Top 5 công cụ on-chain crypto không thể bỏ qua khi đầu tư (2024)

Không giống với một số tài sản đầu tư khác như vàng, chứng khoán… tài sản tiền mã hoá trong crypto được phát triển trên công nghệ blockchain, nơi dữ liệu được chia sẻ công khai và không thể chỉnh sửa dưới bất kỳ hình thức nào. Đây được xem là đặc tính minh bạch và cực kỳ quan trọng với nhà đầu tư khi cho phép người dùng có thể theo dõi, phân tích thị trường on-chain. 

Dữ liệu on-chain đề cập đến thông tin được ghi lại và lưu trữ trực tiếp trên blockchain, ví dụ như thông tin giao dịch, hoạt động của smart contract, chuyển động của coin/token, thống kê các mạng lưới… theo thời gian thực. 

Đọc thêm: Dữ liệu on-chain là gì? Vì sao cần phân tích dữ liệu on-chain

Đặc biệt sau sự kiện Bitcoin ETF, thị trường tiền mã hoá có thể được xem đã đạt được một “cột mốc” lịch sử mới và ngày càng thu hút nhiều nhà đầu tư. Do đó, việc nắm giữ và hiểu biết về các công cụ giúp người dùng có thể kiểm tra dữ liệu on-chain là điều không thể thiếu. 

Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ và phân loại các loại công cụ on-chain dựa trên các nhóm mục đích khác nhau, từ đó giúp người dùng dễ hiểu được công dụng và điểm mạnh yếu của từng loại.

Top 5 công cụ On-chain Crypto hữu ích

Nhóm công cụ blockchain explorer

Để tìm hiểu các thông tin từ đơn giản đến phức tạp của một blockchain, không thể không sử dụng các công cụ blockchain explorer. Blockchain explorer (hay trình khám phá blockchain) công cụ cho phép người dùng tìm kiếm, tra cứu và đào sâu vào tất cả các loại dữ liệu liên quan tới từng blockchain chuyên biệt. 

Mỗi loại blockchain explorer lại có cách khai thác dữ liệu khác nhau, tuỳ vào các chức năng được cung cấp, người dùng có thể tiếp cận đa dạng các loại data, có thể là thông tin về token, holder, contract, ví, sàn DEX, các dữ liệu về chỉ số mạng lưới…

Trong đó, mỗi blockchain sẽ có một hoặc nhiều blockchain explorer tương ứng, ví dụ, người dùng không thể tìm kiếm thông tin về BNB Chain trên explorer của Ethereum và ngược lại.  Một số blockchain explorer phổ biến trên thị trường như Etherscan, BscScan, Solscan…

Để biết cách tìm kiếm blockchain explorer chuẩn của các blockchain và một số câu hỏi thường gặp khi sử dụng công cụ này, người dùng có thể tham khảo thêm bài viết sau: Blockchain Explorer là gì

Xét về ưu điểm của blockchain explorer: 

• Truy cập dữ liệu theo thời gian thực: Người dùng có thể truy cập dữ liệu theo thời gian thực về các khối (block), giao dịch, thống kê mạng lưới và chuyển động của coin/token mới nhất.
• Công cụ nghiên cứu: Các blockchain explorer cung cấp số liệu thống kê của mạng, bao gồm thời gian khối xác thực, thông lượng giao dịch và các số liệu khác, từ đó cho phép người dùng có thể tiến hành phân tích và nghiên cứu xu hướng của thị trường, đồng thời có cái nhìn tổng quát hơn về hoạt động của mạng lưới mình quan tâm.
• Giám sát hợp đồng thông minh: Cho phép nhà phát triển và người dùng có thể giám sát các hoạt động của hợp đồng thông minh, xác minh dữ liệu trên chuỗi và theo dõi các tương tác cụ thể. Điều này rất quan trọng đối với người dùng khi tham gia các hoạt động trên ứng dụng phi tập trung (dApp)
• Công cụ và API dành cho nhà phát triển: Đối với các nhà phát triển, hầu hết các block explorer đều cung cấp API và công cụ để có thể truy cập và tích hợp dữ liệu vào các ứng dụng và dịch vụ của mình.

Nhìn chung, các trình khám phá blockchain đóng vai trò là công cụ theo dõi hoạt động của mạng, phục vụ nhiều đối tượng, bao gồm nhà phát triển, người dùng, nhà đầu tư… Ngoài ra, các blockchain explorer đều miễn phí và ai cũng có thể truy cập.

Tuy vậy, xét về nhược điểm: Một vài blockchain explorer mới được phát triển chỉ có các tính năng tìm kiếm ví, giao dịch, không có các chức năng thống kê hay báo cáo tổng quan mạng lưới.

