Bull Trap là gì? Cách phòng tránh bẫy tăng giá trong Crypto

Bull Trap là gì?

Bull trap (bẫy tăng giá) là thuật ngữ chỉ tình huống giá của một tài sản có vẻ như đang đảo chiều từ giảm sang tăng, nhưng thực chất chỉ là một sự phục hồi tạm thời. Điều này khiến nhà đầu tư nghĩ rằng xu hướng giảm đã kết thúc và xu hướng tăng mới bắt đầu. Họ mua vào tài sản với hy vọng sinh lời. Tuy nhiên, khi giá quay đầu giảm, họ bị "mắc kẹt" trong cái bẫy này và chịu thua lỗ.

Thị trường crypto nổi tiếng với sự biến động mạnh mẽ, và điều này càng làm cho bull trap trở nên phổ biến và nguy hiểm hơn. Những người mới tham gia thị trường, thiếu kinh nghiệm và kiến thức, thường dễ rơi vào bẫy này. Sự tăng giá đột ngột và không có nền tảng vững chắc thường là dấu hiệu cho thấy một bull trap đang hình thành.

Các thuật ngữ liên quan đến Bull trap

Để hiểu rõ hơn về bull trap, nhà đầu tư cần nắm bắt một số thuật ngữ liên quan sau:

• Bear Market (Thị trường Gấu): Đây là thị trường trong đó giá trị của các tài sản giảm liên tục, thường kéo dài trong một thời gian dài. Trong bear market, bull trap thường xảy ra khi có những đợt phục hồi ngắn hạn, đánh lừa nhà đầu tư rằng xu hướng giảm đã kết thúc.
• Bull Market (Thị trường Bò): Ngược lại với bear market, đây là thị trường trong đó giá trị của các tài sản tăng lên liên tục. Trong bull market, bull trap ít xảy ra hơn, nhưng nhà đầu tư vẫn cần cẩn trọng khi thấy dấu hiệu đảo chiều giảm tạm thời.
• Support và Resistance (Hỗ trợ và kháng cự): Mức hỗ trợ là mức giá mà tài sản có xu hướng tìm được sự hỗ trợ khi giá giảm, trong khi mức kháng cự là mức giá mà tài sản khó vượt qua khi giá tăng. Bull trap thường xảy ra khi giá vượt qua mức kháng cự nhưng sau đó quay đầu giảm.
• False Breakout (Phá vỡ giả): Đây là hiện tượng giá vượt qua một mức kháng cự hoặc hỗ trợ quan trọng nhưng sau đó nhanh chóng quay lại. False breakout khi giá vượt kháng cự thường là dấu hiệu của một bull trap, false breakout khi giá vượt mức hỗ trợ là bear trap.
• Volume (Khối lượng giao dịch): Đây là chỉ số đo lường tổng số lượng giao dịch của một tài sản. Khối lượng giao dịch thấp trong một đợt tăng giá có thể là dấu hiệu của một bull trap, vì giá tăng không được ủng hộ bởi sự tham gia rộng rãi của thị trường.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết Bull trap Crypto

Nhận diện bull trap là điều khó khăn, đòi hỏi sự cẩn thận và khả năng phân tích thị trường, nhưng có một số nguyên nhân mà bạn có thể quan sát:

• Tâm lý FOMO: FOMO là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bull trap. Khi giá của một đồng token bắt đầu tăng mạnh, nhà đầu tư thường sợ bỏ lỡ cơ hội, và do đó, họ đua nhau mua vào mà không phân tích kỹ lưỡng. Sự tăng giá này thường không được hỗ trợ bởi các yếu tố cơ bản, và khi tâm lý đám đông lắng xuống, giá sẽ quay đầu giảm.
• Thao túng giá bởi cá voi (crypto whale): Trong thị trường crypto, "cá voi" là những nhà đầu tư lớn có khả năng ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá cả. Họ có thể tạo ra một đợt tăng giá giả bằng cách mua vào với số lượng lớn, khiến giá tăng đột ngột. Sau khi giá đã tăng lên mức mong muốn, họ bán ra để thu lợi nhuận, khiến giá đồng coin giảm mạnh và các nhà đầu tư nhỏ lẻ bị mắc kẹt trong bull trap.
• Tin tức hoặc sự kiện không chính xác: Tin tức giả mạo hoặc không rõ ràng có thể kích hoạt một đợt tăng giá tạm thời trong thị trường crypto. Nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới, dễ bị cuốn theo làn sóng tin tức này và mua vào một cách thiếu cân nhắc. Khi sự thật được làm rõ, giá sẽ quay đầu giảm, tạo ra một bull trap.

