụng hơn các testnet khác.
- Đồng bộ hóa nhanh hơn và yếu cầu dung lượng ổ đĩa thấp hơn.
Goerli là testnet dành cho hoạt động xác thực và staking. Vòng đời kéo dài từ Q1/2019 đến Q4/2023. Trong đó:
- Bộ validator mở, staker có thể kiểm tra và nâng cấp mạng.
- Hữu ích để thử nghiệm các hợp đồng thông minh phức tạp.
- Mất nhiều thời gian hơn để đồng bộ hóa và yêu cầu nhiều bộ nhớ hơn.
Quá trình phát triển của Goerli testnet
Goerli testnet được tạo ra vào tháng 11 năm 2018 bởi một nhóm các nhà phát triển độc lập, bao gồm Péter Szilágyi - nhà phát triển chính của Geth và Martin Holst Swende - chuyên gia bảo mật của Ethereum Foundation.
Dưới đây là các cột mốc nổi bật và quá trình phát triển của Goerli testnet:
- 11/2018: Goerli testnet được tạo ra bởi Péter Szilágyi và Martin Holst Swende, hiện tại hai ông là nhà phát triển của Ethereum Foundation.
- 12/2018: Goerli testnet được tích hợp vào Geth, một trong những phần mềm đồng bộ hóa với Ethereum.
- 2/2019: Goerli testnet chuyển cơ chế đồng thuận từ Proof of Authority (PoA) sang Proof of Work (PoW).
- 7/2019: Goerli testnet tiếp tục được cải tiến bằng cách tích hợp zkSync, một giao thức lớp 2 cho Ethereum, giúp tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí giao dịch.
- 4/2019: Goerli testnet được tích hợp vào ENS (Ethereum Name Service), cho phép người dùng dễ dàng tạo và quản lý địa chỉ Ethereum dựa trên tên miền.
- 9/2019: Goerli testnet được sử dụng để kiểm thử Istanbul Hard Fork của Ethereum, đồng thời cung cấp các công cụ và giao diện người dùng dễ sử dụng hơn để tạo và quản lý các tài khoản và ví trên Goerli testnet.
- 11/2019: Goerli testnet chạy trên phiên bản Ethereum 2.0 Beacon Chain để phát triển các tính năng và cải tiến cho các phiên bản tiếp theo của Ethereum.
- 4/2020: Goerli testnet được cải tiến bằng cách tích hợp xDAI, một testnet khác của Ethereum, giúp tăng tính khả dụng và khả năng mở rộng của mạng.
- 12/2020: Goerli testnet được tích hợp vào MetaMask, một trong những ví tiền điện tử phổ biến nhất trong cộng đồng Ethereum, giúp thuận tiện hơn cho người dùng tạo và quản lý các tài khoản và ví trên Goerli testnet.
- 3/2021: Goerli testnet được cập nhật để hỗ trợ đầy đủ các tính năng mới nhất của Ethereum, bao gồm Berlin Hard Fork, London Hard Fork và EIP-1559.
- 2/2023: LayerZero phát triển bridge để kết nối giữa Goerli testnet và mainnet cho phép người dùng bridge Goerli ETH (GETH) sang mainnet nhưng vấp phải nhiều tranh cãi.
Tuy nhiên, trong Q4/2023 tới, Ethereum Foundation sẽ ngưng hỗ trợ cập nhật Goerli testnet để chuẩn bị cho testnet mới mang tên Holesovice trong cùng thời gian đó.
Ưu và nhược điểm của Goerli testnet
Ưu điểm của Goerli testnet
Dưới đây là vai trò của Goerli testnet đối với nhiều bên khác nhau:
- Nhà phát triển dApp trên Ethereum: Goerli testnet cung cấp cho nhà phát triển một môi trường an toàn để phát triển, kiểm thử và triển khai các ứng dụng và smart contract trên mạng lưới Ethereum.
- Cộng đồng Ethereum: Đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các giải pháp phát triển và kiểm thử trên mạng lưới Ethereum.
- Người sử dụng cuối: Mặc dù Goerli testnet không được sử dụng trực tiếp bởi người sử dụng cuối, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính bảo mật và độ tin cậy của các ứng dụng.
Tính đến nay, Goerli testnet đã được sử dụng rộng rãi trong các sự kiện như EthCC Paris 2020, EthOnline 2020, ETHDenver 2021 đồng thời đóng vai trò quan trọng trong các đợt thử nghiệm tính năng mới trên mạng lưới Ethereum.
Nhược điểm của Goerli testnet
Mặc dù Goerli testnet cung cấp nhiều lợi ích cho việc phát triển và kiểm thử các ứng dụng trên mạng lưới Ethereum, tuy nhiên nó cũng có một số hạn chế và nhược điểm:
- Sự khác biệt về tốc độ giao dịch: Do đặc điểm của mạng testnet, tốc độ xử lý giao dịch trên Goerli testnet thường chậm hơn rất nhiều so với mạng lưới Ethereum chính.
- Hiệu suất: Vì Goerli testnet là mạng test, nên không có tính năng đa dụng hoặc hiệu suất thực sự của mạng lưới chính.
- Sự phụ thuộc vào mạng: Vì Goerli testnet là một mạng phụ thuộc vào mạng lưới Ethereum chính, do đó nó có thể bị ảnh hưởng bởi các sự cố kỹ thuật.
- Không lưu trữ dữ liệu: Do tính chất của mạng testnet, Goerli testnet thường không được sử dụng để lưu trữ dữ liệu lâu dài.
