10 lưu ý quan trọng về Nghị quyết Tài sản mã hoá cho nhà đầu tư

Từ khi nào Nghị quyết 05/2025 bắt đầu có hiệu lực?

Nghị quyết 05/2025 chính thức có hiệu lực từ ngày 09/09/2025. Điều đó có nghĩa là kể từ thời điểm này, mọi giao dịch tài sản mã hóa của bạn đều được coi là phát sinh nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, bạn không cần phải vội vàng rút toàn bộ tài sản về sàn trong nước ngay lập tức.

Nghị quyết có một khoảng thời gian chuyển tiếp: chỉ khi xuất hiện sàn giao dịch đầu tiên được Bộ Tài chính cấp phép, bạn mới bắt đầu có sáu tháng để chuyển toàn bộ hoạt động giao dịch về hệ thống trong nước.

Trong sáu tháng đó, bạn vẫn có thể sử dụng Binance, OKX, Bybit hoặc các DEX như trước đây mà không bị coi là vi phạm. Nhưng cần nhớ rằng, dù còn được giao dịch trên sàn quốc tế trong giai đoạn chuyển tiếp, mọi giao dịch kể từ ngày 09/09/2025 đều phải chịu thuế 0,1%.

Sau khi hết thời hạn sáu tháng, nếu bạn vẫn tiếp tục giao dịch ngoài sàn nội địa, khi đó mới bị xem là hành vi vi phạm pháp luật.

Ai là đối tượng phải tuân thủ nghị quyết này?

Đối tượng áp dụng của nghị quyết rộng hơn rất nhiều so với tưởng tượng ban đầu. Nó không chỉ dành riêng cho các trader hay nhà đầu tư cá nhân, mà tất cả công dân Việt Nam và cả người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam đều phải tuân thủ.

Nếu bạn là một tổ chức tài chính, công nghệ tham gia cung cấp dịch vụ liên quan đến crypto, một startup blockchain phát hành token, hay đơn giản là admin cộng đồng, KOL, nhà sáng tạo nội dung làm truyền thông về crypto thì cũng đều nằm trong phạm vi điều chỉnh.

Điều này đồng nghĩa với việc nhà đầu tư phải thực hiện nghĩa vụ thuế và giao dịch đúng kênh hợp pháp, doanh nghiệp chỉ được phát hành hoặc niêm yết token thông qua tổ chức được cấp phép, còn KOL hay đơn vị media sẽ không thể quảng bá token hoặc dự án một cách tự do nếu không đi qua sàn giao dịch hợp pháp tại Việt Nam.

Crypto nào được coi là “tài sản mã hóa” và cái nào thì không?

Theo Nghị quyết 05/2025, “tài sản mã hóa” được hiểu là những tài sản số được tạo lập, phát hành, lưu trữ hoặc chuyển giao bằng công nghệ mã hóa, trong đó có blockchain và các công nghệ tương tự. Nói một cách dễ hiểu, hầu hết các loại token mà bạn đang giao dịch hiện nay – từ Bitcoin, Ethereum cho tới NFT hay các token của những dự án DeFi – đều được coi là tài sản mã hóa và thuộc diện quản lý.

Tuy nhiên, nghị quyết cũng nêu rất rõ những loại tài sản không được xếp chung vào nhóm này. Ví dụ như chứng khoán, kể cả khi được “token hóa”, vẫn thuộc phạm vi điều chỉnh của luật chứng khoán, chứ không phải luật crypto.

Các loại tiền pháp định dạng số như CBDC (nếu Ngân hàng Nhà nước phát hành trong tương lai) cũng không được coi là tài sản mã hóa. Tương tự, những công cụ tài chính truyền thống như trái phiếu hay kỳ phiếu, dù có được phát hành dưới dạng token, vẫn không nằm trong phạm vi nghị quyết này.

