Morph là gì? Layer 2 kết hợp Optimistic Rollup & Zk Rollup

Tháng 3/2024, Morph đã gọi thành công 20 triệu USD từ nhiều quỹ đầu tư nổi tiếng tại thị trường crypto. Và hiện tại, dự án đã ra mắt testnet cho cộng đồng. Vậy mô hình hoạt động của Morph như thế nào? Cùng tìm hiểu về dự án Morph trong bài viết.

nguyennsh

Published Jun 22 2024

6 min read

Morph là gì?

Morph là blockchain layer 2 sử dụng cả hai giải pháp mở rộng Optimistic Rollup và Zk Rollup. Không chỉ dừng ở hai giải pháp mở rộng đó, Morph còn hướng tới mô hình modular blockchain kết hợp *sequencer phi tập trung.

Mục đích của Morph là trở thành dự án layer 2 có thể gia tăng tính bảo mật, trải nghiệm cho người dùng và những nhà phát triển thông qua các công nghệ trên.

Đọc thêm: Zk Rollup là gì? Ưu điểm và hạn chế của Zk Rollup.

Hiện tại, Morph vẫn chưa ra mắt token. Coin98 Insights sẽ cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất.

*Sequencer là những trình sắp xếp và xác thực giao dịch trên các layer 2, sau đó gửi chúng xuống layer 1.

Mô hình hoạt động của Morph

Như đã đề cập ở trên, Morph phát triển theo cấu trúc modular blockchain, bao gồm ba thành phần để thực hiện 4 tác vụ từ Execution tới Data Availability. Cụ thể những thành phần này như sau:

Sequencer - thực hiện tác vụ Consensus và Execution

Sequencer là những thực thể thực hiện việc xác thực và sắp xếp các giao dịch trên mạng lưới layer 2. Thông thường, những mạng lưới layer 2 sử dụng sequencer tập trung, để tối ưu hóa nguồn thu nhập của họ. Ví dụ, tại mạng lưới Base, họ tự phát triển sequencer cho bản thân và theo FundStrat, chỉ riêng sequencer đã giúp Base thu về lợi nhuận 30 triệu USD/năm.

mô hình sequencer tập trung — Mô hình Sequencer tập trung.

Tuy nhiên, nhược điểm của Morph là phụ thuộc duy nhất một Sequencer, trong trường hợp sequencer có vấn đề, hiệu suất và tính bảo mật của mạng lưới có thể bị ảnh hưởng. Tại layer 2 Morph, mạng lưới sử dụng nhiều Sequencer từ các bên khác nhau, nhằm gia tăng tính bảo mật cùng khả năng xử lý và sắp xếp giao dịch (execution) nhanh chóng hơn.

Ngoài ra, theo đội ngũ dự án, việc giao tiếp và đồng thuận (consensus) giữa các Sequencer được thực hiện theo thuật toán BFT (Byzantine Fault Tolerance), cho phép mạng lưới có thể hoạt động ổn định kể cả khi một số Sequencer xảy ra lỗi.

mô hình hoạt động sequencer của morph — Mô hình hoạt động Sequencer phi tập trung của Morph. Ảnh: Morph.

Optimism Rollup & Zk Rollup - thực hiện tác vụ Settlement

Settlement là tác vụ mà các Layer 2 phải xác minh tính hợp lệ và đảm bảo tính cuối cùng (finalize) của giao dịch, để layer 1 có thể lưu trữ dữ liệu trên các block. Đối với những mạng lưới sử dụng Optimism Rollup, dự án sẽ sử dụng cơ chế *fraud proof để chứng thực cho xác thực dữ liệu. Và những mạng lưới Zk Rollup sử dụng cơ chế xác thực *validity proof.

*Fraud proof là cơ chế xác thực, khi dữ liệu nằm trên Layer 1 và đợi 7 ngày để các node có thể kiểm tra giao dịch. Theo đó, validity proofs của Zk Rollup sử dụng Zk proof để xác thực giao dịch.

Do sử dụng cả hai giải pháp mở rộng Optimism Rollup và Zk Rollup, Morph đã kết hợp hai cơ chế và tạo thành một mô hình xác thực mới với tên gọi Responsive Validity Proof (RVP). Cụ thể, khi một Sequencer xác thực một giao dịch không hợp lệ, những Sequencer khác có thể stake tài sản và gửi yêu cầu xác minh lên Layer 1, thông qua smart contract.

Sau đó, Sequencer bị thách thức phải có nhiệm vụ đưa ra bằng chứng Zk Proofs trong thời gian chỉ định. Nếu chứng minh thành công, Sequencer bị thách thức sẽ nhận 20% số tiền stake từ người Sequencer thách thức. Ngược lại, nếu chứng minh thất bại, Sequencer thách thức sẽ nhận về 40-80% giá trị tài sản tương đương số tiền stake.

Nhìn chung, việc kết hợp hai mô hình giải pháp giúp mạng lưới giảm thời gian thách thức từ 7 ngày xuống còn 1 - 3 ngày, đồng thời tối ưu chi phí cho chính mạng lưới Morph.

so sánh các bằng chứng xác thực giữa những l2 — So sánh các bằng chứng xác thực giữa RVP, Fraud Proof và Validity Proof. Ảnh: Morph.

Ethereum - thực hiện tác vụ Data Availability

Ethereum là nơi thực hiện tác vụ Data Availability cho layer 2 Morph. Ưu điểm là giúp mạng lưới tăng tính bảo mật và duy trì tính minh bạch. Nhưng ngược lại, chi phí thực hiện trên DA trên Ethereum luôn cao hơn nhiều lần, nếu so với việc thực hiện DA trên những mạng lưới như Celestia…

Đọc thêm: Data Availability (DA) là gì? Vai trò của DA trong Modular Blockchain.

cấu trúc của morph — Cấu trúc hoàn chỉnh của Morph.

Đội ngũ, nhà đầu tư và đối tác của Morph

Đội ngũ dự án

Đội ngũ đằng sau Morph là những thành viên đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực tài chính và blockchain, gồm:

Cecilia Hsueh - Co-Founder và CEO tại Morph: Trước đây, chị từng là CEO của sàn giao dịch Phemex từ năm 2019 - 2022.
Anzeem Khan - Co-Founder và COO tại Morph: Anh từng làm tại một số công ty lớn như Gitcoin, quỹ Foresight Ventures và Consensys.

đội ngũ morph — Đội ngũ đằng sau dự án Morph.

Nhà đầu tư

Morph đã trải qua hai vòng gọi vốn với số tiền hơn 20 triệu USD, cụ thể như sau:

11/12/2023: Morph được đầu tư bởi Bitget. Tuy nhiên, thông tin cụ thể về vòng này vẫn chưa được công bố.
20/3/2024: Morph huy động thành công 20 triệu USD vòng Seed, dẫn đầu bởi quỹ Dragonfly. Ngoài ra, vòng đầu tư còn có sự góp mặt của những quỹ như Pantera Capital, Foresight Ventures, The Spartan Group…

Đối tác

Các đối tác chiến lược của Morph đa phần là những dự án bên trong hệ sinh thái Morph như Pyth Network, Rap Chain, Hemera…

Một số dự án tương tự Morph

Fraxchain: Blockchain layer 2, được phát triển bởi đội ngũ Frax Finance và dự kiến ra mắt vào năm 2024. Dự án cũng phát triển theo mô hình Sequencer phi tập trung.
opBNB: Blockchain Layer 2 trên Layer 1 - BNB Chain, sử dụng công nghệ bedrock của *OP Stack để tăng hiệu suất node và trở thành mạng lưới có tính tương thích cao với EVM.