Dấu hỏi lớn về động cơ thực sự của SEC và nước Mỹ

Binance US và Coinbase đều chịu chung số phận

Ngày 6/6 là thời điểm Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) chính thức bước qua tuổi 89, sinh nhật năm nay của cơ quan này có phần hoành tráng hơn hẳn khi họ quyết định “gửi thiệp” cáo buộc hai ông lớn Binance và Coinbase do vi phạm Luật Chứng khoán. Phía dưới bài đăng chúc mừng của Gary Gensler - Chủ tịch SEC, xuất hiện hàng loạt bình luận khó chịu của các nhà đầu tư crypto thay cho những lời hay ý đẹp đáng ra phải được gửi trong ngày vui này. 

Bởi cùng lúc đó, Binance và Coinbase đều bị đâm đơn kiện và vướng vào nhiều cáo buộc. Cuộc đấu tay ba này đã khiến giới truyền thông trong thị trường crypto tốn nhiều giấy mực.

Việc Mỹ đàn áp Binance có vẻ không giống với cách họ từng ra tay với Huawei hay TikTok: duy trì tham vọng bá chủ viễn thông toàn cầu và bảo vệ các đế chế quảng cáo trực tuyến của mình. Ngay cả Coinbase, một sàn giao dịch của Mỹ và luôn cố gắng hoạt động theo luật Mỹ, cũng bị SEC cáo buộc để đưa ra tòa. Dường như Mỹ không xem crypto là công nghệ mà họ cần dẫn đầu, hoặc muốn dọn đường để tự mình tạo ra luật chơi mới.  

Tại sao SEC nhắm vào cả Binance US lẫn sàn toàn cầu?

Vừa xử lý xong truyền thông về tin đồn bổ nhiệm CEO mới, Binance đã tiếp tục phải đương đầu với SEC về những cáo buộc vi phạm Luật Chứng khoán. Buộc Changpeng Zhao (CZ) - CEO Binance phải lên tiếng để trấn an nhà đầu tư và dư luận. Bởi cáo buộc của SEC đưa ra khá nặng nề, gây ảnh hưởng Binance US lẫn sàn giao dịch quốc tế. Tổng cộng Binance nhận về 13 cáo buộc, nổi bật nhất là những điểm sau:

• Hơn chục loại token đã niêm yết trên Binance bị xem là chứng khoán. Đưa tổng số token bị SEC coi như chứng khoán lên con số 67.
• SEC cáo buộc Binance US đã cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán chưa đăng ký. Các tính năng như Simple Earn, BNB Vault...bị SEC xem như chương trình đầu tư.
• Binance đã triển khai kế hoạch để trốn tránh pháp luật Mỹ. SEC cáo buộc CZ đứng đằng sau chỉ đạo Binance US để lừa dối người dùng về sự hiện diện của sàn giao dịch tại Mỹ lẫn toàn cầu. 
• Trong cáo buộc đề cập, CZ đã huy động vốn từ Binance US và chuyển hàng tỷ USD tài sản của người dùng vào công ty Merit Peak - thuộc quyền kiểm soát của vị CEO này để đưa chúng sang bên thứ ba.
• CZ sở hữu tổ chức cung cấp dịch vụ rửa tiền nhằm mục đích thổi phồng khối lượng giao dịch của Binance US.

Thông qua mười ba cáo buộc, chúng tôi cho rằng CZ và Binance đã tham gia vào một mạng lưới lừa đảo rộng lớn, gây xung đột lợi ích, không cung cấp thông tin và trốn tránh luật pháp một cách có tính toán.

Gary Gensler, Chủ tịch SEC

Dựa vào cáo buộc CEO của Binance chuyển tiền của khách hàng sang quỹ đầu tư riêng, SEC đã đệ đơn lên tòa xin lệnh đóng băng tài sản của các chủ thể liên quan bao gồm: Binance, Binance US và CZ. Cáo buộc trên có một số điểm tương đồng với tội trạng của Sam Bankman-Fried trong vai trò CEO của FTX. Ngoài việc đóng băng tài sản, SEC còn yêu cầu công ty phải cung cấp bản cân đối kế toán sàn Binance US lẫn toàn cầu.

SEC xin toà xem xét đề nghị này để cấp tốc phê duyệt nhằm đảm bảo an toàn cho tài sản của khách hàng.

