BTC giảm mạnh: 3 kịch bản thị trường nhà đầu tư cần biết

BTC vừa trải qua một giai đoạn giảm giá kéo dài chart đỏ liên tục, altcoin lao dốc, tâm lý thị trường trượt nhanh từ hưng phấn sang sợ hãi tột độ. Nhiều người bắt đầu nhắc đến hai chữ “downtrend”, thậm chí gọi đây là mở màn bear market mới.

Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, bức tranh không đơn giản chỉ là “giảm = vào downtrend”:

• Giá đang lùi về vùng 88-90k được coi là “ranh giới” quan trọng của cả chu kỳ,
• Các cú rung lắc gần đây đi kèm thanh lý lớn và đòn bẩy cao, cho thấy yếu tố kỹ thuật và thanh khoản đang đóng vai trò không nhỏ,
• Trên mặt tin tức, không hẳn có những cú sốc quá tiêu cực tương xứng với mức độ biến động giá.

Nói cách khác, thị trường đang đứng giữa một vùng “xám” đủ tệ để ai cũng sợ, nhưng chưa đủ rõ để khẳng định chu kỳ tăng đã kết thúc. Chính giai đoạn lưng chừng này nơi cảm xúc chi phối mạnh hơn lý trí mới là lúc nhà đầu tư cần bình tĩnh rà soát lại vị thế, quản trị rủi ro và chuẩn bị kịch bản thay vì vội vàng nhảy sang hai thái cực “all-in” hoặc “bán sạch”.

Đọc thêm: Cú sập crypto ngày 11/10 có phải xuất phát từ sự kiện “thiên nga đen”?

Kịch bản 1: BTC kiểm tra lại vùng hỗ trợ

BTC hiện tại đã giảm về vùng 88,000 USD - 90,000 USD, một mức hỗ trợ quan trọng mà lịch sử thị trường cho thấy nhiều nhịp hồi kỹ thuật từng diễn ra, trước khi bật lên và tiếp tục xu hướng tăng dài hạn.

Tính từ đỉnh tháng 10/2025, BTC đã giảm gần 30%, vốn hóa toàn thị trường crypto mất khoảng 600 tỷ USD. Riêng trong ngày điều chỉnh mạnh nhất, 11/10, tổng vị thế futures bị thanh lý vượt 1 tỷ USD. Động lực giảm giá đến từ việc thị trường tự xoáy giải đòn bẩy, hơn là vì thay đổi từ yếu tố cơ bản.

Dù biến động mạnh ở thị trường phái sinh, dòng tiền tổ chức vẫn chưa cho thấy dấu hiệu rút lui. MicroStrategy tiếp tục mua thêm 8,178 BTC, nâng tổng lượng nắm giữ lên khoảng 649,870 BTC (~59.1 tỷ USD).

El Salvador bổ sung 1,098 BTC, nâng tổng dự trữ lên 7,474 BTC. Bên phía Ethereum, BitMine mua thêm 54,156 ETH, nâng tổng lượng nắm giữ lên hơn 3.55 triệu ETH (~11.3 tỷ USD).

Đọc thêm: Vì sao thị trường liên tục giảm? Crypto đã đến lúc downtrend?

Những thông tin này cho thấy: bất chấp biến động ngắn hạn, một bộ phận nhà đầu tư dài hạn vẫn tiếp tục tích lũy, coi điều chỉnh là cơ hội tái cân bằng danh mục, nhưng nó không đảm bảo rằng BTC sẽ bật tăng ngay lập tức. Thị trường vẫn cần thời gian hấp thụ lượng đòn bẩy bị xả và kiểm chứng độ bền của lực mua thật.

Không chỉ vậy, góc nhìn lạc quan vẫn tồn tại. Nhận định từ Cameron Winklevoss, đồng sáng lập Gemini, nhấn mạnh cơ hội cuối cùng mua BTC dưới 90,000 USD: “This is the last time you'll ever be able to buy Bitcoin below 90,000 USD.” Theo nhận định này, dù nhịp giảm có thể kéo dài, vùng giá dưới 90,000 USD vẫn là mức nhà đầu tư có thể xem xét để bổ sung vào danh mục dài hạn.

Về mặt kỹ thuật, nhiều nhà đầu tư lo ngại vì đường MA50 đang cắt xuống dưới MA200 – tín hiệu thường được gọi là “death cross”. Đây là một tín hiệu điển hình của xu hướng suy yếu trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, dữ liệu lịch sử lại cho thấy death cross xuất hiện trong bull market mang tính nhiễu nhiều hơn tín hiệu. Trong các chu kỳ tăng mạnh, BTC thường hồi 15-30% trong vòng 1-3 tháng sau death cross, thậm chí có những nhịp vượt 40-100% nếu không xuất hiện các biến cố vĩ mô tiêu cực đi kèm. Ngược lại, những death cross gây sụt giảm sâu chủ yếu diễn ra trong các giai đoạn bear market rõ rệt như 2018 hay 2022.

