Siêu lạm phát là gì? Hậu quả và ảnh hưởng của siêu lạm phát

Siêu lạm phát không chỉ là vấn đề của các quốc gia đang phát triển mà còn đe dọa đến những nền kinh tế phát triển. Vậy siêu lạm phát là gì? Nó ảnh hưởng đến nền kinh tế và xã hội ra sao? Cùng Coin98 Insights tìm hiểu về siêu lạm phát trong bài.

Anh Long

Published Aug 07 2024

Updated Sep 27 2024

6 min read

Siêu lạm phát là gì?

Siêu lạm phát (Hyperinflation) là tình trạng mức giá chung của hàng hóa, dịch vụ trong một nền kinh tế tăng lên nhanh chóng và mất kiểm soát, thường vượt quá 50% mỗi tháng.

Ví dụ điển hình về siêu lạm phát là Venezuela. Vào năm 2018, đồng bolivar của họ mất giá nhanh chóng. Khi một cuộn giấy vệ sinh tại Venezuela có thể lên đến 2.600.000 bolivar (3.380.000 đồng Việt Nam), thể hiện sự suy giảm giá trị của đồng tiền mà đất nước này đã đối mặt.

Đọc thêm: Lạm phát là gì? Bitcoin có phải lời giải hoàn hảo cho bài toán lạm phát?

Nguyên nhân gây ra siêu lạm phát

Siêu lạm phát là một hiện tượng kinh tế cực đoan, thường xuất phát từ các nguyên nhân chính sau:

Các chính sách tài chính thiếu hiệu quả

Khi các biện pháp kinh tế không hiệu quả được các nhà hoạch định chính sách áp dụng, nền kinh tế có thể phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng.

Ví dụ, việc duy trì lãi suất quá thấp trong thời gian dài nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế có thể khiến lượng tiền trong lưu thông tăng lên nhanh chóng, gây ra lạm phát.

Ngoài ra, chính phủ quản lý ngân sách kém hiệu quả và chi tiêu công quá mức đã gây ra thâm hụt nghiêm trọng. Chính phủ có thể in thêm tiền để khắc phục vấn đề, nhưng điều này chỉ làm tăng lạm phát.

nguyên nhân siêu lạm phát — Các chính sách thiếu hiệu quả làm cho lạm phát trầm trọng hơn

Mất lòng tin vào tiền tệ

Khi người dân và doanh nghiệp mất niềm tin vào giá trị của đồng tiền quốc gia, họ có xu hướng chuyển sang tích trữ hàng hóa hoặc sử dụng các loại ngoại tệ ổn định hơn để bảo vệ tài sản của mình.

Sự mất lòng tin này làm tăng tốc độ lưu thông tiền tệ, vì mọi người muốn chuyển đổi tiền mặt thành tài sản có giá trị ổn định ngay lập tức, từ đó làm cho đồng tiền mất giá nhanh chóng. Hậu quả là giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng vọt, đẩy nền kinh tế vào tình trạng lạm phát phi mã.

Đọc thêm: Hậu quả đối với start-up nếu SVB phá sản.

hậu quả siêu lạm phát — Ngân hàng Silicon Valley sụp đổ do người dùng đồng loạt rút tiền

Các yếu tố bên ngoài

Các yếu tố bên ngoài như chiến tranh và khủng hoảng tài chính toàn cầu cũng có thể góp phần gây ra tình trạng siêu lạm phát.

Hoạt động kinh tế thường bị gián đoạn nghiêm trọng. Sản xuất gặp khó khăn, chuỗi cung ứng bị đứt gãy và chi phí quân sự tăng cao đều làm cạn kiệt nguồn lực quốc gia.

Tương tự, khủng hoảng tài chính quốc tế có thể gây ra những cú sốc lớn cho nền kinh tế, làm giảm giá trị đồng tiền và tăng giá cả hàng hóa nhập khẩu.

Hậu quả của siêu lạm phát

Siêu lạm phát gây ra những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của đời sống kinh tế và xã hội.

Ảnh hưởng kinh tế

Mất giá trị của tiền tệ: Giá trị thực của tiền tệ giảm mạnh, khiến việc tích lũy tài sản bằng tiền mặt trở nên vô nghĩa.
Tăng giá cả hàng hóa và dịch vụ: Giá của mọi hàng hóa, dịch vụ tăng lên không kiểm soát, người dân gặp khó khăn trong các nhu cầu cơ bản như thực phẩm, nhà ở và y tế.
Hệ thống tài chính sụp đổ: Ngân hàng và các tổ chức tài chính ngừng hoạt động do giá trị tiền tệ biến động quá lớn.

Ảnh hưởng xã hội

Giảm sức mua của người dân: Thu nhập thực tế của người dân giảm mạnh, đặc biệt là những người có thu nhập cố định như công nhân viên chức và người nghỉ hưu.
Gia tăng bất bình đẳng xã hội: Siêu lạm phát thường làm giàu thêm những người có tài sản thực (như đất đai, bất động sản) và làm nghèo đi những người sống dựa vào tiền mặt.
Di cư và bất ổn xã hội: Người dân thường rời khỏi đất nước để tìm kiếm cơ hội kinh tế tốt hơn, gây ra tình trạng "chảy máu chất xám" và thiếu hụt lao động.

ảnh hưởng siêu lạm phát — Lạm phát làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo

Cách thức kiểm soát siêu lạm phát

Kiểm soát lạm phát đặc biệt là siêu lạm phát, đòi hỏi những cách thức mạnh mẽ và toàn diện.

Kiểm soát lượng cung tiền: Chính phủ và ngân hàng trung ương hạn chế việc in tiền, kiểm soát các khoản vay để ngăn chặn lượng tiền trong lưu thông tăng quá nhanh.
Thắt chặt chính sách tài khóa: Giảm thâm hụt ngân sách bằng cách cắt giảm chi tiêu của chính phủ. Tuy nhiên, việc này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của quốc gia.
Tăng lãi suất: Giúp làm giảm lượng tiền trong lưu thông bằng cách khuyến khích tiết kiệm và giảm chi tiêu.
Kiểm soát tiền lương và giá cả: Chính phủ có thể áp dụng các biện pháp kiểm soát tiền lương, giá cả để ngăn chặn sự tăng giá quá mức.
Tăng cường hệ thống tài chính: Cải thiện quản lý ngân hàng, tăng cường giám sát tài chính và chú trọng bảo vệ người tiêu dùng.

Tính đến hiện nay, siêu lạm phát vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều quốc gia trên thế giới, gây ra khó khăn kinh tế và ảnh hưởng đến đời sống xã hội. Các quốc gia cần phối hợp chặt chẽ các chính sách để kiểm soát và ngăn ngừa siêu lạm phát.

Đọc thêm: Bơm tiền vào nền kinh tế là gì? Vai trò và mục đích của bơm tiền.