Cách faucet Goerli tham gia Goerli testnet
Để tham gia và sử dụng Goerli testnet, bạn cần thực hiện các bước sau:
Chuẩn bị ví Ethereum và thêm mạng Goerli testnet
Để tham gia Goerli testnet, bạn cần chuẩn bị ví non-custodial có hỗ trợ Ethereum như Coin98 Super App, Metamask, Trust Wallet. Sau đó thêm mạng Goerli testnet bằng cách nhập các thông số sau:
- Network Name: Goerli Testnet
- New RPC URL: https://rpc.goerli.mudit.blog
- ChainID: 5
- Symbol: ETH
- Block Explorer URL: https://goerli.etherscan.io
Hướng dẫn thêm mạng lưới ở Coin98 Super App tại đây.
Cách faucet Goerli ETH (GETH)
Sau khi tạo ví và kết nối mạng, bạn cần xin Goerli ETH bằng cách truy cập trang web Goerli Faucet tại địa chỉ: https://faucet.goerli.mudit.blog hoặc sử dụng Goerli faucet của các bên khác như Alchemy, QuickNode,...
Để nhận ETH, bạn cần cung cấp địa chỉ ví Ethereum Goerli của mình. Sau đó, bạn sẽ được cấp một số lượng nhỏ ETH trên Goerli testnet để sử dụng trong việc phát triển và thử nghiệm ứng dụng của mình trên mạng lưới này.
Tìm hiểu thêm về faucet tại đây.
Tham gia vào các dự án phát triển trên Goerli testnet
Sau khi đã có ETH trên Goerli testnet, bạn có thể sử dụng Goerli testnet để thử nghiệm các ứng dụng, dịch vụ và hợp đồng thông minh trên mạng lưới Ethereum mà không cần tốn phí giao dịch.
Kiểm tra giao dịch trên Goerli testnet
Bạn có thể kiểm tra trạng thái của giao dịch trên Goerli testnet bằng cách sử dụng một trình duyệt blockchain như Etherscan. Bạn chỉ cần nhập địa chỉ ví của mình trên Goerli testnet hoặc địa chỉ giao dịch của bạn để xem trạng thái của giao dịch tương tự như cách sử dụng blockchain explorer trên mainnet.
Cầu nối LayerZero giữa Goerli testnet và mainnet
Cầu nối Goerli testnet của LayerZero
Ngày 21/2/2023 thông báo sẽ ra mắt bridge để kết nối Goerli testnet và Ethereum mainnet. Ngoài ra, LayerZero còn tạo thanh khoản cho cặp ETH - gETH (Goerli ETH) trên pool của Uniswap cho phép cộng đồng giao dịch.
LayerZero cho rằng, họ tạo ra cặp thanh khoản và cầu nối như vậy vì hiện tại các developer không có đủ gETH để phục vụ các mục đích thử nghiệm trên mạng lưới testnet. Tuy nhiên, điều này cũng vấp phải sự phản đối không nhỏ của cộng đồng vì:
- Từ trước đến nay, ETH testnet được dùng để thử nghiệm. Việc tài chính hoá ETH trên testnet có thể để lại nhiều rủi ro.
- LayerZero đang sử dụng sai mục đích vì Goerli là mạng lưới dành cho validator và staker, không phải để thử nghiệm Dapp như Sepolia testnet.
Tác động sau khi LayerZero ra mắt Bridge
Bất chấp những phản đối của cộng đồng, gETH đã thu hút không ít nhà đầu cơ vào mua bán đối với gETH/ETH trên Uniswap. Đã có lúc giá của gETH đạt 0.9 ETH (gần tương đương với giá trị của ETH) trong khi đây chỉ là token có thể thu thập miễn phí từ faucet.
Hiện tại, LayerZero chưa có lời giải thích sau sự phản đối của cộng đồng. Tuy nhiên, nếu như họ không có những giải pháp để bridge gETH sang mạng lưới testnet khác trước Q4/2023, gETH có thể trở nên không có giá trị vì mạng lưới đã không còn được nâng cấp cũng như không còn nhu cầu sử dụng.
Một số câu hỏi phổ biến về Goerli testnet
Goerli ETH có giá trị khi chuyển sang Ethereum mainnet không?
Không, ETH trên Goerli testnet và ETH trên mạng lưới Ethereum chính là hai loại token hoàn toàn khác nhau và không thể chuyển đổi trực tiếp cho nhau.
Tuy nhiên, kể từ khi LayerZero xây dựng Bridge giữa Goerli testnet và Ethereum mainnet, cộng đồng đã có thể chuyển đổi trực tiếp Goerli ETH để đổi lấy ETH có giá trị ở mainnet với tỉ giá biến động theo pool của Uniswap.
Goerli testnet có an toàn không?
Goerli testnet được thiết kế để cung cấp một môi trường thử nghiệm an toàn cho các nhà phát triển và người dùng. Tuy nhiên, do đây là một mạng lưới thử nghiệm, vẫn có thể xảy ra các lỗi và lỗ hổng bảo mật.
Goerli testnet có phí giao dịch hay không?
Goerli testnet không có phí giao dịch. Tuy nhiên, để thực hiện các giao dịch trên Goerli testnet, bạn cần có ETH (GETH) trên mạng lưới này để thanh toán cho các chi phí liên quan đến khai thác và xác nhận giao dịch. Bạn có thể nhận ETH miễn phí từ các faucet hoặc từ những người khác trên Goerli testnet để sử dụng trong các giao dịch của mình.