Điểm quan trọng ở đây là nhà làm luật muốn phân định rõ ràng giữa crypto và các loại tài sản tài chính truyền thống. Như vậy sẽ tránh được sự chồng chéo với các luật khác, đồng thời đặt crypto vào một khung quản lý riêng biệt. Với nhà đầu tư, điều này có nghĩa là bạn cần hiểu rõ token mình đang nắm giữ thuộc nhóm nào, để biết chính xác quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý liên quan.

Sàn giao dịch nào sẽ được phép hoạt động tại Việt Nam và lộ trình chuyển đổi ra sao?

Theo Nghị quyết 05/2025, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chịu trách nhiệm cấp phép cho các sàn giao dịch tài sản mã hóa trong nước. Trong giai đoạn thí điểm, tối đa chỉ có năm tổ chức được cấp phép để vận hành sàn. Điều này đồng nghĩa với việc, khi các sàn này đi vào hoạt động, chúng sẽ trở thành cổng chính thức và duy nhất để nhà đầu tư tại Việt Nam thực hiện giao dịch crypto một cách hợp pháp.

Về lộ trình, nghị quyết quy định khá rõ ràng: khi sàn đầu tiên trong nước được cấp phép, nhà đầu tư sẽ có sáu tháng để chuyển toàn bộ hoạt động giao dịch từ các sàn quốc tế về hệ thống trong nước.

Trong khoảng thời gian sáu tháng này, bạn vẫn có thể tiếp tục dùng Binance, OKX, Bybit hay thậm chí các DEX như hiện tại, nhưng sau thời hạn chuyển tiếp, mọi giao dịch ngoài các sàn được cấp phép tại Việt Nam sẽ bị coi là hành vi vi phạm.

Nói cách khác, giai đoạn chuyển tiếp giống như một “khoảng đệm” để cộng đồng làm quen dần, nhưng sau khi hết hạn, không còn ngoại lệ nào được chấp nhận.

Thuế được tính thế nào cho giao dịch crypto – mức thuế suất, cơ chế khấu trừ, có áp dụng cả khi lỗ không?

Chính sách thuế tạm thời áp dụng theo cơ chế của chứng khoán (0,1% giá trị giao dịch), tuy nhiên chi tiết thực hiện sẽ do Bộ Tài chính hướng dẫn. Ví dụ, nếu bạn bán ra lượng crypto trị giá 10,000,000 VND, sàn sẽ tự động giữ lại 10,000 VND để nộp thuế, phần còn lại mới được chuyển về tài khoản của bạn.

Điểm đáng chú ý là cơ chế này hoạt động theo hình thức khấu trừ tại nguồn. Nghĩa là nhà đầu tư không cần tự kê khai từng giao dịch với cơ quan thuế, mà sàn giao dịch nội địa sẽ làm thay việc này.

Về lâu dài, chắc chắn sẽ có một khung thuế chi tiết hơn, phân loại thu nhập từ staking, farming hay airdrop. Nhưng trong giai đoạn đầu, cách tính 0,1% trên mỗi lần mua bán được coi là phương án tạm thời, đơn giản và dễ áp dụng nhất.

Với nhà đầu tư, điều này có nghĩa là dù giao dịch có lãi hay không thì bạn vẫn phải nộp thuế cho từng lần mua bán. Vì vậy, việc quản lý dòng tiền và tính toán chi phí giao dịch trở nên quan trọng hơn, nhất là khi bạn giao dịch với tần suất cao.

Staking, farming, airdrop có bị tính thuế không và quản lý ra sao?

Hiện tại, nghị quyết chưa đưa ra hướng dẫn chi tiết cho các trường hợp đặc thù như staking, farming, airdrop hay retroactive reward, nhưng nhiều khả năng sẽ có tính thuế. Vấn đề nằm ở chỗ chúng sẽ được phân loại theo dạng thu nhập nào: thu nhập đầu tư, thu nhập thụ động hay giao dịch tài sản mã hóa.

Khả năng cao, việc nộp thuế sẽ chỉ phát sinh khi bạn quy đổi những phần thưởng này ra tiền đồng Việt Nam. Ví dụ, nếu bạn staking và nhận về token mới, trong lúc nó vẫn nằm trong ví thì chưa chắc đã bị coi là thu nhập chịu thuế.