Xét khả năng kết hợp với công cụ khác: Do là công cụ căn bản nền tảng, người dùng có thể sử dụng các blockchain explorer để kết hợp với hầu hết các công cụ on-chain khác. Ví dụ khi check giá trên Coingecko, người dùng có thể copy địa chỉ token để kiểm tra hoặc khi tìm được ví smart money trên Nansen, người dùng có thể copy địa chỉ ví để xem chi tiết các giao dịch.

Trong rất nhiều trình khám phá blockhain, blockchain explorer của Ethereum - Etherscan là cái tên nổi bật nhất. Hầu hết tất cả các thông tin liên quan tới Ethereum đều có thể được tìm thấy ở đây. Sử dụng Etherscan giúp người dùng kiểm tra thông tin token, kiểm tra hợp đồng thông minh, theo dõi hoạt động giao dịch on-chain và rất nhiều công dụng khác như phân tích NFT, công cụ cho nhà phát triển API…

Công cụ tương tự: BscScan, Arbiscan, Snowtrace...

Nhóm công cụ truy vấn dữ liệu

Đây là nhóm công cụ cung cấp cho người dùng khả năng truy vấn dữ liệu blockchain qua các query (yêu cầu truy vấn thông tin), sau đó tổng hợp và sử dụng các dữ liệu thu thập được để phân tích. 

Xét về ưu điểm của nhóm công cụ truy vấn dữ liệu: 

• Cung cấp dữ liệu toàn diện: Ngoài các thông tin cơ bản như dự án, tình hình hoạt động, số liệu người dùng… nhóm công cụ này còn cung cấp các dữ liệu chuyên sâu hơn như biểu đồ thống kê, xu hướng hành vi của người dùng… 
• Công cụ biểu diễn trực quan: Dù là người mới tham gia thị trường, hầu hết các công cụ truy vấn được thiết kế khá trực quan và dễ nhìn, từ đó nâng cao trải nghiệm và khả năng sử dụng. 

Xét về nhược điểm của nhóm công cụ truy vấn dữ liệu: 

• Yêu cầu chuyên môn cao: Đa số các công cụ truy vấn dữ liệu thường yêu cầu trình độ chuyên môn kỹ thuật để sử dụng, phân tích và giải thích dữ liệu on-chain một cách hiệu quả. Người dùng mới chưa có kiến thức nền tảng về phân tích dữ liệu có thể gặp phải một số khó khăn để tận dụng tối đa các công cụ này.
• Trả phí cho dữ liệu chuyên sâu: Một số công cụ truy vấn dữ liệu như Chainalysis có thể yêu cầu người dùng trả phí để được quyền truy cập vào các dữ liệu chuyên sâu như  dữ liệu trong lịch sử, phân tích toàn ngành… 

Xét về khả năng kết hợp với công cụ khác: Công cụ truy vấn dữ liệu cũng có thể được kết hợp với các công cụ khác, tuy nhiên do sự toàn diện của công cụ này, người dùng thường chỉ cần sử dụng một loại là có thể tìm kiếm được thông tin mình cần.

Nổi bật nhất trong nhóm này không thể không nhắc tới Dune Analytics, dự án đã gọi vốn thành công gần 80 triệu USD.

Dune Analytics là công cụ truy vấn, phân tích dữ liệu blockchain nổi bật và được cộng đồng người dùng yêu thích. Người dùng có thể sử dụng các công cụ mà dự án cung cấp để kiểm tra thông tin về mạng blockchain, giao thức DeFi và thậm chí là các bộ sưu tập NFT, NFT Marketplace…

Các dữ liệu sau khi được thu thập có thể được biểu diễn trên các biểu đồ do Dune cung cấp. Điểm đặc biệt của Dune là dự án không cung cấp trực tiếp các kết quả dữ liệu mà người thực hiện việc đó là các thành viên cộng đồng, sau đó người dùng có thể chia sẻ thành quả, bình luận, like các sản phẩm của nhau. 

Tuy nhiên, nhược điểm của Dune là việc tạo Dashboard thường yêu cầu người dùng có kiến thức về ngôn ngữ lập trình SQL. Từ đó, thường xảy ra trường hợp người dùng muốn tìm thông tin trên Dune nhưng không có sẵn Dashboard.

Một số Dashboard nổi bật trên Dune:

• Toàn tập về dự án OpenSea: dune.com/rchen8/opensea
• Tổng quan về thị trường NFT: dune.com/hildobby/NFTs
• Ethereum Bridge TVL: dune.com/eliasimos/Bridge-Away-(from-Ethereum)
• Stealth Money (Track các ví mới lập trong một khoảng thời gian nhưng tích luỹ số dư token lớn): dune.com/0xYaki/stealth-money

Công cụ tương tự: Ngoài Dune Analytics, nhóm này còn có các dự án khác như Footprint Analytics, Flipside Crypto.