Vào tháng 9/2021, một tin tức được lan truyền rộng rãi rằng Walmart – một trong những nhà bán lẻ lớn nhất thế giới – sẽ chấp nhận Litecoin làm phương thức thanh toán. Tin tức này được đăng tải trên nhiều trang báo tài chính lớn và nhanh chóng lan truyền trên các mạng xã hội, gây ra một cơn sốt trong cộng đồng đầu tư.

Ngay sau khi tin tức này được công bố, giá của Litecoin đã tăng vọt khoảng 30% chỉ trong vài phút, từ 175.45 USD lên 225.75 USD, và giá của Bitcoin cũng tăng 1.8% lên 45,540 USD.

Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau đó, Walmart và Litecoin đều đã chính thức lên tiếng bác bỏ tin tức này, khẳng định rằng họ không có kế hoạch chấp nhận Litecoin làm phương thức thanh toán.

Khi sự thật được công bố, giá Litecoin đã nhanh chóng giảm trở lại mức 178 USD, trong khi giá Bitcoin cũng giảm xuống 44,498 USD. Những nhà đầu tư đã mua vào trong cơn sốt này bị mắc kẹt trong một bull trap và phải chịu những thua lỗ đáng kể.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể quan sát thêm một số những nguyên nhân sau khi nhìn vào biểu đồ giá và theo góc nhìn phân tích kỹ thuật:

• Khối lượng giao dịch thấp: Khi giá tăng nhưng khối lượng giao dịch không tăng theo, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy đợt tăng giá không bền vững. Khi không có nhiều nhà đầu tư tham gia vào đợt tăng giá, điều này cho thấy sự phục hồi có thể chỉ là tạm thời.
• False breakout: Nếu giá vượt qua mức kháng cự nhưng sau đó nhanh chóng quay đầu giảm, đây là dấu hiệu rõ ràng của một bull trap. Điều này cho thấy đà tăng giá không đủ mạnh để duy trì xu hướng và nhiều khả năng giá sẽ giảm mạnh.
• Tâm lý thị trường quá lạc quan: Khi có quá nhiều sự lạc quan sau một giai đoạn giảm giá, đặc biệt khi đi kèm với các tin tức tích cực hoặc sự kiện khiến nhiều người tin rằng thị trường sẽ phục hồi mạnh, đây có thể là thời điểm bull trap xảy ra.

Đọc thêm: Fear and Greed Index là gì? Tips đọc chỉ số Sợ hãi tham lam chính xác

Một ví dụ điển hình về bull trap trong thị trường crypto là sự kiện diễn ra với đồng Bitcoin vào tháng 4/2021. Sau khi đạt ATH gần 65,000 USD, Bitcoin đã trải qua một đợt giảm giá mạnh.

Trước khi giảm sâu, giá của Bitcoin đã có một đợt phục hồi ngắn hạn, tạo ra ấn tượng về việc xu hướng giảm đã kết thúc. Nhiều nhà đầu tư mới đã bị thu hút vào thị trường, nghĩ rằng đây là cơ hội tốt để mua vào.

Tuy nhiên, sau khi tăng nhẹ, giá Bitcoin nhanh chóng quay đầu giảm mạnh xuống dưới 30,000 USD trong những tuần sau đó, nhiều nhà đầu tư đã rơi vào bẫy bull trap và phải chịu thua lỗ lớn.