Nhưng ngay khi bạn bán token đó trên sàn để lấy VND, nghĩa vụ thuế sẽ xuất hiện. Tương tự, airdrop, bounty hay retroactive reward – dù bạn nhận miễn phí nhưng vẫn có thể bị coi là một dạng thu nhập tính thuế kể từ khi token được ghi nhận vào ví.

Điều này đồng nghĩa với việc bạn cần quản lý và ghi chép lịch sử nhận thưởng của mình thật cẩn thận, bao gồm thời điểm, số lượng và giá trị quy đổi. Bởi lẽ trong tương lai, khi có hướng dẫn cụ thể hơn, dữ liệu giao dịch đầy đủ sẽ là bằng chứng quan trọng để chứng minh nghĩa vụ thuế đã được thực hiện đúng cách.

Nhà đầu tư có thể tiếp tục giữ tài sản trong ví lạnh hoặc ví phi tập trung không, hay bắt buộc phải để trên sàn VN?

Nghị quyết 05/2025 chỉ nhấn mạnh đến việc “giao dịch” tài sản mã hóa phải thông qua các sàn được cấp phép tại Việt Nam, chứ không có điều khoản nào bắt buộc việc lưu trữ phải thực hiện trên các sàn nội địa. Điều đó có nghĩa là bạn vẫn có thể giữ tài sản của mình trong ví lạnh, ví nóng hoặc ví phi tập trung (non-custodial) mà không bị coi là vi phạm.

Tuy nhiên, vì văn bản chưa khẳng định rõ ràng “lưu trữ tự do” là hợp pháp, nhà đầu tư nên hiểu đây mới chỉ là vùng an toàn tạm thời. Trong thực tế, ví cá nhân vẫn được cộng đồng coi là lựa chọn tối ưu để bảo vệ tài sản, nhưng khi bạn muốn nạp hoặc rút từ ví cá nhân lên sàn VN với số tiền lớn, sàn hoàn toàn có thể yêu cầu bạn chứng minh nguồn gốc tài sản. Nếu không đáp ứng được, giao dịch có nguy cơ bị chặn hoặc báo cáo cho cơ quan quản lý.

Sau 6 tháng chuyển tiếp, nếu nhà đầu tư vẫn giao dịch trên CEX quốc tế/DEX thì có bị xử phạt không, và mức phạt ra sao?

Sau khi kết thúc sáu tháng chuyển tiếp kể từ ngày có sàn Việt Nam đầu tiên được cấp phép, mọi hoạt động mua bán, hoán đổi hay giao dịch crypto trên Binance, OKX, Bybit hoặc các DEX đều sẽ bị coi là vi phạm pháp luật. Nghĩa là, dù bạn chỉ thực hiện một lệnh swap nhỏ trên DEX cũng không còn nằm trong vùng hợp pháp nữa.

Về chế tài cụ thể, hiện nghị quyết chưa đưa ra mức xử phạt chi tiết. Thay vào đó, một nghị định xử phạt hành chính riêng dự kiến sẽ được ban hành trong thời gian tới. Rất có thể mức phạt sẽ được tính theo phần trăm giá trị giao dịch vi phạm, hoặc quy định thành khoản cố định, ví dụ vài chục triệu đồng cho mỗi hành vi, theo Luật sư Thảo Nguyễn.

Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, như trốn thuế hoặc sử dụng crypto cho hành vi rửa tiền, người vi phạm hoàn toàn có thể bị xử lý theo Bộ luật Hình sự.

Mọi giao dịch bắt buộc phải bằng VND – vậy stablecoin như USDT, USDC sẽ còn vai trò gì?