Nhóm dữ liệu on-chain BTC

BTC là đồng coin dẫn đầu thị trường vì sức ảnh hưởng to lớn của Bitcoin lên thị trường crypto, nhiều người còn gọi đây là King Coin. Do đó việc phân tích on-chain các hành động có liên quan tới BTC và thợ đào (miner) là rất cần thiết.

Để theo dõi các chỉ số on-chain liên quan tới Bitcoin, CryptoQuant là công cụ cung cấp đầy đủ dữ liệu nhất. Công cụ này giúp người dùng nắm được tình hình on-chain tổng quan của Bitcoin và những dữ liệu khác liên quan tới BTC như dữ liệu trên sàn giao dịch, dữ liệu về lợi nhuận ghi nhận của miner, hash rate (tỉ lệ hàm băm), các dữ liệu trên thị trường phái sinh…

Sử dụng công cụ này để theo dõi thường xuyên giúp người dùng nắm rõ động thái của các bên như holder nhỏ lẻ, trader, thợ đào, từ đó mang đến góc nhìn tổng quan hơn. CryptoQuant thường được sử dụng để phân tích kết hợp với các chỉ số vĩ mô để tìm ra xu hướng vĩ mô hay tâm lý thị trường. 

BTC là tài sản crypto chính được theo dõi với nhiều loại chỉ số và biểu đồ khác nhau. Trên thực tế, CryptoQuant còn giúp theo dõi các loại stablecoin và altcoin khác, tuy nhiên dữ liệu không đầy đủ bằng Bitcoin.

Tìm hiểu thêm: Cách phân tích dữ liệu on-chain

Xét về ưu điểm của nhóm dữ liệu on-chain BTC:

• Khai thác nhiều loại dữ liệu khác nhau: Nhóm công cụ on-chain BTC thường cung cấp dữ liệu toàn diện như chi tiết giao dịch BTC, số liệu trên mạng, hành vi thị trường… từ đó trao quyền cho người dùng khả năng tiến hành phân tích sâu và nâng cao hơn.
• Trang tổng quan có thể tùy chỉnh: Các công cụ dữ liệu on-chain BTC thường cho phép người dùng có thể tạo trang tổng quan tùy chỉnh theo khung thời gian, hỗ trợ phân tích phù hợp với nhu cầu và mục đích sử dụng của bản thân.
• Hỗ trợ giải thích từng loại chỉ số: Thông thường đối với người dùng mới, chưa quen thuộc với ngôn ngữ trong thị trường crypto, công cụ này có hỗ trợ các thông tin và giải thích đi kèm từng loại chỉ số, từ đó cho phép người dùng dễ dàng tiếp cận với thế giới tiền mã hoá hơn. 

Xét về nhược điểm:

• Hạn chế thông tin về tài sản khác: Mặc dù các công cụ này đều cung cấp thông tin của nhiều loại tài sản tiền mã hoá trong thị trường, tuy nhiên ngoài BTC và ETH, dữ liệu không quá chuyên sâu và đầy đủ. 
• Giới hạn công cụ phiên bản miễn phí: Bản miễn phí cung cấp một số tính năng cơ bản, tuy nhiên để có nhiều công cụ hơn, người dùng cần phải trả khoản phí nhất định. 

Xét về khả năng kết hợp với các công cụ khác: Thường người dùng ít sử dụng kết hợp với các công cụ on-chain khác do dữ liệu cung cấp đã khá đầy đủ. Thay vào đó là được sử dụng với các dữ liệu liên quan tới vĩ mô khác.

Công cụ tương tự: Glassnode là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của CryptoQuant, tuy nhiên Glassnode không cung cấp dữ liệu thời gian thực cho các tài khoản miễn phí.

Nhóm dữ liệu về Crosschain Bridge

Để có thể chuyển coin/token, NFT giữa các địa chỉ ví với nhau, người dùng cần sử dụng các cross-chain bridge để chuyển đổi tài sản. Bridge đóng vai trò trung gian trong việc luân chuyển dòng tiền trong thị trường, do đó, việc nắm rõ các thông tin liên quan tới các bridge có thể giúp người dùng xác định được xu hướng dòng tiền. Một số công cụ kiểm tra dữ liệu về bridge phổ biến như Uniwhale, Flipside… 

Xét về ưu điểm:

• Cung cấp đầy đủ thông tin liên quan tới bridge của các chain lớn.
• Biểu diễn trên đồ thị trực quan, dễ theo dõi.
• Hỗ trợ khá nhiều blockchain.
• Truy cập miễn phí.
• Lưu trữ dữ liệu khung thời gian dài.