Trong bối cảnh BTC có thể xuất hiện nhịp hồi nhưng vẫn cần thời gian để kiểm chứng độ bền của dòng tiền thật, chiến lược hợp lý lúc này là ưu tiên sự ổn định.

Nhà đầu tư nên duy trì vị thế ở các tài sản cốt lõi như BTC, ETH hoặc những coin lớn có nền tảng mạnh, đồng thời giữ một phần tiền mặt hoặc stablecoin để chủ động trước các nhịp điều chỉnh sâu, vốn thường xảy ra trong giai đoạn thị trường đang tái hấp thụ đòn bẩy.

Điều quan trọng hơn cả là hạn chế tối đa sử dụng đòn bẩy. Trong một thị trường còn nhạy cảm với các cú quét thanh khoản, chỉ cần biến động 1-2% cũng đủ kéo theo một vòng thanh lý mới, đặc biệt với các vị thế margin cao.

Kịch bản 2: BTC thủng hỗ trợ, giá giảm sâu hơn và tâm lý hoảng loạn lan rộng

Nếu vùng hỗ trợ 88,000 USD - 90,000 USD không được giữ vững, BTC hoàn toàn có thể trượt về 80,000 USD - 85,000 USD, thậm chí thấp hơn. Trong kịch bản này, điều quan trọng cần nhấn mạnh là: cú giảm sẽ không xuất phát từ yếu tố cơ bản của Bitcoin, mà từ sự suy yếu mạnh của thanh khoản USD và vòng xoáy giải đòn bẩy trên toàn thị trường.

Arthur Hayes, đồng sáng lập BitMEX cho rằng nhịp giảm vừa qua được dẫn dắt chủ yếu bởi việc thanh khoản USD bị rút khỏi thị trường. Khi các hoạt động arbitrage ETF, dòng tiền DAT và các cơ chế tạo thanh khoản liên kết với thị trường truyền thống co lại, BTC lập tức mất điểm tựa.

Hayes dự đoán trong ngắn hạn BTC có thể về 80,000 USD - 85,000 USD. Tuy vậy, ông cũng cho rằng nếu chứng khoán Mỹ điều chỉnh và thanh khoản quay trở lại, Bitcoin có khả năng bật mạnh, thậm chí hướng tới 200,000 USD - 250,000 USD vào cuối năm.

Tâm lý thị trường cũng đang ở điểm rất nhạy cảm và social dominance của BTC phản ánh điều này rõ nhất. Chỉ số này đo mức độ mà Bitcoin chiếm tỷ trọng thảo luận so với toàn thị trường.

Trong nhịp giảm về dưới 95,000 USD vừa rồi, social dominance bật lên mức cao nhất trong gần 4 tháng: newsfeed, group, Telegram, X đâu đâu cũng xoay quanh BTC, đi kèm những từ khóa quen thuộc như “sập”, “bear”, “về 7x”…

Đây là kiểu hành vi rất đặc trưng ở các vùng hoảng loạn giá rơi mạnh, cảm xúc bị kéo lên cực đoan, mọi sự chú ý dồn hết vào một tài sản. Nhìn lại lịch sử, không ít lần những giai đoạn BTC “chiếm sóng” tuyệt đối như vậy lại trùng với các vùng đáy cục bộ thời điểm mà tâm lý bi quan bị đẩy đi xa hơn thực tế, trong khi dòng tiền tỉnh táo hơn bắt đầu quay lại gom dần.

Điều này không có nghĩa là cứ social dominance tăng là chắc chắn chạm đáy, nhưng nó cho thấy rất rõ ở vùng giá hiện tại, thị trường có thể đang nhìn mọi thứ tệ hơn khá nhiều so với những gì dữ liệu nền tảng và dòng tiền dài hạn thực sự phản ánh.

Kịch bản 3: BTC hồi nhẹ rồi tiếp tục giảm sâu: Nhịp hồi giả trước xu hướng giảm

Trong kịch bản này, thị trường không lao dốc ngay lập tức mà thường xuất hiện một nhịp hồi kỹ thuật tương đối dễ chịu, khoảng 5-10%. Giá BTC bật lên, không khí trên thị trường bớt u ám, nhiều người bắt đầu tin rằng “đáy đã qua” và mạnh tay nạp thêm vốn.