Ý kiến của SEC gửi lên tòa án

Nhiều người cũng cho rằng, vụ việc của Binance có nét tương đồng với FTX năm xưa, nhưng CZ lại phủ nhận điều đó. Binance nói rằng họ minh bạch và không bao giờ bòn rút tiền của nhà đầu tư. Họ cũng chưa từng đóng góp cho các ứng viên chính trị hay tài trợ cho tổ chức giải trí - truyền thống. Sau đó, CZ khẳng định thêm trên trang mạng xã hội rằng, FTX chưa bao giờ bị SEC kiện như Binance.

Đọc thêm: SEC kiện Binance gợi nhớ FTX

Wendy O - Youtuber về crypto đã mỉa mai SEC không kiện FTX vì công ty này có quyên góp và thông đồng với công chức để đàn áp người dân Mỹ.

CEO của Binance đã trấn an nhà đầu tư rằng, yêu cầu của SEC trình lên tòa sẽ chỉ có hiệu lực đối với Binance US. Trong yêu cầu của SEC, họ mong tòa án vẫn sẽ cho phép nhà đầu tư rút tài sản ra khỏi sàn giao dịch nếu Binance bị đóng băng.

Dựa vào những cáo buộc, chúng ta hiểu được tại sao Binance US nên là thực thể riêng. Theo chia sẻ của Jack Graves - Giáo sư luật Đại học Syracuse, sự độc lập của Binance US rất quan trọng, do chúng sẽ ảnh hưởng đến trách nhiệm pháp lý trong trường hợp cần tuân thủ. Giả dụ Binance US có phá sản, công ty toàn cầu sẽ không phải chịu trách nhiệm trả nợ cho thực thể tại Mỹ.

Điều này lý giải tại sao SEC luôn xoáy sâu vào việc Binance trộn lẫn tài sản giữa thực thể tại Mỹ và toàn cầu. Vì khi các công ty đang trộn tiền, chủ sở hữu và đơn vị toàn cầu của Binance sẽ chịu trách nhiệm trong trường hợp sàn tại Mỹ phá sản.

Nếu không giữ cho Binance US độc lập, thì các cơ quan quản lý của Mỹ sẽ truy lùng toàn cầu và nói rằng chúng tôi có quyền trừng phạt vì những hành động của sàn tại Binance Mỹ. Trên thực tế, tôi nghĩ SEC đang xem xét điều đó.

Jack Graves, Giáo sư luật Đại học Syracuse  

Chỉ trong vài ngày ngắn ngủi, hàng trăm triệu USD đã bị thanh lý kéo theo các “cuộc tháo chạy” trị giá vài tỷ USD xảy ra. Lùm xùm giữa Binance và SEC đã khiến “đàn cá voi” thức giấc. Một số địa chỉ ví sở hữu hàng triệu USD Bitcoin tưởng chứng đã biến mất lại “chuyển mình” sau khi thông tin Binance US có nguy cơ bị đóng băng tài sản được tung ra.

Các "cuộc tháo chạy" đa số diễn ra tại Mỹ, vì Binance vẫn sở hữu hình tượng uy tín trong mắt người dùng toàn thế giới. Theo Tarun Chitra - CEO Gauntlet, dòng tiền chảy ra chậm vì những nhà đầu tư trên thế giới không quan tâm đến sự kiện giữa SEC và Binance. 

Đọc thêm: Smartmoney trong tâm bão

Binance cùng CZ vẫn giữ nguyên lập trường và cho rằng tất cả chỉ là "4" - fud. Tuy nhiên, Binance US kinh doanh tại đất Mỹ và thực thể này cần tuân theo quy định của nước sở tại. Do đó, Binance US cần mềm mỏng hơn khi đương đầu với cơ quan chính quyền xứ cờ hoa.

Ngày 8/6, Binance US quyết định tạm dừng giao dịch OTC và gỡ 10 cặp giao dịch liên quan đến cáo buộc vi phạm chứng khoán, duy chỉ có các cặp giao dịch USDT vẫn đang chừa lại. Đến rạng sáng 9/6, do những áp lực đến từ phía SEC, sàn Binance US sẽ tạm ngưng phương thức rút USD kể từ 13/6 để bảo vệ nhà đầu tư và các đối tác ngân hàng. 

Ngoài ra, sau những lùm xùm hồi tháng 3 với CFTC, khiến nhiều nghị sĩ Mỹ “nhòm ngó” Binance. Patrick Hillman - Giám đốc chiến lược của Binance đã hợp tác và gửi các tài liệu được yêu cầu tới Quốc hội cùng với bức thư dài 14 trang đi sâu vào lịch sử tuân thủ của sàn giao dịch. Binance cũng thừa nhận về những sai lầm trước đó và tuyên bố, công ty đã xây dựng và củng cố các chính sách chống rửa tiền trong những năm qua.

