Hard fork là gì? Các sự kiện hard fork lớn trong Crypto

Từ Bitcoin, Ethereum đến các nền tảng khác như Litecoin, Cardano… mỗi hard fork đều mang đến những thay đổi đáng kể, định hình lại cấu trúc và hướng phát triển của từng dự án. Vậy hard fork là gì? Tìm hiểu sự kiện hard fork trong thị trường crypto.

trangtran.c98

Published Jul 25 2024

Updated Jul 30 2024

8 min read

Hard Fork là gì?

Hard Fork là bản cập nhật lớn của một blockchain, tạo ra hai chain riêng biệt không tương thích với nhau. Khi xảy ra hard fork, các node cập nhật phần mềm mới sẽ tiếp tục tham gia tạo và xác minh khối ở chain mới. Ngược lại, các node không cập nhật sẽ tiếp tục hoạt động ở chain ban đầu.

Khi tồn tại sự bất đồng trong cộng đồng về hướng phát triển hoặc khi cần cải thiện hệ thống, mạng không đạt được sự đồng thuận từ tất cả các node. Lúc này, một sự kiện hard fork là không thể tránh khỏi. Hệ quả là tạo ra hai blockchain hoạt động song song cùng hai đồng tiền điện tử của hai chain.

Các sự kiện hard fork lớn trong thị trường Crypto

Hard fork Bitcoin Cash (BCH) năm 2017

Một trong những sự kiện hard fork nổi bật nhất là của mạng Bitcoin, tạo ra Bitcoin Cash vào ngày 1/8/2017. Sự bất đồng trong cộng đồng Bitcoin về cách giải quyết vấn đề kích thước khối để tăng khả năng xử lý giao dịch đã dẫn đến quyết định tạo ra Bitcoin Cash, với kích thước khối lớn hơn (8MB so với 1MB của Bitcoin).

Kết quả là, Bitcoin Cash nhanh chóng trở thành một trong những đồng tiền mã hóa lớn theo vốn hóa thị trường, cung cấp giải pháp thay thế cho Bitcoin với sự ủng hộ của một phần cộng đồng.

Đọc thêm: Bitcoin Cash Hard Fork - Ảnh hưởng của Hash War.

bitcoin cash bch hard fork — Bitcoin hard fork đã dẫn đến sự ra đời của blockchain Bitcoin Cash BCH

Hard fork Ethereum Classic (ETC)

Sau vụ hack DAO năm 2016, cộng đồng Ethereum quyết định thực hiện hard fork để khôi phục lại số tiền bị mất. Quyết định này dẫn đến sự chia tách thành hai blockchain riêng biệt: Ethereum (ETH) tiếp tục với các thay đổi mới, còn Ethereum Classic (ETC) giữ nguyên giao thức ban đầu.

Ethereum Classic được xây dựng dựa trên nguyên tắc "Code is Law" (Mã là luật), nghĩa là mọi giao dịch không thể thay đổi hoặc đảo ngược một khi đã được ghi vào blockchain. Điều này thu hút một số nhà phát triển và người dùng coi trọng tính bất biến và phân quyền.

Tuy nhiên, Ethereum Classic đã từng bị tấn công 51% vào năm 2019 và 2020. Vụ tấn công năm 2020 đã khiến Ethereum Classic thiệt hại khoảng 807,000 ETC (5.6 triệu USD thời điểm đó).

ethreum classic — Tấn công 51% tại Ethereum Classic

Hard fork The Merge

Sự kiện The Merge của Ethereum là một hard fork quan trọng, đánh dấu sự chuyển đổi từ cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW) sang Proof of Stake (PoS). Mục tiêu chính của The Merge là cải thiện hiệu suất, bảo mật và tiết kiệm năng lượng cho mạng lưới Ethereum.

Sự chuyển đổi sang PoS được kỳ vọng sẽ làm giảm tiêu thụ năng lượng của Ethereum tới 99,95%, làm cho nó trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư quan tâm đến yếu tố môi trường. Điều này đã giúp gia tăng niềm tin vào tương lai của Ethereum, dẫn đến sự gia tăng giá trị.

hard fork the merge ethereum — Hard fork The Merge giúp Ethereum thành công chuyển từ PoW sang PoS. Ảnh: Sequoia

Trước khi The Merge diễn ra vào tháng 9/2022, giá của Ethereum đã có sự gia tăng đáng kể. Từ đầu năm 2022 đến tháng 8/2022, giá ETH tăng từ khoảng 2,500 USD lên khoảng 3,500 USD. Điều này phản ánh sự kỳ vọng tích cực của thị trường về sự kiện này.