Nhược điểm: Data trên các công cụ theo dõi dữ liệu về bridge đã là khá đầy đủ, tuy nhiên chưa nêu rõ các loại bridge nào đã được tính toán trên từng blockchain.

Khả năng kết hợp với các công cụ khác: 

• Người dùng hoàn toàn có thể kết hợp nhóm công cụ trên với các loại khác, như theo dõi các ví có khối lượng bridge tăng đột biến qua Etherscan hoặc Nansen...
• Ngoài ra, người dùng cũng có thể kết hợp sử dụng với Dashboard Bridge Away ở Dune Analytics đã đề cập ở phần trên để phân tích kĩ hơn về dòng tiền xoay quanh Ethereum.

Ethereum là blockchain tập trung dòng tiền nhiều nhất hiện nay, do đó các blockchain thường cung cấp bridge sang Ethereum nhằm mục đích thu hút dòng tiền. Để theo dõi dữ liệu trên các bridge này người dùng có thể sử dụng Uniwhales Bridge Tracker.

Công cụ này giúp người dùng nắm rõ thông tin khối lượng bridge, tình hình nạp rút ròng, các loại tài sản được bridge và các ví whale có khối lượng bridge lớn. Với những thông tin này, người dùng có thể xác định blockchain nào đang hút tiền từ Ethereum, bridge nào đang được sử dụng nhiều, cũng như hoạt động của các cá voi lớn trên chain đó.

Hiện tại Uniwhale đã hỗ trợ các blockchain lớn có kết nối với Ethereum như Polygon, Avalanche, Fantom, Near hay các Layer 2 nổi bật như Arbitrum, Optimism. Ngoài ra, công cụ này cũng cho phép người dùng tìm kiếm thông tin trong khung thời gian lớn.

Nhóm dữ liệu tổng hợp

Đây là nhóm công cụ đa năng cung cấp cho người dùng những dữ liệu tổng hợp về nhiều phương diện trên nhiều blockchain. Một trong những cái tên nổi bật nhất thuộc nhóm này là Nansen.

Điểm nổi bật của Nansen là cung cấp tính năng “Smart money” giúp người dùng có thể theo dõi chuyển động, phân bổ và hoạt động giao dịch của các nhà đầu tư lớn, có ảnh hưởng trong hệ sinh thái Ethereum. Bằng cách theo dõi và phân loại hành vi của các nhà đầu tư này, người dùng có thể phân bổ danh mục đầu tư hợp lý theo biến động của thị trường.

Ngoài ra nền tảng còn cung cấp các công cụ khác như phân tích token, phân tích NFT Collection, stablecoin…

Xét về ưu điểm của Nansen:

• Nansen là một bộ công cụ đa năng, nhiều tính năng tiện ích giúp người dùng tìm kiếm thông tin quan trọng.
• Hỗ trợ khá nhiều blockchain, hiện tại đã là 10 blockchain và sẽ còn mở rộng tiếp trong tương lai.
• Chức năng dán nhãn (label) ví độc đáo và khá chuẩn xác, giúp người dùng dễ dàng theo dấu smart money.

Xét về nhược điểm của Nansen:

• Bản miễn phí giới hạn ít chức năng, người dùng phải trả phí để được sử dụng tính năng smart money.
• Phí đăng ký mỗi tháng là khá cao.

Xét về khả năng kết hợp với các công cụ khác:

• Nansen thường được biết tới nhờ khả năng phân tích chuyên sâu về ví và token, do đó thích hợp sử dụng với các công cụ giúp phân tích ví, token chuẩn xác hơn nữa. Các công cụ phân tích ví/token thường sử dụng là DeBank, Etherscan, Zerion…
• Ngoài ra khi theo dõi các ví smart money trên Nansen, người dùng có thể sử dụng thêm công cụ Breadcrumb để dễ dàng hình dung các hoạt động của ví.

Tham khảo thêm: Hướng dẫn sử dụng Nansen

Dự án tương tự: 

• Khai thác các ví smart money đang là hướng đi khá nổi bật trong lĩnh vực dữ liệu on-chain, ngoài Nansen còn có các dự án mới như Watchers và DeFinder cũng đang đi theo hướng tương tự.
• Ngoài ra, về phân tích dữ liệu tổng hợp blockchain còn có dự án nổi tiếng mà chắc hẳn ai cũng biết tới là DefiLlama.