Vấn đề nằm ở chỗ: lực hồi này chủ yếu mang tính kỹ thuật sau một nhịp bán quá đà, chứ không đi kèm sự cải thiện rõ ràng về dòng tiền hay yếu tố cơ bản. Khi lực mua ngắn hạn cạn dần, áp lực bán quay trở lại, giá tiếp tục phá đáy cũ và mở ra một nhịp giảm mới còn đau hơn.

Những nhịp “false rebound” kiểu này thường có vài dấu hiệu lặp đi lặp lại. Giá hồi nhưng khối lượng không tăng tương ứng, dòng tiền tổ chức không mấy cải thiện, on-chain cho thấy ví lớn tranh thủ phân phối dần thay vì tích lũy.

Thanh khoản chung vẫn mỏng, đòn bẩy trong hệ thống chưa được giải tỏa hoàn toàn nên chỉ cần một cú giật 1-2% là đủ kích hoạt thêm một vòng thanh lý. Bề ngoài, chart trông giống như một cú hồi khỏe, nhưng kết cấu phía sau lại là một thị trường chưa thực sự “thanh lọc” xong.

Rủi ro lớn nhất trong kịch bản này là tâm lý FOMO. Sau một giai đoạn hoảng loạn, chỉ cần vài cây nến xanh là nhiều người đã sợ “lỡ tàu”, vội vàng dùng margin hoặc dồn thêm vốn vào đúng lúc xác suất sai vẫn còn rất cao. Nếu nhịp hồi chỉ là bước nghỉ trước khi giảm tiếp, những vị thế FOMO này sẽ bị kẹp ngay khi thị trường quay đầu, dẫn tới làn sóng cắt lỗ dây chuyền và kéo giá trượt nhanh hơn.

Với nhà đầu tư, cách tiếp cận hợp lý là coi những nhịp hồi đầu tiên sau cú rơi mạnh như giai đoạn “thử lửa”, chứ không phải tín hiệu xác nhận xu hướng tăng mới. Thay vì vội vã all-in, nên quan sát xem: giá hồi có đi kèm dòng tiền mới, tín hiệu tích lũy từ ví lớn, cải thiện rõ ràng ở dữ liệu vĩ mô hoặc tin tức tích cực hay không. Nếu nhịp hồi thiếu những yếu tố này, xác suất đó chỉ là một cú “bật nảy kỹ thuật” là khá cao.

Nhà đầu tư nên làm gì ở giai đoạn nhạy cảm này?

Ở giai đoạn giá biến động mạnh như bây giờ, thứ quan trọng nhất không phải là cố tranh luận cho bằng được “đây có phải downtrend hay chưa hoặc đáy lắm rồi”, mà là cách mỗi nhà đầu tư tự sắp xếp lại vị thế để không bị loại khỏi cuộc chơi.

Thực tế, nhiều người thua không phải vì họ không đoán đúng hướng, mà vì hoặc là bỏ cuộc ngay trước khi thị trường hồi, hoặc là chỉ chịu nhảy vào khi mọi thứ đã chạy quá xa. Nếu đã từng tin vào kịch bản BTC có thể lên những vùng giá cao hơn trong vài năm tới, thì điều cần làm hiện tại không phải là hoảng hốt cắt sạch danh mục, mà là bình tĩnh thu gọn lại cách chơi thu hẹp bớt các vị thế rủi ro, ưu tiên giữ những tài sản có nền tảng tốt hơn như BTC, ETH hoặc một số coin lớn có thanh khoản dày; chấp nhận cắt bớt các khoản đầu tư mà chính mình cũng không còn hiểu rõ lý do nắm giữ.

Song song đó, luôn nên duy trì một phần tiền mặt hoặc stablecoin, để nếu thị trường còn đi xuống thêm, bạn vẫn có dư địa xử lý dù là trung bình giá có kế hoạch hay canh lại điểm vào an toàn hơn thay vì bị kẹt toàn bộ trong token đang giảm.

Và trên hết, giai đoạn này không phải là lúc “thử vận may” với đòn bẩy hay tiền đi vay thị trường đang rất nhạy cảm với các cú rung, chỉ vài phần trăm biến động cũng đủ cuốn bay những vị thế dùng đòn bẩy quá tay. Giữ danh mục đơn giản, giảm áp lực tài chính và chấp nhận đi chậm nhưng chắc sẽ giúp bạn có cơ hội tồn tại đủ lâu để nếu kịch bản tích cực xảy ra, bạn vẫn còn vốn và còn tâm lý để tận dụng.