Ngay sau The Merge vào ngày 15/9/2022, giá ETH có sự biến động ngắn hạn. Tuy nhiên, trong dài hạn, giá Ethereum tiếp tục xu hướng tăng trưởng. Từ tháng 9/2022 đến tháng 3/2023, giá ETH dao động quanh mức 1,600 USD đến 2,000 USD, thể hiện sự ổn định hơn so với biến động mạnh trước đó.

Theo dữ liệu từ CoinMarketCap và CoinGecko, vốn hóa thị trường của Ethereum đã tăng đáng kể sau The Merge, củng cố vị trí của Ethereum là đồng tiền mã hóa lớn thứ 2 trong thị trường crypto.

Tìm hiểu thêm: Những đợt Fork quan trọng của Ethereum.

Một số blockchain lớn khác

Hard fork Litecoin (LTC): Một trong những hard fork nổi bật của Litecoin là Litecoin Cash (LCC). Vào ngày 18/2/2018, một nhóm phát triển đã thực hiện hard fork từ blockchain của Litecoin, tạo ra một phiên bản mới gọi là Litecoin Cash.

Litecoin Cash được tạo ra với mục tiêu cải thiện tốc độ giao dịch và giảm chi phí, đồng thời áp dụng thuật toán băm SHA-256 thay vì Scrypt như Litecoin gốc. Mỗi LTC token sở hữu trước hard fork sẽ nhận được 10 LCC.

Cardano: Hard fork Shelley vào tháng 7/2020 là một bước tiến quan trọng, chuyển đổi Cardano từ giai đoạn phát triển Byron sang Shelley, thúc đẩy tính phân quyền và cho phép người dùng tham gia vào việc xác thực giao dịch thông qua staking.

Lợi ích của Hard Fork

Những sự kiện hard fork không chỉ cải thiện tính năng kỹ thuật mà còn phản ánh sự phát triển liên tục và sự đổi mới trong lĩnh vực blockchain.

Các hard fork này cho thấy cách cộng đồng blockchain phản ứng với thách thức, tối ưu hóa hệ thống và tạo ra những hướng đi mới để phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người dùng.

Cập nhật lớn và nhanh chóng: Hard fork cho phép thực hiện các thay đổi lớn và cải thiện đáng kể cho hệ thống một cách nhanh chóng.
Giải quyết bất đồng: Khi có sự bất đồng trong cộng đồng về hướng phát triển của dự án, hard fork cho phép các nhóm khác nhau theo đuổi tầm nhìn riêng của họ.
Tăng cường bảo mật và tính năng: Các cập nhật quan trọng về bảo mật và tính năng mới có thể được triển khai một cách hiệu quả thông qua hard fork.

Nhược điểm của Hard Fork

Hard fork, mặc dù có nhiều lợi ích, cũng đi kèm với một số nhược điểm và thách thức đáng kể.

Hard fork có thể dẫn đến sự phân chia trong cộng đồng người dùng và nhà phát triển. Khi có sự bất đồng về hướng phát triển, một phần cộng đồng có thể chuyển sang chain mới, trong khi phần còn lại giữ nguyên chain cũ. Điều này gây ra sự tranh cãi và có thể làm suy yếu dự án ban đầu.

blockchain hard fork soft fork — Kiến trúc của blockchain sau khi thực hiện các bản nâng cấp hard fork và soft fork đổi mới.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, cả hai blockchain có thể dễ bị tấn công bởi những người lợi dụng sự không nhất quán giữa các chain. Ví dụ, các cuộc tấn công replay có thể xảy ra khi giao dịch trên một chain được phát lại trên chain kia mà không có sự phân biệt rõ ràng.

Người dùng có thể bị nhầm lẫn bởi sự tồn tại song song của hai blockchain với các quy tắc khác nhau. Điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm và gây khó khăn trong việc quản lý tài sản số. Sự nhầm lẫn này có thể dẫn đến mất mát tài sản nếu người dùng không cẩn thận gửi hoặc nhận sai địa chỉ ví của chain.

Cuối cùng, việc thực hiện một hard fork đòi hỏi nhiều tài nguyên, bao gồm thời gian, công sức và chi phí để phát triển, thử nghiệm và triển khai. Ngoài ra, việc duy trì hai chain riêng biệt cũng tốn kém và phức tạp.

Đọc thêm: Cách phân biệt Soft fork và Hard fork.