Diễn biến lớn tiếp theo của vụ việc có thể sẽ diễn ra trong khoảng 21 ngày tới, khi đại diện của CZ hầu tòa theo giấy triệu tập của Tòa án tại Washington D.C. Ông chủ của Binance dường như vẫn rất kiên định và tự tin về những việc bản thân đã làm, đối với CZ đợt triệu tập này cũng chỉ nằm trong nỗ lực kiện cáo đến từ SEC.

Cộng đồng hưởng ứng lời kêu gọi của Coinbase

Trên một mặt trận khác, Coinbase cũng phải đương đầu với những cáo buộc vi phạm Luật Chứng khoán đến từ SEC. Cơ quan này cáo buộc Coinbase đã cung cấp dịch vụ giao dịch các "mã chứng khoán" như SOL, ADA, MATIC…và chúng đều được hỗ trợ trên sàn giao dịch và sản phẩm ví điện tử. Tuy nhiên, vụ kiện tụng giữa Coinbase và SEC có phần nhẹ nhàng hơn Binance, vì sàn giao dịch này không có những cáo buộc quan trọng như lừa đảo và rửa tiền. 

Đáp trả lại những cáo buộc đến từ SEC, Brian Armstrong - CEO Coinbase bày tỏ lòng tin vào pháp luật và sự thật. Đồng thời, ông kiên định với những gì sàn giao dịch này theo đuổi kể từ khi bị gửi thông báo Well vào tháng 3 vừa qua.

Trên trang Twitter cá nhân, CEO của Coinbase nêu ra một số điểm mâu thuẫn trong hành vi cáo buộc của SEC điển hình như:

Không có cách nào để "vào và đăng ký", chúng tôi đã thử đi thử lại nhiều lần. Vì vậy, chúng tôi không niêm yết chứng khoán.

Brian Armstrong, CEO Coinbase

Với vị thế ông lớn trong ngành, Coinbase muốn mượn cả sức mạnh của cộng đồng để mong muốn quy tắc chung cho crypto tại thị trường Mỹ. Khác với Binance, Coinbase không có ý định hủy niêm yết hay đóng cửa dịch vụ staking của sàn. Có thể thấy, quyết tâm chiến đấu đến cùng của Coinbase đang sục sôi hơn bao giờ hết. 

Tinh thần một lòng vì crypto của Coinbase chắc chắn sẽ chạm đến lòng tự trọng của nhiều nhà đầu tư trên thị trường. Tại thời điểm viết bài, có hơn 141,000 NFT trong chiến dịch ủng hộ Coinbase đã được mint. Lượng ủng hộ Coinbase lớn đến nỗi, từ khóa này đã leo lên top trending Twitter thay cho Binance trong suốt ngày 8/6.

Cuộc chiến cuối cùng của SEC với crypto hay Choke Point 2.0?

Sau những Terra, FTX, Celsius…SEC dường như muốn đưa Binance và Coinbase vào danh sách “gian lận” tương tự giống những cái tên kể trên. Về cơ bản, SEC muốn công chúng nhìn vào hành động của họ như chiến dịch chống gian lận, vì các lý do được cơ quan này đưa ra thường nhằm mục đích vì người dùng. 

Những nhà đầu tư, chuyên gia trong cộng đồng thì lại nhìn theo hướng khác. Nỗ lực đàn áp crypto của SEC được thực hiện trên tư tưởng ngăn chặn những “điều xấu” trong mắt họ. Đồng thời, những vụ kiện cũng để hiện thực hóa lý tưởng của người dẫn đầu - ông Gary Gensler, vị chủ tịch luôn mong muốn đẩy lùi crypto. Trong lần phỏng vấn gần nhất với CNBC, chủ tịch SEC chia sẻ: 

Chúng ta không cần thêm bất cứ tài sản kỹ thuật số nào. Chúng ta đã có sẵn có USD, Euro,Yên. Tất cả đều đã được số hóa.