Cách phòng tránh Bull Trap trong thị trường Crypto

Bull trap diễn ra khá thường xuyên, đặc biệt trong thị trường crypto đầy biến động. Để giảm thiểu thiệt hại do mắc phải bull trap, nhà đầu tư cần biết cách nhận biết và phòng tránh. Dưới đây là một số cách hữu ích giúp bạn bảo vệ tài sản của mình:

Trang bị nền tảng kiến thức và phân tích kỹ thuật

Việc trang bị kiến thức và kỹ năng phân tích kỹ thuật là điều cần thiết để nhận biết và tránh bull trap. Nhà đầu tư nên học cách phân tích biểu đồ, khối lượng giao dịch, các chỉ báo kỹ thuật như RSI hoặc MACD.

Việc hiểu rõ cấu trúc giá giúp bạn nhận diện liệu sự tăng giá có bền vững hay không. Một đợt tăng giá thực sự thường có đỉnh và đáy rõ ràng, được hỗ trợ bởi các yếu tố cơ bản và khối lượng giao dịch lớn.

Khi hiểu rõ những công cụ này, bạn sẽ dễ dàng phát hiện các dấu hiệu thị trường bị thao túng bởi những nhà đầu tư lớn (cá voi), và từ đó tránh được việc ra quyết định mua vào quá vội vàng trong các đợt tăng giá ảo.

Tham khảo: Cách học kỹ năng phân tích kỹ thuật.

Quan sát tâm lý đám đông và tin tức nóng

Nhà đầu tư cần giữ vững tâm lý khi giao dịch, không để bị ảnh hưởng bởi sự lôi cuốn của đám đông hay tin tức nóng. Tâm lý FOMO thường khiến nhà đầu tư mới dễ rơi vào bull trap khi thấy nhiều người tham gia vào một xu hướng tăng giá. Điều này có thể dẫn đến việc quên phán đoán trước đó và thua lỗ khi đầu tư.

Sử dụng lệnh cắt lỗ và chốt lời hợp lý

Đặt lệnh cắt lỗ (Stop Loss) và chốt lời (Take Profit) là chiến lược quản lý rủi ro rất hiệu quả. Đối với các giao dịch tiềm ẩn rủi ro như bull trap, việc đặt lệnh cắt lỗ ở mức 1-2% tài khoản sẽ giúp bạn bảo vệ vốn, tránh tổn thất nặng nề nếu giá đột ngột đảo chiều.

Đồng thời, hãy đặt lệnh chốt lời ở mức bạn đã xác định trước để đảm bảo bạn thu lợi nhuận khi giá đạt mục tiêu, tránh tình trạng tham lam và bị mắc kẹt khi giá quay đầu giảm.

Đọc thêm: Cách sử dụng lệnh cắt lỗ tránh bẫy tăng giá.

Kiên nhẫn và chờ đợi sự xác nhận

Không nên vội vàng mua vào khi thấy giá bắt đầu tăng. Hãy chờ đợi sự xác nhận từ các chỉ báo kỹ thuật hoặc từ xu hướng dài hạn trước khi đưa ra quyết định. Nếu xu hướng tăng giá không được hỗ trợ bởi các yếu tố cơ bản hoặc tín hiệu rõ ràng, hãy cẩn trọng.

Đừng bị lôi kéo bởi những biến động ngắn hạn. Luôn xem xét xu hướng dài hạn của thị trường và các yếu tố ảnh hưởng đến nó.

Theo dõi hành động của các nhà đầu tư lớn (cá voi)

Cá voi có thể dễ dàng thao túng giá trên thị trường crypto do sự biến động lớn và thanh khoản thấp. Do đó, hãy quan sát kỹ các đợt mua bán lớn và xem xét hành động của những nhà đầu tư lớn để tránh bị cuốn vào những đợt tăng giá giả tạo mà họ tạo ra nhằm thu lợi nhuận.

Bạn có thể:

• Sử dụng các công cụ phân tích on-chain như Glassnode, Whale Alert hoặc Santiment để theo dõi các giao dịch lớn và dòng tiền trên blockchain.
• Quan sát số lượng giao dịch lớn trên các sàn giao dịch và kiểm tra các lệnh mua/bán lớn trên sổ lệnh (order book) cũng giúp nhận diện hoạt động của cá voi.
• Theo dõi dòng tiền chảy vào và ra khỏi các sàn giao dịch thông qua các nền tảng như CryptoQuant hoặc Chainalysis.