Nghị quyết 05/2025 quy định rõ ràng rằng tất cả các hoạt động mua bán tài sản mã hóa tại Việt Nam phải được thực hiện bằng đồng Việt Nam. Điều này có nghĩa là các cặp giao dịch quen thuộc như BTC/USDT hay ETH/USDT sẽ bị thay thế bằng BTC/VND, ETH/VND trên các sàn nội địa. Ở góc độ quản lý, việc bắt buộc giao dịch bằng VND giúp Nhà nước minh bạch hóa dòng tiền, dễ dàng tính toán nghĩa vụ thuế và kiểm soát rủi ro rửa tiền.

Tuy nhiên, với nhà đầu tư, điều này đồng nghĩa với việc stablecoin – vốn từ lâu được coi là “đơn vị kế toán chung” của thị trường crypto toàn cầu – sẽ mất đi vai trò trung tâm trong giao dịch hằng ngày.

Bạn sẽ không còn có thể sử dụng USDT hay USDC để làm đơn vị trung gian khi trade trực tiếp trên sàn Việt Nam. Thay vào đó, nếu đang nắm giữ stablecoin, bạn buộc phải quy đổi về VND thông qua sàn được cấp phép trước khi thực hiện các giao dịch khác.

Tất nhiên, stablecoin vẫn sẽ còn vai trò nhất định trong những hoạt động nằm ngoài phạm vi sàn nội địa, chẳng hạn như thanh toán quốc tế, nhận lương từ đối tác nước ngoài, hoặc giao dịch trên hệ sinh thái toàn cầu. Nhưng những hoạt động này, nếu diễn ra sau khi hết thời hạn chuyển tiếp, sẽ đứng trước rủi ro pháp lý tại Việt Nam.

Thực tế thị trường đã phản ánh nỗi lo này: ngay sau khi nghị quyết được công bố, giá USDT trên thị trường P2P đã có dấu hiệu giảm nhẹ so với VND, cho thấy tâm lý dè chừng về tính thanh khoản của stablecoin trong nước.

KOL & người làm truyền thông về crypto có bị giới hạn hoạt động quảng bá và chia sẻ kiến thức không?

Nghị quyết 05/2025 đặt ra sự phân biệt khá rõ ràng giữa “chia sẻ thông tin” và “quảng bá thương mại”. Nếu bạn là KOL, admin cộng đồng hay nhà sáng tạo nội dung, bạn vẫn có thể chia sẻ kiến thức, phân tích thị trường, hoặc thảo luận về công nghệ blockchain một cách bình thường. Những hoạt động mang tính giáo dục và trao đổi thông tin này không bị coi là vi phạm.

Tuy nhiên, nếu nội dung của bạn mang tính quảng bá, chẳng hạn như kêu gọi mua một token, giới thiệu dự án nhằm mục đích PR, đặc biệt là các dự án không qua sàn giao dịch được cấp phép tại Việt Nam, thì có thể bị xem là vi phạm nghị quyết.

Trong tương lai, khi các sàn trong nước đi vào hoạt động, chính các sàn này mới là những đơn vị được phép thuê KOL hoặc công ty truyền thông để quảng bá hợp pháp. Điều đó mở ra cơ hội cho những creator muốn chuyên nghiệp hóa và hợp tác chính thống, nhưng đồng thời cũng thu hẹp không gian cho những hoạt động quảng cáo tự phát từ các dự án quốc tế.

Vì vậy, nếu bạn đang làm nội dung trong lĩnh vực crypto, hãy bắt đầu rà soát lại các kênh truyền thông của mình, loại bỏ những bài viết hay video có tính chất kêu gọi đầu tư trái phép, và tập trung vào mảng phân tích, chia sẻ kiến thức. Đây sẽ là hướng đi bền vững, vừa giảm rủi ro pháp lý, vừa tạo uy tín lâu dài trong cộng đồng.

Vậy làm gì để không vi phạm Nghị quyết về Tài sản mã hoá tại Việt Nam?

Mời anh chị em xem video livestream giữa đội ngũ Upside và Luật sư Thảo Nguyễn để được trả lời nhiều câu hỏi chuyên sâu hơn đến từ các anh chị em trong cộng đồng tại đây.