 Gary Gensler, chủ tịch SEC, nói với CNBC

Chủ tịch SEC dường như muốn xóa bỏ sự hiện diện của các token trên thị trường, chỉ để lại Bitcoin - tài sản ông không xem là chứng khoán. Các cơ quan quản lý như SEC thường thực hiện theo quy định để phân xử chứ không phải bản tính cá nhân, nhưng những vụ kiện gần đây khiến nhà đầu tư trên thị trường không nghĩ vậy. Họ thấy được cái tôi quá lớn của những người đứng đầu cơ quan này. 

Nếu Gensler làm cho tôi. Tôi sẽ sa thải anh ta

Kevin O'Leary, Tỷ phú người Mỹ

Khi dạy cho các sinh viên MIT, hẳn ông Gensler cũng biết và phân định ra được ranh giới giữa crypto với tài sản khác trên thị trường truyền thống. Nhưng những quy định không rõ ràng của nước Mỹ đã và đang góp sức để SEC chứng minh quan điểm của họ. Dường như, SEC không ngại cho “nổ tung” cả thị trường để làm được việc đó. 

Phải chăng SEC đang muốn đưa Binance và Coinbase hầu tòa để chấm dứt cuộc đàn áp dai dẳng với thị trường crypto trên đất Mỹ? Bởi khi SEC thắng trong cuộc chiến pháp lý, các nhà đầu tư tại Mỹ sẽ rất khó khăn trong việc trải nghiệm dịch vụ CEX tại đây. 

Đồng thời, khi hai đại diện tiên phong cho tiếng nói của crypto “sụp đổ”, những bên khác phần lớn sẽ  nghe theo SEC. Nhìn vào viễn cảnh tương lai nơi SEC thắng cuộc, một là chấp nhận tuân thủ Luật Chứng khoán hoặc các công ty sẽ phải “xách vali” ra khỏi Mỹ.

SEC có quyền hành đủ lớn để yêu cầu các công ty phải chấm dứt hoặc hủy bỏ một số hoạt động nhất định cùng token vi phạm Luật Chứng khoán. Đây là bối cảnh cực xấu vì ông Gensler đang xem hầu hết token trên thị trường như chứng khoán và phía cơ quan thi hành của SEC dường như cũng đồng ý với lãnh đạo của họ.

Thậm chí, ông Gensler cho rằng crypto đang giống với thị trường chứng khoán những năm 1920, đầy rẫy những kẻ lừa đảo, giả danh nghệ sĩ...Ông Gensler nhận định, việc SEC sử dụng Luật chứng khoán để "tẩy sạch" thị trường crypto giống hệt việc Quốc hội ban hành bộ luật trên để giảm thiểu nạn lừa đảo chứng khoán vào những năm 1920.

Dần dà, chuỗi hành động tiêu cực và sự không chắc chắn về quy định tại Mỹ sẽ dần bóp nghẹt ngành crypto. Trong đất nước đi đầu về rất nhiều lĩnh vực kinh tế - tài chính, họ chắc chắn muốn "nắm thóp" thị trường crypto. Các công ty không chỉ đơn giản rời Mỹ là xong việc, họ vẫn cần đối mặt với những áp lực mà một quốc gia lớn như xứ cờ hoa có thể làm được. Cuộc đối đầu giữa SEC và các sàn giao dịch có thể chỉ là bước khởi đầu trong chiến dịch ChokePoint dài hơi trên đất Mỹ. 

Tôi cũng sẽ thể hiện quan điểm như Brian Armstrong. Cuộc đàn áp này đang giết chết sự đổi mới tại đất Mỹ. Tất cả các công ty ở đó đang nghĩ đến việc chuyển đến một quốc gia khác

Sergej Kunz, Đồng sáng lập 1Inch

Hiện SEC đang chiếm ưu thế hơn khi tòa án đã gửi lệnh xuống Binance và các thông tin cùng hình ảnh về cuộc trò chuyện giữa các nhân viên đang bị cơ quan này điều tra. Vài năm trước, các nhân viên Binance đã thảo luận về vấn đề bán phá giá BNB trước khi đồng này giảm và thừa nhận việc sàn giao dịch hoạt động khi không có giấy phép.

Thậm chí, những nhân viên cao cấp như Sam Lim - Trưởng bộ phận tuân thủ pháp lý và Alvin - Trưởng phòng Phát triển Kinh doanh của Binance cũng bị cuốn vào vụ việc. 

Phòng trường hợp các nhân viên có mặt trong các cuộc trò chuyện phải làm chứng trước tòa, CZ đã gửi bức tâm thư cho các nhân viên của Binance để họ thật sự cẩn trọng trước mọi phát ngôn của bản thân.