Theo dõi hành động của các nhà đầu tư lớn đòi hỏi sự cẩn trọng và sử dụng các công cụ phân tích chuyên sâu.

Tham khảo: Top 5 công cụ on-chain crypto không thể bỏ qua khi đầu tư.

Cần làm gì khi bị dính bẫy Bull Trap?

Nếu bạn mới tham gia vào thị trường crypto và vô tình bị dính bull trap, đừng quá lo lắng. Đây là điều mà hầu hết mọi nhà đầu tư, dù mới hay giàu kinh nghiệm, đều đã trải qua ít nhất một lần. Quan trọng là cách bạn xử lý và học hỏi từ trải nghiệm này.

Bình tĩnh và đánh giá lại tình hình

• Đừng hoảng loạn: Khi nhận ra mình đã mua vào đỉnh và giá đang giảm, điều đầu tiên cần làm là giữ bình tĩnh. Hoảng loạn chỉ khiến bạn đưa ra những quyết định vội vàng và có thể làm tình hình tệ hơn.
• Xem xét lại thị trường: Hãy dành chút thời gian để xem xét biểu đồ giá và các tin tức liên quan. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại và dự đoán xem giá có thể đi xuống tiếp hay không.

Quyết định có nên cắt lỗ hay không

• Bảo vệ vốn: Nếu giá tiếp tục giảm mà không có dấu hiệu phục hồi, hãy cân nhắc cắt lỗ. Điều này giúp bạn ngăn chặn những tổn thất lớn hơn. Đừng cảm thấy tội lỗi khi phải bán ra ở mức giá thấp hơn – bảo vệ vốn là điều quan trọng nhất.
• Chấp nhận thua lỗ nhỏ: Đôi khi, việc chấp nhận một khoản lỗ nhỏ để bảo toàn phần còn lại là quyết định khôn ngoan. Hãy nhớ rằng, bạn có thể bù đắp tổn thất này bằng những cơ hội đầu tư tốt hơn trong tương lai.

Học hỏi từ sai lầm

• Tự đánh giá: Sau khi thoát khỏi bull trap, hãy dành thời gian suy ngẫm về lý do tại sao bạn lại bị mắc bẫy. Điều này sẽ giúp bạn nhận ra những sai lầm trong quá trình phân tích hoặc tâm lý giao dịch.
• Cải thiện kỹ năng: Học hỏi thêm về phân tích kỹ thuật, theo dõi thị trường và cách quản lý rủi ro để tránh mắc phải những sai lầm tương tự trong tương lai.

Giữ vững tinh thần và tiếp tục

• Không nản lòng: Bị dính bull trap không có nghĩa là bạn không giỏi đầu tư. Đó chỉ là một phần trong hành trình học hỏi của bạn. Ngay cả những nhà đầu tư giỏi nhất cũng từng trải qua những sai lầm tương tự.
• Nhìn về phía trước: Hãy tập trung vào tương lai và những cơ hội khác. Với mỗi lần trải nghiệm, bạn sẽ trở nên tự tin và khôn ngoan hơn trong các quyết định đầu tư tiếp theo.

Xây dựng kế hoạch cho lần sau

• Đặt mục tiêu rõ ràng: Trước khi đầu tư, hãy luôn xác định rõ điểm cắt lỗ và chốt lời. Điều này giúp bạn kiểm soát rủi ro và không bị cuốn vào những biến động ngắn hạn.
• Kiên nhẫn: Đừng vội vàng mua vào chỉ vì sợ bỏ lỡ cơ hội. Hãy chờ đợi các tín hiệu rõ ràng từ thị trường và tin tưởng vào chiến lược dài hạn của mình.

Nhớ rằng, mỗi lần vấp ngã là một cơ hội để bạn học hỏi và trưởng thành hơn. Điều quan trọng là không bao giờ ngừng học hỏi và luôn tin tưởng vào khả năng của mình. Hãy coi bull trap như một bài học quý giá trên con đường trở thành nhà đầu tư thành công.